Sygnatura:
6212 Równoważnik za brak lokalu mieszkalnego i za remont lokalu mieszkalnego
Hasła tematyczne:
Administracyjne postępowanie
Skarżony organ:
Komendant Policji
Data:
2009-07-22
Sąd:
Wojewódzki Sąd Administracyjny w Warszawie
Treść wyniku:
Oddalono skargę
Sędziowie:
Ewa Grochowska-Jung /przewodniczący/
Ewa Pisula-Dąbrowska
Przemysław Szustakiewicz /sprawozdawca/

Sentencja

Wojewódzki Sąd Administracyjny w Warszawie w składzie następującym: Przewodniczący Sędzia WSA Ewa Grochowska-Jung, Sędziowie Sędzia WSA Ewa Pisula-Dąbrowska, Sędzia WSA Przemysław Szustakiewicz (spr.), Protokolant Eliza Kusy, po rozpoznaniu na rozprawie w dniu 16 listopada 2009 r. sprawy ze skargi Z. W. na decyzję Komendanta Głównego Policji z dnia […] maja 2009 r. nr […] w przedmiocie odmowy stwierdzenia nieważności decyzji o wygaśnięciu decyzji w sprawie przyznania zainteresowanemu równoważnika pieniężnego za remont lokalu mieszkalnego – oddala skargę –
Uzasadnienie: Komendant Główny Policji decyzją z dnia […] maja 2009 r. nr […], wydaną na podstawie art. 138 § 1 pkt 1 kpa, art. 91 ust. 1 i art. 97 ust. 5 ustawy z dnia 6 kwietnia 1990 r. o Policji (t.j. z 2007 r., Dz. U. Nr 43, poz. 277 z późn. zm.) utrzymał w mocy decyzję Komendanta Wojewódzkiego Policji w B. z dnia […] marca 2009 r. nr […] w sprawie odmowy stwierdzenia nieważności decyzji Komendanta Miejskiego Policji w L. z dnia […] lutego 2006 r. nr […] stwierdzającej wygaśniecie z dniem […] stycznia 2006 r. decyzji o przyznaniu Z. W. równoważnika pieniężnego za remont zajmowanego lokalu mieszkalnego.
W sprawie organy ustaliły następujący stan faktyczny. Z. W. emeryt policyjny od marca 1990 r. zamieszkuje wraz z żoną w lokalu mieszkalnym […] w L. Decyzją Komendanta Miejskiego Policji w L. z dnia […] lipca 1999 r. nr […] przyznano zainteresowanemu prawo do otrzymywania równoważnika pieniężnego za remont zajmowanego lokalu.
Następnie Komendant Miejski Policji w L. decyzją z dnia […] lutego 2006 r. nr […] stwierdził wygaśnięcie z dniem […] stycznia 2006 r. decyzję przyznającą przedmiotowy równoważnik. W uzasadnieniu powołał się na fakt, iż z dniem […] stycznia 2006 r. zmienił się stan prawny, wedle którego emerytom policyjnym nie przysługuje już przedmiotowe świadczenie, dlatego też decyzja z dnia […] lipca 1999 r. je przyznająca, stała się bezprzedmiotowa.
W dniu […] lutego 2009 r. Z. W. zwrócił się do Komendanta Wojewódzkiego Policji w B. z wnioskiem o stwierdzenie nieważności decyzji z dnia […] lutego 2006 r. Stwierdził, iż powyższe rozstrzygnięcie organu zostało wydane bez podstawy prawnej, a ponadto ingeruje w jego nabyte prawa.
Komendant Wojewódzki Policji w B. decyzją z dnia […] marca 2009 r. nr […] odmówił stwierdzenia nieważności decyzji z dnia […] lutego 2006 r. W uzasadnieniu organ nie zgodził się z zarzutem strony, iż decyzja wygaszająca decyzję o przyznaniu równoważnika pieniężnego została wydana bez podstawy prawnej. Organ wyjaśnił, iż nie zawiera ona również innych wad opisanych w art. 156 kpa i pozwalających na jej eliminacje z obrotu prawnego.
W odwołaniu od powyższej decyzji Z. W. nie zgodził się z argumentacją organu. Stwierdził, iż organ bezprawnie wygasił decyzję przyznającą mu przedmiotowe świadczenie, ponieważ – jego zdaniem – nie zostały wypełnione przesłanki z art. 162 kpa, pozwalające na zastosowanie tej konstrukcji prawnej. Ponadto wyraził pogląd, iż prawo do równoważnika jest jego prawem nabytym, przed zmianą przepisów prawnych w tym zakresie, dlatego organ nie powinien w te uprawnienia ingerować.
Po rozpatrzeniu powyższego odwołania Komendant Główny Policji decyzją dnia […] maja 2009 r. nr […] utrzymał w mocy decyzję organu I instancji. W uzasadnieniu organ wyjaśnił, iż z dniem […] stycznia 2006 r. zostały zmienione przepisy dotyczące przyznawania równoważników pieniężnych za remont zajmowanego lokalu mieszkalnego i emeryci policyjni zostali pozbawieniu tego uprawnienia. Fakt ten spowodował bezprzedmiotowość dotychczasowego stosunku prawnego, opartego na prawomocnym orzeczeniu o przyznaniu tego świadczenia. Dodatkowo za wygaszeniem tej decyzji przemawiał interes społeczny oraz interes strony. Dlatego też zdaniem organu, zaistniały przesłanki do zastosowania art. 162 § 1 pkt 1 kpa, co oznacza, iż decyzja z dnia […] lutego 2006 r. została wydana w oparciu o obowiązujące przepisy prawa.
W skardze do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie, Z. W. wniósł o uchylenie zaskarżonych decyzji oraz decyzji wygaszającej decyzje o przyznaniu równoważnika za remont lokalu mieszkalnego, wskazanie, iż ta ostania decyzja nadal obowiązuje, a w związku z tym uznanie jego roszczenia o wypłatę zaległego równoważnika za lata 2006-2009. W uzasadnieniu skarżący stwierdził, iż decyzja wygaszająca została wydana bez podstawy prawnej i z rażącym naruszeniem prawa, czego organ konsekwentnie nie zauważa. Ponadto zarzucił organom naruszenie zasad konstytucyjnych, w tym zasady ochrony praw nabytych.
W odpowiedzi na skargę organ wniósł o jej oddalenie podtrzymując stanowisko zawarte w zaskarżonej decyzji.
Wojewódzki Sąd Administracyjny w Warszawie zważył, co następuje:
Stosownie do treści art. 1 § 1 i 2 ustawy z dnia 25 lipca 2002 r. – Prawo o ustroju sądów administracyjnych (Dz. U. Nr 153, poz. 1269 z późn. zm.), sąd administracyjny sprawuje wymiar sprawiedliwości poprzez kontrolę pod względem zgodności z prawem zaskarżanej decyzji administracyjnej i to z przepisami obowiązującymi w dacie jej wydania. Innymi słowy, sąd administracyjny kontroluje legalność rozstrzygnięcia zapadłego w postępowaniu z punktu widzenia jego zgodności z prawem materialnym i obowiązującymi przepisami prawa procesowego.
Skarga Z. W. rozpatrywana pod tym kątem nie zasługuje na uwzględnienie.
Wyrażona w art. 16 kpa zasada trwałości decyzji ostatecznych oznacza, że decyzje te nie mogą być zmieniane lub uchylane dowolnie, lecz tylko na zasadach i w trybie określonym w Kodeksie postępowania administracyjnego.
Jedną z form wzruszenia decyzji administracyjnej jest stwierdzenie jej nieważności, jeżeli została ona dotknięta wadą określoną w art. 156 § 1 kpa.
Postępowanie w sprawie stwierdzenia nieważności decyzji jest nowym i samodzielnym postępowaniem zmierzającym do ustalenia, czy nastąpiło m.in. rażące naruszenie prawa, czy też naruszenie zwykłe. Z powyższymi pojęciami ustawa wiąże bowiem różne skutki prawne.
Rażące naruszenie prawa w rozumieniu art. 156 § 1 pkt 2 kpa, będące podstawą stwierdzenia nieważności decyzji, stanowi kwalifikowaną postać naruszenia prawa i nie może być interpretowane rozszerzająco. Orzecznictwo sądowe prezentuje pogląd, że istnieje różnica między "zwykłym" naruszeniem prawa, a naruszeniem, które może być zakwalifikowane jako "rażące". Naruszenie prawa jest rażące wówczas, gdy w jego wyniku powstają skutki niemożliwe do zaakceptowania z punktu widzenia wymagań praworządności, czy też niemożności akceptacji zaskarżonego orzeczenia jako aktu wydanego przez organ praworządnego państwa.
W przedmiotowej sprawie nie można mówić o wydaniu decyzji bez podstawy prawnej, czy też z rażącym naruszeniem prawa.
Prawo emerytów i rencistów policyjnych oraz członków ich rodzin do równoważnika pieniężnego za remont zajmowanego lokalu nie wynikał wprost z ustawy z dnia 6 kwietnia 1990 r. o Policji. Uprawnienie to zostało przyznane skarżącemu – emerytowi policyjnemu w oparciu o ówcześnie obowiązujące przepisy zarządzenia Ministra Spraw Wewnętrznych I Administracji z dnia 30 września 1997 r. w sprawie wysokości i szczegółowych zasad przyznawania policjantom równoważnika pieniężnego za remont zajmowanego lokalu mieszkalnego i równoważnika pieniężnego za brak lokalu mieszkalnego oraz szczegółowych zasad ich zwracania (M.P. Nr 76, poz. 708). Następnie zarządzenie to zostało uchylone przez rozporządzenie Ministra Spraw Wewnętrznych i Administracji z dnia 28 czerwca 2002 r. w sprawie wysokości oraz szczegółowych zasad przyznawania, odmowy przyznania, cofania i zwracania przez policjantów równoważnika za remont zajmowanego lokalu mieszkalnego (Dz. U. Nr 100, poz. 919), które utrzymało powyższe uprawnienie. Natomiast z dniem 1 stycznia 2006 r. weszły w życie przepisy rozporządzenia Ministra Spraw Wewnętrznych i Administracji z dnia 28 grudnia 2005 r. zmieniającego rozporządzenie w sprawie wysokości oraz szczegółowych zasad przyznawania, odmowy przyznania, cofania i zwracania przez policjantów równoważnika za remont zajmowanego lokalu mieszkalnego (Dz. U. Nr 266, poz. 2246), na mocy których uchylony został § 8 rozporządzenia z dnia 28 czerwca 2002 r., który był podstawą do przyznawania tych świadczeń osobom uprawnionym do policyjnych świadczeń emerytalno-rentowych. Oznacza to, iż z dniem 1 stycznia 2006 r. emeryci i renciści policyjni oraz członkowie ich rodzin utracili prawo do równoważnika pieniężnego za remont zajmowanego lokalu.
Zdaniem Sądu organ prawidłowo uznał, że w przedmiotowej sprawie zachodziły przesłanki uprawniające Komendanta Miejskiego Policji w L. do stwierdzenia, na podstawie art. 164 § 1 pkt 1 kpa, wygaśnięcia decyzji z dnia […] lipca 1999 r. nr […] przyznającej skarżącemu prawo do równoważnika pieniężnego za remont zajmowanego lokalu mieszkalnego. Stosownie do treści tego przepisu organ administracji publicznej, który wydał decyzję w pierwszej instancji, stwierdza jej wygaśnięcie, jeżeli decyzja stała się bezprzedmiotowa, a stwierdzenie wygaśnięcia takiej decyzji nakazuje przepis prawa, albo gdy leży to w interesie społecznym lub w interesie strony.
Rację ma skarżący twierdząc, iż nie zawsze uchylenie przepisu będącego podstawą wydania decyzji prowadzi do jej bezprzedmiotowości. Jednak w rozpoznawanej sprawie organ prawidłowo wyjaśnił, iż za wygaśnięciem decyzji przyznającej przedmiotowy równoważnik przemawiał, obok zmiany stanu prawnego, interes społeczny.
Wskazać należy, iż przy ocenie zaistnienia powyższej przesłanki interesu społecznego nie można było pominąć treści art. 6 Kpa. Przepis ten stanowi, iż organy administracji publicznej działają na podstawie przepisów prawa. Skoro zmienił się stan prawny, w wyniku którego ograniczony został krąg podmiotów uprawnionych do przyznania prawa do równoważnika i w obecnie obowiązującym systemie prawnym byłym funkcjonariuszom, aktualnie emerytom policyjnym, nie przysługują już świadczenia z tytułu równoważnika pieniężnego, to w interesie społecznym było wydanie decyzji regulującej te uprawnienia zgodnie z obowiązującym prawem. W sprzeczności z tak rozumianym interesem społecznym byłoby pozostawienie w obiegu prawnym decyzji, która nie znajduje oparcia w przepisach prawa. Zasada praworządności wyrażona w art. 6 Kpa odnosi się do całej działalności organów administracji publicznej i nakłada na organy obowiązek działania na podstawie przepisów prawa. Tymczasem pozostawienie w obiegu prawnym decyzji przyznającej uprawnienie, które jest sprzeczne z obowiązującymi przepisami prawa nie mogłoby być uznane za działanie na podstawie obowiązującego prawa i godziłoby w zasadę praworządności określoną w art. 6 Kpa. Dlatego też, stwierdzenie wygaśnięcia decyzji Komendanta Miejskiego Policji w L. z dnia […] lipca 1999 r. nr […] było zgodne z prawem. Tym samym Komendant Główny Policji prawidłowo, w ocenie Sądu, ocenił zebrany materiał dowodowy i odmówił stwierdzenia nieważności tej decyzji wskazując, iż została ona wydana w oparciu o obowiązujące przepisy prawa.
Ze względu na powyższe, Wojewódzki Sąd Administracyjny w Warszawie, na podstawie art. 151 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. – Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (Dz. U. Nr 153, poz. 1270 z późn. zm.) orzekł, jak w sentencji.

Uzasadnienie wyroku