Sygnatura:
6143 Sprawy kandydatów na studia i studentów
Hasła tematyczne:
Administracyjne postępowanie
Szkolnictwo wyższe
Skarżony organ:
Rektor Uniwersytetu/Politechniki/Akademii
Data:
2009-10-01
Sąd:
Wojewódzki Sąd Administracyjny w Olsztynie
Treść wyniku:
Zobowiązano organ do dokonania czynności
Sędziowie:
Marzenna Glabas /przewodniczący/
S. Irena Szczepkowska
S.Bogusław Jażdżyk /sprawozdawca/

Sentencja

Wojewódzki Sąd Administracyjny w Olsztynie w składzie następującym: Przewodniczący Sędzia WSA Marzenna Glabas Sędziowie Sędzia WSA Bogusław Jażdżyk (spr.) Sędzia WSA Irena Szczepkowska Protokolant Karolina Hrymowicz po rozpoznaniu na rozprawie w dniu 17 listopada 2009 r. sprawy ze skargi P. B. na bezczynność Rektora Uniwersytetu w przedmiocie skreślenia z listy studentów I. zobowiązuje Rektora Uniwersytetu do rozpatrzenia odwołania P. B. od decyzji Dziekana Wydziału z dnia "[…]" nr "[…]" w terminie 14 dni od dnia doręczenia organowi odpisu prawomocnego wyroku wraz z aktami sprawy; II. zasądza od Rektora Uniwersytetu na rzecz skarżącego P. B. kwotę 340 zł (słownie: trzysta czterdzieści złotych) tytułem zwrotu kosztów postępowania sądowego.
Uzasadnienie: Decyzją z dnia "[…]" działając za pośrednictwem Prodziekana Wydziału Uniwersytetu skreślił P. B. z listy studentów Wydziału, kierunek rolnictwo. W uzasadnieniu wskazano m.in., że P. B. do dnia 16 lutego 2009r., tj. do dnia rozpoczęcia zajęć dydaktycznych na drugim semestrze, nie odebrał indeksu i karty osiągnięć studenta oraz nie przystąpił do sesji egzaminacyjnej z wymaganym programem nauczania przedmiotów. Tym samym nie zaliczył zimowego semestru I roku studiów stacjonarnych pierwszego stopnia na kierunku rolnictwo. Podniesiono, że student nie uzyskał zaliczenia z przedmiotów objętych programem studiów pierwszego roku pierwszego semestru, stacjonarnych studiów pierwszego stopnia w wymaganym terminie, czyli do dnia 16 lutego 2009r. Podkreślono, że P. B. nie brał udziału w obowiązujących zajęciach. Tymczasem zobowiązany był w szczególności do składania egzaminów, odbywania praktyk i spełniania innych wymogów przewidzianych w planie studiów.
P. B. wniósł odwołanie od powyższej decyzji – pismem z dnia 5 czerwca 2009r. Nie zostało ono jednak opatrzone jego własnoręcznym podpisem.
Następnie pismem z dnia 21 września 2009r. Rektor działając poprzez Prorektora pismem z dnia 21 września 2009r. wezwał P. B. do usunięcia braków formalnych odwołania poprzez jego podpisanie.
W odpowiedzi P. B. przedłożył w dniu 23 września 2009r. odwołanie ze stosownym podpisem.
Natomiast wcześniej pismem z dnia 10 września 2009r. P. B. działając przez swojego pełnomocnika wywiódł skargę na bezczynność Rektora Uniwersytetu w przedmiocie załatwienia sprawy skreślenia z listy studentów na kierunku rolnictwa, na skutek odwołania skarżącego od decyzji Dziekana Wydziału Uniwersytetu z dnia "[…]" W skardze wniesiono o zobowiązanie Rektora do załatwienia sprawy i wydania decyzji w postępowaniu odwoławczym w terminie 7 dni od dnia doręczenia organowi odpisu prawomocnego wyroku wraz z aktami sprawy. Skarżący podniósł, że w dniu 8 czerwca 2009r. nadał na poczcie przesyłkę rejestrowaną – odwołanie od decyzji z dnia "[…]" Dziekana Wydziału Uniwersytetu i do dnia złożenia skargi organ II instancji nie wydał stosownej decyzji.
W odpowiedzi na skargę organ wniósł o jej oddalenie. Podkreślił, że po otrzymaniu od Dziekana Wydziału we wrześniu 2009r. całej dokumentacji sprawy, mógł w dniu 21 września 2009r. skutecznie wezwać stronę do uzupełnienia braków formalnych pisma. Strona to uczyniła i wówczas stało się możliwe formalne rozpoczęcie postępowania odwoławczego.
Pismem procesowym z dnia 17 listopada 2009r. P. B. przedstawił stanowisko doktryny i judykatury w zakresie kompetencji do wezwania do uzupełnienia braków formalnych odwołania.
Wojewódzki Sąd Administracyjny w Olsztynie zważył, co następuje.
Podnieść należy, iż stosownie do art. 1 § 1 ustawy z dnia 25 lipca 2002r. Prawo o ustroju sądów administracyjnych (Dz.U. Nr 153, poz. 1269) sądy administracyjne sprawują wymiar sprawiedliwości przez kontrolę działalności administracji publicznej oraz rozstrzyganie sporów kompetencyjnych i o właściwość między organami jednostek samorządu terytorialnego, samorządowymi kolegiami odwoławczymi i między tymi organami a organami administracji rządowej. Kontrola ta obejmuje jednak tylko orzekanie w sprawie skarg na akty administracyjne lub czynności z zakresu administracji publicznej, enumeratywnie wymienione w art. 3 § 2 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (Dz.U. Nr 153 poz. 1270, ze zm. zwanej dalej: ustawą ppsa), jak również na bezczynność organów w przypadkach określonych w pkt 1-4a art. 3 § 2 ustawy, gdy organ
w ustalonym w przepisach prawa terminie nie wydał decyzji administracyjnej lub postanowienia, bądź innego aktu albo nie podjął innej czynności z zakresu administracji publicznej.
W niniejszej sprawie przedmiotem skargi jest bezczynność Rektora Uniwersytetu w sprawie rozpatrzenia odwołania P. B. od decyzji Dziekana Wydziału Uniwersytetu w sprawie skreślenia z listy studentów na kierunku rolnictwo (L.dz. "[…]").
Skarga zasługuje na uwzględnienie.
W przypadku skargi na bezczynność kontrola Sądu zmierza do sprawdzenia, czy istotnie organ administracji publicznej pozostaje w zwłoce w załatwieniu sprawy.
Z art. 35 § 1 i 3 kpa wynika obowiązek załatwienia sprawy administracyjnej bez zbędnej zwłoki, przy czym załatwienie sprawy wymagającej przeprowadzenia postępowania wyjaśniającego powinno nastąpić nie później niż w ciągu jednego miesiąca, natomiast w przypadku sprawy szczególnie skomplikowanej czas ten nie może przekroczyć dwóch miesięcy. Załatwienie sprawy w postępowaniu odwoławczym powinno nastąpić w ciągu miesięca od dnia otrzymania odwołania. Do wyżej wskazanych terminów nie wlicza się terminów przewidzianych w przepisach prawa dla dokonania określonych czynności, okresów zawieszenia postępowania i okresów opóźnień spowodowanych z winy strony, czy wreszcie powstałych z przyczyn niezależnych od organu – art. 35 § 5 kpa.
Jeżeli sprawy nie można załatwić w ww. terminach organ administracji publicznej zobowiązany jest zawiadomić strony o tym fakcie, podać przyczyny zwłoki oraz wskazać nowy termin załatwienia sprawy – art. 36 § 1 Kpa.
Bezczynność organu administracji publicznej będzie miała zatem miejsce wówczas, gdy w prawnie ustalonym terminie organ administracji publicznej nie podjął żadnych czynności w sprawie lub gdy wprawdzie prowadził postępowanie w sprawie, jednakże, mimo istnienia ustawowego obowiązku, nie zakończył go wydaniem
w terminie decyzji, postanowienia lub też innego aktu. Przy czym zarówno w literaturze
i judykaturze podkreśla się, iż dla oceny zasadności skargi na bezczynność nie ma znaczenia okoliczność, z jakich powodów określony akt nie został podjęty lub czynność nie została dokonana, a w szczególności czy bezczynność organu spowodowana została zawinioną lub niezawinioną opieszałością organu w ich podjęciu lub dokonaniu. (por. wyrok WSA w Warszawie z dnia 10.09.2004r. w spr. I SAB 287/03 LEX nr 156902, T. Woś (w:) T. Woś, H. Knysiak-Molczyk, M. Romańska, Postępowanie administracyjne, "Wydawnictwo Prawnicze LexisNexis" Warszawa 2004, s. 84).
Przechodząc od tych ogólnych rozważań na grunt przedmiotowej sprawy należy wskazać, że Rektor Uniwersytetu pozostaje w zwłoce
w załatwieniu odwołania strony skarżącej. Odwołanie to zostało wniesione bez własnoręcznego podpisu strony. Jednak w odpowiedzi na stosowne wezwanie skarżący uzupełnił wskazany brak formalny. Nastąpiło to w dniu 23 września 2009r. i najpóźniej od tego momentu organ II instancji był zobowiązany rozpatrzeć to odwołanie i w ciągu ustawowego miesięcznego terminu wydać decyzję. Na dzień rozpatrywania sprawy przez tut. Sąd a więc na dzień 17 listopada 2009r. Rektor Uniwersytetu nie wydał stosownego rozstrzygnięcia, mimo upływu w dniu 23 października 2009r. terminu do rozpatrzenia tego odwołania, pozostając tym samym w zwłoce w załatwieniu sprawy
i wydaniu decyzji w II instancji.
Na marginesie dodać także należy, że niedopuszczalna jest sytuacja, w której skarżący wnosi odwołanie w czerwcu 2009r., a organ odwoławczy wzywa go do podpisania odwołania dopiero po kilku miesiącach od złożenia odwołania. Nie jest rzeczą skarżącego dociekać, w którym organie znajduje się złożone przez niego odwołanie. Dlatego też skarga na bezczynność w przypadku takiego przewlekania procedury odwoławczej jest zasadna.
W tym miejscu należy wskazać, że w sytuacji przedłużającego się postępowania wyjaśniającego w sprawie, organ zobligowany jest informować strony na bieżąco
o postępach toczącego się postępowania. Natomiast w przypadku naruszenia ustawowych terminów, przewidzianych do załatwienia sprawy administracyjnej, organ powinien wskazać inny termin zakończenia takiej sprawy. Jeżeli niezbędne jest zebranie kolejnych dowodów, to wówczas także zasadnym jest poinformowanie o tym strony. Naruszanie terminów ustawowych do zakończenia sprawy bez wskazania stronie przyczyn takiego naruszenia, może powodować utratę zaufania obywateli do organów administracji publicznej.
Trzeba przy tym pamiętać, że zadaniem organu odwoławczego jest jedynie ponowne rozpatrzenie sprawy. Organ odwoławczy nie przeprowadza ponownie dowodów, które zostały przeprowadzone przez organ pierwszej instancji. Zadaniem organu odwoławczego jest ocena materiału dowodowego, dotyczącego stanu faktycznego stwierdzonego w czasie wydania decyzji przez organ I instancji, jak i te okoliczności faktyczne, które po wydaniu decyzji przez organ I instancji uległy zmianie, oraz te, które w świetle zmienionych przepisów prawa mają znaczenie prawne ( wyrok Naczelnego Sądu Administracyjnego z 28 lipca 2000r., V SA 102/00).
Tak więc organ odwoławczy nie przeprowadza postępowania wyjaśniającego
w całości, co też obliguje go do sprawnego rozpoznania sprawy.
W przedmiotowej sprawie nie budzi zatem wątpliwości fakt, że organ II instancji nie zastosował procedury wynikającej z przepisów Kpa, dlatego też uzasadniony jest pogląd, że pozostaje w zwłoce w rozpatrzeniu odwołania skarżącego. Stanowisko to potwierdza również teza sformułowana w wyroku Naczelnego Sądu Administracyjnego z dnia 20 lipca 1999 r., sygn. I SAB 60/99, OSP 2000 z. 6, poz. 87. Zgodnie z nią: organ administracji publicznej pozostaje w bezczynności w każdym przypadku niezałatwienia sprawy w terminie określonym w art. 35 k.p.a., jeżeli nie dopełnił czynności określonych w art. 36 k.p.a. lub nie podjął innych działań wynikających z przepisów procesowych mających na celu usunięcie przeszkody w wydaniu decyzji.
Należy podnieść również, iż zasada sformułowana w art. 6 kpa, zgodnie z którą organy administracji publicznej działają na podstawie przepisów prawa odnosi się również do ścisłego przestrzegania terminów wyznaczonych do załatwiania spraw określonych w art. 35 i 36 kpa. Obowiązek załatwiania spraw bez zbędnej zwłoki (art. 35 § 1 kpa) pozostaje także w bezpośrednim związku z dyrektywami zawartymi w art. 7 i 8 kpa, zobowiązującymi organy administracji publicznej do stania na straży praworządności i uwzględniania słusznego interesu obywateli a także pogłębiania prowadzonym postępowaniem zaufania obywateli do organów państwa (por. wyrok NSA z dnia 1 sierpnia 1985 r. SAB/Gd 21/85 – niepublikowany).
W świetle powyższego, Wojewódzki Sąd Administracyjny nie przesądzając merytorycznego rozstrzygnięcia sprawy uznał, że Rektor Uniwersytetu pozostaje w bezczynności i z tego względu w pkt I na podstawie art. 149 ustawy z 30 sierpnia 2002r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi orzekł jak w sentencji wyroku wyznaczając 14 dniowy termin do rozpatrzenia odwołania P. B. od decyzji Dziekana Wydziału z dnia "[…]" (nr L.dz. "[…]"). Na marginesie wskazać jedynie należy, iż termin do załatwienia sprawy przez organ administracji określony w przepisach prawa lub wyznaczony przez Sąd liczy się od dnia doręczenia akt organowi – art. 286 § 1 ustawy ppsa. Wskazać przy tym należy, iż wprawdzie Sąd zakreślił krótki, bo 14-dniowy termin do wydania przez organ aktu administracyjnego, lecz termin ten należy liczyć zgodnie z przepisami art. 35 Kodeksu postępowania administracyjnego, uwzględniając treść art. 35 § 5 Kodeksu postępowania administracyjnego.
Skład Sądu orzekający w niniejszej sprawie uznał, że najodpowiedniejsze będzie zobligowanie organu do rozpatrzenia sprawy w terminie 14 dni od otrzymania akt. Jest to zasadne ze względu na zapewnienie warunków dla jak najbardziej wnikliwego i dokładnego rozpoznania sprawy skarżącego. Wyznaczenie zbyt krótkiego terminu do załatwienia sprawy mogłoby stworzyć ryzyko niedotrzymania terminu do załatwienia sprawy, choćby ze względów organizacyjnych, np. choroba pracownika odpowiedzialnego za przygotowanie projektu decyzji.
O kosztach postępowania sądowego orzeczono w pkt II na podstawie art. 200 ustawy ppsa.

Uzasadnienie wyroku