Zawarcie umowy o świadczenie kompleksowych usług zarządzania płynnością finansową


Autor: Dyrektor Izby Skarbowej w Warszawie

Sygnatura: IPPB2/436-116/07-4/MZ

Hasła tematyczne: czynności cywilnoprawne, podatek od czynności cywilnoprawnych, pośrednictwo finansowe, przedmiot opodatkowania, usługi finansowe

Kategoria: Podatek od czynności cywilnoprawnych –> Przedmiot opodatkowania –> Czynności podlegające opodatkowaniu

INTERPRETACJA INDYWIDUALNA

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (t. j. Dz. U. z 2005 r. Nr 8, poz. 60 ze zm.) oraz § 7 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. Nr 112, poz. 770) Dyrektor Izby Skarbowej w Warszawie działając w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że stanowisko Państwa, przedstawione we wniosku z dnia 24.10.2007 r. (data wpływu 29.10.2007 r.) o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku od czynności cywilnoprawnych w zakresie umowy o świadczenie kompleksowych usług zarządzania płynnością finansową – jest prawidłowe.

UZASADNIENIE

W dniu 29.10.2007 r. został złożony ww. wniosek o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie dotyczącej podatku od czynności cywilnoprawnych w zakresie umowy o świadczenie kompleksowych usług zarządzania płynnością finansową.

W przedmiotowym wniosku został przedstawiony następujący stan faktyczny.

M Sp. z o.o. (dalej: ”Spółka” lub “M…”) zawarła z MF BXxx z siedzibą w Holandii (dalej „M…F”) umowę o świadczenie przez M..F kompleksowych usług zarządzania płynnością finansową M.. Oba powyższe podmioty działają w ramach Grupy M…

M…F jest instytucją finansową, której podstawowy zakres działalności obejmuje świadczenie specjalistycznych usług finansowych związanych z zapewnieniem płynności finansowej. Ponadto, podmiot ten uczestniczy w kompleksowym zarządzaniu oraz finansowaniu działalności biznesowej przedsiębiorstw, a także świadczy usługi udzielania gwarancji.

W zakresie swojej działalności M F świadczy usługi finansowe podmiotom z Grupy M…, w tym m. in. Spółce. W przypadku umowy zawartej z M.., kompleksowe usługi zarządzania płynnością finansową świadczone przez M..F obejmują, w szczególności, zapewnienie przez M..F finansowania Spółki w przypadku trudności w zachowaniu przez M… płynności finansowej oraz zagospodarowywanie nadwyżek finansowych Spółki poprzez przechowywanie depozytów pieniężnych M… Dodatkowo, na podstawie omawianej umowy o świadczenie usług, Spółka jest uprawniona do korzystania także z innych usług finansowych oferowanych przez M..F, w zależności od zaistniałych potrzeb.

Pismem z dnia 03 grudnia 2007 r. Nr IPPB2/436-116/07-2/MZ wezwano wnioskodawcę do uzupełnienia wniosku w zakresie: określenia rodzaju depozytu (prawidłowy czy nieprawidłowy), udzielenia informacji, czy zawierane umowy w ramach kompleksowych usług zarządzania płynnością finansową nie stanowią umowy pożyczki.

Wnioskodawca uzupełnił wniosek w terminie o następujące informacje:

1. We wniosku M… wskazała, że na podstawie umowy kompleksowych usług zarządzania płynnością finansową („umowa”), zawartej z M. E.-F. BV („MEF”), Spółka nabywa usługę obejmującą:

  • zapewnienie przez M..F finansowania Spółki w przypadku trudności w zachowaniu przez M. płynności finansowej;
  • zagospodarowywanie nadwyżek finansowych Spółki poprzez przechowywanie depozytów pieniężnych M…

2. Dodatkowo, na podstawie umowy Spółka jest uprawniona do korzystania także z innych usług finansowych oferowanych przez M…F, w zależności od zaistniałych potrzeb.

Rodzaj depozytu

Przejmowanie przez M..F depozytów pieniężnych od M…. stanowi czynność wykonywaną w ramach świadczonej kompleksowej usługi finansowej, stanowiącej przedmiot umowy.

Zgodnie z art. 835 ustawy z 23 kwietnia 1964 r. Kodeks cywilny („KC”), „przez umowę przechowawca zobowiązuje się zachować w stanie nie pogorszonym rzecz ruchomą oddaną mu na przechowanie”. Szczególnym rodzajem umowy przechowania (lub też odrębnym rodzajem umowy nazwanej) jest umowa tzw. depozytu nieprawidłowego uregulowanego w art. 845 KC. Zgodnie z tym przepisem, „jeżeli z przepisów szczególnych albo z umowy lub okoliczności wynika, że przechowawca może rozporządzać oddanymi na przechowanie pieniędzmi lub innymi rzeczami oznaczonymi tylko co do gatunku, stosuje się odpowiednio przepisy o pożyczce (depozyt nieprawidłowy)”.

Odnosząc przytoczone regulacje do umowy M informuje, że jej przedmiotem nie jest zobowiązanie M…F do przechowania i zwrotu przekazywanych mu środków pieniężnych z prawem do rozporządzania nimi, ale zobowiązanie M…F do zagwarantowania Spółce odpowiedniej płynności finansowej poprzez, w zależności od konkretnej sytuacji, zapewnienie finansowania albo zapewnienie możliwości lokowania wolnych środków.

Biorąc pod uwagę powyższe, w odniesieniu do zapytania zawartego w wezwaniu Spółka informuje, ze zawarta przez nią umowa nie jest umową przechowania ani depozytu nieprawidłowego w rozumieniu przepisów KC. W związku z tym, depozytów przyjmowanych przez M…F w ramach świadczonej usługi nie należy w ogóle rozpatrywać w kontekście cywilnoprawnych pojęć „depozytu” lub „depozytu nieprawidłowego”.

Umowa pożyczki

Zgodnie z informacjami zawartymi we wniosku, Spółka zawarła z M…F jedną umowę dotyczącą świadczenia kompleksowej usługi zarządzania płynnością finansową. M… informuje, że jeżeli chodzi o zakup przedmiotowej usługi od M…F, strony nie zawierają żadnych dodatkowych umów. Natomiast sama umowa nie stanowi na gruncie polskiego prawa cywilnego umowy pożyczki. W szczególności, na podstawie art. 720 KC, „przez umowę pożyczki dający pożyczkę zobowiązuje się przenieść na własność biorącego określoną ilość pieniędzy albo rzeczy oznaczonych tylko co do gatunku, a biorący zobowiązuje się zwrócić tę samą ilość pieniędzy albo tę samą ilość rzeczy tego samego gatunku i tej samej jakości”. Jak to już zostało natomiast wskazane we wcześniejszej części pisma, przedmiotem umowy jest zobowiązanie MEF do zagwarantowania Spółce odpowiedniej płynności finansowej poprzez, w zależności od konkretnej sytuacji, zapewnienie finansowania albo zapewnienie możliwości lokowania wolnych środków.

Biorąc pod uwagę powyższe, w odniesieniu do zapytania zawartego w wezwaniu Spółka informuje, że zawarta przez nią umowa nie jest umową pożyczki w rozumieniu KC. Jednocześnie, w zakresie współpracy dotyczącej kompleksowej usługi zarządzania płynnością finansową nie są pomiędzy M a M…F zawierane żadne dodatkowe umowy.

We Wniosku Spółka wskazała, dla celów wyczerpującego przedstawienia stanu faktycznego, że na podstawie umowy jest ona uprawniona do żądania wykonania na swoją rzecz przez M…F także innych usług finansowych. Niemniej jednak, do tej pory Spółka nie korzystała z tej możliwości. W związku z tym, przedmiotem wniosku, który odwołuje się do zaistniałego stanu faktycznego, jest potwierdzenie konsekwencji podatkowych związanych wyłącznie z nabyciem opisanych we wniosku kompleksowych usług zarządzania płynnością finansową.

Dodatkowo, w celu wyeliminowania potencjalnych wątpliwości Spółka pragnie poinformować, że zamierza ona w przyszłości zawrzeć z M…F umowę, na podstawie której udzieli pożyczki temu podmiotowi. Złożony przez M… wniosek nie jest nakierowany na uzyskanie jakiejkolwiek interpretacji odnośnie tej planowanej transakcji. W tym zakresie Spółka złożyła już odrębny wniosek o wydanie indywidualnej interpretacji przepisów prawa podatkowego.

W związku z powyższym zadano następujące pytanie:

Czy usługi świadczone na podstawie umowy o świadczenie usług zarządzania płynnością finansową zawartej pomiędzy M… a M…F, nie rodzą obowiązku podatkowego w zakresie podatku od czynności cywilnoprawnych…

Zdaniem wnioskodawcy:

Klasyfikacja statystyczna

Zdaniem Spółki, opisane powyżej usługi zarządzania płynnością finansową świadczone na jej rzecz przez M…F na podstawie zawartej z M. umowy powinny być klasyfikowane jako kompleksowe usługi pośrednictwa finansowego. Przyjętą przez Spółkę klasyfikację potwierdził Urząd Statystyczny w Łodzi, który w piśmie z dnia X sierpnia 2007 r. (sygn. sprawy OK-X/2007) skierowanym do Spółki, poinformował, iż „(…) wymienione w piśmie usługi polegające na kompleksowym zarządzaniu płynnością finansową mieszczą się w grupowaniu: PKWiU 65.23.10-00.00 Usługi pośrednictwa finansowego, pozostałe, gdzie indziej niesklasyfikowane, z wyłączeniem ubezpieczeń i funduszów emerytalno -rentowych” (wniosek o dokonanie klasyfikacji statystycznej oraz odpowiedź Urzędu Statystycznego w Łodzi Spółka przedstawia w załączeniu).

Konsekwencje w zakresie podatku od czynności cywilnoprawnych

Mając na uwadze powyższą klasyfikację, zdaniem Spółki, usługi świadczone na podstawie umowy o świadczenie usług zarządzania płynnością finansową zawartej pomiędzy M. a MF, nie rodzą obowiązku podatkowego w zakresie podatku od czynności cywilnoprawnych.

Przedmiot opodatkowania podatkiem od czynności cywilnoprawnych określony został w art. 1 ust. 1 Ustawy o PCC. Przepis ten stanowi: „Podatkowi podlegają:

1) następujące czynności cywilnoprawne:

  1. umowy sprzedaży oraz zamiany rzeczy i praw majątkowych,
  2. umowy pożyczki,
  3. (skreślona),
  4. umowy darowizny – w części dotyczącej przejęcia przez obdarowanego długów i ciężarów albo zobowiązań darczyńcy,
  5. umowy dożywocia,
  6. umowy o dział spadku oraz umowy o zniesienie współwłasności – w części dotyczącej spłat lub dopłat,
  7. (skreślona),
  8. ustanowienie hipoteki,
  9. ustanowienie odpłatnego użytkowania, w tym nieprawidłowego, oraz odpłatnej służebności,
  10. umowy depozytu nieprawidłowego,
  11. umowy spółki (akty założycielskie),

2) zmiany umów wymienionych w pkt 1, jeżeli powodują one podwyższenie podstawy opodatkowania podatkiem od czynności cywilnoprawnych, z zastrzeżeniem ust. 3 pkt 4,

3) orzeczenia sądów, w tym również polubownych, oraz ugody, jeżeli wywołują one takie same skutki prawne, jak czynności cywilnoprawne wymienione w pkt 1 lub 2”.

Treść zacytowanego przepisu wskazuje, iż ustawodawca jednoznacznie określił listę czynności wyraźnie zidentyfikowanych w prawie cywilnym, które podlegać mogą opodatkowaniu podatkiem od czynności cywilnoprawnych. Oznacza to, iż wszystkie czynności, które nie znalazły się w przedstawionym katalogu, pozostają poza obszarem opodatkowania tym podatkiem.

Powyższy wniosek znajduje potwierdzenie także w literaturze dotyczącej omawianego tematu. Przykładowo, w komentarzu do ustawy o PCC autorstwa Z. Ofiarskiego (por. Z. Ofiarski, Ustawy: o opłacie skarbowej, o podatku od czynności cywilnoprawnych. Komentarz, Dom Wydawniczy ABC, 2001, str. 123) wyrażono następujący pogląd:

„Podatkowi od czynności cywilnoprawnych podlegają wyłącznie czynności cywilnoprawne wymienione w art. 1 u.p.c.c. Czynności te zostały enumeratywnie wymienione przez ustawodawcę. Zostało to również potwierdzone orzecznictwem sądowym, którego tezy zachowują swoją aktualność na gruncie nowej u.p.c.c. Czynności cywilnoprawne, które nie zostały wymienione w sposób wyraźny w katalogu ustawowym, nie podlegają opodatkowaniu omawianym podatkiem. NSA stoi na stanowisku, że wymierzenie podatku od czynności cywilnoprawnej, która podatkowi temu nie podlega, stanowi rażące naruszenie prawa./…/

Użyty w treści tego przepisu wyraz ‘następujące’ wyraźnie wskazuje, że podatkowi od czynności cywilnoprawnych podlegają tylko te czynności, które zostały w nim wymienione. Nie jest natomiast zamiarem ustawodawcy objęcie tym podatkiem innych czynności, nawet jeśli wywołują podobne skutki ekonomiczne./…/

Umowy nienazwane, a także czynności cywilnoprawne nie wymienione w u.p.c.c., nie podlegają w rezultacie podatkowi od czynności cywilnoprawnych…”.

Powyższy pogląd znajduje pełne uzasadnienie w treści omawianego przepisu art. 1 ust. 1 ustawy o PCC. Należy ponadto wskazać, iż jedynie taki wniosek jest uzasadniony biorąc pod uwagę regulacje Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej. Otóż, zgodnie z art. 217 Konstytucji, do wyłącznej materii ustawowej należy, między innymi, nakładanie podatków, a w szczególności, określenie przedmiotu opodatkowania. Dlatego też, czynności nie wymienione w sposób wyraźny w art. 1 ust. 1 ustawy o PCC nie podlegają temu podatkowi, a stosowanie jakiejkolwiek analogii w celu rozszerzenia zakresu opodatkowania tą daniną innych czynności cywilnoprawnych, jest niedopuszczalne.

Mając na uwadze powyższe należy stwierdzić, iż umowa o świadczenie kompleksowych usług zarządzania płynnością finansową, która została zawarta pomiędzy Spółką i M…F nie może być traktowana jako którakolwiek z enumeratywnie wymienionych transakcji w art. 1 ust. 1 ustawy o PCC. Dlatego też, usługi wykonywane na podstawie tej umowy nie są opodatkowane podatkiem od czynności cywilnoprawnych.

Dodatkowo, Spółka zauważa, iż art. 2 pkt 4 Ustawy o PCC stanowi, że podatkowi od czynności cywilnoprawnych nie podlegają „czynności cywilnoprawne, jeżeli przynajmniej jedna ze stron z tytułu dokonania tej czynności jest opodatkowana podatkiem od towarów i usług lub jest z niego zwolniona (…)”.

Zgodnie z regulacjami z zakresu podatku VAT, miejscem opodatkowania usług pośrednictwa finansowego jest, na mocy art. 27 ust. 4 pkt 4 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (Dz. U. z 2004 r. Nr 54, poz. 535 ze zm., dalej „ustawa o VAT”), miejsce, gdzie nabywca usługi posiada siedzibę. W świetle powyższego, z uwagi na fakt, iż usługi zarządzania płynnością finansową świadczone przez M….F, sklasyfikowane według Polskiej Klasyfikacji Wyrobów i Usług („PKWiU”) jako usługi pośrednictwa finansowego (PKWiU 65.23.10-00.00) są nabywane przez MGAM, t. j. podmiot mający siedzibę w Polsce, omawiane usługi podlegają opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług w Polsce. Na mocy art. 43 ust. 1 pkt 1 ustawy o VAT, usługi pośrednictwa finansowego, jako usługi wymienione w Załączniku 4 do ustawy o VAT, są zwolnione z opodatkowania podatkiem VAT.

W konsekwencji, ze względu na fakt, iż usługi zarządzania płynnością finansową świadczone przez M….F na rzecz M…. są zwolnione z opodatkowania podatkiem od towarów i usług, spełniony jest warunek wskazany w art. 2 pkt 4 ustawy o PCC, na mocy którego czynności wykonywane w oparciu o umowę zawartą z M…F nie podlegają opodatkowaniu podatkiem od czynności cywilnoprawnych.

W świetle powyższej analizy, Spółka wnosi o potwierdzenie prawidłowości przedstawionego stanowiska, iż usługi świadczone na podstawie umowy o zarządzanie płynnością finansową zawartej pomiędzy M… i M…F, nie podlegają w Polsce podatkowi od czynności cywilnoprawnych.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego stanu faktycznego uznaje się za prawidłowe.

W myśl art. 1 ust. 1 ustawy z dnia 09 września 2000 r. o podatku od czynności cywilnoprawnych (t. j. Dz. U. z 2007 r. Nr 68, poz. 450) podatkowi od czynności cywilnoprawnych podlegają:

1) następujące czynności cywilnoprawne:

  1. umowy sprzedaży oraz zamiany rzeczy i praw majątkowych,
  2. umowy pożyczki,
  3. (uchylona),
  4. umowy darowizny – w części dotyczącej przejęcia przez obdarowanego długów i ciężarów albo zobowiązań darczyńcy,
  5. umowa dożywocia,
  6. umowy o dział spadku oraz umowy o zniesienie współwłasności – w części dotyczącej spłat i dopłat,
  7. (uchylona),
  8. ustanowienie hipoteki,
  9. ustanowienie odpłatnego użytkowania, w tym nieprawidłowego, oraz odpłatnej służebności,
  10. umowy depozytu nieprawidłowego,
  11. umowy spółki (akty założycielskie);

2) zmiany umów wymienionych w pkt 1, jeżeli powodują one podwyższenie podstawy opodatkowania podatkiem od czynności cywilnoprawnych, z zastrzeżeniem ust. 3 pkt 4;

3) orzeczenia sądów, w tym również polubownych, oraz ugody, jeżeli wywołują one takie same skutki prawne, jak czynności cywilnoprawne wymienione w pkt 1 lub 2.

Ustawodawca wprowadził zasadę enumeratywnego określenia czynności podlegających opodatkowaniu podatkiem od czynności cywilnoprawnych. Jednocześnie ustawowe wyliczenie zostało wzmocnione zasadą, zgodnie z którą o kwalifikacji określonej czynności prawnej, a w konsekwencji o jej podleganiu tym podatkiem decyduje jej treść (elementy przedmiotowo istotne), a nie nazwa. Tym samym, jeżeli strony zawierają umowę i układają stosunki w jej ramach w określony sposób to dla oceny, czy powstanie obowiązek podatkowy w podatku od czynności cywilnoprawnych, w związku z dokonaniem wskazanej w ustawie czynności, miarodajne będą rzeczywiste prawa i obowiązki stron tej umowy pozwalające na ich kwalifikacje pod względem prawnym.

Z przedstawionego we wniosku stanu nie wynika, iż Spółka M. E-F. BV jest wspólnikiem Spółki M. XX.t M. Sp. z o.o.

W przypadku zawarcia umowy w zakresie świadczenia usług zarządzania płynnością finansową nie obejmującej umowy pożyczki i depozytu nieprawidłowego ma zastosowanie wyłącznie art. 1 ust. 1 pkt 1, 2 i 3 ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych.

Spółka powołuje się na przywołane powyżej przepisy art. 2 pkt 4 ustawy, które znajdują zastosowanie w przypadku, gdy dana czynność mieści się w katalogu czynności opodatkowanych podatkiem od czynności cywilnoprawnych (art. 1 ust. 1 pkt 1, 2 i 3 ww. ustawy), lecz ze względu na jej cechy, wymienione w przepisie art. 2 pkt 4 ustawy, nie podlega opodatkowaniu tym podatkiem.

Reasumując, należy stwierdzić, iż jeżeli zawarcie umowy o świadczenie usług zarządzania płynnością finansową nie stanowi umowy pożyczki ani depozytu nieprawidłowego, to nie zostało wymienione w ustawowym katalogu czynności podlegających opodatkowaniu podatkiem od czynności cywilnoprawnych, a tym samym czynności dokonywane w ramach tych umów nie rodzą obowiązku podatkowego w zakresie podatku od czynności cywilnoprawnych. Natomiast jeżeli umowa o świadczenie usług zarządzania płynnością finansową nosiłaby znamiona umowy pożyczki lub depozytu nieprawidłowego, to należałoby zastosować art. 2 pkt 4 ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych.

Interpretacja dotyczy zaistniałego stanu faktycznego przedstawionego przez wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dacie zaistniałego zdarzenia w przedstawionym stanie faktycznym.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie, ul. Jasna 2/4, 00-013 Warszawa po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu – do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi – Dz. U. Nr 153, poz. 1270 ze zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach – art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy). Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Dyrektor Izby Skarbowej w Warszawie Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Płocku, ul. 1 Maja 10, 09-402 Płock.