Sygnatura:
6550
Hasła tematyczne:
Środki unijne
Sygn. powiązane: VIII SA/Wa 401/08
Skarżony organ:
Dyrektor Oddziału Regionalnego Agencji Restrukturyzacji i Modernizacji Rolnictwa
Data:
2009-03-06
Sąd:
Naczelny Sąd Administracyjny
Treść wyniku:
Oddalono skargę kasacyjną
Sędziowie:
Jan Bała
Joanna Kabat-Rembelska /przewodniczący/
Małgorzata Korycińska /sprawozdawca/

Sentencja

Naczelny Sąd Administracyjny w składzie: Przewodniczący Sędzia NSA Joanna Kabat – Rembelska Sędziowie NSA Jan Bała Małgorzata Korycińska (spr.) Protokolant Jarosław Poturnicki po rozpoznaniu w dniu 17 listopada 2009 r. na rozprawie w Izbie Gospodarczej skargi kasacyjnej Dyrektora M. Oddziału Regionalnego Agencji Restrukturyzacji i Modernizacji Rolnictwa w W. od wyroku Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w W. z dnia 10 grudnia 2008 r. sygn. akt VIII SA/Wa 401/08 w sprawie ze skargi B. G. na decyzję Dyrektora M. Oddziału Regionalnego Agencji Restrukturyzacji i Modernizacji Rolnictwa w W. z dnia […] czerwca 2008 r. nr […] w przedmiocie odmowy przyznania płatności bezpośrednich do gruntów rolnych oddala skargę kasacyjną
Uzasadnienie: I
Zaskarżonym skargą kasacyjną wyrokiem, Wojewódzki Sąd Administracyjny w W., po rozpoznaniu sprawy ze skargi B. G. na decyzję Dyrektora M. Oddziału Regionalnego Agencji Restrukturyzacji i Modernizacji Rolnictwa w W. z dnia […] czerwca 2008 r. w przedmiocie odmowy przyznania płatności bezpośrednich do gruntów rolnych, uchylił zaskarżoną decyzję oraz poprzedzającą ją decyzję Kierownika Biura Powiatowego Agencji Restrukturyzacji i Modernizacji Rolnictwa w K., stwierdził, że zaskarżona decyzja nie podlega wykonaniu do czasu uprawomocnienia się wyroku oraz zasądził od Dyrektora M. Oddziału Regionalnego Agencji Restrukturyzacji i Modernizacji Rolnictwa w W. na rzecz skarżącej 200 zł tytułem kosztów postępowania sądowego.
Sąd orzekał w następującym stanie faktycznym.
Kierownik Biura Powiatowego ARiMR w K. decyzją z dnia […] maja 2008 r. wydaną na podstawie art. 19 ust. 1 w zw. z art. 22 ust. 1 ustawy z dnia 26 stycznia 2007 r. o płatnościach do gruntów rolnych i płatności cukrowej (Dz. U. Nr 35, poz. 217 ze zm.), zwana dalej ustawą o płatnościach, odmówił B. G. przyznania płatności do gruntów rolnych (jednolitej obszarowej i uzupełniającej do powierzchni grupy upraw podstawowych, płatności uzupełniającej do powierzchni roślin przeznaczonych na pasze, uprawianych na trwałych użytkach zielonych) za 2007 rok. Decyzja organu I instancji została utrzymana w mocy decyzją Dyrektora M. Oddziału Regionalnego ARiMR w W. z dnia […] czerwca 2008 r. W motywach rozstrzygnięcia organ II instancji, zaaprobował stanowisko organu I instancji, iż wniosek transferowy B. G. o wstąpienie do toczącego się postępowania na miejsce zmarłego męża został złożony z uchybieniem ustawowego terminu. Zgodnie, bowiem z art. 22 ust. 2 ustawy o płatnościach wniosek taki należy złożyć w terminie dwóch miesięcy od dnia otwarcia spadku. Otwarcie spadku nastąpiło z chwilą śmierci wnioskodawcy- 27 września 2007 r. – i od tej daty zaczął biec dwumiesięczny termin na złożenie wniosku, który upływał w dniu 27 listopada 2007 r. Tymczasem wniosek został złożony w dniu 5 grudnia 2007 r..
Uzasadniając uchylenie decyzji organów obydwu instancji, oparciu o art.145 § 1 pkt 1 lit c ustawy z dnia 20 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (Dz. U. Nr 15, poz.1270 ze zm., zwanej dalej p.p.s.a.) Sąd I instancji stwierdził, że przepisy art. 3 ust 2 pkt 1-4 ustawy o płatnościach formułują zasady, jakimi winien się kierować organ w sprawach dotyczących przyznania płatności bezpośredniej. Zgodnie z tymi przepisami organ, realizując zasadę praworządności, jest obowiązany w sposób wyczerpujący rozpatrzyć cały materiał dowodowy; udzielać ma stronom na ich żądanie niezbędnych pouczeń, co do okoliczności faktycznych i prawnych, które mogą mieć wpływ na ustalenie ich praw i obowiązków będących przedmiotem postępowania; musi zapewnić stronom, na ich żądanie, czynny udział w każdym stadium postępowania i na ich żądanie, przed wydaniem decyzji umożliwić wypowiedzenie się, co do zebranych dowodów i zgłoszonych żądań. Jak podkreślił Sąd I instancji, wymogiem formalnym wstąpienia przez spadkobiercę do toczącego się postępowania o przyznanie płatności jest złożenie w przeciągu dwóch miesięcy od dnia otwarcia spadku wniosku o wstąpieniu do tego postępowania, jednak ustawa o płatnościach nie formułuje wymogów, jakim powinien odpowiadać taki wniosek. W ocenie Sądu wniosek powinien być złożony zgodnie z uregulowaniami zawartymi w Kodeksie postępowania administracyjnego, z zastrzeżeniem zasad i warunków określonych w przepisach wspólnotowych. Zgodnie z art. 63 § 1 k.p.a. podania mogą być wnoszone pisemnie, telegraficznie lub za pomocą dalekopisu, telefaksu, poczty elektronicznej lub formularza umieszczonego na stronie internetowej właściwego organu administracji, a także ustnie do protokołu. Dalej Sąd wywodzi, że podaniem są wszelkiego rodzaju oświadczenia woli i wiedzy stron i uczestników postępowania, z którymi te podmioty występują wobec organów administracji publicznej. Z podania wniesionego ustnie powinien być sporządzony protokół podpisany przez pracownika organu oraz wnoszącego podanie. Zgodnie z art. 67 § 1 k.p.a. organ ma obowiązek sporządzić protokół z każdej czynności postępowania mającej istotne znaczenie dla rozstrzygnięcia sprawy. W oparciu o akta administracyjne Sąd ustalił, że skarżąca w dniu 24 października 2007 r. stawiła się w siedzibie organu celem złożenia skróconego odpisu aktu zgonu oraz uzyskania informacji i zajęcia przez organ stanowiska w kwestii wstąpienia przez nią do toczącego się postępowania w miejsce męża, lecz organ nie przeprowadził w tym przedmiocie żadnych ustaleń, pozwalających określić charakter czynności, których skarżąca chciała dokonać i których dokonała podczas wizyty w siedzibie organu. Zdaniem Sądu nie można wykluczyć, że skarżąca złożyła oświadczenie woli w formie ustnej o chęci kontynuowania postępowania administracyjnego w przedmiocie przyznania dopłat do gruntów rolnych po mężu. W przypadku, gdy taki cel miała wizyta w siedzibie organu, zgodnie z art. 67 § 1 k.p.a. organ miał obowiązek sporządzić protokół z tej czynności oraz pouczyć skarżącą o wszelkich niezbędnych dokumentach, które powinna załączyć do wniosku. W ocenie Sądu poprzez powyższe uchybienie doszło do naruszenia art. 3 ust. 2 pkt 1-3 ustawy o płatnościach. Organ dokonując ustaleń stanu faktycznego nie mógł nie dostrzec faktu stawiennictwa skarżącej w siedzibie organu w terminie ustawowym dla realizacji dopłat, a fakt złożenia pisemnego już wniosku po upływie dwumiesięcznego terminu nie może automatycznie przesądzać, że skarżącej nie należą się dopłaty z uwagi na uchybienie terminu.
II
W skardze kasacyjnej Dyrektor M. Oddziału Regionalnego Agencji Restrukturyzacji i Modernizacji Rolnictwa w W. domagał się uchylenia zaskarżonego wyroku w całości i przekazania sprawy do ponownego rozpoznania Wojewódzkiemu Sądowi Administracyjnemu w W., ewentualnie uchylenia zaskarżonego wyroku w całości i oddalenia skargi.
Zaskarżonemu wyrokowi zarzucił naruszenie:
1. przepisów postępowania, tj.:
– art. 145 § 1 pkt 1 lit. c) p.p.s.a. w zw. z art. 67 § 1 k.p.a. przez nieprawidłową wykładnię oraz nieprawidłowe zastosowanie;
– art. 1 § 2 ustawy z dnia 25 lipca 2002 r. Prawo o ustroju sądów administracyjnych (Dz. U. Nr 153, poz. 1269 ze zm.) – dalej p.u.s.a. poprzez jego niezastosowanie;
– art. 141 § 4 p.p.s.a. poprzez jego nieprawidłowe zastosowanie;
– art. 153 p.p.s.a. poprzez jego niezastosowanie oraz
2. przepisów prawa materialnego tj.:
– art. 145 § 1 pkt 1 lit. a) p.p.s.a. w zw. z art. 25 ust. 1 i 6 ustawy o płatnościach oraz § 1 pkt 1 lit. g) rozporządzenia Ministra Rolnictwa i Rozwoju Wsi z dnia 14 marca 2008 r. w sprawie szczegółowych wymagań, jakie powinny spełniać wnioski w sprawach dotyczących płatności w ramach systemów wsparcia bezpośredniego (Dz. U. Nr 44, poz. 269) – dalej rozporządzenie Ministra Rolnictwa i Rozwoju Wsi, poprzez ich niezastosowanie;
– art. 145 § 1 pkt 1 lit a) p.p.s.a. w zw. z art. 3 ust. 2 pkt 1-3 ustawy o płatnościach poprzez nieprawidłową wykładnię oraz nieprawidłowe zastosowanie;
– art. 145 § 1 pkt 1 lit a) p.p.s.a. w zw. z art. 3 ust. 3 ustawy o płatnościach poprzez jego niezastosowanie.
W uzasadnieniu skargi kasacyjnej organ stwierdził, że wniosek, o którym mowa w art. 22 ust. 2 ustawy o płatnościach, zgodnie z art. 25 ust. 1 tej ustawy, powinien być złożony na formularzu udostępnianym przez ARiMR, a wzory wniosków o przyznanie płatności bezpośrednich do gruntów rolnych uwzględniające wymagania określone w rozporządzeniu Ministra Rolnictwa i Rozwoju Wsi określane są przez Prezesa ARiMR w drodze zarządzenia. Dlatego też nie ma racji WSA w W. uznając, że wniosek taki może zostać zgłoszony ustnie podczas wizyty w Biurze Powiatowym ARiMR. Organ wskazał na zasadę pisemności wynikającą z art. 14 k.p.a., przyznając, iż organ może wprawdzie przyjąć ustne żądanie podmiotu wszczęcia postępowania administracyjnego i sporządzić przy tym protokół, jednakże tylko na wyraźne żądanie. Kasator stwierdził, że w rozpoznawanej sprawie skarżąca nie zgłosiła takiego żądania. Wskazując na błędną wykładnię przepisu art. 3 ust. 2 pkt 1- 3 ustawy o płatnościach, organ stwierdził, że stosownie do art. 3 ust. 3 tej ustawy strony oraz inne osoby uczestniczące w postępowaniu o przyznanie płatność, są obowiązane przedstawić dowody oraz dawać wyjaśnienia, co do okoliczności sprawy zgodnie z prawdą i bez zatajania czegokolwiek, ciężar dowodu spoczywa na osobie, która wywodzi z tego faktu skutki prawne, a skarżąca nie wykazała, że złożyła oświadczenie woli w formie ustnej o chęci kontynuowania postępowania administracyjnego w przedmiocie przyznania płatności bezpośrednich do gruntów rolnych oraz że domagała się od organu sporządzenia protokołu na tą okoliczność. Naruszenie przepisów art. 141 § 4 oraz art. 153 p.p.s.a. zostało uzasadnione tym, że wykonanie zaskarżonego wyroku prowadziłoby do podważenia dotychczasowego sposobu załatwiania spraw producentów rolnych oraz ich spadkobierców przez ARiMR wszczynanych na wyraźny pisemny wniosek tychże producentów.
III
Naczelny Sąd Administracyjny zważył, co następuje:
Skarga kasacyjna nie zawiera usprawiedliwionych podstaw. Przedmiotem kontroli Sądu I instancji była decyzja wydana m.in. w oparciu o przepis art. 22 ust. 2 ustawy o płatnościach. Przepis ten określa termin, w którym spadkobierca może złożyć wniosek o przystąpieniu do toczącego się postępowania na miejsce spadkodawcy, który zmarł po złożeniu wniosku o przyznanie płatności a przed doręczeniem decyzji w sprawie przyznania płatności. W stanie prawnym wiążącym dla sprawy był to termin 2 miesięcy od dnia otwarcia spadku i w ocenie organu nie został dochowany przez spadkobiercę. Pogląd ten autor skargi kasacyjnej opiera na założeniu polegającym na utożsamieniu czynności procesowej jaką jest wyrażenie woli o przystąpieniu do toczącego się postępowania w miejsce poprzednika prawnego ze sformalizowanym wnioskiem o przyznanie płatności, o których mowa w ustawie o płatnościach. Ustawa ta, na gruncie krajowego porządku prawnego, w sposób całościowy reguluje materialnoprawne przesłanki przyznania płatności, kompetencje organów właściwych do ich przyznania a w pewnym zakresie również procedurę przyznawania płatności , stanowiąc w art.3 ust.1, iż z zastrzeżeniem zasad i warunków określonych w przepisach Unii Europejskiej, o których mowa w art. 1 pkt 1, do postępowań w sprawach indywidualnych rozstrzyganych w drodze decyzji stosuje się przepisy Kodeksu postępowania administracyjnego, chyba że przepisy ustawy stanowią inaczej.
Ustawa o płatnościach w art.18 ust.1 statuuje zasadę, iż płatności są przyznawane na wniosek rolnika. Wniosek o przyznanie płatności składa się w terminie od dnia 15 marca do dnia 15 maja (art. 18 ust. 2), przy czy stosownie do ust. 3 termin, o którym mowa w ust. 2, nie podlega przywróceniu. Stosownie natomiast do art. 25 ust. 1 komentowanej ustawy (w stanie prawnym wiążącym dla sprawy) rolnik składa wnioski w sprawach dotyczących płatności, płatności cukrowej i zgody, o której mowa w art. 28 ust. 1, na formularzach opracowanych i udostępnionych przez Agencję. Ustawodawca w ust. 6 przytoczonego przepisu zawarł delegację dla ministra właściwego do spraw rolnictwa do określenia, w drodze rozporządzenia, szczegółowych wymagań, jakie powinny spełniać wnioski, o których mowa w ust. 1, mając na względzie zabezpieczenie przed nieuzasadnionym przyznawaniem płatności lub płatności cukrowej, zawarcie we wnioskach danych niezbędnych do prawidłowego przyznania płatności lub płatności cukrowej oraz przepisy Unii Europejskiej, o których mowa w art. 1 pkt 1.
W świetle przytoczonych przepisów ustawy o płatnościach nie budzi wątpliwości, iż postępowanie administracyjne w przedmiocie przyznania płatności do gruntów rolnych, o których mowa w ustawie, jest wszczynane wyłącznie na wniosek rolnika złożony w ustawowym terminie, a wymagania, jakie powinien spełniać ten wniosek prawodawca określił w przepisach wykonawczych do ustawy.
Przepisy ustawy o płatnościach regulują także sytuacje, związane ze śmiercią rolnika, która nastąpiła po złożeniu, w trybie art. 18 ust. 1, wniosku o przyznanie płatności. Tryb postępowania w takich sprawach uzależniony jest zarówno od tego, jakiej płatności domagał się spadkodawca jak i od etapu postępowania administracyjnego w sprawie, a w sytuacji już zakończonego postępowania – od treści doręczonej decyzji. I tak zgodnie z art. 26 ustawy o płatnościach, w przypadku śmierci rolnika, który wystąpił z wnioskiem o przyznanie płatności cukrowej, przed dniem doręczenia decyzji w sprawie przyznania tej płatności, płatność cukrową przyznaje się z urzędu spadkobiercy, któremu przyznano płatność bezpośrednią. Natomiast w myśl art. 27 ust.1 ustawy o płatnościach, jeżeli po doręczeniu decyzji w sprawie przyznania płatności lub płatności cukrowej rolnik, do którego decyzja została skierowana, zmarł, jego spadkobiercy przysługują prawa, które przysługiwałyby spadkodawcy, jako stronie postępowania. Zgodnie zaś z ust. 4 tego przepisu spadkobierca rolnika, który nie kwestionuje należności określonej w decyzji, o której mowa w ust. 1, składa wniosek o wypłatę płatności lub płatności cukrowej do kierownika biura powiatowego Agencji, do którego został złożony wniosek o przyznanie płatności lub płatności cukrowej przez spadkodawcę, wraz z prawomocnym postanowieniem sądu o stwierdzeniu nabycia spadku w terminie 14 dni od dnia uprawomocnienia się tego postanowienia, jednak nie później niż w ciągu 6 miesięcy od dnia doręczenia spadkodawcy decyzji w sprawie przyznania płatności lub płatności cukrowej. Złożenie wniosku o wypłatę płatności w terminie rodzi po stronie właściwego organu obowiązek wydania decyzji w sprawie tej wypłaty, stosownie do art. 27 ust. 6 ustawy o płatnościach, a niezłożenie wniosku o wypłatę w terminie powoduje wygaśnięcie decyzji o przyznaniu płatności z mocy prawa. Taki sam skutek prawny ustawodawca przewidział w przypadku wydania decyzji o odmowie wypłaty płatności lub płatności cukrowej (art. 27 ust. 7 ustawy o płatnościach).
Jeszcze inna sytuacja została uregulowana w art. 22 ustawy o płatnościach. Obejmuje ona te stany faktyczne, w których śmierć rolnika nastąpiła w okresie od dnia złożenia wniosku o przyznanie płatności do dnia doręczenia decyzji w sprawie przyznania płatności. Wówczas to, stosownie do ust. 1 tego przepisu płatność przysługuje spadkobiercy, który objął w posiadanie grunty rolne, których dotyczył wniosek o przyznanie płatności i spełnia warunki do przyznania płatności. W takim przypadku spadkobierca wstępuje do toczącego się postępowania na wniosek złożony w terminie 2 miesięcy od dnia otwarcia spadku. W kolejnych jednostkach redakcyjnych tego artykułu – ust. 3-6 – zawarte są niezbędne elementy wniosku oraz katalog dokumentów, które spadkobierca zobowiązany jest do wniosku dołączyć. Istotne jest przy tym, że wniosek, o którym mowa w art. 22 ust. 2 ustawy o płatnościach, spadkobierca, stosownie do ust. 7, składa do kierownika biura powiatowego Agencji, do którego został złożony wniosek o przyznanie płatności przez spadkodawcę. Również wniosek o wypłatę płatności, o którym mowa w art. 27 ust. 4 ustawy o płatnościach składa się do kierownika biura powiatowego Agencji, do którego został złożony wniosek o przyznanie tych płatności lub pomocy przez spadkodawcę.
Z treści przepisów art. 18ust. 1, art. 22 ust. 7 jak i art. 27 ust. 4 ustawy o płatnościach wynika, że ustawodawca wyraźnie rozróżnia instytucje: wniosku o przyznanie płatności, wniosku o wstąpienie do toczącego się postępowania oraz wniosku o wypłatę płatności. Z dotychczasowych rozważań wynika nadto, że po wszczęciu postępowania administracyjnego wnioskiem spadkodawcy złożonym w ustawowym terminie, o którym mowa w art. 18 ust. 2 ustawy o płatnościach, spadkobierca może ubiegać się o przyznanie płatności objętych wnioskiem poprzednika prawnego bądź poprzez złożenie wniosku o wstąpieniu do toczącego się postępowania (art. 22 ust. 2) bądź wniosku o wypłatę przyznanych decyzją płatności (art. 27 ust. 4) albo też ustawodawca nakazał przyznanie tych płatności z urzędu (art. 26).
Powracając do art. 22 ustawy o płatnościach, przypomnieć raz jeszcze należy, że przepis ten dotyczy przystąpienia do toczącego się już postępowania wszczętego na skutek wniosku innego podmiotu, który złożył sformalizowany wniosek w ustawowym terminie. Po śmierci składającego wniosek, która nastąpiła przed doręczeniem decyzji ustawodawca dalszy bieg postępowania administracyjnego uzależnił od inicjatywy spadkobiercy. Brak inicjatywy co do zasady będzie czynił postępowanie bezprzedmiotowym w rozumieniu art. 105 § 1 k.p.a. Aby taki skutek nie zaistniał wystarczy, by spadkobierca w określonym terminie oświadczył, że wstępuje do toczącego się postępowania. Wniosek, o którym stanowi art. 22 ust. 2 ustawy o płatnościach to instytucja o charakterze procesowym mająca swój odpowiednik w art.30 § 4 k.p.a., a oświadczenie spadkobiercy, iż wstępuje do toczącego się postępowania jest formalnym wyrazem woli osoby uprawnionej włączenia się oraz kontynuowania wszczętego wcześniej przez spadkodawcę postępowania o przyznanie płatności i będzie pozostawało z tym postępowaniem w ścisłym związku. Pod względem procesowym nie ma więc jakichkolwiek przeszkód, aby wniosek taki mógł zostać złożony ustnie do protokołu stosownie do treści art. 63 § 1 k.p.a. Tej tezie nie przeczy treść art. 22 ust. 3 ustawy o płatnościach stanowiącego, iż elementem wniosku powinien być numer identyfikacyjny nadany w trybie przepisów o krajowym systemie ewidencji producentów rolnych, ewidencji gospodarstw rolnych oraz ewidencji wniosków o przyznanie płatności, albo dołączona do wniosku kopia wniosku o przyznanie tego numeru, gdyż żaden przepis ustawy o płatnościach nie wyłączył stosowania art. 64 § 2 k.p.a.
Z tego względu Naczelny Sąd Administracyjny zgadza się z poglądem wyrażonym w kontrolowanym wyroku, że wyrażona przez spadkobiercę w jakikolwiek sposób, choćby dorozumiany, wola kontynuowania postępowania o przyznanie płatności wszczętego uprzednio wnioskiem poprzednika prawnego, jako okoliczność niewątpliwie mająca znaczenie dla rozstrzygnięcia sprawy, powinna zostać przez organ administracyjny załatwiający tę sprawę odnotowana w sposób przewidziany prawem. Zaprezentowany przez Sąd I instancji pogląd prawny pozostaje w zgodzie z przepisami ustawy o płatnościach jak i z wykładnią celowościową prawodawstwa unijnego obejmującego system wsparcia polityki rolnej. Zgodnie z pkt (3) założeń Rozporządzenia Rady (WE) NR 1782/2003 z dnia 29 września 2003 r. ustanawiającego wspólne zasady dla systemów wsparcia bezpośredniego w ramach wspólnej polityki rolnej (…) (Dz. U. UE L z dnia 21 października 2003 r.) celem unormowań dotyczących płatności bezpośrednich jest przeciwdziałanie zaniechania uprawy gruntów rolnych i zapewnienie utrzymywania ich w dobrej kulturze rolnej. Przyjęte przez każde państwo członkowskie zasady, warunki i procedury przyznawania płatności obszarowych, również na wypadek śmierci rolnika, temu strategicznemu celowi są podporządkowane. Oznacza to, że zadaniem organów przyznających płatności jest szczególna dbałość o przestrzeganie reguł procesowych, na jakich przyznawane są płatności tak, by ewentualne ich naruszenie nie prowadziło do pozbawienia rolników należnych dopłat.
Tymczasem pogląd zaprezentowany w skardze kasacyjnej zmierza do zgoła odmiennego celu. Poza tym, o czym już była mowa, opiera się on na niezasadnym założeniu, iż wyrażenie woli wstąpienia do toczącego się postępowania, a zatem wniosek, o którym mowa w art. 22 ust. 2 ustawy o płatnościach to wniosek, który został sformalizowany w przepisach wykonawczych do ustawy o płatnościach, które określają szczegółowe wymagania, jakie powinny spełniać wnioski o przyznanie płatności. Stawiając taką tezę autor skargi kasacyjnej powołuje przy tym akt wykonawczy, który w sprawie nie mógł mieć zastosowania. Zarzucając Sądowi I instancji naruszenie § 1 pkt 1 lit g rozporządzenia Ministra Rolnictwa i Rozwoju Wsi z dnia 14 marca 2008 r., uszło uwadze organowi, iż rozporządzenie to weszło w życie w dniu 15 marca 2008 r., a zatem nie obowiązywało wówczas, kiedy upływał termin do złożenia przez skarżącą wniosku, o którym mowa w art. 22 ust. 2 ustawy o płatnościach. Odniesienie się do aktów wykonawczych, które obowiązywały uprzednio, w świetle dotychczasowych uwag jest bezcelowe, albowiem przepisy ustawy o płatnościach w sposób kompleksowy regulują instytucję następstwa prawnego i formę jego wyrażenia (wniosek o wstąpienie do toczącego się postępowania) natomiast przepisy wykonawcze określają szczegółowe wymagania wniosków o przyznanie płatności. Poza zakresem rozpoznawanej sprawy jest to, czy oprócz wniosku o wstąpieniu do toczącego się postępowania skarżąca zobligowana była nadto do złożenia wniosku o przyznanie płatności, albowiem termin, o którym mowa w art. 22 ust. 2, a który według organu nie został dochowany, dotyczy wniosku spadkobiercy o wstąpieniu do toczącego się postępowania, a zatem jest to termin do zgłoszenia następstwa prawnego .
Naczelny Sąd Administracyjny zauważa przy tym, że mimo jednoznacznej tezy zawartej w zarzutach skargi kasacyjnej, w jej uzasadnieniu organ zdaje się dostrzegać różnice pomiędzy wnioskiem o wstąpienie do toczącego się postępowania a wnioskiem o przyznanie płatności, wskazując, iż Sąd naruszył art. 3 ust. 3 ustawy o płatnościach, bo "mając na uwadze powyższy przepis, to skarżąca – B. G. – powinna wykazać, że podczas swojego pobytu w Biurze Powiatowym ARiMR w K. złożyła oświadczenie woli w formie ustnej o chęci kontynuowania postępowania administracyjnego…".
W skardze kasacyjnej oprócz zarzutów związanych z naruszeniem przepisów ustawy o płatnościach i omówionego już aktu wykonawczego do ustawy, postawiono zarzuty naruszenia przez Sąd I instancji przepisów art. 141 § 4 p.p.s.a. i art. 153 p.p.s.a.. Od razu, zatem należy stwierdzić, że przepis art. 153 p.p.s.a. nie mógł zostać przez Sąd I instancji naruszony, gdyż Sąd ten rozpoznawał sprawę po raz pierwszy, nie był, zatem związany oceną prawną, o której mowa w tym przepisie. Z treści uzasadnienia tego zarzutu jak i zarzutu naruszenia art. 141 § 4 p.p.s.a. wynika, że do naruszenia tych przepisów może dojść w przypadku "wykonania wyroku, które doprowadziłoby do podważania dotychczasowego sposobu załatwiania spraw producentów rolnych oraz ich spadkobierców przez ARiMR wszczynanych na wyraźny pisemny wniosek tychże producentów". Przy takim uzasadnieniu zarzutów należy uznać je za całkowicie bezzasadne. Żaden element uzasadnienia wyroku Sądu I instancji nie kwestionuje tego, że postępowanie o przyznanie płatności wszczynane jest na wniosek producenta. Sąd I instancji nie zajmował się wnioskiem inicjującym postępowanie w przedmiocie przyznania płatności, lecz wnioskiem o wstąpieniu do toczącego się, a zatem już wszczętego na wniosek rolnika, postępowania.
Mając powyższe na uwadze Naczelny Sąd Administracyjny na podstawie art. 184 p.p.s.a. orzekł jak w sentencji.

Uzasadnienie wyroku