Sygnatura:
6550
Hasła tematyczne:
Prawo pomocy
Sygn. powiązane: I SA/Sz 636/09
Skarżony organ:
Dyrektor Oddziału Regionalnego Agencji Restrukturyzacji i Modernizacji Rolnictwa
Data:
2009-10-29
Sąd:
Naczelny Sąd Administracyjny
Treść wyniku:
Oddalono zażalenie
Sędziowie:
Joanna Kabat-Rembelska /przewodniczący sprawozdawca/

Sentencja

Naczelny Sąd Administracyjny w składzie: Przewodniczący : sędzia NSA Joanna Kabat-Rembelska po rozpoznaniu w dniu 17 listopada 2009 r. na posiedzeniu niejawnym w Izbie Gospodarczej zażalenia A. M. na postanowienie Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w S. z dnia 30 września 2009 r. sygn. akt I SA/Sz 636/09 w zakresie odmowy przyznania prawa pomocy w zakresie całkowitym w sprawie za skargi A. M. na decyzję Dyrektora Z. Oddziału Regionalnego Agencji Restrukturyzacji i Modernizacji Rolnictwa w S. z dnia […] lipca 2009 r. nr […] w przedmiocie odmowy przyznania płatności obszarowych oraz nałożenia sankcji postanawia: oddalić zażalenie
Uzasadnienie: Wojewódzki Sąd Administracyjny w S. postanowieniem z dnia 30 września 2009 r., sygn. akt I SA/Sz 636/09 odmówił A. M. przyznania prawa pomocy w sprawie z jego skargi na decyzję Dyrektora Z. Oddziału Regionalnego Agencji Restrukturyzacji i Modernizacji Rolnictwa z dnia […] lipca 2009 r., nr […] w przedmiocie odmowy przyznania płatności na 2008 rok.
W uzasadnieniu Sąd wskazał, że w dniu 26 sierpnia 2009 r. A. M. złożył wniosek o przyznanie prawa pomocy w postaci zwolnienia go od kosztów sądowych oraz ustanowienia adwokata wskazując, że z uwagi na bardzo trudną sytuację materialną i zdrowotną nie jest w stanie ponieść kosztów związanych z wniesioną skargą. Podał, iż jest samotny i schorowany, posiada gospodarstwo rolne o powierzchni 12 ha, w tym 3,60 ha łąk oraz mieszkanie o powierzchni 45 m2. Z gospodarstwa nie uzyskuje żadnych dochodów, nie otrzymuje również żadnej pomocy zaś z dochodów opłaca podatek, prąd, gaz, wodę i inne opłaty oraz lekarstwa.
Zarządzeniem z dnia 17 września 2009 r., stosownie do art. 255 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. – Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (Dz. U. Nr 153, poz. 1270, ze zm. – dalej: p.p.s.a.) wezwano skarżącego do nadesłania, w terminie 7 dni od doręczenia wezwania pod rygorem odmowy przyznania prawa pomocy, dowodów potwierdzających wysokość wydatków ponoszonych na konieczne utrzymanie skarżącego z ostatnich 3 miesięcy, tj. oświadczenia z jakiego tytułu skarżący otrzymuje dochód z gospodarstwa rolnego, zaświadczenia z Urzędu Gminy o dochodach uzyskiwanych z gospodarstwa rolnego brutto i netto za 2008 r., odpisu zeznania podatkowego za 2008 r. wraz z potwierdzeniem jego złożenia w urzędzie skarbowym, wyciągów z posiadanych przez skarżącego rachunków bankowych z ich stanem za okres ostatnich 3 miesięcy, zaświadczenia z MOPS o korzystaniu bądź nie korzystaniu przez wnioskodawcę w bieżącym roku kalendarzowym z pomocy społecznej.
W odpowiedzi na wezwanie w piśmie z dnia 28 września 2009 r. skarżący oświadczył, iż z tytułu gospodarki rolnej nie otrzymuje żadnej pomocy, nie korzysta z pomocy Ośrodka Pomocy Społecznej w T. i nie uzyskuje żadnych dochodów z prowadzonego gospodarstwa rolnego. Podał, iż jego wydatki na prąd wynoszą 142,88 zł, na gaz 39,78 zł, ubezpieczenie – 293 zł, wodę – 40,10 zł, śmieci – 20 zł, lekarstwa – 200 zł, opał na zimę – 300 zł. Do swojego oświadczenia dołączył rachunek za gaz za okres od 21 lutego do 26 czerwca 2009 r. na kwotę 39,82 zł, za energię elektryczną za okres od 21 listopada 2008 r. do 22 stycznia 2009 r. – 95,05 zł, od 22 stycznia do 20 marca 2009 r. – 47,83 zł, zaświadczenie z Urzędu Miejskiego w T., iż posiada gospodarstwo rolne w T. o ogólnej powierzchni 12,7829 ha tj. 8,78 ha przeliczeniowego a zgodnie z obwieszczeniem Prezesa GUS z dnia 22 września 2008 r. przeciętny dochód z pracy w indywidualnych gospodarstwach rolnych z 1 ha przeliczeniowego wynosi 2.220 zł, zaświadczenie z Ośrodka Pomocy Społecznej w T., iż nie korzysta z pomocy finansowej Ośrodka, odcinek wpłaty składki KRUS za 3 kwartał 2009 r. w kwocie 293 zł, fakturę VAT zapłaty za wodę w kwocie 40,10 zł.
Wojewódzki Sąd Administracyjny w S. wskazał, że przyznanie prawa pomocy osobie fizycznej następuje w zakresie całkowitym – gdy osoba ta wykaże, że nie jest w stanie ponieść jakichkolwiek kosztów postępowania – art. 246 § 1 pkt 1 p.p.s.a. Zdaniem Sądu, z przepisu tego wynika, że na wnioskodawcy spoczywa ciężar wykazania, że znajduje się w sytuacji materialnej uprawniającej do przyznania prawa pomocy i od tego co udowodni zależy sposób rozstrzygnięcia w tym przedmiocie. Stosownie natomiast do art. 255 p.p.s.a. jeżeli oświadczenie strony zawarte we wniosku o przyznanie prawa pomocy okaże się niewystarczające do oceny jej rzeczywistego stanu majątkowego i możliwości płatniczych oraz stanu rodzinnego lub budzi wątpliwości, strona jest obowiązana złożyć na wezwanie, w zakreślonym terminie, dodatkowe oświadczenie lub przedłożyć dokumenty źródłowe dotyczące jej stanu majątkowego, dochodów lub stanu rodzinnego.
W odniesieniu do powyższego WSA stwierdził, że skarżący został wezwany do nadesłania określonych dokumentów źródłowych dotyczących jego stanu majątkowego, jednakże nie wykonał tego zobowiązania w całości, bowiem nie nadesłał odpisu zeznania podatkowego za 2008 r., wyciągów z rachunków bankowych oraz oświadczenia z jakiego tytułu otrzymuje dochody pozwalające mu na utrzymanie się i dokonywanie bieżących opłat. Zdaniem Sądu I instancji skoro wnioskodawca nie udokumentował niezbędnych wydatków na bieżące utrzymanie oraz nie przedłożył wszystkich żądanych dokumentów, to tym samym nie wykazał, iż nie jest w stanie ponieść jakichkolwiek kosztów postępowania.
A. M. wniósł zażalenie na powyższe postanowienie domagając się jego zmiany poprzez przyznanie mu prawa pomocy w zakresie całkowitym. W uzasadnieniu podniósł, że jego zdaniem w złożonych oświadczeniach wystarczająco wykazał, że nie jest w stanie ponieść jakichkolwiek kosztów postępowania.
Naczelny Sąd Administracyjny zważył, co następuje:
Zażalenie nie jest zasadne.
Uwzględnienie wniosku o przyznanie prawa pomocy może nastąpić tylko wtedy, gdy jest spełniona przesłanka, o której mowa w art. 246 § 1 pkt 1 p.p.s.a. Zgodnie z tym przepisem przyznanie prawa pomocy osobie fizycznej następuje w zakresie całkowitym, gdy wykaże ona, że nie jest w stanie ponieść jakichkolwiek kosztów postępowania. Zgodzić się należy ze stanowiskiem Sądu I instancji, że skarżący nie wykazał, iż spełnia powyższy wymóg.
Kluczowe znaczenie w sprawie ma regulacja zawarta w art. 255 p.p.s.a., który stanowi, że jeżeli oświadczenie strony zawarte we wniosku, o którym mowa w art. 252 p.p.s.a., okaże się niewystarczające do oceny jej rzeczywistego stanu majątkowego i możliwości płatniczych oraz stanu rodzinnego lub budzi wątpliwości, strona jest obowiązana złożyć na wezwanie, w zakreślonym terminie, dodatkowe oświadczenie lub przedłożyć dokumenty źródłowe dotyczące jej stanu majątkowego, dochodów lub stanu rodzinnego.
Zdaniem Naczelnego Sądu Administracyjnego, WSA w toku rozpoznawania wniosku skarżącego zasadnie uznał, iż jego treść nie jest wystarczająca do oceny, czy zostały spełnione przesłanki przyznania prawa pomocy w żądanym przez stronę zakresie. Nie ulega wątpliwości, iż skierowane do skarżącego w trybie art. 255 p.p.s.a. wezwanie nie zostało wypełnione w całości. Uchylenie się od wykonania zarządzenia Sądu rodzi określone konsekwencje, gdyż materiał, którym dysponuje Sąd, pozostaje niekompletny, a wątpliwości co do oświadczeń strony nie zostają wyjaśnione. Oznacza to, że skarżący nie wykazał, że nie jest w stanie ponieść jakichkolwiek kosztów postępowania.
Subiektywne przekonanie strony o zasadności jej wniosku przy równoczesnym zaniechaniu wyjaśnienia kwestii uznanych przez Sąd I instancji za niewystarczająco wykazane nie daje podstaw do uwzględnienia zażalenia. Nie można bowiem nie pominąć, że skarżący w dalszym ciągu nie przedstawił dokumentów dotyczących jego bieżących dochodów, wyciągów z rachunków bankowych, ani zeznania podatkowego obrazującego wszystkie źródła przychodów za 2008 r.
Mając powyższe na uwadze Naczelny Sąd Administracyjny stwierdza, że Sąd I instancji prawidłowo uznał że to wnioskodawca ma obowiązek wykazać istnienie przesłanek z art. 246 p.p.s.a., a skoro tego nie uczynił, zasadne było oddalenie wniosku o przyznanie prawa pomocy.
Z tych też względów Naczelny Sąd Administracyjny, na podstawie art. 184 w związku z art. 197 § 2 p.p.s.a., orzekł jak w sentencji.

Uzasadnienie wyroku