Autor: Dyrektor Izby Skarbowej w Warszawie
Sygnatura: IPPB1/415-333/07-5/AM
Hasła tematyczne: odsetki ustawowe, odszkodowania, opodatkowanie odsetek, wyrok
Kategoria: Podatek dochodowy od osób fizycznych –> Zwolnienia przedmiotowe
INTERPRETACJA INDYWIDUALNA
Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (t. j. Dz. U. z 2005 r. Nr 8, poz. 60 ze zm.) oraz § 7 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. Nr 112, poz. 770) Dyrektor Izby Skarbowej w Warszawie działając w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że stanowisko, przedstawione we wniosku z dnia 30.10.2007 r. (data wpływu 02.11.2007 r.) o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie zwolnienia z opodatkowania zasądzonej kwoty odszkodowania oraz odsetek – jest prawidłowe.
UZASADNIENIE
W dniu 02.11.2007 r. został złożony ww. wniosek o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie zwolnienia z opodatkowania zasądzonej kwoty odszkodowania oraz odsetek.
W przedmiotowym wniosku został przedstawiony następujący stan faktyczny.
We wrześniu 2007 r. X wypłacił na podstawie prawomocnego wyroku sądu osobie fizycznej odszkodowanie wraz z zasądzonymi odsetkami ustawowymi. Działając w oparciu o art. 21 ust 1 pkt 3b ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych Dz. U z 2000 r. Nr 14, poz. 176 ze. zm.), który stanowi, że wolne od podatku są: inne odszkodowania otrzymane na podstawie wyroku lub ugody sądowej do wysokości określonej w tym wyroku lub ugodzie”. X wypłacił stronie całą kwotę odszkodowania wraz z zasądzonymi odsetkami ustawowymi nie pobierając od wypłaconych odsetek zryczałtowanego podatku dochodowego od dochodów osób fizycznych, ponieważ zdaniem Sądu w myśl z art. 17 ust.1 pkt. 2 wypłacone odsetki nie są przychodami z kapitałów pieniężnych, ani nie ma tu zastosowania art. 30a ust. 1 pkt 3 ustawy.
Jednocześnie pismem z dnia 31.12.2007 r. (data wpływu 02.01.2008 r.) będącym odpowiedzią na wezwanie organu Nr IPPB1/415-333/07-2/AM z dnia 27.12.2007 r. X wyjaśnił, iż wykonując nakaz Sądu Apelacyjnego wydał wyrok w sprawie „w oparciu o art. 417 kc w brzmieniu obowiązującym od dnia 4 grudnia 2001r.”, w którym to § 1 stanowi, że „Skarb Państwa ponosi odpowiedzialność za szkodę wyrządzoną przez funkcjonariusza państwowego przy wykonywaniu powierzonej mu czynności”.
X uznał winę funkcjonariusza i odpowiedzialność Skarbu Państwa za powstałą szkodę i wyrokiem z dnia 8 listopada 2005 r. zasądził na rzecz powódki kwotę pieniężną będącą równowartością niesłusznie wyegzekwowanej kwoty.
Powódka od wyroku wniosła odwołanie do Sądu Apelacyjnego w W, który zmienił zaskarżony wyrok „w ten tylko sposób, że zasądza od kwoty zasądzonej… odsetki ustawowe począwszy od dnia 1 kwietnia 2004 roku do dnia zapłaty”.
W związku z powyższym zadano następujące pytania.
Czy Sąd słusznie postąpił nie pobierając podatku dochodowego:
- od wypłaconej zasądzonej wyrokiem kwoty odszkodowania,
- od wypłaconych zasądzonych odsetek ustawowych.
Czy Sąd powinien zgodnie z art. 42a ww. ustawy sporządzić informację według ustalonego wzoru o wysokości przychodów iw terminie do końca lutego następnego roku podatkowego przekazać podatnikowi oraz urzędowi skarbowemu, którym kieruje naczelnik urzędu skarbowego właściwy według miejsca zamieszkania podatnika” od wypłaconych odsetek i od wypłaconej kwoty zasądzonej wyrokiem…
Zdaniem wnioskodawcy nie powinien on pobierać podatku dochodowego od wypłaconej zasądzonej w wyroku kwoty odszkodowania, jak też zryczałtowanego podatku dochodowego od wypłaconych odsetek ustawowych zasądzonych wyrokiem.
Zdaniem Sądu zgodnie z art. 42a osoby fizyczne prowadzące działalność gospodarczą osoby prawne i ich jednostki organizacyjne oraz jednostki organizacyjne niemające osobowości prawnej, które dokonują wypłaty należności lub świadczeń, o których mowa w art. 20 ust. 1, z wyjątkiem dochodów (przychodów) wymienionych wart. 21, art. 52 i art. 52a oraz dochodów, od których na podstawie przepisów Ordynacji podatkowej zaniechano poboru podatku, od których nie są obowiązane pobierać zaliczki na podatek lub zryczałtowanego podatku dochodowego są obowiązane sporządzić informację według ustalonego wzoru o wysokości przychodów” obowiązek sporządzenia . informacji nie występuje od wypłaconej kwoty zasądzonej, natomiast obowiązek taki istnieje co do kwoty wypłaconych zasądzonych odsetek.
W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego stanu faktycznego uznaje się za prawidłowe.
Opodatkowaniu podatkiem dochodowym, zgodnie z treścią art. 9 ust. 1 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (t. j. Dz. U. z 2000 r. Nr 14, poz. 176 ze zm.) podlegają wszelkiego rodzaju dochody z wyjątkiem dochodów wymienionych w art. 21, 52, 52a i 52c oraz dochodów, od których na podstawie przepisów ordynacji podatkowej zaniechano poboru podatków.
Stosownie do regulacji art. 21 ust. 1 pkt 3 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (t. j. Dz. U z 2000r. Nr 14, poz. 176 ze. zm.) wolne od podatku dochodowego są otrzymane odszkodowania, jeżeli ich wysokość lub zasady ustalania wynikają wprost z przepisów odrębnych ustaw lub przepisów wykonawczych wydanych na podstawie tych ustaw, z wyjątkiem:
- określonych w prawie pracy odpraw i odszkodowań z tytułu skrócenia okresu wypowiedzenia umowy o pracę,
- odpraw pieniężnych wypłacanych na podstawie przepisów o szczególnych zasadach rozwiązywania z pracownikami stosunków pracy z przyczyn nie dotyczących pracowników,
- odpraw i odszkodowań z tytułu skrócenia okresu wypowiedzenia funkcjonariuszom pozostającym w stosunku służbowym,
- odszkodowań przyznanych na podstawie przepisów o zakazie konkurencji,
- odszkodowań za szkody dotyczące składników majątku związanych z prowadzoną działalnością gospodarczą,
- odszkodowań za szkody dotyczące składników majątku związanych z prowadzeniem działów specjalnych produkcji rolnej, z których dochody są opodatkowane według skali, o której mowa w art. 27 ust. 1, lub na zasadach, o których mowa w art. 30c,
- odszkodowań wynikających z zawartych umów lub ugód.
Ustawodawca wyłączył z opodatkowania te odszkodowania, których wysokość lub zasady wynikają wprost z przepisów odrębnych ustaw, z wyjątkiem wymienionych w lit. a-g tego przepisu, t. j. między innymi odszkodowań wypłacanych na podstawie zawartych ugód i umów.
Trybunał Konstytucyjny w wyroku z dnia 29 listopada 2006 r. sygnatura akt SK51/06 (opublikowanym w Dz. U. Nr 226 poz. 1657) uznał, iż art. 21 ust. 1 pkt 3 lit. g) ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, w zakresie, w jakim wyłącza zwolnienie podatkowe w stosunku do odszkodowań uzyskanych na podstawie ugody sądowej, jest niezgodny z art. 2 i art. 32 ust. 1 Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej.
Z kolei na podstawie art. 21 ust. 1 pkt 3b cytowanej ustawy, wolne od podatku dochodowego są inne odszkodowania otrzymane na podstawie wyroku lub ugody sądowej do wysokości określonej w tym wyroku lub ugodzie, z wyjątkiem odszkodowań:
- otrzymanych w związku z prowadzoną działalnością gospodarczą,
- dotyczących korzyści, które podatnik mógłby osiągnąć, gdyby mu szkody nie wyrządzono.
W prawie cywilnym pod pojęciem odszkodowania rozumie się świadczenie, którego celem jest naprawienie wyrządzonej szkody obejmującej stratę polegającą na ubytku w majątku oraz utracone korzyści.
Z przedstawionego stanu faktycznego wynika, iż Sąd Okręgowy w wydanym przez siebie wyroku uznał winę funkcjonariusza państwowego w związku z niesłusznie wyegzekwowaną od powódki kwotą W związku ze złożonym przez powódkę odwołaniem Sąd Apelacyjny zmienił zaskarżony wyrok ale tylko w części, iż powódce należą się również się odsetki ustawowe od przyznanej przez Sąd Okręgowy kwoty.
Reasumując należy uznać, iż wypłacona przez Sąd kwota nie stanowi odszkodowania, o którym mowa ww. przepisach ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, lecz jest zwrotem kwoty nie słusznie wcześniej wyegzekwowanej.
W związku z tym zwrócona kwota nie jest odszkodowaniem, a tym samym nie podlega opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych.
Natomiast instytucję prawną odsetek za zwłokę reguluje art. 481 Kodeksu Cywilnego. Stanowi on, iż jeżeli dłużnik opóźnia się ze spełnieniem świadczenia pieniężnego, wierzyciel może zażądać odsetek za czas opóźnienia, chociażby nie poniósł żadnej szkody i chociażby opóźnienie było następstwem okoliczności, za które dłużnik odpowiedzialności nie ponosi. Jeżeli stopa odsetek za opóźnienie nie była z góry oznaczona, należą się odsetki ustawowe. W razie zwłoki dłużnika wierzyciel może nadto żądać naprawienia szkody na zasadach ogólnych.
Z powyższego przepisu wynika, że nie można utożsamiać odsetek za zwłokę z odszkodowaniem (naprawieniem szkody).
W myśl art. 9 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych opodatkowaniu podatkiem dochodowym podlegają wszelkiego rodzaju dochody, z wyjątkiem dochodów wymienionych w art. 21, 52, 52a oraz dochodów, od których na podstawie przepisów Ordynacji podatkowej zaniechano poboru podatku.
W katalogu zwolnień przedmiotowych nie zostały wymienione odsetki od wierzytelności, a w związku z tym, że nie są odszkodowaniem nie korzystają też ze zwolnienia od podatku dochodowego od osób fizycznych, określonego w art. 21 ust. 1 pkt 3 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych.
Zatem otrzymane odsetki, których stopa w przedmiotowej sprawie została określona w wyroku sądowym, są przychodem wierzyciela (w dacie ich otrzymania) opodatkowanym na zasadach ogólnych.
Wypłata tych odsetek stanowi przychód z innych źródeł określonych w art. 10 ust. 1 pkt 9 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych w związku z art. 20 cytowanej ustawy podatkowej. Należy przy tym zauważyć, że w art. 20 ust. 1 ww. ustawy ustawodawca podał jedynie przykłady niektórych przychodów zaliczanych do „innych źródeł”, natomiast nie jest to katalog zamknięty.
W przypadku dokonywania wypłat należności stanowiących dochody z innych źródeł obowiązki płatnika zostały określone w art. 42a ww. ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych. Z treści tego przepisu wynika, że osoby fizyczne prowadzące działalność gospodarczą, osoby prawne i ich jednostki organizacyjne oraz jednostki organizacyjne nie mające osobowości prawnej, które dokonują wypłaty należności lub świadczeń, o których mowa w art. 20 ust. 1, z wyjątkiem dochodów (przychodów) wymienionych w art. 21, art. 52, art. 52a i art. 52c oraz dochodów, od których na podstawie przepisów ordynacji podatkowej zaniechano poboru podatków, od których nie są obowiązane pobierać zaliczki na podatek lub zryczałtowanego podatku dochodowego, są obowiązane sporządzić informacje według ustalonego wzoru o wysokości przychodów (PIT-8C) i w terminie do końca lutego następnego roku podatkowego przekazać podatnikowi oraz urzędowi skarbowemu, którym kieruje naczelnik urzędu skarbowego właściwy według miejsca zamieszkania podatnika.
Interpretacja dotyczy zaistniałego stanu faktycznego przedstawionego przez wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dacie zaistnienia zdarzenia w przedstawionym stanie faktycznym.
Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie, ul. Jasna 2/4, 00-013 Warszawa po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu – do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi – Dz. U. Nr 153, poz. 1270 ze zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach – art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).
Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Dyrektor Izby Skarbowej w Warszawie, Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Płocku, ul. 1 Maja 10, 09-402 Płock.