Sygnatura:
6079 Inne o symbolu podstawowym 607
Hasła tematyczne:
Prawo pomocy
Skarżony organ:
Minister Skarbu Państwa
Data:
2009-05-25
Sąd:
Wojewódzki Sąd Administracyjny w Warszawie
Treść wyniku:
Odmówiono przyznania prawa pomocy
Sędziowie:
Joanna Skiba /przewodniczący sprawozdawca/
Sentencja
Wojewódzki Sąd Administracyjny w Warszawie w składzie następującym: Przewodniczący Sędzia WSA Joanna Skiba po rozpoznaniu w dniu 16 listopada 2009 r. na posiedzeniu niejawnym wniosku A. S. o przyznanie prawa pomocy w zakresie obejmującym zwolnienie od kosztów sądowych w sprawie ze skargi A. S. na decyzję Ministra Skarbu Państwa z dnia […] kwietnia 2009 r., nr […] w przedmiocie potwierdzenia prawa do rekompensaty za mienie pozostawione poza obecnymi granicami Rzeczypospolitej Polskiej postanawia: odmówić przyznania prawa pomocy.
Uzasadnienie: Wnioskiem z dnia 5 czerwca 2009 r. A. S. wystąpiła do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie o przyznanie prawa pomocy w zakresie obejmującym zwolnienie od kosztów sądowych w sprawie z jej skargi na decyzję Ministra Skarbu Państwa z dnia […] kwietnia 2009 r., nr […] w przedmiocie potwierdzenia prawa do rekompensaty za mienie pozostawione poza obecnymi granicami Rzeczypospolitej Polskiej.
W uzasadnieniu wniosku skarżąca podała, że pozostaje we wspólnym gospodarstwie domowym z mężem. Źródłem utrzymania rodziny jest emerytura skarżącej w wysokości […] zł oraz emerytura jej męża w kwocie […] zł, co w łącznej wysokości stanowi dochód w kwocie […] zł. Ponadto wnioskodawczyni ujawniła, że posiada majątek w postaci domu o powierzchni […] m-, który jak określiła jest w złym stanie technicznym, wymaga remontu i modernizacji. Nadto w złożonym wniosku skarżąca podniosła, że jest osobą w podeszłym wieku, schorowaną i wymaga leczenia. Wnioskodawczyni i jej mąż są pod stałą opieką lekarską. Środki pieniężne uzyskiwane z emerytury przeznaczane są na lekarstwa i wizyty lekarskie.
Powyższy wniosek o przyznanie prawa pomocy rozpoznany został postanowieniem z dnia 23 lipca 2009 r., którym Wojewódzki Sąd Administracyjny w Warszawie odmówił przyznania prawa pomocy we wnioskowanym zakresie i wskazał, że wnioskodawczyni nie wykazała, że nie jest w stanie ponieść pełnych kosztów postępowania, bez uszczerbku utrzymania koniecznego dla siebie i rodziny.
Na skutek zażalenia skarżącej od powyższego orzeczenia, Naczelny Sąd Administracyjny postanowieniem z dnia 8 września 2009 r., sygn. akt I OZ 839/09 uchylił zaskarżone postanowienie z dnia 23 lipca 2009 r. W uzasadnieniu wskazał, że wprawdzie A. S. składając oświadczenie co do ponoszonych wydatków na leczenie, nie posłużyła się liczbami jasno obrazującymi wysokość tych wydatków, jednak w takiej sytuacji, gdy oświadczenie strony okaże się niewystarczające, Sąd powinien ją wezwać do złożenia dodatkowych oświadczeń lub dokumentów źródłowych dotyczących jej stanu majątkowego, dochodów lub stanu rodzinnego, tak aby podjęte rozstrzygnięcie w przedmiocie prawa pomocy było wydane na podstawie rzeczywistego stanu majątkowego i rodzinnego skarżącej.
Wobec powyższego, celem oceny rzeczywistego stanu majątkowego oraz możliwości płatniczych skarżącej, zarządzeniem z dnia 19 października 2009 r. Wojewódzki Sąd Administracyjny w Warszawie wezwał A. S. do złożenia, w terminie 7 dni od dnia doręczenia niniejszego wezwania, pod rygorem odmowy przyznania prawa pomocy dokumentu potwierdzającego wysokość świadczenia emerytalnego uzyskiwanego przez wnioskodawczynię oraz jej męża, dokumentów wskazujących oraz potwierdzających wysokość wydatków ponoszonych w związku z utrzymaniem (np. czynsz, gaz, woda, lekarstwa), wyciągów lub wykazów z posiadanych przez wnioskodawczynię i jej męża rachunków bankowych, w tym kont i lokat dewizowych z okresu ostatnich trzech miesięcy.
W odpowiedzi na wezwanie skarżąca nadesłała pismo z dnia 6 listopada 2009 r. (data prezentaty Sądu), w którym oświadczyła, że choruje, ma wysokie ciśnienie, […] i często przebywa w szpitalu. Również jej małżonek choruje i często przebywa w szpitalu. Jednocześnie skarżąca złożyła dwie faktury VAT za zakupione leki opiewające na kwoty […] zł i […] zł oraz dokumenty wykazujące wysokość świadczenia emerytalnego skarżącej w wysokości […] zł brutto oraz jej męża w kwocie […] zł brutto, co w łącznej wysokości stanowi dochód w kwocie […] zł.
Wojewódzki Sąd Administracyjny w Warszawie zważył, co następuje:
W myśl art. 243 § 1 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. – Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (Dz. U. Nr 153, poz. 1270 ze zm., dalej "P.p.s.a.") prawo pomocy może być przyznane stronie na jej wniosek złożony przed wszczęciem postępowania lub w jego toku.
Zgodnie zaś z art. 245 § 1 – 3 P.p.s.a. prawo pomocy może być przyznane w zakresie całkowitym lub częściowym. Prawo pomocy w zakresie całkowitym obejmuje zwolnienie od kosztów sądowych oraz ustanowienie adwokata, radcy prawnego, doradcy podatkowego lub rzecznika patentowego. Prawo pomocy w zakresie częściowym obejmuje zwolnienie tylko od opłat sądowych w całości lub w części albo tylko od wydatków albo od opłat sądowych i wydatków lub obejmuje tylko ustanowienie adwokata, radcy prawnego, doradcy podatkowego lub rzecznika patentowego.
Przyznanie prawa pomocy osobie fizycznej następuje w zakresie całkowitym – gdy osoba ta wykaże, że nie jest w stanie ponieść jakichkolwiek kosztów postępowania, w zakresie częściowym – gdy wykaże, że nie jest w stanie ponieść pełnych kosztów postępowania, bez uszczerbku utrzymania koniecznego dla siebie i rodziny (art. 246 § 1 pkt 1 i 2).
Podkreślić należy, że instytucja przyznania prawa pomocy jest rozwiązaniem szczególnym i powinna być stosowana w przypadkach wyjątkowych, wobec osób, których sytuacja materialna jest trudna. Zawarte w art. 246 § 1 P.p.s.a. sformułowanie "gdy osoba ta wykaże" oznacza zaś, że na wnoszącym wniosek o przyznanie prawa pomocy spoczywa obowiązek udowodnienia, iż znajduje się on w tej szczególnej sytuacji uprawniającej do skorzystania z prawa pomocy.
W przedmiotowej sprawie A. S. nie wykazała dostatecznie, że znajduje się w sytuacji materialnej kwalifikującej ją do przyznania prawa pomocy. Zaznaczyć trzeba, że podstawę do przyznania prawa pomocy stanowią informacje wynikające z oświadczenia zawartego we wniosku składanym przez stronę na urzędowym formularzu. W sytuacji, gdy oświadczenie strony okaże się niewystarczające do oceny jej rzeczywistego stanu majątkowego i możliwości płatniczych oraz stanu rodzinnego lub budzi wątpliwości, strona jest obowiązana złożyć na wezwanie, w zakreślonym terminie, dodatkowe oświadczenie lub przedłożyć dokumenty źródłowe dotyczące jej stanu majątkowego, dochodów lub stanu rodzinnego (art. 255 P.p.s.a.).
W rozpoznawanej sprawie A. S. pismem z dnia 22 października 2009 r. została wezwana do złożenia dodatkowych oświadczeń i dokumentów, pozwalających na pełne wyjaśnienie jej sytuacji materialnej, a tym samym ustalenie istnienia przesłanek do ewentualnego pozytywnego załatwienia złożonego wniosku o przyznanie prawa pomocy. Skarżąca nie wykonała jednakże wezwania – poza dwiema fakturami za zakupione lekarstwa i odcinkami emerytury, nie nadesłała pozostałych żądanych w piśmie z dnia 22 października 2009 r. dokumentów. Niemożliwa zatem stała się ocena jej rzeczywistej sytuacji materialnej.
W świetle powyższego stwierdzić należy, że wnioskodawczyni nie wykazała należycie, iż nie jest w stanie ponieść pełnych kosztów postępowania, bez uszczerbku utrzymania koniecznego dla siebie i rodziny i brak jest podstaw do uwzględnienia złożonego w tym przedmiocie wniosku.
Wobec powyższego Wojewódzki Sąd Administracyjny w Warszawie, na podstawie art. 246 § 1 pkt 2 ustawy Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi, orzekł jak w sentencji postanowienia.
Uzasadnienie wyroku