Kiedy powstaje obowiązek podatkowy od usług w zakresie windykacji wierzytelności


Autor: Urząd Skarbowy w Lubinie

Sygnatura: PP-443/89/04

Hasła tematyczne: obowiązek podatkowy, windykacja

Kategoria:

W odniesieniu do windykacji wierzytelności wykonanych zgodnie z załączoną uwierzytelnioną kserokopią umowy, zastosowanie miały przepisy ustawy z dnia 8 stycznia 1993 r. o podatku od towarów i usług oraz o podatku akcyzowym (Dz. U. Nr 11, poz. 50 ze zm.) oraz przepisy wykonawcze do tej ustawy.
W przypadku świadczenia usług obwiązywała zasada, określona w art. 6 ust. 1 cyt. ustawy, że obowiązek podatkowy powstaje z chwilą wykonania usługi. W myśl art. 6 ust. 4 ustawy o VAT, jeżeli wykonanie usługi powinno być potwierdzona fakturą, obowiązek podatkowy powstaje z chwilą wystawienia faktury, nie później jednak niż w siódmym dniu od dnia wykonania usługi.
Zgodnie z § 38 ust. 1 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 22.03.2002 r. w sprawie wykonania niektórych przepisów ustawy o podatku od towarów i usług oraz o podatku akcyzowym (Dz. U. Nr 27, poz. 268 ze zm.) obowiązującego do dnia 30 kwietnia 2004 r. zasadą było, że fakturę wystawia się nie później niż 7 dnia od dnia wykonania usługi.
Jeżeli przed wykonaniem usługi pobrano co najmniej połowę ceny (przedpłata, zaliczka, zadatek, rata) to w myśl art. 6 ust. 8 cyt. wyżej ustawy o podatku od towarów i usług oraz o podatku akcyzowym, obowiązek podatkowy powstaje z chwilą przyjęcia zapłaty. Zasada ta obowiązywała również wtedy gdy podatnik przed wykonaniem usługi pobrał co najmniej połowę ceny w ramach kilku zaliczek. Obowiązek podatkowy w takim przypadku powstał z chwilą otrzymania tej zaliczki, której kwota wraz z poprzednimi zaliczkami spowodowała, że w sumie nastąpiło pobranie co najmniej połowy ceny. Otrzymanie zaliczki w wysokości co najmniej połowy ceny wiązało się z obowiązkiem wystawienia faktury przez usługodawcę.
Przedstawione stanowisko podatnika dotyczące momentu powstania obowiązku podatkowego w momencie upływu terminu płatności określonego w umowie na dzień wyegzekwowania kwoty należności głównej jest nieprawidłowe, ponieważ art. 6 ust. 8b cyt. wyżej ustawy o VAT określa szczególny moment powstania obowiązku podatkowego od niektórych usług.
Wśród wymienionych w tym przepisie usług dla których ustawodawca określił szczególny moment powstania obowiązku podatkowego nie wyszczególniono usług windykacji należności. Zatem obowiązek podatkowy przy świadczeniu tych usług powstawał na zasadach ogólnych.

Podobna zasada obowiązuje od dnia 1 maja 2004 r. Zgodnie z art. 19 ust. 1 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (Dz. U. Nr 54, poz. 535), obowiązek podatkowy powstaje z chwilą wykonania usługi. Usługa jest wykonana gdy usługodawca zrealizował wszystkie czynności składające się na określony rodzaj usługi. Jednocześnie ustawodawca ustalił szereg wyjątków od tej zasady, dla których w sposób odmienny określił w art. 19 ust. 13 cyt. ustawy o VAT szczególny moment powstania obowiązku podatkowego.
Z cytowanego przepisu wynika, że usługi w zakresie windykacji należności nie zostały nim objęte, więc obowiązek podatkowy od tych usług powstaje na zasadach ogólnych.
Decydujące znaczenie dla określenia momentu powstania obowiązku podatkowego w podatku VAT ma chwila wystawienia faktury. W art. 19 ust. 4 ustawy o podatku od towarów i usług postanowiono bowiem, że jeżeli dostawa towaru lub wykonanie usługi powinny być potwierdzone fakturą, obowiązek podatkowy powstaje z chwilą wystawienia faktury, nie później jednak niż w 7 dniu, licząc od dnia wydania towaru lub wykonania usługi.
Regulacja ta nie uchyla zasady, że obowiązek podatkowy powstaje z chwilą wydania towaru lub wykonania usługi, lecz wynika z niej, że w przypadku gdy podatnik jest zobligowany do udokumentowania wydania towaru lub wykonania usługi fakturą, to obowiązek podatkowy przesuwa się z chwili wydania towaru lub wykonania usługi na chwilę wystawienia faktury.
Przesunięcie to nie może być jednak dłuższe niż 7 dni, co oznacza, że podatnik fakturę powinien wystawić najpóźniej 7 dnia po wydaniu towaru lub wykonaniu usługi.
W myśl art. 19 ust. 11 ustawy o VAT, jeżeli przed wydaniem towaru lub wykonaniem usługi otrzymano część należności, w szczególności: przedpłatę, zaliczkę, zadatek, ratę, obowiązek podatkowy powstaje z chwilą jej otrzymania w tej części. W obecnym stanie prawnym każda tego rodzaju płatność przed wydaniem towaru lub wykonaniem usługi rodzi obowiązek podatkowy, lecz tylko w części zapłaconej. Nie ma więc obecnie wymogu, tak jak w obowiązującej do 30 kwietnia 2004 r. ustawie o podatku od towarów i usług oraz o podatku akcyzowym (Dz. U. Nr 11, poz. 50 ze zm.), aby była to płatność przekraczająca 50 % należności.