Sygnatura:
6112 Podatek dochodowy od osób fizycznych, w tym zryczałtowane formy opodatkowania
Hasła tematyczne:
Prawo pomocy
Sygn. powiązane: II FZ 151/09
Skarżony organ:
Minister Finansów
Data:
2008-11-17
Sąd:
Wojewódzki Sąd Administracyjny w Gliwicach
Treść wyniku:
Przyznano prawo pomocy w części
Sędziowie:
Gabriel Radecki /przewodniczący sprawozdawca/

Sentencja

Referendarz Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Gliwicach Gabriel Radecki po rozpoznaniu w dniu 19 listopada 2009 r. na posiedzeniu niejawnym sprawy ze skargi M.K. na interpretację M.F. z dnia […], nr […] w przedmiocie podatku dochodowego od osób fizycznych – interpretacji w kwestii wniosku skarżącej o przyznanie prawa pomocy w zakresie częściowym p o s t a n a w i a 1. ustanowić skarżącej adwokata; 2. oddalić wniosek w pozostałym zakresie.
Uzasadnienie: Sygn. I SA/Gl 1003/08
UZASADNIENIE
Odpowiadając na ponowne wezwanie do uiszczenia wpisu od skargi, skarżąca wniosła o przyznanie prawa pomocy w zakresie obejmującym ustanowienie adwokata oraz częściowe zwolnienie od kosztów sądowych, precyzując następnie, że chodzi jej o zwolnienie od wpisu od skargi w kwocie przekraczającej […] zł. Uzasadniając wniosek, podkreśliła, że jedyne źródło utrzymania jej, jej małżonka oraz jej pełnoletniego syna stanowi jej renta w wysokości 1563,85 zł brutto.
Wykonując wezwanie referendarza sądowego, wnioskodawczyni nadesłała dokumenty, które generalnie potwierdzają powyższe okoliczności, w szczególności: kopię "odcinka" renty za ostatni miesiąc (według niego skarżącej wypłacono kwotę […] zł) oraz zaświadczenia organów podatkowych, potwierdzające m.in., że małżonek i syn skarżącej nie wykazali żadnych przychodów do opodatkowania za ubiegły rok. Jednocześnie złożyła dodatkowe oświadczenia dotyczące m.in. jej syna oraz wyliczyła koszty podstawowego utrzymania na sumę ponad […] zł miesięcznie.
Strona wnosiła już o przyznanie prawa pomocy w niniejszym postępowaniu, kiedy po raz pierwszy wezwano ją do uiszczenia wpisu od skargi, jednak jej wniosek został oddalony postanowieniem Sądu z dnia 16 marca 2009 r., tak samo zresztą jak zażalenie na to postanowienie (postanowienie Naczelnego Sądu Administracyjnego z dnia 14 lipca 2008 r., sygn. akt II FZ 151/09). Powodem takiego rozstrzygnięcia było niewykonanie wezwania do uzupełnienia danych zawartych we wniosku
w zakresie odnoszącym się do osób pozostających ze skarżącą we wspólnym gospodarstwie domowym.
Mając na względzie powyższe, zważono, co następuje:
W pierwszej kolejności stwierdzić trzeba, że skarżąca wnosi o przyznanie prawa pomocy w zakresie częściowym. Zgodnie bowiem z art. 245 § 2 ustawy z dnia
30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi
(Dz. U. Nr 153, poz. 1270 ze zm., dalej P.p.s.a.) prawo pomocy w zakresie całkowitym obejmuje zwolnienie od kosztów sądowych oraz ustanowienie profesjonalnego pełnomocnika. Tym samym jakiekolwiek zawężenie przywołanego zakresu we wniosku oznacza a contrario, że strona domaga się częściowego prawa pomocy.
Takie zawężenie nastąpiło w rozpatrywanym wniosku, ponieważ w rubryce nr
4 urzędowego formularza, przeznaczonej dla sprecyzowania żądania wnioskodawcy, zaznaczono – oprócz ustanowienia adwokata – "jedynie" częściowe zwolnienie od
kosztów sądowych, a następnie zastrzeżono, że to częściowe zwolnienie ma polegać na zwolnieniu od wpisu od skargi w części przekraczającej […] zł. Zastrzeżenie to ma przy tym charakter wiążący, mimo iż we wspomnianej rubryce nr 4 nie przewidziano możliwości wyboru powyższego zakresu zwolnienia, wobec czego wnioskujący o zwolnienie tylko ze ściśle określonej części kosztów sądowych, np. z wpisu od skargi, musi, tak jak to miało miejsce w niniejszej sprawie, niejako własnoręcznie to dopisać, zamieszczając stosowne oświadczenie. Jeśli zaś to uczyni, to orzeczenie w zakresie szerszym stanowi naruszenie zasady skargowości poprzez wyjście poza ramy zakreślone żądaniem wnioskodawcy.
Stosownie z kolei do art. 246 § 1 pkt 2 P.p.s.a. przyznanie osobie fizycznej prawa pomocy w zakresie częściowym następuje, gdy osoba ta wykaże, że nie jest
w stanie pokryć pełnych kosztów postępowania bez uszczerbku utrzymania koniecznego dla siebie i rodziny. Strona, wnosząc o przyznanie prawa pomocy w tym zakresie, powinna zatem udowodnić istnienie tego faktu. Innymi słowy, na skutek wskazanych przez nią dowodów musi zostać osiągnięty stan pewności co do tego, iż nie jest ona w stanie pokryć pełnych kosztów postępowania bez uszczerbku dla koniecznego utrzymania.
Odnosząc się do wniosku, należy zauważyć, że skarżąca ustosunkowała się do wezwania referendarza sądowego w szerszym zakresie niż uczyniła to
w przypadku pierwszego wezwania, nadsyłając dokumenty, których brak doprowadził do oddalenia jej wcześniejszego wniosku. Przedłożone przez nią obecnie zaświadczenia organu podatkowego pozwalają bowiem z dużym prawdopodobieństwem przyjąć, iż osoby pozostające z nią we wspólnym gospodarstwie domowym nie osiągają żadnych dochodów. Umożliwia to całościową ocenę sytuacji skarżącej z punktu widzenia przytoczonej wyżej przesłanki przyznania prawa pomocy.
Ocena ta nie uzasadnia jednak uwzględnienia rozpoznawanego wniosku
w całości. Skarżąca uzyskuje bowiem stały dochód, który przewyższa wyliczoną przez nią sumę wydatków, co pozwala jej na pewną finansową partycypację
w kosztach postępowania. Oczywiście, stopień tej partycypacji nie może być znaczny, ze względu na niewielką wysokość wspomnianego dochodu, który przecież stanowi główne źródło utrzymania całej rodziny skarżącej. Niewątpliwie w takim stanie rzeczy poniesienie przez nią kosztów postępowania w całości może wiązać się z uszczerbkiem tego utrzymania, co uzasadnia przyznanie prawa pomocy
w zakresie częściowym, choć – jak już była o tym mowa – węższym, niż wskazany we wniosku.
Dokonując wyboru formy prawa pomocy w tym zakresie, kierowano się potrzebą jak najpełniejszej realizacji prawa do sądu przysługującego stronie. Miano zatem na względzie, że na obecnym etapie postępowania udział w nim profesjonalnego pełnomocnika może być zasadny, a nawet konieczny. Z drugiej strony nie bez znaczenia pozostaje fakt, że możliwość zwolnienia od wpisu od skargi jest teraz co najmniej problematyczna, skoro upłynął już termin, w którym należało tę opłatę uiścić. Określony przez skarżącą zakres wniosku nie obejmuje zaś innych opłat, w tym tych, których uiszczenie może wchodzić w rachubę w postępowaniu
w najbliższym czasie.
Mając na względzie powyższe, na podstawie art. 246 § 1 pkt 2 P.p.s.a.
w związku z art. 258 § 1 i § 2 pkt 7 P.p.s.a., orzeczono jak w sentencji.

Uzasadnienie wyroku