Czy transakcja nabycia wierzytelności została prawidłowo opodatkowana podatkiem od czynności cywilnoprawnych?


Autor: Dyrektor Izby Skarbowej w Katowicach

Sygnatura: IBPB2/436-58/07/MZ

Hasła tematyczne: cesja, cesja wierzytelności, czynności cywilnoprawne, nabycie wierzytelności, podatek od czynności cywilnoprawnych

Kategoria: Podatek od czynności cywilnoprawnych –> Przedmiot opodatkowania –> Czynności podlegające opodatkowaniu

INTERPRETACJA INDYWIDUALNA

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997r. Ordynacja podatkowa (t. j. Dz. U. z 2005r. Nr 8, poz. 60 ze zm.) oraz § 5 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. z 2007r. Nr 112, poz. 770) Dyrektor Izby Skarbowej w Katowicach działając w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że stanowisko Pana, przedstawione we wniosku z dnia 07 listopada 2007r. (data wpływu do tut. Biura– 13 listopada 2007r.) o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego, dotyczącej podatku od czynności cywilnoprawnych w zakresie zapłaty podatku z tytułu nabycia wierzytelności pieniężnych na podstawie umowy cesji wierzytelności – jest nieprawidłowe.

UZASADNIENIE

W dniu 13 listopada 2007r. wpłynął do tut. Biura ww. wniosek o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie dotyczącej podatku od czynności cywilnoprawnych w zakresie zapłaty podatku z tytułu nabycia wierzytelności pieniężnych na podstawie umowy cesji wierzytelności.

W przedmiotowym wniosku został przedstawiony następujący stan faktyczny:

Wnioskodawca prowadzi działalność gospodarczą związaną z nieruchomościami. Jednorazowo, w ramach ww. działalności, nabył pakiet wierzytelności pieniężnych na podstawie umowy cesji wierzytelności. W związku z ww. nabyciem wnioskodawca zapłacił podatek od czynności cywilnoprawnych. Cedent sprzedawał wierzytelności własne. Obydwie strony ww. transakcji są podatnikami podatku od towarów i usług.

W związku z powyższym zadano następujące pytanie:

Czy transakcja nabycia wierzytelności została prawidłowo opodatkowana podatkiem od czynności cywilnoprawnych…

Zdaniem wnioskodawcy, transakcja cesji wierzytelności to nabycie praw majątkowych, które podlega podatkowi od czynności cywilnoprawnych i mimo, że obie Strony transakcji są podatnikami podatku od towarów i usług to w tym przypadku nie ma zastosowania wyłączenie z opodatkowania podatkiem od czynności cywilnoprawnych na podstawie art. 2 pkt. 4 ustawy z dnia 09 września 2000r. o podatku od czynności cywilnoprawnych ( t.j. Dz. U. z 2007r Nr 68, poz. 450 ze zm.) ponieważ sprzedaż wierzytelności własnych przez cedenta nie jest usługą w rozumieniu PKWiU, jak również zakup wierzytelności w celu uzyskania korzyści majątkowych, nie stanowi podstawy opodatkowania podatkiem od towarów i usług.

Na tle przedstawionego stanu faktycznego, stwierdzam, co następuje.

Przepis art. 1 ust. 1 ustawy z dnia 09 września 2000r. o podatku od czynności cywilnoprawnych ( t.j. Dz. U. z 2007r. Nr 68, poz. 450 ze zm.) zawiera zamknięty katalog czynności podlegających opodatkowaniu tym podatkiem. Zgodnie z art. 1 ust. 1 pkt 1 ww. ustawy podatkowi temu podlegają następujące czynności cywilnoprawne:

  • umowy sprzedaży oraz zamiany rzeczy i praw majątkowych,
  • umowy pożyczki,
  • umowy darowizny – w części dotyczącej przejęcia przez obdarowanego długówi ciężarów albo zobowiązań darczyńcy,
  • umowy dożywocia,
  • umowy o dział spadku oraz umowy o zniesienie współwłasności – w części dotyczącej spłat lub dopłat,
  • ustanowienie hipoteki,
  • ustanowienie odpłatnego użytkowania, w tym nieprawidłowego, oraz odpłatnejsłużebności,
  • umowy depozytu nieprawidłowego,
  • umowy spółki (akty założycielskie).

Podatkowi od czynności cywilnoprawnych podlegają też zmiany ww. umów, jeżeli powodują one podwyższenie podstawy opodatkowania podatkiem od czynności cywilnoprawnych oraz orzeczenia sądów, w tym również polubownych, oraz ugody, jeżeli wywołują one takie same skutki prawne ( art. 1 ust. 1 pkt. 2 i 3 ww. ustawy). Instytucję przelewu (cesji) wierzytelności regulują przepisy ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. – Kodeks cywilny (Dz. U. Nr 16, poz. 93 ze zm.). Zgodnie z art. 509 § 1 k.c. wierzyciel może bez zgody dłużnika przenieść wierzytelność na osobę trzecią (przelew), chyba, że sprzeciwiałoby się to ustawie, zastrzeżeniu umownemu albo właściwości zobowiązania. Przelew wierzytelności jest swoistą konstrukcją prawną, przewidzianą w ogólnych zasadach zobowiązań prowadzącą do zmiany osoby wierzyciela podczas, gdy przedmiot zobowiązania pozostaje ten sam. Umowy cesji wierzytelności należą do czynności prawnych rozporządzających o skutkach zbliżonych do umowy przenoszącej własność. Dodać należy, że cesja nie ma formy samoistnej umowy, dlatego też dla jej realizacji musi być dokonana czynność cywilnoprawna, na podstawie której nastąpi przeniesienie wierzytelności. Z treści art. 510 § 1 Kodeksu cywilnego wynika, że czynnością stanowiącą podstawę cesji może być umowa sprzedaży, zamiany, darowizny lub inne umowy zobowiązujące do przeniesienia wierzytelności.

Podkreślić należy, że umowa cesji jako nie wymieniona w art. 1 ust. 1 ustawy od czynności cywilnoprawnych nie podlega opodatkowaniu podatkiem od czynności cywilnoprawnych o ile nie przybierze postaci jednej z umów wymienionych w tym przepisie. Wobec tego, jeżeli zawarta umowa, którą wnioskodawca nazywa umową cesji wierzytelności jest w rzeczywistości tą umową i nie ma cech żadnej z umów wymienionych w art. 1 ust. 1 pkt 1 ww. ustawy, w szczególności umowy sprzedaży uregulowanej w przepisach Kodeksu cywilnego, umowa cesji nie będzie w ogóle podlegać opodatkowaniu podatkiem od czynności cywilnoprawnych. Z kolei, jeśli umowa cesji wierzytelności przybrała postać umowy sprzedaży to wówczas podlega opodatkowaniu tym podatkiem na podstawie art. 1 ust. 1 pkt 1 lit. a ww. ustawy.

Jednakże, na podstawie art. 2 pkt 4 wyżej wymienionej ustawy nie podlegają podatkowi czynności cywilnoprawne, jeżeli przynajmniej jedna ze stron z tytułu dokonania tej czynności jest opodatkowana podatkiem od towarów i usług lub zwolniona z podatku od towarów i usług, z wyjątkiem umów sprzedaży i zamiany, których przedmiotem jest nieruchomość lub jej część, albo prawo użytkowania wieczystego, spółdzielcze własnościowe prawo do lokalu, prawo do domu jednorodzinnego w spółdzielni mieszkaniowej lub prawo do miejsca postojowego w garażu wielostanowiskowym lub udział w tych prawach, umowy spółki i jej zmiany, umowy sprzedaży udziałów i akcji w spółkach handlowych. W związku z tym, jeżeli z tytułu zawarcia umowy sprzedaży wierzytelności jedna ze stron tej czynności opodatkowana jest podatkiem od towarów i usług lub korzysta ze zwolnienia z tego podatku, zastosowanie znajdzie wyłączenie określone w art. 2 pkt 4 ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych. W przeciwnym wypadku sprzedaż prawa majątkowego, jakim jest wierzytelność, podlega opodatkowaniu podatkiem od czynności cywilnoprawnych według stawki 1%.

Z treści cytowanego przepisu wynika, że samo bycie podatnikiem od towarów i usług przez jedną ze stron czynności nie wystarczy aby dana czynność zawarta przez podatnika tego podatku korzystała z wyłączenia od opodatkowania podatkiem od czynności cywilnoprawnych. W każdym przypadku należy badać, czy z tytułu dokonania tej konkretnej czynności jedna ze stron jest opodatkowana podatkiem od towarów i usług lub z podatku tego jest zwolniona. W związku z tym podstawową kwestią są ustalenia dokonane na gruncie przepisów ustawy z dnia 11 marca 2004r. o podatku od towarów i usług (Dz. U. Nr 54, poz. 535 ze zm.). Odnosząc się do stanowiska przedstawionego we wniosku, że dokonana przez wnioskodawcę transakcja cesji wierzytelności podlega podatkowi od czynności cywilnoprawnych, należy stwierdzić, że rozstrzygające jest jaki charakter ma zawarta umowa, tj. czy przybrała postać umowy sprzedaży podlegającej opodatkowaniu ww. podatkiem, a jeśli przybrała postać umowy sprzedaży, czynnikiem decydującym, czy taka umowa korzysta z wyłączenia z opodatkowania podatkiem od czynności cywilnoprawnych na podstawie art. 2 pkt 4 ustawy o tym podatku jest stwierdzenie, czy z tytułu jej zawarcia którakolwiek ze stron jest opodatkowana podatkiem od towarów i usług lub jest z tego podatku zwolniona.

Interpretacja dotyczy stanu faktycznego przedstawionego przez wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dniu wydania interpretacji.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie, ul. Jasna 2/4, 00-013 Warszawa po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu – do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi – Dz. U. Nr 153, poz. 1270 ze zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach – art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Katowicach Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Bielsku-Białej, ul. Traugutta 2a, 43-300 Bielsko-Biała.