Autor: Urząd Skarbowy w Raciborzu
Sygnatura: IPD2/415/26/04
Hasła tematyczne: umowa o unikaniu podwójnego opodatkowania, nieograniczony obowiązek podatkowy
Kategoria:
Zasadą polskiego prawa podatkowego, wyrażoną w treści art. 3 ust. 1 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (tekst jednolity – Dz. U. z 2000 r. Nr 14, poz. 176 ze zm.) jest nieograniczony obowiązek podatkowy.
Zasada powyższa oznacza, iż osoby fizyczne, jeżeli mają miejsce zamieszkania na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, podlegają obowiązkowi podatkowemu od całości swoich dochodów bez względu na miejsce położenia źródeł przychodów. W stanie prawnym obowiązującym od 1 stycznia 2004 roku jedynym kryterium pozwalającym uznać danego podatnika za podlegającego w Polsce nieograniczonemu obowiązkowi podatkowemu stało się posiadanie na terytorium Polski miejsca zamieszkania.
Jednocześnie zgodnie z art. 4 a ww. ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych przepisy art. 3 ust. 1 stosuje się z uwzględnieniem umów w sprawie zapobieżenia podwójnemu opodatkowaniu, których stroną jest Rzeczpospolita Polska.
W niniejszej sprawie mają zastosowanie przepisy Konwencji podpisanej w Warszawie dnia 13 lutego 2002 r. między Rzeczpospolitą Polską a Królestwem Niderlandów w sprawie unikania podwójnego opodatkowania i zapobiegania uchylaniu się od opodatkowania w zakresie podatków od dochodów (Dz. U. z 2003 r. Nr 216, poz. 2120).
Zgodnie z art. 15 powyższej Konwencji:
- Z uwzględnieniem postanowień art. 16, 18, 19, 20 i 21 uposażenia, płace i inne podobne wynagrodzenia, które osoba mająca miejsce zamieszkania w Umawiającym się Państwie (w Polsce) otrzymuje z pracy najemnej, podlegają opodatkowaniu tylko w tym Państwie, chyba że praca najemna wykonywana jest w drugim Umawiającym się Państwie. Jeżeli praca najemna jest tam wykonywana, to otrzymywane za nią wynagrodzenie może być opodatkowane w tym drugim Państwie.
- Bez względu na postanowienia ustępu 1 wynagrodzenie, jażeli osoba mająca miejsce zamieszkania w Umawiającym się Państwie otrzymuje za pracę najemną, wykonywaną w drugim Umawiającym się Państwie, podlega opodatkowaniu tylko w pierwszym Państwie, jeżeli:
- Odbiorca przebywa w drugim Państwie przez okres lub okresy nieprzekraczające łącznie 183 dni podczas dwunastomiesięcznego okresu rozpoczynającego się lub kończącego w danym roku podatkowym i
- Wynagrodzenie jest wypłacane przez pracodawcę lub w imieniu pracodawcy, który nie ma miejsca zamieszkania lub siedziby w drugim Państwie, i
- Wynagrodzenie nie jest ponoszone prze zakład lub stałą placówkę, którą pracodawca posiada w drugim Państwie.
Z treści Pani pisma wynika, iż osiągane przez Panią dochody z pracy najemnej wykonywanej w Holandii będą podlegały tam opodatkowaniu. Z uwagi na miejsce zamieszkania będzie Pani natomiast podlegała w Polsce obowiązkowi podatkowemu od całości swoich dochodów uzyskanych w 2004 r.
Pojęcie "miejsca zamieszkania" nie zostało zdefiniowane zarówno w ustawie o podatku dochodowym od osób fizycznych, ani w ustawie Ordynacja podatkowa. W doktrynie i orzecznictwie prawa podatkowego utrwalił się pogląd, iż definicję powyższą należy interpretować w sposób przewidziany w ustawie z dnia 23 kwietnia 1964 r. Kodeks cywilny (Dz. U. Nr 16, poz. 93 ze zm.). Zgodnie z art. 25 i 28 Kodeksu cywilnego miejscem zamieszkania jest miejscowość, w której osoba ta przebywa z zamiarem stałego pobytu, przy czym można mieć tylko jedno miejsce zamieszkania. Jest to zatem miejsce w którym ma Pani zamiar przebywać z zamiarem trwałego pobytu i w którym koncentrują się Pani interesy życiowe (gdzie posiada Pani ściślejsze powiązania osobiste i gospodarcze). Można przyjąć, że zamieszkanie z zamiarem stałego pobytu w danej miejscowości ma charakter subiektywny i wynika z woli (intencji) danej osoby. W tym przypadku wystarcza, że zamiar taki wynika z zachowania danej osoby polegające na ześrodkowaniu swojej aktywności życiowej w określonej miejscowości, która stanowi np. centrum życiowej działalności danego człowieka (dom, rodzina). Jeżeli zatem Pani miejsce zamieszkania znajduje się na terenie Rzeczypospolitej (adres podany przez Panią we wniosku również na to wskazuje), to tym samym zobowiązana jest Pani rozliczyć się w Polsce zarówno z dochodów uzyskiwanych ze źródeł położonych na terytorium RP, jak również ze źródeł położonych poza terytorium RP, to jest w Holandii.
Zgodnie z art. 23 ust. 5 ww. Konwencji w sprawie unikania podwójnego opodatkowania i zapobiegania uchylaniu się od opodatkowania w zakresie podatków od dochodów, jeżeli osoba mająca miejsce zamieszkania w Polsce osiąga dochód, który może być opodatkowany w Holandii, wtedy Polska zezwoli na odliczenie od podatku tej osoby kwoty równej podatkowi od dochodu zapłaconemu w Holandii. Jednakże takie odliczenie nie może przekroczyć tej części podatku od dochodu, jaka została obliczona przed dokonaniem odliczenia i która odpowiada tej części dochodu, która może być opodatkowana w Holandii. Jako metodę unikania podwójnego opodatkowania określono zatem metodę proporcjonalnego odliczenia.