Czy kwota rozliczenia 3.880.000 zł wynikająca z zamknięcia struktur poszczególnych transakcji stanowi koszt podatkowy w dacie obciążenia Wnioskodawcy przez bank?


Autor: Dyrektor Izby Skarbowej w Bydgoszczy

Sygnatura: ITPB1/415-269/09/WM

Hasła tematyczne: działalność gospodarcza, koszty uzyskania przychodów, opcja walutowa

Kategoria: Podatek dochodowy od osób fizycznych –> Podstawa obliczenia i wysokość podatku –> Dochody opodatkowane ryczałtem

INTERPRETACJA INDYWIDUALNA

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (t. j. Dz. U. z 2005 r. Nr 8, poz. 60 ze zm.) oraz § 4 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. Nr 112, poz. 770 ze zm.) Dyrektor Izby Skarbowej w Bydgoszczy działając w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że stanowisko Pana, przedstawione we wniosku z dnia 26 marca 2009 r. (data wpływu 30 marca 2009 r.) o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie skutków podatkowych rozliczenia kontraktu na opcje walutowe – jest nieprawidłowe.

UZASADNIENIE

W dniu 30 marca 2009 r. został złożony ww. wniosek o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie skutków podatkowych rozliczenia kontraktu na opcje walutowe.

W przedmiotowym wniosku przedstawiono następujący stan faktyczny.

Wnioskodawca prowadzi działalność gospodarczą w zakresie handlu – skup i sprzedaż żywca. Kontrahentami są odbiorcy i dostawcy zagraniczni (UE i kraje trzecie). Transakcje rozliczane są w walucie EURO. W celu zminimalizowania strat powstałych na skutek spadku kursu EURO zawarł z bankiem umowę – kontrakt na opcje walutowe. Na podstawie tej umowy, Wnioskodawca zawierał transakcje kupna i sprzedaży opcji – pomiędzy nim, a bankiem stosowano różnicowy sposób rozliczania transakcji. Operacje te księgowane były w księdze handlowej w dacie realizacji transakcji – jako dodatnie lub ujemne różnice kursowe i były odpowiednio traktowane jako koszty lub przychody podatkowe.

Dnia 14 października 2008 r. Wnioskodawca otrzymał oświadczenie o wcześniejszym rozwiązaniu umowy z powodu nie złożenia wymaganego depozytu, zgodnie z wezwaniem do transferu kwoty wpłaty.

Jednocześnie bank przedstawił rozliczenie – kalkulację wysokości kwoty rozliczenia, ze wskazaniem poszczególnych kwot cząstkowych wchodzących w jej skład.

Rozliczenia dokonano w oparciu o umowę ramową i umowę zabezpieczającą. Kwota rozliczenia nie jest wynikiem tylko i wyłącznie różnic kursowych, została ustalona przez bank zgodnie z umową, z tytułu zamknięcia transakcji nierozliczonych na dzień rozwiązania umowy i wynosi 3.880.000 zł.

W załączeniu Wnioskodawca przedłożył umowę ramową, umowę zabezpieczającą, oświadczenie o wcześniejszym rozwiązaniu umowy oraz potwierdzenie zawarcia czterech transakcji, które zostały rozliczone na dzień rozwiązania umowy.

W związku z powyższym zadano następujące pytanie.

Czy kwota rozliczenia 3.880.000 zł wynikająca z zamknięcia struktur poszczególnych transakcji stanowi koszt podatkowy w dacie obciążenia Wnioskodawcy przez bank…

Zdaniem Wnioskodawcy, transakcje opcji walutowych były dokonywane w związku z prowadzoną działalnością gospodarczą, różnice kursowe dodatnie stanowiły przychód podatkowy, dlatego też kwota rozliczenia poszczególnych transakcji – zamkniętych na dzień rozwiązania umowy stanowi koszt podatkowy w dacie wydania „oświadczenia o wcześniejszym rozwiązaniu umowy” tj. w dacie powstania zobowiązania zapłaty kwoty 3.880.000 zł dla banku. Stanowisko powyższe znajduje uzasadnienie w art. 23 ust. 1 pkt 38a ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych – odstąpienie od realizacji opcji pozwala na zakwalifikowanie wydatku związanego z nabyciem opcji w momencie odstąpienia od realizacji praw z opcji.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego stanu faktycznego uznaje się za nieprawidłowe.

W art. 10 ust. 1 pkt 3 i 7 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (t.j. Dz. U. z 2000 r. Nr 14, poz. 176 ze zm.) wyszczególniono dwa odrębne źródła przychodów w postaci:

  • pozarolniczej działalności gospodarczej;
  • kapitałów pieniężnych i praw majątkowych.

Podział ten ma istotny wpływ nie tylko na sposób prowadzenia dokumentacji finansowej, ustalenie podstaw opodatkowania, ale także na sposób opodatkowania i jego wysokość.

Przy czym, co do zasady, przychody z odpłatnego zbycia pochodnych instrumentów finansowych oraz z realizacji praw z nich wynikających stanowią źródło określone w wyżej wskazanym przepisie art. 10 ust. 1 pkt 7 cyt. ustawy (kapitały pieniężne).

Na podstawie art. 17 ust. 1 pkt 10 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych za przychody z kapitałów pieniężnych uważa się przychody z odpłatnego zbycia pochodnych instrumentów finansowych oraz z realizacji praw z nich wynikających.

Przez pochodne instrumenty finansowe zgodnie z definicją zawartą w art. 5a pkt 13 cyt. ustawy rozumie się instrumenty finansowe, o których mowa w art. 2 ust. 1 pkt 2 ustawy z dnia 29 lipca 2005 r. o obrocie instrumentami finansowymi (Dz. U. z 2005 r. Nr 183, poz. 1538 z zm.).

Stosownie do przepisu art. 2 ust. 1 pkt 2 ww. ustawy, do pochodnych instrumentów finansowych należy zaliczyć te instrumenty finansowe, które nie są papierami wartościowymi, czyli między innymi: opcje kupna lub sprzedaży instrumentów finansowych, opcje na stopy procentowe, opcje walutowe, opcje na takie opcje, oraz inne równoważne instrumenty finansowe rozliczane pieniężnie,

W myśl art. 17 ust. 1b ustawy o podatku dochodowym ww., przychód określony w ust. 1 pkt 10 powstaje w momencie realizacji praw wynikających z pochodnych instrumentów finansowych, a przy ustalaniu jego wartości stosuje się odpowiednio przepisy art. 19 (art. 17 ust. 2 ww. ustawy).

Zgodnie z dyspozycją przepisu art. 30b ust. 1 powołanej ustawy, podatek dochodowy od dochodów uzyskanych z odpłatnego zbycia papierów wartościowych lub pochodnych instrumentów finansowych i z realizacji praw z nich wynikających oraz z odpłatnego zbycia udziałów w spółkach mających osobowość prawną oraz z tytułu objęcia udziałów (akcji) w spółkach mających osobowość prawną albo wkładów w spółdzielniach, w zamian za wkład niepieniężny w postaci innej niż przedsiębiorstwo lub jego zorganizowana część, wynosi 19% uzyskanego dochodu.

W myśl art. 30b ust. 2 pkt 3 cyt. ustawy dochodem, o którym mowa w ust. 1, jest między innymi osiągnięta w roku podatkowym różnica między sumą przychodów uzyskanych z tytułu odpłatnego zbycia pochodnych instrumentów finansowych oraz z realizacji praw z nich wynikających a kosztami uzyskania przychodów, określonymi na podstawie art. 23 ust. 1 pkt 38a – osiągnięta w roku podatkowym. Przy czym zgodnie z treścią art. 23 ust. 1 pkt 38a ww. ustawy, koszty dotyczące zawartych transakcji (nabycia pochodnych instrumentów finansowych), nie stanowią kosztów uzyskania przychodów do czasu realizacji praw wynikających z tych instrumentów albo rezygnacji z realizacji praw wynikających z tych instrumentów albo ich odpłatnego zbycia, o ile wydatki te, stosownie do art. 22g ust. 3 i 4, nie powiększają wartości początkowej środka trwałego oraz wartości niematerialnych i prawnych.

Z brzmienia art. 30b ust. 4 wynika jednak, iż przepisu ust. 1 nie stosuje się, jeżeli odpłatne zbycie papierów wartościowych i pochodnych instrumentów finansowych oraz realizacja praw z nich wynikających następuje w wykonywaniu działalności gospodarczej.

Dochodów, o których mowa w ust. 1, nie łączy się z dochodami opodatkowanymi na zasadach określonych w art. 27 oraz art. 30c (art. 30b ust. 5).

Z przedstawionego we wniosku stanu faktycznego wynika, że Wnioskodawca prowadzi działalność gospodarczą w zakresie handlu – skup i sprzedaż żywca.

Zakup (a w konsekwencji również sprzedaż) opcji, a więc obrót pochodnymi instrumentami finansowymi, stanowił, jak wskazuje Wnioskodawca, zabezpieczenie przed zmianami kursów walut, a więc formę lokowania wolnych środków w celu uniknięcia ujemnych skutków transakcji związanych z prowadzoną działalnością gospodarczą, nie zaś przedmiot tej działalności. Stwierdzić wobec tego należy, iż transakcje związane z opcjami walutowymi nie są podejmowane "w wykonywaniu działalności gospodarczej", a zawarcie ich miało charakter spekulacyjny i nie służyło zabezpieczeniu konkretnej transakcji handlowej.

A zatem obrót opisanymi we wniosku instrumentami finansowymi przez Wnioskodawcę w świetle powyżej cytowanych przepisów – nie stanowiący przedmiotu działalności gospodarczej Wnioskodawcy – jako nie podejmowany w „wykonywaniu działalności gospodarczej”, należy zakwalifikować do źródła przychodu określonego jako kapitały pieniężne.

Konsekwencją takiego stanu jest brak możliwości zastosowania do rozliczenia kontraktu na opcje walutowe przepisów art. 24c ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, dotyczących różnic kursowych

Biorąc powyższe pod uwagę, stwierdzić należy, iż zarówno dochody, jak i straty stanowiące wynik na przeprowadzanych przez Wnioskodawcę operacjach realizacji kontraktów na opcje walutowe stanowią dochody oraz straty ze źródła, jakim są kapitały pieniężne, a nie pozarolnicza działalność gospodarcza.

W związku z powyższym kwota 3.880.000 zł wynikająca z rozliczenia powyższej transakcji nie stanowi kosztu uzyskania przychodu z działalności gospodarczej Wnioskodawcy.

Złożenie przez Wnioskodawcę fałszywego oświadczenia, że elementy stanu faktycznego objęte wnioskiem o wydanie interpretacji w dniu złożenia wniosku nie są przedmiotem toczącego się postępowania podatkowego, kontroli podatkowej, postępowania kontrolnego organu kontroli skarbowej oraz że w tym zakresie sprawa nie została rozstrzygnięta co do jej istoty w decyzji lub postanowieniu organu podatkowego lub organu kontroli skarbowej – powoduje, iż niniejsza interpretacja indywidualna nie wywołuje skutków prawnych (art. 14b § 4 Ordynacji podatkowej).

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Olsztynie, ul. Emilii Plater 1, 10-562 Olsztyn po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu – do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi – Dz. U. Nr 153, poz. 1270 ze zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach – art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Bydgoszczy Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Toruniu, ul. Św. Jakuba 20, 87-100 Toruń.