Autor: Dyrektor Izby Skarbowej w Bydgoszczy
Sygnatura: ITPB3/423-165/07/AT
Hasła tematyczne: inwestycje zaniechane, koszty pośrednie, koszty uzyskania przychodów, potrącalność kosztów, wydatek
Kategoria: Podatek dochodowy od osób prawnych –> Koszty uzyskania przychodów –> Pojęcie kosztów uzyskania przychodów
INTERPRETACJA INDYWIDUALNA
Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (t. j. Dz. U. z 2005 r. Nr 8, poz. 60 ze zm.) oraz § 4 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. z 2007 r. Nr 112, poz. 770) Dyrektor Izby Skarbowej w Bydgoszczy działając w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że stanowisko Spółki przedstawione we wniosku z dnia 22 listopada 2007 r. (data wpływu 27 listopada 2007 r.) o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku dochodowego od osób prawnych w zakresie możliwości zaliczenia do kosztów uzyskania przychodów wydatków związanych z zakupem zestawu maszyn i urządzeń oraz momentu poniesienia kosztu – jest prawidłowe.
UZASADNIENIE
W dniu 27 listopada 2007 r. wpłynął do tut. organu ww. wniosek o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie dotyczącej podatku dochodowego od osób prawnych w zakresie możliwości zaliczenia do kosztów uzyskania przychodów wydatków związanych z zakupem zestawu maszyn i urządzeń oraz momentu poniesienia kosztu.
W przedmiotowym wniosku przedstawiono następujący stan faktyczny.
Spółka w dniu 21 grudnia 2006 r. wzięła udział w publicznej licytacji maszyn i urządzeń służących wytwarzaniu żelatyny (linia produkcyjna) prowadzonej przez komornika sądowego, w ramach której nabyła przedmiotowe ruchomości. Komornik udzielił Jednostce przybicia w tym samym dniu za cenę brutto 2.277.988,58 zł, a następnie wystawił w imieniu egzekwowanego dłużnika fakturę na powyższą kwotę. Wnioskodawca uregulował należność z zaciągniętego kredytu bankowego w dacie przybicia. Dłużnik, względem którego prowadzona była egzekucja, wniósł jednak skargę na postanowienie komornika, ponieważ część maszyn i urządzeń składających się na wyposażenie zakładu nie stanowiła jego własności. W konsekwencji, na mocy postanowienia sądu rejonowego, a następnie sądu drugiej instancji, skargę uwzględniono, co doprowadziło do ostatecznego uchylenia skutków udzielonego w toku licytacji przybicia.
W okresie pomiędzy przybiciem, a dniem wydania przez sąd odwoławczy prawomocnego postanowienia Spółka poniosła następujące koszty bezpośrednio związane z przedmiotową transakcją z tytułu:
- Ustanowienia hipotek kaucyjnych w postaci podatku od czynności cywilnoprawnych;
- Opłat sądowych za wpisanie hipotek kaucyjnych do ksiąg wieczystych;
- Prowizji bankowej od udzielonego kredytu;
- Odsetek bankowych w ramach zaciągniętego kredytu;
- Wynajęcia ochrony maszyn i urządzeń oraz ich ubezpieczenia;
- Usług adwokackich za sporządzenie zażalenia na postanowienie sądu pierwszej instancji i reprezentacji w sądzie;
W związku z powyższym zadano następujące pytanie.
Czy Spółka, będąca podatnikiem podatku dochodowego od osób prawnych, ma prawo zaliczyć do kosztów uzyskania przychodów – poniesione bezpośrednio w związku z nabyciem zestawu maszyn i urządzeń stanowiących kompletne wyposażenie zakładu zgodnie z protokołem sprzedaży w drodze licytacji publicznej przeprowadzonej w toku postępowania egzekucyjnego – wydatki tytułem: ustanowienia na rzecz banku kredytującego zakup hipotek kaucyjnych zabezpieczających jego wierzytelność w postaci podatku od czynności cywilnoprawnych, opłat sądowych za wpisanie tych hipotek do ksiąg wieczystych, prowizji bankowej od udzielonego kredytu, odsetek bankowych od uzyskanego kredytu za okres od chwili wydania przez komornika postanowienia o przybiciu do momentu wydania przez sąd drugiej instancji prawomocnego postanowienia utrzymującego w mocy postanowienie sądu pierwszej instancji uchylającego postanowienie komornika, ubezpieczenia i wynajęcia ochrony maszyn i urządzeń stanowiących kompletne wyposażenie zakładu, wynagrodzenia adwokata i postępowania sądowego w przedmiocie zażalenia na postanowienie sądu rejonowego i czy ww. koszty, poniesione zarówno w 2006 r., jak i w 2007 r. można zaliczyć do kosztów uzyskania przychodów za rok 2007…
Zdaniem Wnioskodawcy ma on prawo zaliczenia wszystkich powyższych nakładów do kosztów uzyskania przychodów. Według art. 15 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych kosztami uzyskania przychodów są wszelkie koszty celowe poniesione dla osiągnięcia przychodów lub zachowania albo zabezpieczenia źródła przychodów, z wyjątkiem kosztów wymienionych w art. 16 ust. 1. W art. 16 ust. 1 pkt 41 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych wyłączono z kosztów uzyskania przychodów poniesione koszty zaniechanych inwestycji, lecz nie znajdzie on zastosowania w sytuacji, o której mowa we wniosku. Spółka bowiem nie zaniechała inwestycji zakupu zestawu maszyn i urządzeń stanowiących kompletne wyposażenie zakładu. Ponadto nie sposób było przewidzieć, że pośród licytowanych ruchomości znajdują się elementy niestanowiące własności dłużnika. Toteż nieodzowne stało się podjęcie próby obrony w sądzie postanowienia komornika udzielającego przybicia. Natomiast wydatki dotyczące ubezpieczenia zakupionych ruchomości, jako że z chwilą przybicia niebezpieczeństwo utraty i uszkodzenia przeszło na Spółkę jako nabywcę, stały się nieodzowne celem ich zabezpieczenia na wypadek ww. ryzyk.
Gdyby nie pierwotna wadliwość działań komornika, większość poniesionych przez Wnioskodawcę kosztów odnoszących się do ww. transakcji nabycia środka trwałego powiększałaby jego wartość początkową. Jednak z przyczyn zupełnie niezależnych od nabywcy do sprzedaży nie doszło i w rezultacie Spółka nie nabyła środka trwałego.
W ocenie Jednostki koszty poniesione przez spółkę w związku z przedmiotowymi zakupami zaliczyć należy do kosztów uzyskania przychodów w październiku 2007 r., ponieważ w tym miesiącu sąd drugiej instancji wydał postanowienie, od którego nie służy żaden środek zaskarżenia. Wraz z momentem wydania prawomocnego postanowienia sądu, sytuacja prawna nabywanych ruchomości stała się jasna i nie ma wątpliwości, że przedmiot licytacji nie przeszedł na własność Wnioskodawcy. Nie znajdzie wobec tego zastosowania zasada zaliczania wydatków do kosztów uzyskania przychodów na bieżąco, w miesiącu kiedy wydatki były ponoszone, ponieważ w tym momencie brak było jakichkolwiek podstaw dla uznania ich za koszty uzyskania przychodów.
W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego stanu faktycznego uznaje się za prawidłowe.
Zgodnie bowiem z dyspozycją art. 15 ust. 1 ustawy z dnia 15 lutego 1992 roku o podatku dochodowym od osób prawnych (t. j. Dz. U. z 2000 r., Nr 54 poz. 654 ze zm.), w brzmieniu obowiązującym do końca 2006 r., kosztami uzyskania przychodów były koszty poniesione w celu osiągnięcia przychodów z wyjątkiem kosztów wymienionych w art. 16 ust. 1. Z dniem 1 stycznia 2007 r. nastąpiła zmiana ww. przepisu i obecnie kosztami uzyskania przychodów są koszty poniesione w celu osiągnięcia przychodów lub zachowania albo zabezpieczenia źródła przychodów, z wyjątkiem kosztów wymienionych w art. 16 ust. 1. Z definicji kosztu podatkowego wynika, że muszą być spełnione równocześnie dwa warunki:
- poniesienie kosztu następuje w celu uzyskania przychodów lub zachowania albo zabezpieczenia źródła przychodów,
- nie może to być koszt wymieniony w art. 16 ust. 1.
W art. 16 ust. 1 omawianej ustawy prawodawca zawarł natomiast zamknięty katalog wydatków, które nie mogą być zaliczone do kosztów uzyskania przychodów.
Wydatki, o których mowa w zapytaniu nie zostały ujęte w treści wskazanego przepisu.
W przedstawionym stanie faktycznym Spółka poniosła wydatki związane z zakupem – w trybie przetargu publicznego – zestawu maszyn i urządzeń, które stanowić miały środki trwałe, jak również dotyczące obrony praw nabywcy w związku z uzyskanym w ramach przedmiotowej transakcji przybiciem. Jednak na skutek błędu leżącego po stronie komornika sądowego transakcja sprzedaży tych rzeczy ruchomych okazała się wadliwa, co znalazło potwierdzenie w orzeczeniu sądów obu instancji.
Tym samym wskazać należy, na mające zastosowanie w przedmiotowej sprawie, postanowienia art. 4a pkt. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych. Zgodnie z nim ilekroć w ustawie jest mowa o inwestycjach – oznacza to środki trwałe w budowie w rozumieniu ustawy z dnia 29 września 1994 r. o rachunkowości (Dz. U. z 2002 r. Nr 76, poz. 694), zwanej dalej „ustawą o rachunkowości”.
Z kolei art. 3 ust. 1 pkt 17 ustawy o rachunkowości stanowi, iż ilekroć w ustawie jest mowa o inwestycjach – rozumie się przez to aktywa nabyte w celu osiągnięcia korzyści ekonomicznych wynikających z przyrostu wartości tych aktywów, uzyskania z nich przychodów w formie odsetek, dywidend (udziałów w zyskach) lub innych pożytków, w tym również z transakcji handlowej, a w szczególności aktywa finansowe oraz te nieruchomości i wartości niematerialne i prawne, które nie są użytkowane przez jednostkę, lecz zostały nabyte w celu osiągnięcia tych korzyści. W przypadku zakładów ubezpieczeń przez inwestycje rozumie się lokaty.
W związku z powyższym stwierdzić należy, że nakłady, o jakich mowa w zapytaniu, które, jak podkreśla Jednostka, odnoszą się do niezrealizowanego nabycia środków trwałych (linii produkcyjnej) mogą stanowić koszty uzyskania przychodów. Nie budzi bowiem wątpliwości fakt, iż zaistniałe zdarzenie nie wyczerpuje znamion inwestycji w rozumieniu przepisów cytowanego art. 4a pkt 1 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych. W konsekwencji nie może ono być potraktowane także jako zaniechana inwestycja, albowiem przez zdarzenie takie rozumieć należy nie podejmowanie kolejnych czynności związanych z prowadzonym procesem inwestycyjnym i w rezultacie, jako że nie są to wydatki, o których stanowi wskazany uprzednio art. 16 ust. 1, niniejsze nakłady mogą stanowić koszty podatkowe z uwzględnieniem zasady wynikającej z art. 15 ust. 1 cyt. ustawy.
Wprawdzie na podstawie art. 16g ust. 3 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych ustawodawca nakazuje zaliczyć na poczet ceny nabycia kwotę należną zbywcy, powiększoną o koszty związane z zakupem naliczone do dnia przekazania środka trwałego lub wartości niematerialnej i prawnej do używania, a w szczególności o koszty transportu, załadunku i wyładunku, ubezpieczenia w drodze, montażu, instalacji i uruchomienia programów oraz systemów komputerowych, opłat notarialnych, skarbowych i innych, odsetek, prowizji, oraz pomniejszoną o podatek od towarów i usług, z wyjątkiem przypadków, gdy zgodnie z odrębnymi przepisami podatek od towarów i usług nie stanowi podatku naliczonego albo podatnikowi nie przysługuje obniżenie kwoty należnego podatku o podatek naliczony albo zwrot różnicy podatku w rozumieniu ustawy o podatku od towarów i usług – jednakże, jak zaznaczono uprzednio, w stanie faktycznym przedstawionym w zapytaniu Spółka nie nabyła środka trwałego. Powyższe zastrzeżenie nie może mieć więc zastosowania.
Prawidłowe jest również stanowisko Spółki zaprezentowane we wniosku dotyczące momentu poniesienia kosztu. Kwestię tę do 31 grudnia 2006 r. normował art. 15 ust. 4 ww. ustawy, który wskazywał, że koszty uzyskania przychodów są potrącalne tylko w tym roku podatkowym, którego dotyczą, tj. są potrącalne także koszty uzyskania poniesione w latach poprzedzających rok podatkowy, lecz dotyczące przychodów roku podatkowego oraz określone co do rodzaju i kwoty koszty uzyskania, które zostały zarachowane, chociaż ich jeszcze nie poniesiono, jeżeli odnoszą się do przychodów danego roku podatkowego, chyba że ich zarachowanie nie było możliwe; w tym przypadku są one potrącalne w roku, w którym zostały poniesione. Na mocy natomiast obowiązującego od dnia 1 stycznia 2007 r. art. 15 ust. 4d wskazanej ustawy koszty uzyskania przychodów, inne niż koszty bezpośrednio związane z przychodami, są potrącalne w dacie ich poniesienia. Jeżeli koszty te dotyczą okresu przekraczającego rok podatkowy, a nie jest możliwe określenie, jaka ich część dotyczy danego roku podatkowego, w takim przypadku stanowią koszty uzyskania przychodów proporcjonalnie do długości okresu, którego dotyczą.
Za dzień poniesienia kosztu uzyskania przychodów uważa się dzień, na który ujęto koszt w księgach rachunkowych (zaksięgowano) na podstawie otrzymanej faktury (rachunku), albo dzień, na który ujęto koszt na podstawie innego dowodu w przypadku braku faktury (rachunku), z wyjątkiem sytuacji gdy dotyczyłoby to ujętych jako koszty rezerw albo biernych rozliczeń międzyokresowych kosztów, o czym stanowi art. 15 ust. 4e cyt. ustawy.
Zasady księgowania kosztów określone zostały w ustawie 29 września 1994 r. o rachunkowości (t. j. Dz. U. z 2002 r. Nr 76, poz. 694 ze zm.).
Wydatki poczynione – w zakresie, o jakim mowa w pytaniu Wnioskodawcy – są kosztami pośrednio związanymi z przychodami z prowadzonej działalności gospodarczej, dlatego są zaliczane do kosztów uzyskania przychodów co do zasady jednorazowo w dacie ich poniesienia. Zatem, jeżeli dany koszt, stosownie do regulacji przyjętych na gruncie ustawy o rachunkowości, zostanie przez Jednostkę ujęty w księgach rachunkowych 2007 roku, to Spółka będzie uprawniona do wykazania na ten moment kosztu uzyskania przychodów.
Złożenie przez Wnioskodawcę fałszywego oświadczenia, że elementy stanu faktycznego objęte wnioskiem o wydanie interpretacji w dniu złożenia wniosku nie są przedmiotem toczącego się postępowania podatkowego, kontroli podatkowej, postępowania kontrolnego organu kontroli skarbowej oraz, że w tym zakresie sprawa nie została rozstrzygnięta co do jej istoty w decyzji lub postanowieniu organu podatkowego lub organu kontroli skarbowej powoduje, iż niniejsza interpretacja indywidualna nie wywołuje skutków prawnych (art. 14b § 4 Ordynacji podatkowej).
Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie, ul. Jasna 2/4, 00-013 Warszawa po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu – do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi – Dz. U. Nr 153, poz. 1270 ze zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach – art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).
Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Bydgoszczy Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Toruniu, ul. Św. Jakuba 20, 87-100 Toruń.