Autor: Naczelny Sąd Administracyjny
Sygnatura: FSK 482/04
Hasła tematyczne: zarzut, naruszenie przepisów, skarga do Naczelnego Sądu Administracyjnego, naruszenie prawa
Kategoria:
1. Zaskarżonym wyrokiem z dnia 3.10.2003 r., sygn. akt SA/Rz 965/01, Naczelny Sąd Administracyjny Ośrodek Zamiejscowy w Rzeszowie uchylił decyzję Izby Skarbowej w Rzeszowie z dnia 29.03.2001 r. w przedmiocie podatku dochodowego od osób fizycznych za 1998 r. Izba Skarbowa uchyliła powyższą decyzją decyzję Inspektora Kontroli Skarbowej w Urzędzie Kontroli Skarbowej w Rzeszowie z dnia 18.12.2000 r. w części dotyczącej należnych odsetek za zwłokę. Podatkowy organ odwoławczy stwierdził bowiem, iż podatnik w ramach prowadzonej działalności w formie spółki cywilnej zawyżył koszty uzyskania przychodu poprzez dokonywanie odpisów amortyzacyjnych od budynku cegielni, który nie został skutecznie wniesiony do spółki. W rozpatrywanej sprawie organy przyjęły, iż skoro nieruchomości nie zostały wniesione do spółki, a spółka korzystała z nich nieodpłatnie, zastosowanie znajduje przepis art. 14 ust. 2 pkt 8 ustawy z dnia 27.07.1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (Dz. U. z 1993 r. Nr 90, poz. 416 ze zm.), według którego przychodem z działalności gospodarczej jest również wartość otrzymanych świadczeń w naturze i innych nieodpłatnych świadczeń. W toku przeprowadzonego postępowania ustalono wartość nieodpłatnego świadczenia. biorąc pod uwagę położenie nieruchomości, rodzaj produkcji, przyjmując je ostatecznie w wysokości równej odpisom amortyzacyjnym.
2. Naczelny Sąd Administracyjny Ośrodek Zamiejscowy w Rzeszowie w zaskarżonym wyroku stwierdził, iż prawidłowo organy przyjęły, że spółka korzystała z obiektów cegielni nieodpłatnie co na gruncie art. 14 ust. 2 pkt 8 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych oznacza, że uzyskała przychód. Jednakże ustalenie przez organ podatkowy wartości nieodpłatnego świadczenia w wysokości równej odpisom amortyzacyjnym jest ustaleniem dowolnym, ponieważ nie znajduje odzwierciedlenia w obowiązujących przepisach oraz rzeczywistości gospodarczej. Wedle oceny sądu administracyjnego I instancji istniały jednocześnie przesłanki uznania podatkowej księgi przychodów i rozchodów za nierzetelną w części. Wobec tego do określenia podstawy opodatkowania skarżącej spółki w drodze oszacowania zastosowanie miały przepisy art. 23 Ordynacji podatkowej, w tym również oszacowania kosztów.
3. W skardze kasacyjnej z dnia 18.03.2004 r. wniesionej do Naczelnego Sądu Administracyjnego w trybie art. 101 ustawy z dnia 30.08.2002 r. Przepisy wprowadzające ustawę – Prawo o ustroju sądów administracyjnych i ustawę – Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (Dz. U. Nr 153, poz. 1271) Dyrektor Izby Skarbowej w Rzeszowie zaskarżył powyższy wyrok w całości zarzucając mu naruszenie prawa materialnego poprzez błędną wykładnię art. 14 ust. 2 pkt 8 ustawy z dnia 26.07.1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych, w związku z art. 12 ust. 3 pkt 4 tej ustawy oraz niewłaściwe zastosowanie art. 23 Ordynacji podatkowej. Wskazując na powyższe podstawy autor skargi domaga się uchylenia zaskarżonego wyroku w całości i oddalenie skargi oraz rozstrzygnięcia o kosztach postępowania kasacyjnego według norm przepisanych.
W uzasadnieniu skargi kasacyjnej podniesiono, że stanowisko Sądu nie jest trafne co do dowolnego ustalenia przez organy wartości nieodpłatnego świadczenia w wysokości równej odpisom amortyzacyjnym. W stanie prawnym obowiązującym w 1994 r. nie było możliwe określenie ceny rynkowej, gdy w dniu osiągnięcia przychodu przez podatnika w miejscowości, w której prowadził on działalność nie było obrotu rzeczami lub prawami stanowiącymi przychód w naturze. Zdaniem wnoszącego skargę kasacyjną nie stwierdzono bowiem żadnych odpłatnych transakcji dotyczących środków trwałych stanowiących nieruchomość cegielni.
Według Dyrektora Izby Skarbowej w Rzeszowie, sąd administracyjny popełnił jednocześnie błąd wskazując na potrzebę zastosowania art. 23 Ordynacji podatkowej, ponieważ w przedmiotowej sprawie brak było podstaw do określenia podstawy opodatkowania w drodze oszacowania. Zastosowanie tego trybu postępowania może mieć miejsce tylko wtedy gdy nie ma innego sposobu ustalenia podstawy opodatkowania a organ podatkowy nie uzna za dowód w postępowaniu ksiąg podatkowych.
4. W odpowiedzi na skargę kasacyjną Stanisław M., prowadzący działalność gospodarczą w formie spółki cywilnej, wniósł o jej oddalenie. Jego zdaniem w toku postępowania podatkowego, naruszono szereg zasad, w tym demokratycznego państwa prawa, zaufaniu obywateli do prawa i zasadę sprawiedliwości społecznej. Odpowiedź na skargę kasacyjną zawiera także uwagi dotyczące okresu przerywającego bieg obliczenia odsetek za zwłokę w świetle zawieszenia postępowania.
Rozpoznając niniejszą sprawę Naczelny Sąd Administracyjny zważył, co następuje:
Skarga kasacyjna nie ma usprawiedliwionych podstaw.
Zgodnie z treścią art. 174 ustawy z dnia 30.08.2002 r. – Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (Dz. U. Nr 153, poz. 1270) zwanej dalej p.p.s.a. skargę kasacyjną można oprzeć generalnie na dwóch podstawach, tj. naruszeniu prawa materialnego oraz naruszeniu przepisów postępowania przez sąd I instancji. Natomiast w świetle przepisów art. 183 p.p.s.a. Naczelny Sąd Administracyjny rozpoznaje sprawę w granicach skargi kasacyjnej.
Skarga kasacyjna Dyrektora Izby Skarbowej w Rzeszowie opiera się na zarzucie naruszenia przez Sąd prawa materialnego poprzez błędną wykładnię art. 14 ust. 2 pkt 8 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych w związku z art. 12 ust. 3 tej ustawy oraz art. 23 ordynacji podatkowej. Tymczasem kwestią sporną jest w rzeczywistości sposób ustalenia wartości nieodpłatnych świadczeń otrzymanych przez spółkę w związku z korzystaniem przez nią z nieruchomości wchodzących w skład cegielni. Przedmiotem zaskarżenia rozpatrywaną skargą są więc przepisy postępowania zawarte w art. 14 ust. 2 pkt 8 oraz art. 12 ust. 3 pkt 4 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, a także w art. 23 ordynacji podatkowej, których adresatami są organy podatkowe. Autor skargi kasacyjnej nie zawarł natomiast w jej treści zarzutu naruszenia przepisów postępowania przez orzekający w badanej sprawie sąd administracyjny. Wnoszący skargę kasacyjną nie przedstawił także dowodów świadczących o jakimkolwiek naruszeniu przepisów postępowania przez Sąd, ani nie wskazał w tym zakresie przepisów ustawy z dnia 11.05.1995 r. o Naczelnym Sądzie Administracyjnym (Dz. U. Nr 74, poz. 368 ze zm.). Wobec powyższego w świetle wskazanych przepisów p.p.s.a. nie jest możliwe rozpatrzenie przez sąd kasacyjny tak sformułowanych zarzutów.
Z tych powodów, na podstawie art. 184 p.p.s.a., orzeczono jak w sentencji.