Sygnatura:
6038 Inne uprawnienia  do  wykonywania czynności  i zajęć w sprawach objętych symbolem 603
Hasła tematyczne:
Prawo pomocy
Sygn. powiązane: II GZ 253/09
Skarżony organ:
Samorządowe Kolegium Odwoławcze
Data:
2009-02-24
Sąd:
Wojewódzki Sąd Administracyjny w Lublinie
Treść wyniku:
Przyznano prawo pomocy w zakresie częściowym poprzez zwolnienie od wpisu sądowego od wniesionej skargi
Odmówiono przyznania prawa pomocy w pozostałym zakresie
Sędziowie:
Anna Puton-Mazurkiewicz /przewodniczący sprawozdawca/

Sentencja

Referendarz sądowy Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Lublinie – Anna Puton-Mazurkiewicz po rozpoznaniu w dniu 31 marca 2009r. na posiedzeniu niejawnym wniosku S. K. o przyznanie prawa pomocy w zakresie częściowym przez zwolnienie od kosztów sądowych w sprawie ze skargi S. K. na decyzję Samorządowego Kolegium Odwoławczego z dnia […] Nr […] w przedmiocie cofnięcia licencji na wykonywanie transportu drogowego taksówką i zobowiązanie do zwrotu dokumentu postanawia: I. Przyznać S. K. prawo pomocy w zakresie częściowym przez zwolnienie od wpisu sądowego od skargi w całości. II. Odmówić przyznania prawa pomocy w pozostałym zakresie.
Uzasadnienie: W złożonej skardze skarżący zwrócił się jednocześnie z wnioskiem o przyznanie prawa pomocy w zakresie zwolnienia od obowiązku uiszczenia kosztów sądowych. Wezwany do złożenia wniosku o przyznanie prawa pomocy na urzędowym formularzu, skarżący w zakreślonym terminie złożył wypełniony formularz domagając się przyznania prawa pomocy w zakresie częściowym przez zwolnienie od kosztów sądowych.
Stosownie do art. 246 § 1 pkt 2 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (Dz.U. Nr 153, poz. 1270 ze zm.), zwanej dalej p.p.s.a., przyznanie prawa pomocy osobie fizycznej następuje w zakresie częściowym – gdy wykaże, że nie jest w stanie ponieść pełnych kosztów postępowania bez uszczerbku utrzymania koniecznego dla siebie i rodziny. Prawo pomocy w zakresie częściowym obejmuje zwolnienie tylko od opłat sądowych w całości lub części albo tylko od wydatków albo od opłat sądowych i wydatków lub obejmuje tylko ustanowienie adwokata, radcy prawnego, doradcy podatkowego lub rzecznika patentowego (art. 245 § 3 ustawy p.p.s.a.).
W uzasadnieniu wniosku złożonego na urzędowym formularzu skarżący podniósł, że nie jest w stanie ponieść kosztów sądowych bez uszczerbku utrzymania koniecznego dla siebie i rodziny. Powołał się na wysokie koszty utrzymania, na które składają się następujące wydatki: czynsz – […] zł; media (woda, energia, gaz) – […] zł; telefon – […] zł;, zakup środków higienicznych – […] zł; alimenty na córkę – […] zł. Łączna kwota miesięcznych stałych wydatków skarżącego wynosi zatem – […] zł. Ponadto według oświadczenia złożonego w piśmie z dnia 25 marca 2009r., skarżący spłaca zadłużenie w spółdzielni mieszkaniowej z tytułu opłat eksploatacyjnych, przy czym kwoty spłaty nie są ściśle określone, wahają się w granicach od […] do […] zł.
W dalszej części urzędowego formularza wniosku o przyznanie prawa pomocy, skarżący wykazał, że prowadzi jednoosobowe gospodarstwo domowe. Jako źródło utrzymania skarżący wskazał na dochód z działalności gospodarczej ([…]) w kwocie […] zł miesięcznie. W odniesieniu do posiadanego majątku skarżący podał, że posiada spółdzielcze lokatorskie prawo do lokalu mieszkalnego o pow. […] m2, nieruchomość rolną o pow. […] ha oraz garaż. Poza tym majątkiem nie posiada innych nieruchomości, zasobów pieniężnych, ani przedmiotów o wartości powyżej 3000 euro. Z nadesłanych przez skarżącego na wezwanie dokumentów wynika, że posiadane gospodarstwo rolne ma pow. […] ha fizycznych ([…] ha przeliczeniowych) oraz […] ha fizycznych lasu, z których to gruntów opłaca podatek rolny i leśny (nakaz płatniczy na łączne zobowiązanie pieniężne za 2009r. /k-25 a.s./). Skarżący nie ubiegał się o udzielenie pomocy finansowej w ramach programów wsparcia prowadzonych przez Agencję Restrukturyzacji i Modernizacji Rolnictwa (zaświadczenie ARiMR z […] /k-26 a.s./). Skarżący wykazując iż posiada gospodarstwo rolne nie podał wielkości osiąganego z niego dochodu. Kierując się wskazaniami art. 8 ust. 9 ustawy z dnia 12 marca 2004r. o pomocy społecznej (t. jedn. – Dz. U. z 2008r., Nr 115, poz. 728 ze zm.) w związku z § 1 pkt 2 lit. e) rozporządzenia Rady Ministrów z 24 lipca 2006r. w sprawie zweryfikowanych kryteriów dochodowych oraz kwot świadczeń pieniężnych z pomocy społecznej (Dz.U. Nr 135, poz. 950), przyjmuje się, że z 1 ha przeliczeniowego uzyskuje się dochód miesięczny w wysokości 207 zł. W tej sytuacji miesięczny dochód z gospodarstwa rolnego skarżącego, wyliczony na powyższej podstawie, wynosi […] zł ([…] ha x 207zł). W ocenie referendarza, mimo, że skarżący nie podał wysokości dochodów z gospodarstwa rolnego, nie można przyjąć, że w ogóle nie osiąga z niego dochodów, gdyż w przeciwnym razie miesięczne wykazane przez skarżącego wydatki ([…] zł), nie znalazłyby pokrycia w wykazanych przez niego miesięcznych dochodach ([…] zł).
W tym miejscu podnieść należy, że zasadność wniosku o przyznanie prawa pomocy powinna być rozpatrywana z jednej strony z uwzględnieniem wysokości obciążeń finansowych, jakie strona musi ponieść w konkretnym postępowaniu, z drugiej zaś strony z uwzględnieniem jej możliwości finansowych. Do kosztów sądowych na obecnym etapie sprawy należy wpis sądowy od skargi w wysokości 200 zł (§ 2 ust. 1 pkt 2 rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 16 grudnia 2003r. w sprawie wysokości oraz szczegółowych zasad pobierania wpisu w postępowaniu przed sądami administracyjnymi /Dz. U. Nr 221, poz. 2193/). Pozostałe ewentualne koszty sądowe, które mogą, ale nie muszą wystąpić tj. opłata kancelaryjna za odpis orzeczenia z uzasadnieniem doręczony na skutek wniosku o sporządzenie uzasadnienia orzeczenia, opłata sądowa od zażalenia, wpis sądowy od potencjalnej skargi kasacyjnej, nie przekroczą każdorazowo kwoty 100 zł (§ 1 i § 2 rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 16 grudnia 2003r. w sprawie wysokości opłat kancelaryjnych pobieranych w sprawach sądowoadministracyjnych /Dz.U. Nr 221, poz. 2192/ oraz § 2 ust. 1 pkt 7 i § 3 rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 16 grudnia 2003r. w sprawie wysokości oraz szczegółowych zasad pobierania wpisu w postępowaniu przed sądami administracyjnymi).
Mając na względzie aktualną sytuację materialną przedstawioną w urzędowym formularzu wniosku o przyznanie prawa pomocy oraz załączonych na wezwanie dokumentach, a także wysokość kosztów sądowych w niniejszej sprawie, stwierdzić należy, że strona skarżąca spełnia przesłanki przyznania częściowego prawa pomocy przez zwolnienie od wpisu sądowego od skargi. Uiszczenie jednorazowo wpisu sądowego od skargi w kwocie 200 zł skutkowałoby bowiem uszczerbkiem w koniecznych kosztach utrzymania strony. Z tych względów oraz na podstawie art. 245 § 3 w związku z art. 258 § 2 pkt 7 ustawy p.p.s.a., orzeczono jak w punkcie I postanowienia.
Stronie poprzez zwolnienie od obowiązku uiszczenia wpisu sądowego od skargi zapewnione zostało prawo dostępu do sądu. Należy podkreślić, że na obecnym etapie postępowania nie ma innych kosztów sądowych, które by warunkowały wyznaczenie rozprawy i merytoryczne rozpoznanie. Natomiast brak jest podstaw do przyznania stronie zwolnienia od ewentualnych innych kosztów sądowych, które w zależności od wyniku sprawy i działań podjętych przez strony mogą, ale nie muszą wystąpić.
Instytucja całkowitego zwolnienia od obowiązku uiszczenia kosztów sądowych ma charakter wyjątkowy i jest stosowana tylko w przypadkach osób mających szczególnie trudną sytuację materialną, które ze względu na okoliczności życiowe są pozbawione środków do życia, bądź środki te są bardzo ograniczone. Strona wnosząc sprawę przed sądem, powinna liczyć się z obowiązkiem ponoszenia związanych z tym należności, choćby w części, a w tym celu gromadzić potrzebne środki z dochodów bieżąco uzyskiwanych.
W przedstawionych przez stronę skarżącą okolicznościach, rozważając możliwości poniesienia przez nią innych kosztów sądowych, stwierdzić należy, że obecna sytuacja materialna strony nie należy do skrajnie trudnych, zwłaszcza jeśli weźmie się pod uwagę przeciętny standard życia mieszkańców regionu. Strona ma zaspokojone potrzeby mieszkaniowe, uzyskuje stały dochód, posiada majątek nieruchomy (gospodarstwo rolne, garaż samochodowy) i ruchomy (samochód osobowy do prowadzenia działalności gospodarczej). Należy również wziąć pod uwagę fakt, że jednorazowo, strona wpłaciła w dniu […] na konto Spółdzielni Mieszkaniowej […] w […] kwotę […] zł, co świadczy o jej zdolnościach finansowych (zaświadczenie Spółdzielni Mieszkaniowej […] w […] z dnia […] k-27 a.s./). Dlatego brak jest podstaw do stwierdzenia, że strona nie jest w stanie uiścić jakichkolwiek kosztów sądowych, w tym ewentualnych kosztów sądowych, które mogą wystąpić na dalszym etapie postępowania. W tej sytuacji poniesienie ewentualnych innych kosztów sądowych, jednorazowo w kwocie 100 zł, leży w granicach możliwości finansowych strony.
Z powyższych względów oraz na podstawie art. 258 § 1 i § 2 pkt 7 ustawy, p.p.s.a. orzeczono jak w pkt II postanowienia.

Uzasadnienie wyroku