Autor: Urząd Skarbowy w Białej Podlaskiej
Sygnatura: PP/443-114/04
Hasła tematyczne: umowa zlecenia, biegły, rzeczoznawstwo
Kategoria:
Zgodnie z art. 15 ust. 1 ustawy z dnia 11 marca 2004r. o podatku od towarów i usług podatnikami są osoby prawne, jednostki organizacyjne niemające osobowości prawnej oraz osoby fizyczne, wykonujące samodzielnie działalność gospodarczą, o której mowa w ust.2, bez względu na cel lub rezultat takiej działalności.
Natomiast w świetle art.15 ust.2 ustawy o podatku od towarów i usług działalność gospodarcza obejmuje wszelką działalność producentów, handlowców lub usługodawców, w tym podmiotów pozyskujących zasoby naturalne oraz rolników a także działalność osób wykonujących wolne zawody , również wówczas, gdy czynność została wykonana jednorazowo w okolicznościach wskazujących na zamiar wykonywania czynności w sposób częstotliwy. Działalność gospodarcza obejmuje również czynności polegające na wykorzystaniu towarów lub wartości niematerialnych i prawnych w sposób ciągły dla celów zarobkowych.
O zakresie podmiotowym w świetle ustawy o podatku od towarów i usług decyduje zatem rodzaj prowadzonej działalności przez podatnika. Jeżeli rodzaj działalności mieści się w definicji zawartej w art.15 ust.2 ustawy, wówczas podmiot prowadzący tego rodzaju działalność co do zasady jest podatnikiem podatku od towarów i usług (jeżeli w ramach tej działalności wykonuje czynności podlegające opodatkowaniu o których mowa w art.5 ustawy).
Ustawodawca w art.15 ust.3 ustawy o podatku od towarów i usług wskazał wyłączenia z uznania określonych czynności za działalność gospodarczą. Między innymi, za wykonywaną samodzielnie działalność gospodarczą, zgodnie z art. 15 ust. 3, pkt. 3 wymienionej ustawy, nie uznaje się czynności z tytułu których przychody zostały wymienione w art. 13 pkt 2-8 ustawy z dnia 26 lipca 1991r. o podatku dochodowym od osób fizycznych, jeżeli z tytułu wykonania tych czynności osoby te są związane ze zlecającym wykonanie tych czynności prawnymi więzami tworzącymi stosunek prawny pomiędzy zlecającym wykonanie czynności i wykonującym zlecane czynności co do warunków wykonywania tych czynności, wynagrodzenia i odpowiedzialności zlecającego wykonanie tych czynności.
Między innymi, zgodnie z art. 13 pkt 6 ustawy z dnia 26 lipca 1991r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (Dz.U. z 2000r. , Nr 14, poz.176 z późn.zm.) przychodami z działalności wykonywanej osobiście są również przychody osób, którym organ władzy lub administracji państwowej albo samorządowej, sąd lub prokurator, na podstawie właściwych przepisów, zlecił wykonanie określonych czynności, a zwłaszcza przychody biegłych w postępowaniu sądowym, dochodzeniowym i administracyjnym (…).
Natomiast w świetle art.13 pkt.8 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, przychodami z działalności wykonywanej osobiście są przychody z tytułu wykonywania usług na podstawie umowy zlecenia lub umowy o dzieło zawartej wyłącznie :
z osobą fizyczną prowadzącą działalność gospodarczą, osobą prawną i jej jednostkami organizacyjnymi oraz jednostkami niemającymi osobowości prawnej (…) z wyjątkiem przychodów uzyskanych na podstawie umów zawieranych w ramach prowadzonej przez podatnika pozarolniczej działalności gospodarczej oraz przychodów , o których mowa w pkt.9
W ocenie tutejszego organu podatkowego czynności biegłego rzeczoznawcy wykonywane na rzecz Komisji Arbitrażowej Polskiej Federacji Stowarzyszeń Rzeczoznawców Majątkowych, mieszczą się w katalogu przychodów wymienionych w art.13 pkt.8 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.
Sąd na podstawie art. 278 § 1 Kodeksu postępowania cywilnego w wypadkach wymagających wiadomości specjalnych po wysłuchaniu wniosków stron co do liczby biegłych i ich wyboru może wezwać jednego lub kilku biegłych w celu zasięgnięcia ich opinii.
Prokurator zaś może zasięgnąć opinii biegłego na podstawie art. 43 ust. 1 ustawy z dnia 20 czerwca 1985r. o prokuraturze (Dz.U. z 2002r. Nr 21, poz.206 z późn.zm.), który stanowi: jeżeli wymaga tego ochrona praworządności w sprawach, o których mowa w art. 42, może żądać nadesłania lub przedstawienia akt oraz dokumentów i pisemnych wyjaśnień, przesłuchać świadków i zasięgnąć opinii biegłych, a także przeprowadzić oględziny w celu wyjaśnienia sprawy.
W postanowieniu o powołaniu biegłego zlecający określa rodzaj i zakres czynności przekazanych do wykonania.
Zgodnie z § 5 ust.1 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 8 czerwca 1987r. w sprawie biegłych sądowych i tłumaczy przysięgłych (Dz.U. Nr 18, poz. 112 z późn.zm.) biegły nie może odmówić wykonania należących do jego obowiązków czynności w okręgu sądu okręgowego, przy którym został ustanowiony, zleconych przez sąd lub organ prowadzący postępowanie przygotowawcze w sprawach karnych, z wyjątkiem wypadków określonych w przepisach regulujących postępowanie przed tymi organami.
Kwestia wynagrodzeń biegłych sądowych została uregulowana w rozporządzeniu Ministra Sprawiedliwości z dnia 18 grudnia 1975r. w sprawie kosztów przeprowadzenia dowodu z opinii biegłych w postępowaniu sądowym (Dz.U. z 1975r. Nr 46, poz.254 z późn.zm.)
Tak więc usługi rzeczoznawstwa wykonywane na zlecenie sądu i prokuratora, świadczone na podstawie postanowienia o powołaniu biegłego rzeczoznawcy – biegłego sądowego, mieszczą się w katalogu przychodów osiąganych z działalności wykonywanej osobiście zawartym w art.13 pkt 6 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.
Osoby, z tytułu wykonywania tych czynności, związane są ze zlecającym wykonanie tych czynności prawnymi więzami tworzącymi stosunek prawny pomiędzy zlecającym wykonanie czynności i wykonującym zlecane czynności co do warunków wykonywania tych czynności, wynagrodzenia i odpowiedzialności zlecającego wykonanie tych czynności.
Natomiast po przeanalizowaniu przedłożonej dnia 20 października 2004r. treści kserokopii umowy o dzieło zawartej z Komisją Arbitrażową Polskiej Federacji Stowarzyszeń Rzeczoznawców Majątkowych, wynika, że:
zleceniodawca w umowie ustalił wynagrodzenie za wykonanie czynności, zleceniodawca ponosi odpowiedzialność za wykonanie przedmiotu umowy, w umowie zostały ustalone terminy: rozpoczęcia i zakończenia prac a warunki wykonania czynności zostały określone w § 1 umowy (zgodnie z Regulaminem Działania Komisji Arbitrażowej).
Zatem czynności wynikające z postanowień zawartej umowy wykonywane w powyżej określonych warunkach nie będą podlegały opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług na podstawie art.15 ust.3 pkt.3 ustawy o podatku od towarów i usług
Reasumując, tutejszy organ podatkowy wskazuje, że tylko i wyłącznie w sytuacji, gdy czynności wykonywane w ramach umowy o dzieło lub umowy zlecenia mieszczą się w granicach przychodu zgodnie z brzmieniem art.13 pkt. 2- 8 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, a jednocześnie spełnione są kumulatywne wszystkie warunki, o których mowa w art.15 ust. 3 pkt.3 ustawy o podatku od towarów i usług, usługi te nie podlegają opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług.
Jednocześnie tutejszy organ podatkowy informuje, że niniejsza informacja o zakresie stosowania przepisów prawa podatkowego obowiązuje jedynie w zakresie zadanego przez stronę zapytania i w przedstawionym stanie faktycznym (pod warunkiem, że przedstawiony przez stronę stan jako faktyczny jest zgodny z rzeczywistością).