Autor: Drugi Urząd Skarbowy w Kielcach
Sygnatura: OG-005/208/2004/PDII/415-42/04
Hasła tematyczne: sprzedaż nieruchomości, obowiązki spadkobierców, oświadczenie podatnika, spadkobiercy, odpowiedzialność za zobowiązania podatkowe, zbycie praw majątkowych, spadek, źródła przychodu
Kategoria:
W odpowiedzi na pismo z dnia 30.07.2004 r. Naczelnik Drugiego Urzędu Skarbowego w Kielcach uprzejmie wyjaśnia.
Zgodnie z art. 10 ust. 1 pkt 8 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (Dz. U. z 2000 r. Nr 14, poz. 176 ze zmianami) źródłem przychodów jest odpłatne zbycie, z zastrzeżeniem ust. 2:
a) nieruchomości lub ich części oraz udziału w nieruchomości,
b) spółdzielczego własnościowego prawa do lokalu mieszkalnego lub użytkowego oraz prawa do domu jednorodzinnego w spółdzielni mieszkaniowej,
c) prawa wieczystego użytkowania gruntów,
d) innych rzeczy,
– jeżeli odpłatne zbycie nie następuje w wykonaniu działalności gospodarczej i zostało dokonane w przypadku odpłatnego zbycia nieruchomości i praw majątkowych określonych w lit. a)-c) – przed upływem pięciu lat, licząc od końca roku kalendarzowego, w którym nastąpiło nabycie lub wybudowanie, a innych rzeczy – przed upływem pół roku, licząc od końca miesiąca, w którym nastąpiło nabycie; w przypadku zamiany okresy te odnoszą się do każdej z osób dokonującej zamiany.
W myśl art. 28 ust. 1 w/w ustawy przychodu z odpłatnego zbycia nieruchomości i praw majątkowych określonych w art. 10 ust. 1 pkt 8 lit. a)-c) nie łączy się z przychodami (dochodami) z innych źródeł.
Podatek od przychodu z tego tytułu ustala się w formie ryczałtu w wysokości 10% uzyskanego przychodu. Podatek ten jest płatny bez wezwania w terminie 14 dni od dnia dokonania odpłatnego zbycia na rachunek urzędu skarbowego właściwego według miejsca zamieszkania podatnika – art. 28 ust. 2 cytowanej ustawy.
Stosownie do art. 28 ust. 2a ustawy zasada, o której mowa wyżej nie ma zastosowania do podatników dokonujących sprzedaży nieruchomości i praw majątkowych określonych w art. 10 ust. 1 pkt 8 lit. a)-c), którzy w terminie 14 dni od dnia dokonania tej sprzedaży złożą oświadczenie, że przychód uzyskany ze sprzedaży przeznaczą na cele określone w art. 21 ust. 1 pkt 32 lit. a) lub lit. e).
Z pisma wynika, iż ojciec podatniczki w dniu 24.11.2003 r. złożył oświadczenie w trybie art. 28 ust. 2a ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, w którym zobowiązał się do przeznaczenia środków uzyskanych ze sprzedaży mieszkania na cele określone w zobowiązaniu, przed upływem dwóch lat od dnia sprzedaży. Ojciec podatniczki zmarł w dniu 09.05.2004 r. i do dnia zgonu nie wypełnił zobowiązania zawartego w tym oświadczeniu.
Zgodnie z art. 922 § 1 Kodeksu cywilnego prawa i obowiązki majątkowe zmarłego przechodzą z chwilą jego śmierci na jedną lub kilka osób. Nie należą do spadku prawa i obowiązki zmarłego ściśle związane z jego osobą, jak również prawa, które z chwilą jego śmierci przechodzą na oznaczone osoby niezależnie od tego, czy są one spadkobiercami (art. 922 § 2 Kodeksu cywilnego).
Zobowiązanie zmarłego o wydatkowaniu przychodu uzyskanego ze sprzedaży mieszkania zawarte w złożonym oświadczeniu z dnia 24.11.2003 r. nie jest zaliczane do długów spadkowych.
Zgodnie z art. 1 ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 28.07.1983 r. o podatku od spadków i darowizn (Dz. U. z 2004 r. Nr 142, poz. 1514) podatkowi od spadku podlega nabycie przez osoby fizyczne własności rzeczy znajdujących się na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej lub praw majątkowych wykonywanych na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej tytułem spadku.
Jeżeli spadkodawca w dacie zgonu pozostawił kwotę uzyskaną ze sprzedaży mieszkania to kwota ta wchodzi do masy spadkowej i należy ją wykazać w zeznaniu o nabyciu majątku w drodze spadku.
Odrębnym zagadnieniem jest kwestia obowiązku uiszczenia należnego zryczałtowanego podatku od przychodu uzyskanego przez zmarłego ze sprzedaży nieruchomości.
Podatek ten, zgodnie z przepisami ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (Dz. U. z 2000 r. Nr 14, poz. 176 ze zmianami), powstaje z mocy prawa.
W omawianej sprawie, jego zapłata została odroczona do czasu spełnienia określonych warunków. Warunki te, z uwagi na śmierć podatnika, nie zostały spełnione. Podatek pozostaje więc do zapłaty przez spadkobierców.
Stosownie bowiem do przepisu art. 97 § 1 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (Dz. U. Nr 137, poz. 926 ze zmianami) spadkobiercy podatnika, z zastrzeżeniem § 2, przejmują przewidziane w przepisach prawa podatkowego majątkowe prawa i obowiązki spadkodawcy.
Zgodnie z art. 98 § 1 ustawy Ordynacja podatkowa do odpowiedzialności spadkobierców za zobowiązania podatkowe spadkodawcy stosuje się przepisy Kodeksu cywilnego o przyjęciu i odrzuceniu spadku oraz o odpowiedzialności za długi spadkowe.
Przepis § 1 stosuje się również do odpowiedzialności spadkobierców za zaległości podatkowe, w tym również za zaległości, o których mowa w art. 52 § 1 Ordynacji podatkowej.
W świetle przedstawionego stanu prawnego i faktycznego organ podatkowy uprawniony jest do wydania decyzji określającej należny zryczałtowany podatek od przychodu uzyskanego przez zmarłego ze sprzedaży nieruchomości, do którego zapłaty będą obowiązani spadkobiercy zmarłego.