Czy po zwolnieniu przez pracodawcę należy mi się jakaś odprawa ?


Pracuje u jednego pracodawcy na podstawie umowy o pracę na czas nieokreślony powyżej 4 lat. Listopadzie udam się na zwolnienie lekarskie, które prawdopodobnie będzie trwało 3 miesiące. Po powrocie ze zwolnienia spodziewam się, że pracodawca będzie chciał mnie zwolnić lub firma w tym czasie upadnie. Moje pytania:
Czy po zwolnieniu przez pracodawcę należy mi się jakaś odprawa ?
Czy jeżeli firma upadnie to dostanę jakąś odprawę ?
Czy jeżeli umowa zostanie rozwiązana za porozumieniem stron to dostanę jakąś odprawę ?
Czy pracodawca w jakiś sposób może mnie "ściągnąć" ze zwolnienia lekarskiego?

Odpowiedź prawnika:

Jeśli chodzi o okres wypowiedzenia umowy o pracę zawartej na czas nieokreślony to jest on uzależniony od okresu zatrudnienia u danego pracodawcy i wynosi (art. 36 § 1 kodeksu pracy):
1) 2 tygodnie, jeżeli pracownik był zatrudniony krócej niż 6 miesięcy,
2) 1 miesiąc, jeżeli pracownik był zatrudniony co najmniej 6 miesięcy,
3) 3 miesiące, jeżeli pracownik był zatrudniony co najmniej 3 lata.
Należy pamiętać o tym, iż na podstawie art. 36 § 11 do okresu zatrudnienia, o którym mowa w § 1, wlicza się pracownikowi okres zatrudnienia u poprzedniego pracodawcy, jeżeli zmiana pracodawcy nastąpiła na zasadach określonych w art. 23[1] kp ( W razie przejścia zakładu pracy lub jego części na innego pracodawcę staje się on z mocy prawa stroną w dotychczasowych stosunkach pracy), a także w innych przypadkach, gdy z mocy odrębnych przepisów nowy pracodawca jest następcą prawnym w stosunkach pracy nawiązanych przez pracodawcę poprzednio zatrudniającego tego pracownika.
Kwestię odpraw reguluje ustawa z dnia 28 grudnia 1989 r. o szczególnych zasadach rozwiązywania z pracownikami stosunków pracy z przyczyn dotyczących zakładu pracy (Dz. U. 1990 r. Nr 4 poz. 19 z późń zm). Przepisy tej ustawy stosuje się do zakładów pracy, w których następuje zmniejszenie zatrudnienia z przyczyn ekonomicznych lub w związku ze zmianami organizacyjnymi, produkcyjnymi albo technologicznymi, w tym także, gdy zmiany te następują w celu poprawy warunków pracy lub warunków środowiska naturalnego, jeżeli powodują one konieczność jednorazowego lub w okresie nie dłuższym niż 3 miesiące rozwiązania stosunków pracy z grupą pracowników obejmującą co najmniej 10% załogi w zakładach zatrudniających do 1000 pracowników lub co najmniej 100 pracowników w zakładach zatrudniających powyżej 1000 pracowników (art.1 ust 1 tej ustawy). Przepisy tej ustawy stosuje się także do zakładów pracy w przypadku ogłoszenia ich upadłości lub likwidacji (art. 1 ust 2 tej ustawy).
Pracownikowi, z którym został rozwiązany stosunek pracy z przyczyn, o których mowa w art. 1, przysługuje odprawa pieniężna (art. 8).
2. Odprawa pieniężna przysługuje w wysokości:
1) jednomiesięcznego wynagrodzenia, jeżeli pracownik przepracował łącznie mniej niż 10 lat,
2) dwumiesięcznego wynagrodzenia, jeżeli pracownik przepracował łącznie 10 lat, lecz mniej niż 20 lat,
3) trzymiesięcznego wynagrodzenia, jeżeli pracownik przepracował łącznie 20 lat i więcej.
Odprawę pieniężną ustala się według zasad obowiązujących przy obliczaniu ekwiwalentu pieniężnego za urlop wypoczynkowy. Wydatki z tego tytułu są pokrywane ze środków zakładu pracy.
2a. Wysokość odprawy nie może przekraczać kwoty 15-krotnego najniższego wynagrodzenia obowiązującego w dniu rozwiązania stosunku pracy, ustalonego przez Ministra Pracy i Polityki Socjalnej na podstawie odrębnych przepisów.
3. Odprawa pieniężna nie przysługuje jednak pracownikowi:
1)
2) który do dnia rozwiązania stosunku pracy przyjął propozycję zatrudnienia w zakładzie pracy przejmującym w całości lub w części mienie dotychczas zatrudniającego go zakładu albo w zakładzie pracy powstałym w wyniku takiego przejęcia,
3) który po rozwiązaniu stosunku pracy rozpoczyna działalność gospodarczą na własny rachunek lub w ramach spółki albo spółdzielni w związku z przejęciem określonych składników mienia ruchomego lub nieruchomego zakładu pracy; dotyczy to także pracownika, który w chwili rozwiązania stosunku pracy jest wspólnikiem w spółce lub członkiem spółdzielni dokonującej takiego przejęcia.
4) zatrudnionemu w niepełnym wymiarze czasu pracy i otrzymującemu emeryturę lub rentę albo zatrudnionemu w innym zakładzie pracy w pełnym wymiarze czasu pracy lub w kilku zakładach pracy łącznie w pełnym wymiarze czasu pracy,
5) prowadzącemu działalność gospodarczą na własny rachunek,
6) prowadzącemu gospodarstwo rolne o powierzchni użytków rolnych powyżej 5 ha przeliczeniowych albo gospodarstwo stanowiące dział specjalny produkcji rolnej w rozumieniu przepisów podatkowych, z którego wysokość podatku rolnego przekracza wysokość podatku z 5 ha przeliczeniowych.
4. W razie zbiegu prawa do odprawy przewidzianej w ust. 1 i jednorazowej odprawy pieniężnej w związku z przejściem na emeryturę lub rentę inwalidzką, pracownikowi przysługuje jedna, korzystniejsza dla niego odprawa.
Odpowiadając na pytanie czy pracownikowi przysługuje odprawa jeżeli została rozwiązana umowa o pracę za porozumieniem stron – to należy odpowiedzieć, że tak jeżeli została z nim rozwiązana umowa o pracę na podstawie art. 1 ust 1 i 2 podanej powyżej ustawy (artykuły te zostały podane powyżej).
Co do ściągnięcia ze „zwolnienia lekarskiego” – pracodawca nie ma takich uprawnień. Z drugiej strony coraz częściej są przeprowadzane kontrole długich zwolnień lekarskich.