Sygnatura:
6111 Podatek akcyzowy
Hasła tematyczne:
Wstrzymanie wykonania aktu
Sygn. powiązane: I SA/Go 307/09
Skarżony organ:
Dyrektor Izby Celnej
Data:
2009-07-30
Sąd:
Naczelny Sąd Administracyjny
Treść wyniku:
Uchylono zaskarżone postanowienie i wstrzymano wykonanie
Sędziowie:
Krzysztof Stanik /przewodniczący sprawozdawca/

Sentencja

Naczelny Sąd Administracyjny w składzie: Przewodniczący : Sędzia NSA Krzysztof Stanik po rozpoznaniu w dniu 28 września 2009 r. na posiedzeniu niejawnym w Izbie Finansowej zażalenia M. P. – L. na postanowienie Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Gorzowie Wielkopolskim z dnia 29 czerwca 2009 r. sygn. akt I SA/Go 307/09 w przedmiocie odmowy wstrzymania wykonania decyzji Naczelnika Urzędu Celnego w Z. G. w sprawie ze skargi M. P. – L. na decyzję Dyrektora Izby Celnej w R. z dnia 8 maja 2009 r. w przedmiocie podatku akcyzowego z tytułu nabycia wewnątrzwspólnotowego wyrobu akcyzowego za kwiecień 2006 r. postanawia: 1. uchylić zaskarżone postanowienie, 2. wstrzymać wykonanie decyzji Naczelnika Urzędu Celnego w Z. G. z dnia 6 stycznia 2009 r., 3. oddalić wniosek o zasądzenie kosztów postępowania zażaleniowego.
Uzasadnienie: Postanowieniem z dnia 29.06.2009 r., sygn. I SA/Go 307/09, Wojewódzki Sąd Administracyjny w Gorzowie Wielkopolskim odmówił M. P.-L. wstrzymania wykonania decyzji Naczelnika Urzędu Celnego w Z. G. z dnia 06.01.2009 r., w której określono jej wysokość zobowiązania podatkowe w podatku akcyzowym za kwiecień 2006 r. w kwocie 40.447 zł.
W uzasadnieniu do tego postanowienia Sąd wskazał, przytaczając treść art. 61 § 3 ustawy z 30.08.2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (Dz. U. nr 153, poz. 1270 ze zm.) – zwanej dalej "popsa", że skarżąca nie wykazała, aby w sprawie zachodziły okoliczność uzasadniające przyznanie jej ochrony tymczasowej. Sąd podkreślił, iż przedsiębiorstwo skarżącej na przestrzeni pierwszych czterech miesięcy 2009 r. uzyskało obrót w wysokości blisko 4 milionów złotych i skarżąca nie przedstawiła konkretnych faktów, wspierających twierdzenie o grożącym niebezpieczeństwie wyrządzenia znacznej szkody lub spowodowania trudnych do odwrócenia skutków.
W zażaleniu pełnomocnik skarżącej wniósł o uchylenie postanowienia Sądu pierwszej instancji w całości i jego zmianę przez orzeczenie o wstrzymaniu wykonania decyzji Naczelnika Urzędu Celnego w Z. G. z dnia 06.01.2009 r., ewentualnie o uchylenie postanowienia w całości i przekazanie sprawy do ponownego rozpoznania oraz o zasądzenie kosztów postępowania zażaleniowego, zarzucając naruszenie art. 138 popsa, jak również art. 61 § 3 w zw. z art. 3 § 1 w zw. z art. 166 i w zw. z art. 141 § 4 popsa. Zdaniem pełnomocnika skarżącej naruszenie wymienionych regulacji prawnych polegało na nie rozpoznaniu istoty sprawy, gdyż Sąd orzekł o zagadnieniu wstrzymania wykonania decyzji w odniesieniu do marca 2006 r., a zaskarżona decyzji dotyczyła kwietnia 2006 r. Żalący stwierdził również, że Sąd bezzasadnie uznał, iż w sprawie nie zachodzą okoliczności przemawiające za wstrzymaniem wykonania decyzji Naczelnika Urzędu Celnego.
W uzasadnieniu do podniesionych zarzutów pełnomocnik skarżącej szeroko opisał mechanizm finansowania działalności gospodarczej prowadzonej przez skarżącą. Podkreślił, że prowadzenie przedsiębiorstwa skarżącej jest możliwe wyłącznie dzięki zaciągniętym kredytom bankowym, na dowód czego dołączył dwie umowy kredytu o linię bieżącą wraz z aneksami oraz aneksy do umowy o linię debetową. W ocenie żalącego wyegzekwowanie określonej w decyzji kwoty zobowiązania podatkowe może stanowić podstawę do wypowiedzenia przez banki umów kredytu, co pozbawi skarżącą środków finansowych i w konsekwencji pociągnie za sobą konieczność rozpoczęcia postępowania likwidacyjnego. Jednocześnie autor zażalenia wyjaśnił, że Sąd, dla oceny aktualnej sytuacji finansowej skarżącej, błędnie przyjął wartość obrotu uzyskanego z działalności gospodarczej. Jego zdaniem bardziej adekwatne jest ocenianie możliwości finansowych skarżącej przez uwzględnienie wysokości zysku, a ten z uwagi na niską marżę stosowaną w obrocie gazem skroplonym i olejem napędowy nie jest wysoki. Co oznacza, że skarżąca nie będzie w stanie, bez uszczerbku dla swojej działalności, spłacić orzeczonych kwot zobowiązań podatkowych na łączną sumę ok. 500.000 zł.
Naczelny Sąd Administracyjny stwierdził, co następuje:
Zażalenie zasługuje na uwzględnienie.
Wobec takiej jego oceny w punkcie wyjścia podkreślić trzeba, że zgodnie z art. 61 § 3 popsa decyzja o wstrzymaniu wykonania zaskarżonego aktu pozostawiona jest do uznania Sądu, który może wydać takie rozstrzygnięcie na wniosek skarżącego, jeżeli zachodzi niebezpieczeństwo wyrządzenia znacznej szkody lub spowodowania trudnych do odwrócenia skutków. Z jego treści zatem wynikają dwa rodzaje obowiązków. Z jednej strony to wnioskodawca (skarżąca) zobligowany jest do złożenia stosownego wniosku, w którym powinien wykazać okoliczności opisane wspomnianym przepisem. Uzasadnienie musi odnosić się do konkretnych zdarzeń świadczących o tym, że w stosunku do strony wstrzymanie wykonania zaskarżonego aktu jest zasadne i powinno być wsparte stosownymi dowodami, np. dokumentami.
Z opisanym powyżej obowiązkiem skorelowana jest powinność Sądu do dokonania wszechstronnej i rzetelnej oceny wskazanych we wniosku okoliczności z uwzględnieniem zasad logicznego rozumowania i doświadczenia życiowego. Obowiązek ten odczytywać również należy w kontekście art. 141 § 4 popsa oraz art. 166 popsa określających niezbędne elementy sądowego uzasadnienia. Na ich podstawie należy stwierdzić, że z uzasadnienia wydanego orzeczenia powinno wynikać, jakie motywy legły u podstaw jego wydania, w ten sposób aby strona postępowania i Sąd kasacyjny mógł skontrolować poprawność zaprezentowanego wywodu. Uzasadnienie powinno zawierać również wskazanie zastosowanej normy prawnej, jej znaczenie i dokonaną pod kątem ustalonego stanu faktycznego jej interpretację.
Oceniając zaskarżone postanowienie, tut. Sąd stwierdza, że choć spełnia ono formalne standardy, to jednak Sąd pierwszej instancji błędnie przyjął, że w niniejszej sprawie nie ma podstaw do udzielenia stronie ochrony tymczasowej, a w konsekwencji naruszył art. 61 § 3 popsa.
W ocenie Naczelnego Sądu Administracyjnego skarżąca wykazała, iż brak wstrzymania wykonania decyzji Naczelnika Urzędu Celnego może spowodować trudne do odwrócenia skutki w postaci utraty przez skarżącą kredytów zaciągniętych na prowadzenie działalności gospodarczej. Z treści załączonych do zażalenia umów o kredyt na linię bieżącą wynika, że bank ma prawo wypowiedzenia umowy w przypadku wszczęcia wobec skarżącej m.in. postępowania sądowego lub administracyjnego, jeżeli skutki takiego postępowania mogą stanowić w ocenie banku zagrożenie terminowej spłaty linii bieżącej lub też w przypadku pogorszenia się, w ocenie banku, sytuacji ekonomiczno-finansowej posiadacza rachunku. Zatem skarżąca zasadnie obawia się, że wszczęcie postępowania egzekucyjnego może poważnie ograniczyć zakres prowadzonej przez nią działalności gospodarczej, w sytuacji gdy jest ona finansowana głównie ze środków pochodzących z udzielonego kredytu bankowego lub nawet doprowadzić do konieczność jej likwidacji. Co więcej, z zasad doświadczenia życiowego wynika, że skarżąca w przypadku utraty wiarygodności jako kredytobiorca może mieć trudności z uzyskaniem nowego kredytu na również korzystnych warunkach. Nie bez znaczenia w sprawie jest również okoliczność, że wobec skarżącej wydano kilka decyzji wymiarowych, gdzie łączna wysokość zobowiązań podatkowych wynosi około 500.000 zł. Jednorazowa wpłata takiej kwoty, w obecnych realiach gospodarczych, większość przedsiębiorców postawiłby w trudnej sytuacji, skutkującej np. koniecznością redukcji zatrudnionych pracowników.
Mając powyższe względy na uwadze tut. Sąd stoi na stanowisku, iż istnieje konieczność wstrzymania ewentualnych czynności egzekucyjnych wobec skarżącej do czasu zakończenia postępowania sądowoadministracyjnego, w którym ocenie zostaną poddane decyzje stanowiące podstawę do wystawienia tytułów egzekucyjnych. Warto w tym miejscu wskazać, że do identycznych wniosków, w zbliżonym stanie faktycznym, Naczelny Sąd Administracyjny doszedł również w postanowieniu z dnia 11.06.2008 r., sygn. II FZ 208/08 (System Informacji Prawnej "LEX" nr 493754). Dlatego też Naczelny Sąd Administracyjny na podstawie art. 188 zd. 1 w zw. z art. 197 § 2 popsa orzekł jak w sentencji. Nie orzeczono o zwrocie kosztów postępowania zażaleniowego bowiem art. 203 i 204 popsa, które to regulacje przewidują zwrot kosztów, pozwalają na takie rozstrzygnięcie tylko w przypadku, gdy tut. Sąd orzeka o dalszym bycie orzeczenia Sądu pierwszej instancji, które zawarte jest w wyroku.

Uzasadnienie wyroku