Sygnatura:
648 Sprawy z zakresu informacji publicznej i prawa prasowego
Hasła tematyczne:
Dostęp do informacji publicznej
Odrzucenie skargi
Skarżony organ:
Prokurator
Data:
2009-09-22
Sąd:
Wojewódzki Sąd Administracyjny w Łodzi
Treść wyniku:
Odrzucono skargę
Sędziowie:
Arkadiusz Blewązka
Joanna Sekunda-Lenczewska
Jolanta Rosińska /przewodniczący sprawozdawca/

Sentencja

Dnia 17 listopada 2009 roku Wojewódzki Sąd Administracyjny w Łodzi – Wydział II w składzie następującym: Przewodniczący Sędzia WSA: Jolanta Rosińska (spr.) Sędziowie Sędzia WSA: Joanna Sekunda – Lenczewska Sędzia WSA: Arkadiusz Blewązka Protokolant Asystent sędziego Katarzyna Orzechowska po rozpoznaniu na rozprawie w dniu 17 listopada 2009 roku przy udziale — sprawy ze skargi M. K. na decyzję Prokuratora Okręgowego w Ł. z dnia […], Nr […] w przedmiocie odmowy udostępnienia informacji publicznej p o s t a n a w i a: 1. odrzucić skargę; 2. zwrócić z Funduszu Skarbu Państwa – Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Łodzi M. K. kwotę 100 (sto) złotych zaksięgowaną w dniu 12 października 2009 roku, pod pozycją […], uiszczoną tytułem wpisu sądowego. LS
Uzasadnienie: Prokurator Okręgowy w Ł. decyzją z dnia […] roku, Nr […], po rozpatrzeniu odwołania M. K., utrzymał w mocy decyzję Prokuratora Rejonowego w Z. z dnia […] roku, Nr […].
Jak wynika z dokumentów załączonych do akt administracyjnych, organ I instancji decyzją z dnia […] roku odmówił M. K. udostępnienia informacji publicznej w części w zakresie, w jakim stanowi ona informację publiczną przetworzoną, poprzez dokładne określenie numerów kart. Jako podstawę prawną decyzji organ wskazał przepis art. 16 w związku z art. 5 ustawy z dnia 6 września 2001 roku o dostępie do informacji publicznej (Dz. U. Nr 112, poz. 1198 ze zm.). W uzasadnieniu organ wyjaśnił, że część informacji publicznych, o których udostępnienie strona wnosiła stanowi informacje publiczne proste i materiały te zostały stronie udostępnione. Natomiast część dokumentów zawiera takie dane osobowe, które podlegają ochronie w trybie ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 roku o ochronie danych osobowych (t. j. Dz. U. z 2001 roku Nr 101, poz. 926 ze zm.). Udostępnienie tych dokumentów wymaga ich anonimizacji poprzez usuniecie odpowiednich danych z tych dokumentów. Anonimizacja czyni z tych informacji prostych, informacje przetworzone. Wśród tych dokumentów są protokoły przesłuchania świadków, pisma osób fizycznych, spisy osób bezrobotnych oraz wykazy nieruchomości, które zawierają informacje w postaci danych personalnych osób fizycznych niebędących osobami publicznymi, dat urodzeń, wykonywanych zawodów, zakupionych nieruchomości, sytuacji majątkowej, strefy ich życia prywatnego. W ocenie organu, takie informacje to dane osobowe, które chroni ustawa o ochronie danych osobowych. Udostępnienie informacji przetworzonej, zgodnie z zapisem art. 3 ustawy o dostępie do informacji publicznej, wymaga wykazania w jakim zakresie informacje te są istotne dla interesu publicznego. Strona została wezwana do wykazania tej przesłanki. Tym niemniej strona nie wykazała istnienia tegoż interesu, zatem organ odmówił udostępnienia informacji publicznej w postaci enumeratywnie wymienionych dokumentów.
W odwołaniu od powyższej decyzji M. K., wniósł o uchylenie decyzji I instancji i zobowiązanie organu do udostępnienia informacji publicznej w żądanym zakresie. W uzasadnieniu odwołujący się opisał dotychczasowy przebieg postępowania wskazując, że organ ogólnie wskazał, że nie jest możliwe udostępnienie informacji publicznej z uwagi na ochronę danych osobowych. Takie działanie świadczy o tym, że organ nie zgromadził i rozpatrzył w pełni materiału dowodowego, czym naruszył przepis art. 77 i art. 107 § 3 Kodeksu postępowania administracyjnego. Zdaniem odwołującego się, żądana przez niego informacja publiczna stanowi informację prostą, która powinna być mu udostępniona na zasadach ogólnych.
Prokurator Okręgowy w Ł. decyzją z dnia […] roku, po rozpatrzeniu odwołania, utrzymał w mocy rozstrzygnięcie I instancji. W motywach organ opisał dotychczasowy przebieg postępowania wskazując, że zgodnie z regulacją art. 5 ustawy o dostępie do informacji publicznej, prawo do informacji publicznej podlega ograniczeniu ze względu na prywatność osoby fizycznej lub tajemnicę przedsiębiorcy. Charakter informacji zawartej we wskazanych dokumentach w pełni uzasadnia zastosowanie tego przepisu. W odniesieniu do osób pełniących funkcje publiczne ograniczenie to mogłoby nie mieć zastosowania tylko w sytuacji, gdyby informacje te miały związek z pełnieniem tychże funkcji. W sprawie taka sytuacja nie zaistniała. Udostępnienie tych dokumentów musiałoby być poprzedzone dokonaniem usunięciem z nich określonych danych, czyli ich anonimizacją. Tego rodzaju zabieg powoduje, że informacja publiczna prosta staje się informacją publiczną przetworzoną, a jej udostępnienie uwarunkowane jest wykazaniem przez wnioskodawcę, w jakim zakresie informacje te są istotne dla interesu publicznego.
Ustosunkowując się do zarzutów odwołania organ wyjaśnił, że wskazywanie przy każdej z kart postępowania, dobra i podmiotu chronionego nie jest niezbędne. Z treści decyzji I instancji jednoznacznie wynika, że podstawą ograniczenia prawa do dostępu do informacji publicznej w odniesieniu do enumeratywnie wymienionych dokumentów jest przesłanka określona w art. 5 ust. 2 ustawy o dostępie do informacji publicznej. Kwestionowana w odwołaniu decyzja odpowiada wymogom określonym w art. 107 § 3 Kodeksu postępowania administracyjnego.
W skardze na powyższą decyzję M. K. wniósł o uchylenie decyzji II, jak i I instancji oraz zobowiązanie Prokuratora Okręgowego do przekazania pozostałej prostej informacji publicznej zgodnie z jego wnioskiem. W motywach M. K. opisał dotychczasowy przebieg postępowania podtrzymując argumenty przedstawione w toku postępowania administracyjnego.
W odpowiedzi na skargę organ wniósł o jej oddalenie.
Wojewódzki Sąd Administracyjny, zważył, co następuje:
Skarga jako niedopuszczalna podlega odrzuceniu.
Zgodnie z art. 58 § 1 pkt 1 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 roku Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (Dz. U. Nr 153, poz. 1270 ze zm.), Sąd odrzuca skargę, jeżeli sprawa nie należy do właściwości sądu administracyjnego.
Zagadnienie właściwości sądu administracyjnego w sprawach skarg na decyzje organów administracji wydawane w oparciu o przepisy ustawy z dnia 6 września 2001 roku o dostępie do informacji publicznej (Dz. U. Nr 112, poz. 1198 ze zm.) było przedmiotem wszechstronnych rozważań Naczelnego Sądu Administracyjnego w uzasadnieniu postanowienia z dnia 2 września 2009 r. w sprawie sygn. akt I OSK 1089/09.
W ramach rozpoznawania skargi kasacyjnej na postanowienie Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie z dnia 22 maja 2009 roku, sygn. akt II SA/Wa 1624/08 odrzucające skargę na decyzję Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego w przedmiocie odmowy udostępnienia informacji publicznej Naczelny Sąd Administracyjny podkreślił, że właściwość sądu administracyjnego dotyczy wszelkich spraw objętych ustawą o dostępie do informacji publicznej z wyłączeniem spraw, o których stanowi przepis art. 22 ust. 1 tej ustawy.
Stosownie do treści art. 22 ust. 1 ustawy o dostępie do informacji publicznej podmiotowi, któremu odmówiono prawa dostępu do informacji publicznej ze względu na wyłączenie jej jawności z powołaniem się na ochronę danych osobowych, prawo do prywatności oraz tajemnicę inną niż państwowa, służbowa, skarbowa lub statystyczna, przysługuje prawo wniesienia powództwa do sądu powszechnego o udostępnienie takiej informacji. W przepisie tym ustawodawca wyłączył kognicję sądu administracyjnego w sprawach, w których podmiotowi odmówiono dostępu do informacji publicznej ze względu na wyłączenie jej jawności z powołaniem się na ochronę danych osobowych, prawo do prywatności oraz tajemnicę inną niż państwowa, służbowa, skarbowa lub statystyczna. Z przepisów art. 21 i art. 22 ust. 1 powoływanej ustawy wynika, że o sposobie dochodzenia dostępu do informacji na drodze postępowania sądowoadministracyjnego lub na drodze procesu cywilnego przed sądem powszechnym decyduje przedmiot ochrony. Jak podkreślił NSA oba tryby, tj. droga sądowoadministracyjna i postępowanie cywilne wykluczają się nawzajem. Nie jest do przyjęcia teza, że strona decydowałaby o tym, w jakim trybie mają być dochodzone jej prawa. Zarówno przepisy ustawy o dostępie do informacji publicznej, jak też Konstytucja RP nie dopuszczają dualizmu w zakresie przysługujących środków prawnych.
W rozpoznawanej przez NSA sprawie Minister Kultury i Dziedzictwa Narodowego, powołując się na treść art. 5 ust. 1 i 2 ustawy o dostępie do informacji publicznej, odmówił udostępnienia żądanych informacji. Wskazał, iż żądane dokumenty mogą być przedstawione tylko w formie informacji przetworzonych, w dokumentach tych znajdują się bowiem dane osobowe oraz finansowe niepodlegające ujawnieniu, dlatego też zdaniem tego organu wnioskodawca winien był wykazać istnienie przesłanki interesu publicznego w ujawnieniu mu tych danych. Ponadto organ wskazał, iż dane zawarte w żądanych protokołach objęte są tajemnicą przedsiębiorstwa. Powyższe działanie Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego nie może zostać uznane za prawidłowe. Przede wszystkim należy zauważyć, iż organ odmawiając udostępnienia informacji publicznej w uzasadnieniu zaskarżonej decyzji powołał się na podstawy odmowy wynikające zarówno z art. 3 ust. 1 pkt 1 ustawy o dostępie do informacji publicznej, uzasadniając to faktem, iż żądanie wnioskodawcy nie spełnia warunku interesu społecznego oraz z art. 5 ust. 1 i 2 powołując się na względy prywatności osób fizycznych i tajemnicę przedsiębiorcy. Organ zatem nie wskazał w sposób jednoznaczny przyczyny, dla której odmówił wnioskodawcy udostępnienia informacji publicznej, jak i powodu, dla którego nie spełnił on przesłanek umożliwiających mu udostępnienie tych informacji.
W przedmiotowej sprawie doszło więc do zbiegu przesłanek odmownych udostępnienia informacji publicznej, a w takiej sytuacji bez względu na uzasadnienie zaskarżonej decyzji właściwym do rozpoznania sprawy jest sąd powszechny. Wystarczy bowiem, aby podmiot dysponujący daną informacją w rozstrzygnięciu powołał się na którykolwiek wynikający z art. 22 ustawy o dostępie do informacji publicznej przedmiot ochrony, aby skutecznie wyłączyć możliwość jego kontroli przez sąd administracyjny.
Odmowa udostępnienia informacji publicznej, wraz z powołaniem się na przesłankę wynikającą z art. 5 ustawy o dostępie do informacji publicznej powoduje zatem, iż właściwym do rozpoznania przedmiotowej sprawy jest tylko sąd powszechny. Gdyby natomiast podstawą odmowy udostępnienia informacji publicznej było wyłącznie niespełnienie przez wnioskodawcę wymogu posiadania szczególnego interesu publicznego, to w takim wypadku należy uznać, iż właściwym do rozpoznania sprawy byłby sąd administracyjny, gdyż przesłanka ta nie została wymieniona enumeratywnie w art. 22 powołanej ustawy.
W konkluzji NSA stwierdził, iż Sąd I instancji miał rację wskazując, że w takiej sytuacji kognicja sądu administracyjnego nie znajduje zastosowania, a właściwym do rozpoznania argumentacji niezadowolonej strony jest sąd powszechny. Użyte w omawianym przepisie – art. 22 ust. 1 – ustawy o dostępie do informacji publicznej określenie ,,z powołaniem się" ma takie znaczenie, iż Wojewódzki Sąd Administracyjny trafnie przyjął, iż sąd administracyjny nie może kontrolować w takiej sytuacji legalności tego rodzaju decyzji i badać, czy w ogóle przesłanka z art. 22 ust. 1 ustawy w konkretnej sprawie wystąpiła. Sąd I instancji dokonał zatem prawidłowej interpretacji przepisu art. 22 ust. 1 stwierdzając, że ustawodawca wyraźnie w tym zakresie upoważnił do kontroli jedynie sąd powszechny.
Analogiczna sytuacja w ocenie Sądu wystąpiła w rozpoznawanej sprawie. Prokurator Rejonowy w Z. wydał bowiem decyzję odmawiającą skarżącemu dostępu do informacji publicznej wskazując jako podstawę prawną decyzji art. 16 i 5 ustawy o dostępie do informacji publicznej, natomiast Prokurator Okręgowy po rozpatrzeniu odwołania M. K. wskazał w osnowie decyzji art. 3 ust. 1 pkt 1 ustawy. W uzasadnieniu tej decyzji oraz w odpowiedzi na skargę podniósł również, iż podstawą odmowy udzielenia informacji publicznej w odniesieniu do wszystkich wymienionych w decyzji dokumentów jest prywatność osób fizycznych, a więc przesłanka określona w art. 5 ust. 2 ustawy.
W rozpoznawanej sprawie doszło zatem, podobnie jak w sprawie sygn. akt
I OSK 1089/09 do zbiegu przesłanek odmownych udostępnienia informacji publicznej, a w takiej sytuacji właściwym do rozpoznania sprawy jest sąd powszechny. Wystarczy bowiem, aby podmiot dysponujący daną informacją w rozstrzygnięciu powołał się na którykolwiek wynikający z art. 22 ustawy o dostępie do informacji publicznej przedmiot ochrony, aby skutecznie wyłączyć możliwość jego kontroli przez sąd administracyjny.
Z przytoczonych względów skarga wniesiona do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w oparciu o art. 58 § 1 pkt 1 Prawa o postępowaniu przed sądami administracyjnymi, jako niedopuszczalna podlegała odrzuceniu. O zwrocie wpisu sądowego orzeczono na podstawie art. 232 § 1 powołanej ustawy.
K.O.

Uzasadnienie wyroku