Opodatkowanie podatkiem dochodowym od osób fizycznych odszkodowania otrzymanego na mocy ugody sądowej.


Autor: Dyrektor Izby Skarbowej w Poznaniu

Sygnatura: ILPB2/415-389/07-2/PW

Hasła tematyczne: odszkodowania, pracownik, przychód, rozwiązanie umowy, stosunek pracy, Trybunał Konstytucyjny, ugoda sądowa, umowa o pracę

Kategoria: Podatek dochodowy od osób fizycznych –> Zwolnienia przedmiotowe

INTERPRETACJA INDYWIDUALNA

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (t. j. Dz. U. z 2005 r. Nr 8, poz. 60 ze zm.) oraz § 2 i § 6 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. z 2007 r. Nr 112, poz. 770) Dyrektor Izby Skarbowej w Poznaniu działając w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że stanowisko Pana przedstawione we wniosku z dnia 28 listopada 2007 r. (data wpływu 05 grudnia 2007 r.) o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie zwolnienia z opodatkowania odszkodowania otrzymanego na mocy ugody sądowej – jest prawidłowe, pod warunkiem, że odszkodowanie nie dotyczy korzyści, które Wnioskodawca mógłby osiągnąć, gdyby mu szkody nie wyrządzono.

UZASADNIENIE

W dniu 05 grudnia 2007 r. został złożony ww. wniosek o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie zwolnienia z opodatkowania odszkodowania otrzymanego na mocy ugody sądowej.

W przedmiotowym wniosku został przedstawiony następujący stan faktyczny.

W roku 2002 Wnioskodawca został zwolniony z pracy na podstawie art. 30 § 1 pkt 2 kodeksu pracy. Nie zgadzając się z tym, wniósł sprawę do Sądu Pracy i Ubezpieczeń Społecznych. W dniu 18 maja 2007 r. Zainteresowany zawarł ze swoim byłym pracodawcą ugodę sądową, na mocy której zmieniony został tryb zwolnienia z pracy, na „za porozumieniem stron”, pracodawca wydał mu świadectwo pracy do dnia 01 czerwca 2007 r. oraz do tego samego dnia zobowiązał się wypłacić, przyznane na mocy powyższej ugody, odszkodowanie.

W związku z powyższym zadano następujące pytanie.

Czy kwota uzyskanego odszkodowania podlega opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych…

Zdaniem Wnioskodawcy, kwota odszkodowania uzyskanego na mocy ugody sądowej jest zwolniona z opodatkowania. W ocenie Zainteresowanego, w jego przypadku nie zachodzi wyjątek wymieniony w art. 21 § 1 pkt 3 lit. a) lub b), gdyż termin wypowiedzenia był zachowany, jak również nie zachodziły szczególne zasady rozwiązania umowy o pracę. Przedmiotem sporu był natomiast tryb rozwiązania umowy o pracę.

Według Wnioskodawcy, kwota uzyskanego przez niego odszkodowania winna być raczej rozpatrywana w trybie art. 21 § 1 pkt 3b. Opierając się na tych przesłankach, jak również na wyroku Trybunału Konstytucyjnego z dnia 29 listopada 2007 r., Zainteresowany stoi na stanowisku, iż uzgodniona kwota jest zwolniona z podatku dochodowego.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego stanu faktycznego uznaje się za prawidłowe, pod warunkiem, że odszkodowanie nie dotyczy korzyści, które Wnioskodawca mógłby osiągnąć, gdyby mu szkody nie wyrządzono.

Zgodnie z art. 9 ust. 1 ustawy z dnia 26 lipca 1991r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (t. j. Dz. U. z 2000r. Nr 14 poz. 176 ze zm.) opodatkowaniu podatkiem dochodowym podlegają wszelkiego rodzaju dochody, z wyjątkiem dochodów wymienionych w art. 21, 52, 52a i 52c oraz dochodów, od których na podstawie przepisów Ordynacji podatkowej zaniechano poboru podatku. Natomiast zgodnie z art. 10 ust.1 pkt 1 ww. ustawy źródłami przychodów są: stosunek służbowy, stosunek pracy, w tym spółdzielczy stosunek pracy, członkostwo w rolniczej spółdzielni produkcyjnej lub innej spółdzielni zajmującej się produkcją rolną, praca nakładcza, emerytura lub renta.

Za przychód ze stosunku pracy, o którym mowa w art. 10 ust. 1 pkt 1, uważa się w myśl art. 12 ust. 1 ww. ustawy, wszelkiego rodzaju wypłaty pieniężne oraz wartość pieniężną świadczeń w naturze bądź ich ekwiwalenty, bez względu na źródło finansowania tych wypłat i świadczeń, a w szczególności: wynagrodzenia zasadnicze, wynagrodzenia za godziny nadliczbowe, różnego rodzaju dodatki, nagrody, ekwiwalenty za nie wykorzystany urlop i wszelkie inne kwoty niezależnie od tego, czy ich wysokość została z góry ustalona, a ponadto świadczenia pieniężne ponoszone za pracownika, jak również wartość innych nieodpłatnych świadczeń lub świadczeń częściowo odpłatnych.

Kwestie zasad i podstawy do wypłaty odszkodowania z tytułu nieuzasadnionego wypowiedzenia umowy o pracę reguluje kodeks pracy.

Stosownie do postanowień art. 45 § 1 ustawy z dnia 26 czerwca 1974 r. Kodeks pracy (t. j. Dz. U. z 1998 r. Nr 21, poz. 94 ze zm.) w razie ustalenia, że wypowiedzenie umowy o pracę zawartej na czas nieokreślony jest nieuzasadnione lub narusza przepisy o wypowiadaniu umów o pracę, sąd pracy – stosownie do żądania pracownika – orzeka o bezskuteczności wypowiedzenia, a jeżeli umowa uległa już rozwiązaniu – o przywróceniu pracownika do pracy na poprzednich warunkach albo o odszkodowaniu. W myśl art. 45 § 2 ww. ustawy sąd pracy może nie uwzględnić żądania pracownika uznania wypowiedzenia za bezskuteczne lub przywrócenia do pracy, jeżeli ustali, że uwzględnienie takiego żądania jest niemożliwe lub niecelowe; w takim przypadku sąd pracy orzeka o odszkodowaniu.

Odszkodowanie, o którym mowa w art. 45 kodeksu pracy, przysługuje w wysokości wynagrodzenia za okres od 2 tygodni do 3 miesięcy, nie niższej jednak od wynagrodzenia za okres wypowiedzenia (art. 471).

Stosownie do regulacji art. 21 ust. 1 pkt 3 ustawy z dnia 26 lipca 1991r. o podatku dochodowym od osób fizycznych wolne od podatku dochodowego są otrzymane odszkodowania, jeżeli ich wysokość lub zasady ustalania wynikają wprost z przepisów odrębnych ustaw lub przepisów wykonawczych wydanych na podstawie tych ustaw, z wyjątkiem:

  1. określonych w prawie pracy odpraw i odszkodowań z tytułu skrócenia okresu wypowiedzenia umowy o pracę,
  2. odpraw pieniężnych wypłacanych na podstawie przepisów o szczególnych zasadach rozwiązywania z pracownikami stosunków pracy z przyczyn nie dotyczących pracowników,
  3. odpraw i odszkodowań z tytułu skrócenia okresu wypowiedzenia funkcjonariuszom pozostającym w stosunku służbowym,
  4. odszkodowań przyznanych na podstawie przepisów o zakazie konkurencji,
  5. odszkodowań za szkody dotyczące składników majątku związanych z prowadzoną działalnością gospodarczą,
  6. odszkodowań za szkody dotyczące składników majątku związanych z prowadzeniem działów specjalnych produkcji rolnej, z których dochody są opodatkowane według skali, o której mowa w art. 27 ust. 1, lub na zasadach, o których mowa w art. 30c,
  7. odszkodowań wynikających z zawartych umów lub ugód.

Ustawodawca wyłączył z opodatkowania te odszkodowania, których wysokość lub zasady wynikają wprost z przepisów odrębnych ustaw, z wyjątkiem wymienionych w lit. a)-g) tego przepisu, t. j. między innymi odszkodowań wypłacanych na podstawie zawartych ugód i umów.

Trybunał Konstytucyjny w wyroku z dnia 29 listopada 2006 r. sygnatura akt SK51/06 (opublikowanym w Dz. U. Nr 226 poz. 1657) uznał, iż art. 21 ust. 1 pkt 3 lit. g) ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, w zakresie, w jakim wyłącza zwolnienie podatkowe w stosunku do odszkodowań uzyskanych na podstawie ugody sądowej, jest niezgodny z art. 2 i art. 32 ust. 1 Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej.

Z kolei na podstawie art. 21 ust. 1 pkt 3b cytowanej ustawy, wolne od podatku dochodowego są inne odszkodowania otrzymane na podstawie wyroku lub ugody sądowej do wysokości określonej w tym wyroku lub ugodzie, z wyjątkiem odszkodowań:

  1. otrzymanych w związku z prowadzoną działalnością gospodarczą,
  2. dotyczących korzyści, które podatnik mógłby osiągnąć, gdyby mu szkody nie wyrządzono.

Jeżeli wysokość lub zasady ustalania odszkodowania nie wynikają wprost z odrębnych ustaw lub aktów wykonawczych wydanych na podstawie tych odrębnych ustaw, a podstawą ich otrzymania jest wyrok lub ugoda sądowa, wówczas odszkodowanie takie korzysta ze zwolnienia od podatku dochodowego od osób fizycznych, z wyjątkiem odszkodowań wymienionych w art. 21 ust. 1 pkt 3b lit. a i b ustawy.

Z przedstawionego we wniosku stanu faktycznego wynika, że w dniu 18 maja 2007 r. przed Sądem Rejonowym w Poznaniu Wnioskodawca zawarł ugodę ze Swoim byłym pracodawcą.

Na mocy powyższej ugody zmieniono tryb rozwiązania z Zainteresowanym umowy o pracę, z rozwiązania jej za wypowiedzeniem, na rozwiązanie na mocy porozumienia stron. Ponadto w ww. ugodzie były pracodawca zobowiązał się do wypłacenia na rzecz Zainteresowanego odszkodowania.

Zawarta ugoda stanowi ugodę w rozumieniu art. 917 Kodeksu cywilnego. Kwota odszkodowania wynika jedynie z ustaleń zawartych pomiędzy stronami ugody, ma charakter czysto umowny, a jej wysokość uwzględnia interesy obu stron.

W związku z tym należy uznać, iż przedmiotowe odszkodowanie nie jest odszkodowaniem wynikającym z przepisów odrębnych ustaw, o których mowa w art. 21 ust. 1 pkt 3 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, a więc zastosowanie do niego ma przepis art. 21 ust.1 pkt 3b tej ustawy.

Mając powyższe na uwadze, należy stwierdzić, iż przedmiotowe odszkodowanie jest zwolnione z opodatkowania podatkiem dochodowym od osób fizycznych na podstawie art. 21 ust. 1 pkt 3b, pod warunkiem, że nie dotyczy korzyści, które Wnioskodawca mógłby osiągnąć, gdyby mu szkody nie wyrządzono.

Interpretacja dotyczy zaistniałego stanu faktycznego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dacie zaistnienia zdarzenia w przedstawionym stanie faktycznym.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie, ul. Jasna 2/4, 00-013 Warszawa po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu – do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi – Dz. U. Nr 153, poz. 1270 ze zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach – art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Poznaniu, Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Lesznie, ul. Dekana 6, 64-100 Leszno.