Autor: Dyrektor Izby Skarbowej w Warszawie
Sygnatura: IPPB2/436-155/07-4/AA
Hasła tematyczne: banki, cash-pooling, podatek od czynności cywilnoprawnych, umowa pożyczki, usługi finansowe
Kategoria: Podatek od czynności cywilnoprawnych –> Przedmiot opodatkowania –> Czynności podlegające opodatkowaniu
INTERPRETACJA INDYWIDUALNA
Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (t. j. Dz. U. z 2005 r. Nr 8, poz. 60 ze zm.) oraz § 7 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. Nr 112, poz. 770) Dyrektor Izby Skarbowej w Warszawie działając w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że stanowisko Państwa, przedstawione we wniosku z dnia 23.11.2007 r. (data wpływu 03.12.2007 r.) o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku od czynności cywilnoprawnych w zakresie usług kompleksowego zarządzania płynnością finansową typu cash pooling – jest prawidłowe.
UZASADNIENIE
W dniu 03.12.2007 roku został złożony wniosek o udzielenie interpretacji przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie dotyczącej podatku od czynności cywilnoprawnych w zakresie usług kompleksowego zarządzania płynnością finansową typu cash pooling.
W przedmiotowym wniosku zostało przedstawione następujące zdarzenie przyszłe.
X Bank (dalej jako „Bank”) będzie oferował w ramach swojej działalności podmiotom z jednej grupy kapitałowej możliwość uczestniczenia w strukturze typu cash pooling. Cash pooling jest to kompleksowy produkt, który będzie oferowany przez Bank, służący do zarządzania płynnością finansową jego uczestników poprzez rzeczywistą konsolidację sald z ich poszczególnych rachunków bankowych, oparty na następującej strukturze:
- Klienci korporacyjni będący członkami grupy kapitałowej (dalej jako „Spółki”), posiadają rachunki bieżące w oddziałach Banku lub bankach stowarzyszonych oraz podpisali z Bankiem umowę cash pooling (dalej jako „Rachunki Bieżące”) – Master xxx Cxx (dalej jako Umowa”).
- Umowa ma na celu zwiększenie efektywności działalności gospodarczej prowadzonej przez Spółki poprzez odpowiednie wykorzystanie sumy dziennych sald (zarówno dodatnich, jak ujemnych) na rachunkach bankowych Spółek.
- Spółki są polskimi rezydentami lub rezydentami innych państw.
- Jeden z uczestników Umowy został wybrany jako Posiadacz Rachunku Głównego (dalej jako „Agent”).
- Agentem może być zarówno spółka polska, jak i zagraniczna.
- Dla celów realizacji niniejszej umowy Bank, w jednym ze swoich oddziałów (w Polsce lub za granicą), prowadzi na rzecz i w imieniu Agenta Rachunek Główny, utworzony dla realizacji celów Umowy, na którym dokonywana jest konsolidacja środków z Rachunków Bieżących Spółek. Konsolidacja przebiega następująco:
- Na koniec każdego dnia roboczego, oddział Banku prowadzący Rachunek Główny dokonuje następujących operacji:
- przeniesienia na Rachunek Główny środków pozostających na Rachunkach Bieżących poszczególnych Spółek, do wysokości salda dodatniego takiego rachunku na koniec dnia roboczego,
- przeniesienia z Rachunku Głównego na Rachunki Bieżące poszczególnych Spółek środków odpowiadających wysokości salda ujemnego tych Rachunków Bieżących na koniec dnia roboczego.
- W konsekwencji, saldo netto na Rachunku Głównym jest dodatnie lub ujemne.
- Jeżeli saldo jest kwotą dodatnią, Bank nalicza odsetki od tego salda i księguje je na Rachunku Głównym.
- Jeżeli saldo jest kwotą ujemną Bank pobiera odsetki od tego salda i księguje je na Rachunku Głównym.
- Wszelkie operacje na Rachunku Głównym dokonywane są do kwoty przyznanego kredytu w Rachunku Głównym.
- Środki przeniesione przez Bank na koniec danego dnia roboczego na Rachunek Główny / z Rachunku Głównego są w tej samej wysokości z powrotem przenoszone na odpowiednie Rachunki Bieżące Spółek, na podstawie odrębnych porozumień zawartych pomiędzy Spółkami.
- Odsetki naliczone / zapłacone od salda na Rachunku Głównym występującym po dokonaniu operacji na koniec danego dnia roboczego, są odpowiednio realokowane pomiędzy Spółkami, na podstawie odrębnych porozumień zawartych pomiędzy nimi.
- Bank za świadczenie na rzecz Spółek przedmiotowej usługi pobiera miesięczne wynagrodzenie w formie prowizji i opłat.
Pismem z dnia 14 grudnia 2007 r. Nr IPPB2/436-155/07-2/AA wezwano wnioskodawcę o uzupełnienie wniosku poprzez przesłanie aktualnego pełnomocnictwa lub innego dokumentu, z którego wynika prawo do występowania w imieniu wnioskodawcy z wnioskiem o interpretację przepisów prawa podatkowego przez Pana X oraz Panią Y. Wniosek został uzupełniony w terminie.
W związku z powyższym zadano następujące pytanie:
Czy umowa cash poolingu, t. j. kompleksowa usługa zarządzania płynnością finansową, która będzie świadczona przez Bank nie podlega opodatkowaniu podatkiem od czynności cywilnoprawnych ….
Zdaniem wnioskodawcy:
Kompleksowa usługa zarządzania płynnością finansową grupy spółek (cash pooling) świadczona przez Bank nie podlega opodatkowaniu podatkiem czynności cywilnoprawnych.
W myśl art. 1 ustawy o PCC, opodatkowaniu podatkiem od czynności cywilnoprawnych podlega zamknięty katalog czynności cywilnoprawnych wymieniony w tym przepisie. Bank stoi na stanowisku, że świadczona w oparciu o Umowę usługa cash poolingu, polegająca na zarządzaniu płynnością finansową danej grupy kapitałowej, nie znajduje odpowiednika w ustawie z dnia 23 kwietnia 1964 r. Kodeks Cywilny i pozostając umową nienazwaną nie mieści się w zamkniętym katalogu art. 1 ustawy o PCC.
Zdaniem Banku, celem ustawodawcy tworzącego przedmiotową normę prawną, w takiej właśnie postaci, było precyzyjne określenie czynności cywilnoprawnych podlegających opodatkowaniu podatkiem od czynności cywilnoprawnych. Natura usługi kompleksowego zarządzania płynnością finansową (cash pooling), świadczonej na podstawie Umowy, wskazuje, że jest to rozbudowany, wielostopniowy system rozliczeń finansowych w obrębie danej grupy kapitałowej – nie jest to natomiast żadna z czynności wymienionych w zamkniętym katalogu czynności cywilnoprawnych podlegających opodatkowaniu podatkiem od czynności cywilnoprawnych.
Ponadto, Bank wystąpił z wnioskiem o dokonanie klasyfikacji statystycznej omawianej usługi cash pooling i uzyskał odpowiedź Urzędu Statystycznego w Łodzi potwierdzającą, iż świadczone usługi cash pooling stanowią usługi pośrednictwa finansowego (klasyfikacja Urzędu Statystycznego została załączona do niniejszego wniosku). Powyższe stanowisko zbieżne jest z dotychczasową praktyką organów statystycznych, zgodnie z którą czynności polegające na kompleksowym zarządzaniu płynnością finansową grupy kapitałowej (cash pooling) stanowią usługę pośrednictwa finansowego świadczoną przez banki. W opinii Banku, jest to dodatkowe potwierdzenie, iż cash pooling nie mieści się w zamkniętym katalogu czynności podlegających opodatkowaniu podatkiem od czynności cywilnoprawnych.
Dodatkowo, organy podatkowe wielokrotnie prezentowały stanowisko, zgodnie z którym usługi cash pooling nie podlegają opodatkowaniu podatkiem od czynności cywilnoprawnych jako specyficzne czynności niewymienione w art. 1 ustawy o PCC, np. interpretacja wydana przez Naczelnika Drugiego Mazowieckiego Urzędu Skarbowego w Warszawie (pismo z dnia 6 marca 2007 r., sygn. 1472/SPC/436-2/07/SJ), Naczelnika Pomorskiego Urzędu Skarbowego (pismo z dnia 14 lutego 2007 r., sygn. DM/436-13/07/JU) lub Naczelnika Małopolskiego Urzędu Skarbowego (pismo z dnia 5 grudnia 2006 r. sygn. PMO/436-15/06/UM).
W świetle powyższego, Bank wnosi o potwierdzenie, iż kompleksowa usługa zarządzania płynnością finansową grupy spółek (cash pooling) nie podlega opodatkowaniu podatkiem od czynności cywilnoprawnych.
W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego zdarzenia przyszłego uznaje się za prawidłowe.
W myśl art. 1 ust. 1 ustawy z dnia 09 września 2000 r. o podatku od czynności cywilnoprawnych (t. j. Dz. U. z 2007 r. Nr 68, poz. 450 ze zm.) podatkowi od czynności cywilnoprawnych podlegają:
1. następujące czynności cywilnoprawne:
- umowy sprzedaży oraz zamiany rzeczy i praw majątkowych,
- umowy pożyczki,
- (uchylona),
- umowy darowizny – w części dotyczącej przejęcia przez obdarowanego długów i ciężarów albo zobowiązań darczyńcy,
- umowy dożywocia,
- umowy o dział spadku oraz umowy o zniesienie współwłasności – w części dotyczącej spłat i dopłat,
- (uchylona),
- ustanowienie hipoteki,
- ustanowienie odpłatnego użytkowania, w tym nieprawidłowego, oraz odpłatnej służebności,
- umowy depozytu nieprawidłowego,
- umowy spółki (akty założycielskie);
2. zmiany umów wymienionych w pkt 1, jeżeli powodują one podwyższenie podstawy opodatkowania podatkiem od czynności cywilnoprawnych, z zastrzeżeniem ust. 3 pkt 4;
3) orzeczenia sądów, w tym również polubownych, oraz ugody, jeżeli wywołują one takie same skutki prawne, jak czynności cywilnoprawne wymienione w pkt 1 lub 2.
Ustawodawca wprowadził zasadę enumeratywnego określenia czynności podlegających opodatkowaniu podatkiem od czynności cywilnoprawnych. Jednocześnie ustawowe wyliczenie zostało wzmocnione zasadą, zgodnie z którą o kwalifikacji określonej czynności prawnej, a w konsekwencji o jej podleganiu tym podatkiem decyduje jej treść (elementy przedmiotowo istotne), a nie nazwa. Tym samym, jeżeli strony zawierają umowę i układają stosunki w jej ramach w określony sposób to dla oceny, czy powstanie obowiązek podatkowy w podatku od czynności cywilnoprawnych, w związku z dokonaniem wskazanej w ustawie czynności, miarodajne będą rzeczywiste prawa i obowiązki stron tej umowy pozwalające na ich kwalifikacje pod względem prawnym.
Na podstawie art. 1 ust. 1 pkt 1 lit. b) ww. ustawy przedmiotem opodatkowania są umowy pożyczki, w których w myśl art. 720 ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. – Kodeks cywilny (Dz. U. Nr 16, poz. 93 ze zm.) dający pożyczkę zobowiązuje się przenieść na własność biorącego pożyczkę określoną ilość pieniędzy albo rzeczy oznaczonych co do gatunku, a biorący zobowiązuje się zwrócić tę samą ilość pieniędzy lub tę samą ilość rzeczy tego samego gatunku i tej samej jakości.
Przedstawiona we wniosku Spółki konstrukcja „cash poolingu”, jako sposobu gospodarowania wolnymi środkami finansowymi uczestniczących podmiotów, pomimo zawierania w sobie pewnych elementów pożyczki, nie wyczerpuje istotnych jej znamion. „Cash pooling” polega na umożliwieniu lepszej gospodarki finansowej grupy kapitałowej. Dzięki tej usłudze można skompensować niedobory środków przedsiębiorstw należących do danej grupy nadwyżkami innych przedsiębiorstw należących do tej samej grupy oraz korzystnie zagospodarować nadwyżkę środków netto.
W przypadku „cash poolingu” mamy do czynienia z trzema przynajmniej podmiotami, a mianowicie: podmiotem posiadającym wolne środki finansowe, podmiotem posiadającym niedobór tych środków oraz bankiem występującym w roli pośrednika działającego we własnym imieniu.
Z tytułu uczestnictwa w tych transakcjach dla wszystkich podmiotów powstają określone prawa i obowiązki, jednak nie dochodzi w tym przypadku do zawarcia umowy pożyczki, ponieważ brak jest zobowiązania do przeniesienia określonej ilości pieniędzy na określony w umowie podmiot. Uczestnik „cash poolingu” posiadający wolne środki nie wie, czy środki te zostaną wykorzystane, w jakiej wysokości i przez którego uczestnika. Tym samym nie jest skonkretyzowana druga strona transakcji, jak też jej przedmiot, ponieważ źródłem, z którego zostanie zasilony rachunek o saldzie debetowym, jest rachunek zbiorczy, na którym gromadzone są wolne środki wszystkich posiadających je uczestników „cash poolingu”.
Reasumując, należy stwierdzić, iż zawarcie umowy dotyczącej kompleksowego zarządzania płynnością finansową „cash pooling” nie zostało wymienione w ustawowym katalogu czynności podlegających opodatkowaniu podatkiem od czynności cywilnoprawnych. Czynności tego typu nie można również zakwalifikować jako umowy pożyczki wymienionej w tym katalogu. Tym samym czynności dokonywane w ramach umowy „cash poolingu” nie będą podlegały opodatkowaniu podatkiem od czynności cywilnoprawnych.
Interpretacja dotyczy zaistniałego zdarzenia przyszłego przedstawionego przez wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dniu wydania interpretacji.
Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie, ul. Jasna 2/4, 00-013 Warszawa po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu – do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi – Dz. U. Nr 153, poz. 1270 ze zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach – art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).
Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Dyrektor Izby Skarbowej w Warszawie Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Płocku, 09-402 Płock, ul. 1 Maja 10.