Sygnatura:
6192 Funkcjonariusze Policji
Hasła tematyczne:
Policja
Skarżony organ:
Komendant Policji
Data:
2009-09-17
Sąd:
Wojewódzki Sąd Administracyjny w Olsztynie
Treść wyniku:
Oddalono skargę
Sędziowie:
S. Katarzyna Matczak
S.Bogusław Jażdżyk /sprawozdawca/
Zbigniew Ślusarczyk /przewodniczący/

Sentencja

Wojewódzki Sąd Administracyjny w Olsztynie w składzie następującym: Przewodniczący Sędzia WSA Zbigniew Ślusarczyk Sędziowie Sędzia WSA Katarzyna Matczak Sędzia WSA Bogusław Jażdżyk (spr.) Protokolant Karolina Hrymowicz po rozpoznaniu na rozprawie w dniu 3 listopada 2009 r. sprawy ze skargi K. C. na rozkaz personalny Komendanta Wojewódzkiego Policji z dnia "[…]" nr "[…]" w przedmiocie zwolnienia ze służby oddala skargę.
Uzasadnienie: Z przekazanych Wojewódzkiemu Sądowi Administracyjnemu w O. akt sprawy wynika, że rozkazem personalnym nr "[…]" z dnia "[….]" Komendant Powiatowy Policji w P. zwolnił z dniem "[…]" ze służby w policji K. C. W uzasadnieniu wskazano, że policjant orzeczeniem Nr "[…]" z dnia "[…]" Wojewódzkiej Komisji Lekarskiej w O., zatwierdzonym w dniu "[…]" przez Okręgową Komisję Lekarską
w G. został uznany za całkowicie niezdolnego do służby w Policji.
Dnia "[…]" do Komendy Wojewódzkiej Policji w O. wpłynęło odwołanie K. C. od ww. rozkazu personalnego Komendanta Powiatowego Policji w P. W odwołaniu strona sugerując wydanie decyzji z naruszeniem norm prawnych, wskazała na swoje pismo z dnia "[…]" informujące Komendanta Powiatowego Policji w P. o przyczynach braku możności zwolnienia z dniem "[…]". Odwołujący stwierdził ponadto, że zaskarżony rozkaz powinien zostać uchylony ze względu na błędne określenie podstawy prawnej zwolnienia z art. 41 ust. 1 pkt 1 w związku z art. 43 ust. 3 ustawy z dnia 6 kwietnia 1990r. o Policji. W oparciu o te argumenty strona wniosła o wnikliwe zapoznanie się ze sprawą i bezstronne wyjaśnienie okoliczności zwolnienia ze służby w dniu "[…]" oraz uchylenie wydanego rozkazu biorąc pod uwagę również złożenie raportu o zwolnienie ze służby w dniu "[…]".
Po rozpatrzeniu odwołania Komendant Wojewódzki Policji w O. rozkazem personalnym Nr "[…]" z dnia "[…]" uchylił zaskarżony rozkaz personalny nr "[…]" Komendanta Powiatowego Policji w P. z dnia "[…]" w części dotyczącej terminu zwolnienia ze służby oraz uprawnienia do nagrody rocznej za 2007r. za okres 12 miesięcy, a w pozostałej części rozkaz personalny utrzymał w mocy. Według organu odwoławczego nie ulega wątpliwości, że orzeczeniem Nr "[…]" z dnia "[…]-Wojewódzkiej Komisji Lekarskiej w O., zatwierdzonym następnie w dniu "[…]- przez Okręgową Komisję Lekarską w G., potwierdzono u odwołującego się inwalidztwo drugiej grupy w związku ze służbą, istniejące od 29 czerwca 2004r. Wcześniejszym orzeczeniem inwalidztwo to zostało uznane za czasowe. Tym właśnie poprzednim orzeczeniem Nr "[…]" z dnia "[…]" zatwierdzonym przez Okręgową Komisję Lekarską w G. z dnia "[…]" wymieniony policjant został uznany za całkowicie niezdolnego do służby w Policji. Zdaniem organu II instancji zaistniała zatem – co wyraźnie potwierdza odwołujący się w swoim raporcie z dnia "[…]" złożonym organowi I instancji dnia "[…]" – sytuacja całkowitej niezdolności policjanta do służby w Policji i tym samym podstawa do zwolnienia ze służby stosownie do art. 41 ust. 1 pkt 1 wskazanej ustawy. Podkreślono, że strona w raporcie z dnia "[…]" zgłosiła wystąpienie ze służby, prosząc o zwolnienie z niej z dniem "[…]", po czym raportem z dnia "[…]", który wpłynął do organu I instancji dnia "[…]" i pismem z dnia "[…]" strona zmierzała do odwołania złożonego oświadczenia woli. Było to jednak bezskuteczne, gdyż dotarło do adresata już po otrzymaniu pierwotnego oświadczenia woli. W takiej zaś sytuacji niezbędne było wyrażenie zgody przez Komendanta Powiatowego Policji w S. na cofnięcie prośby o zwolnienie ze służby. Stosowna zgoda nie została jednak wyrażona. Stwierdzono również, że w decyzji wydanej w I instancji prawidłowo wskazano podstawę prawną decyzji czyli art. 41 ust. 1 pkt 1 ustawy o policji, omyłkowo jednak dodając art. 43 ust. 3 zamiast ust. 1 tej ustawy.
Skargę na ww. rozstrzygnięcie w części dotyczącej daty zwolnienia ze służby wywiódł K.C. Skarżący uznał, że w zaskarżonej decyzji występują wzajemnie wykluczające się sprzeczności. Podniósł, że zwolnienie go ze służby z dniem "[…]" zmusiło go do rezygnacji ze świadczenia określonego w art. 117 ustawy o Policji. Według K. C. stanowi to naruszenie art. 139 kpa i powinno skutkować nieważnością podjętego przez organ rozstrzygnięcia.
W odpowiedzi na skargę organ wniósł o jej oddalenie. Podkreślił, że organ nie jest związany żadnym żądaniem strony co do ustalenia terminu zwolnienia ze służby. Podniesiono również, że rozstrzygnięcie organu II instancji nie rodzi dla skarżącego żadnych negatywnych skutków prawnych, gdyż prawo do uposażenia policjanta przewiduje płatności z góry a zwolnienie policjanta z dniem 4 lub ostatnim danego miesiąca jest równoznaczne w skutkach, gdyż świadczenie z art. 117 ustawy o Policji może nastąpić od miesiąca następnego po miesiącu, w którym pobrano już uposażenie.
Postanowieniem z dnia "[…]" tut. Sąd zawiesił postępowanie sądowe w sprawie z uwagi na wniesienie przez skarżącego podania do Komendanta Głównego Policji o stwierdzenie nieważności rozkazu personalnego będącego jednocześnie przedmiotem skargi. Następnie, w związku z decyzją Nr "[…]" z dnia "[…]" Komendanta Głównego Policji odmawiającą stwierdzenia nieważności wskazanej decyzji (rozkazu personalnego) i utrzymanej decyzją Nr "[…]" z dnia "[…]" Ministra Spraw Wewnętrznych i Administracji, tut. Sąd postanowieniem z dnia "[…]" podjął zawieszone postępowanie.
Ponadto w piśmie procesowym z dnia "[…]" K. C. podniósł, że został skierowany na badania lekarskie przez nieuprawniony podmiot. Zwrócił również uwagę, że nie dopuszczono przedkładanych przez niego dowodów w sprawie co spowodowało wydanie błędnego rozstrzygnięcia o jego zwolnieniu ze służby. Wskazał także, że zwolnienie go ze służby z dniem "[…]" zaprzecza stwierdzeniu organu, że jest obligatoryjną, przesłanka niezwłocznego zwolnienia policjanta ze służby w terminie najkrótszym, z uwagi na czas jaki upłynął od orzeczenia komisji do dnia zwolnienia go ze służby. Termin ten zaś spowodował wymierne skutki materialne.
Wojewódzki Sąd Administracyjny w Olsztynie zważył co następuje:
Na wstępie wyjaśnienia wymaga, iż sądowa kontrola działalności administracji publicznej ogranicza się do oceny zgodności zaskarżonego aktu lub czynności
z prawem. Wynika to z art. 1 ustawy z dnia 25 lipca 2002 roku Prawo o ustroju sądów administracyjnych (Dz. U Nr 153, poz.1269 ze zmianami).
Sąd administracyjny, kontrolując zgodność zaskarżonego rozstrzygnięcia
z prawem, orzeka na podstawie materiału sprawy zgromadzonego w postępowaniu administracyjnym. Obowiązek dokładnego wyjaśnienia stanu faktycznego oraz zebrania i wyczerpującego rozpatrzenia całego materiału dowodowego spoczywa na organie orzekającym, a sąd administracyjny nie może zastąpić organu administracji
w wypełnieniu tego obowiązku, ponieważ do jego kompetencji należy wyłącznie kontrola legalności decyzji administracyjnej. Oznacza to, że sąd administracyjny nie rozstrzyga merytorycznie o zgłoszonych przez stronę żądaniach,
a jedynie w przypadku stwierdzenia, iż zaskarżony akt został wydany z naruszeniem prawa, o którym mowa w art. 145 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 roku Prawo
o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (Dz. U z 2002 r. Nr 153, poz. 1270 ze zm. – zwanej w dalszym ciągu uzasadnienia jako ppsa) uchyla go lub stwierdza jego nieważność.
Nadto wskazania wymaga, iż sąd orzeka na podstawie akt sprawy
(art. 133 § 1 ppsa) nie będąc związany zarzutami i wnioskami skargi oraz powołaną podstawą prawną (art. 134 § 1 ppsa).
Rozpoznając sprawę w świetle powołanych wyżej kryteriów Sąd doszedł
do przekonania, że skarga nie zasługuje na uwzględnienie, bowiem zaskarżone rozstrzygnięcie nie zostało podjęte z naruszeniem prawa.
Przede wszystkim zasadnym jest wskazać, że zgodnie z art. 41 ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 6 kwietnia 1990r. o Policji (Dz. U. 07, Nr 43, poz. 277) policjanta zwalnia się ze służby w przypadku orzeczenia trwałej niezdolności do służby przez komisję lekarską. Natomiast według art. 43 ust. 1 tej ustawy zwolnienie policjanta ze służby na podstawie m.in. art. 41 ust. 1 pkt 1 i 2 nie może nastąpić przed upływem 12 miesięcy od dnia zaprzestania służby z powodu choroby, chyba że policjant zgłosi pisemnie wystąpienie ze służby.
W tym miejscu istotnym jest wskazać, że przedmiotowa sprawa była już rozpatrywana przez tut. Sąd, który wyrokiem z dnia "[…]" sygn. akt "[…]" uchylił decyzje organów obu instancji. Kierując się wykładnią prawną dokonaną w niniejszej sprawie przez Naczelny Sąd Administracyjny w wyroku z dnia "[…]" sygn. akt "[…]", Wojewódzki Sąd Administracyjny wskazał, że kluczowym jest zbadanie przez organ kiedy nastąpiło faktyczne zaprzestanie służby przez skarżącego z powodu choroby. Od tego momentu należało obliczyć 12 miesięcy, w czasie których policjant nie mógł być, zgodnie z prawem zwolniony ze służby w Policji na podstawie art. 41 ust. 1 pkt 1 ustawy o Policji.
W toku ponownego rozpatrzenia sprawy orzeczeniem Nr "[…]" z dnia "[…]" Wojewódzkiej Komisji Lekarskiej w O., zatwierdzonym następnie w dniu "[…]" przez Okręgową Komisję Lekarską w G., potwierdzono u skarżącego inwalidztwo drugiej grupy w związku ze służbą, istniejące od "[…]". Wcześniejszym orzeczeniem inwalidztwo to zostało uznano za czasowe -orzeczenie Nr "[…]" z dnia "[…]" zatwierdzone przez Okręgową Komisję Lekarską w G. z dnia "[…]". Ponadto orzeczeniem z "[…]" wymieniony policjant został uznany za całkowicie niezdolnego do służby w Policji.
Trzeba mieć w kontekście przedmiotowej sprawy na uwadze, że stwierdzenie przez komisję lekarską całkowitej niezdolności do służby stanowi podstawę do rozwiązania z policjantem stosunku służbowego na podstawie art. 41 ust. 1 pkt 1 ustawy z 1990r. o Policji (por. wyrok NSA W-wa z dnia 16 kwietnia 2008r., I OSK 726/07, LEX nr 471495).
Nie ulega wątpliwości, że najpóźniej od dnia "[…]" skarżący nie może pełnić służby w Policji z powodu choroby, gdyż od tego dnia stwierdzono u niego inwalidztwo pozostające w związku ze służbą. Sam skarżący na rozprawie przyznał, że z powodu choroby służby nie pełni od "[…]". Biorąc pod uwagę wytyczne co do dalszego sposobu postępowania zawarte w przywołanym wyroku Sądu z "[…]". wskazać należy, że skarżący winien być zwolniony ze służby w Policji, po upływie 12 miesięcy od zaprzestania pełnienia służby z powodu choroby, w oparciu o orzeczenie komisji lekarskiej z "[…]". To bowiem w tym orzeczeniu Komisja uznała skarżącego za całkowicie niezdolnego do pełnienia służby w Policji. Brak jest też podstaw do przyjęcia, że to orzeczenie było orzeczeniem czasowym i nie mogło stanowić podstawy do zwolnienia skarżącego ze służby w związku z koniecznością późniejszego poddania się badaniom lekarskim przed Komisją, związanym z ustaleniem inwalidztwa skarżącego. W orzeczeniu z "[…]" Komisja Lekarska stwierdziła bowiem u skarżącego czasowe inwalidztwo, niemniej jednak orzekła, że skarżący jest trwale niezdolny do służby w Policji. Orzeczenie Komisji z "[…]" określa jedynie inwalidztwo skarżącego, nie określa natomiast jego zdolności do służby. Inwalidztwo to jest czasowe z kontrolnym terminem ponownego badania w 2010r. Nie oznacza to jednak, że skarżącego nie można zwolnić ze służby, gdyż ma on się poddać kolejnym badaniom w 2010r., które określą istnienie i stopień inwalidztwa. Wystarczającą przesłanką do zwolnienia ze służby było więc orzeczenie przez Komisję w dniu "[…]" trwałej niezdolności do służby i upływ dwunastu miesięcy od momentu zaprzestania pełnienia służby.
Niemniej jednak przyjmując nawet korzystne dla skarżącego rozumowanie organów, że skarżącego nie można było zwolnić ze służby przed ponownym orzeczeniem przez Komisję Lekarską odnośnie stanu jego zdrowia, co miało miejsce "[…]", przyjąć należy, że po wydaniu tego orzeczenia organ mógł zwolnić skarżącego ze służby w oparciu o art. 41 ust. 1 pkt 1 w związku z art. 43 ust. 1 ustawy o Policji. Wydane orzeczenie bowiem potwierdzało inwalidztwo, a więc w konsekwencji niezdolność do pełnienia służby. Ponadto skarżący nie pełnił służby przez okres znacznie przekraczający dwanaście miesięcy, tj. okres ochronny określony przez ustawodawcę w trakcie którego policjant nie może zostać zwolniony.
W ocenie Sądu nie ulega zatem wątpliwości, że skarżący mógł być zwolniony ze służby skutecznie i w oparciu o przywołane przepisy. Organy obu instancji podejmując swoje rozstrzygnięcia miały pewność, że minęło już ustawowe dwanaście miesięcy (w czerwcu 2005r.), niezbędne dla prawidłowego zwolnienia policjanta ze służby.
Organ odwoławczy przyjął zatem prawidłowo i zgodnie z prawem datę zwolnienia policjanta ze służby. Nie będąc ściśle związanym co do przyjęcia konkretnego terminu takiego zwolnienia mógł ustalić przyjętą przez siebie datę zwolnienia, wskazując, że wynikała ona z konieczności doręczenia rozstrzygnięcia skarżącemu. Trzeba tu jeszcze raz podkreślić, że na gruncie przedmiotowej sprawy kluczowym było zwolnienie ze służby policjanta po upływie 12 miesięcy od zaprzestania przez niego służby z powodu choroby. Trzeba również wskazać, że żaden przepis ustawy nie obliguje organu do zwolnienia policjanta z dniem przez niego wskazanym.
Organ w sprawie niniejszej nie był też zobligowany do uzyskania od skarżącego pisemnego wystąpienia ze służby w rozumieniu art. 43 ust. 1 ustawy o Policji. Wystąpienie to zawierające zgodę policjanta na zwolnienie ze służby przez upływem dwunastomiesięcznego okresu ochronnego przewidzianego w tym przepisie konieczne jest w przypadku, gdy dwunastomiesięczny okres zaprzestania służby z powodu choroby jeszcze nie minął. W niniejszej sprawie taki okres już upłynął najpóźniej w dniu 29 czerwca 2005r., dlatego też zgoda policjanta na wystąpienie ze służby nie była konieczna w rozumieniu art. 43 ust. 1 ustawy o Policji.
Oceniając wniesione przez stronę w sprawie raporty o zwolnienie przyjąć należy, że mogły one być potraktowane przez organ jedynie jako niewiążące organu oczekiwania skarżącego co do daty zwolnienia.
Ponadto trzeba mieć na uwadze, że organ I instancji przychylił się do raportu skarżącego z dnia "[…]", złożonego organowi I instancji dnia "[…]", w którym zgłosił chęć wystąpienie ze służby, prosząc o zwolnienie z niej z dniem "[…]". W kolejnym raporcie z dnia "[…]", który wpłynął do organu "[…]" skarżący domagał się już zwolnienia z datą "[…]". W tym samym raporcie oraz w piśmie z dnia "[…]" skarżący próbował cofnąć swoje oświadczenie woli wyrażone odnośnie zwolnienia go ze służby z datą "[…]".
Skarżącemu wskazać należy, że warunkiem skuteczności odwołania złożonego innej osobie oświadczenia woli jest wymóg ustawowy, by odwołanie to doszło do adresata jednocześnie z tym oświadczeniem lub wcześniej.
Tymczasem raport skarżącego z dnia "[…]" odwołujący oświadczenie o zwolnieniu ze służby w dniu "[…]" został doręczony organowi już po otrzymaniu przez niego pierwotnego raportu, który został doręczony już "[…]". Przyjąć należy, że w tym zakresie stosuje się art. 61 Kodeksu cywilnego, który stanowi, że oświadczenie woli, które ma być złożone innej osobie, jest złożone z chwilą, gdy doszło do niej w taki sposób, że mogła zapoznać się z jego treścią. Odwołanie takiego oświadczenia jest skuteczne, jeżeli doszło jednocześnie z tym oświadczeniem lub wcześniej. Wskazać bowiem trzeba, że ustawa o Policji nie reguluje problematyki oceny skuteczności oświadczeń woli składanych w toku postępowania o zwolnienia ze służby i w tym zakresie należy stosować przepisy Kodeksu cywilnego (por. wyrok Naczelnego Sądu Administracyjnego z dnia 5 lipca 2001r. II SA 593/01 LEX nr 77683). Nawet więc, gdyby przyjąć, że raport skarżącego określający datę zwolnienia był niezbędny co do samego faktu zwolnienia, jak i daty tego zwolnienia, to i tak, organ I instancji mógł wziąć pod uwagę datę zwolnienia wskazaną w pierwszym raporcie jako wynikającą z pierwszego oświadczenia woli skarżącego. Druga data wskazana w kolejnym raporcie i tak nie byłaby wiążąca dla organu.
Organ I instancji był więc uprawniony do określenia w rozkazie personalnym nr "[…]" z dnia "[…]- daty zwolnienia K. C. ze służby z dniem "[…]". Natomiast Komendant Wojewódzki Policji w O. rozkazem personalnym Nr "[…]" z dnia "[…]" prawidłowo uchylił zaskarżony rozkaz personalny nr "[…]" Komendanta Powiatowego Policji w P. z dnia "[…]" w części dotyczącej terminu zwolnienia ze służby oraz uprawnienia do nagrody rocznej za 2007r. za okres 12 miesięcy. Organ II instancji stwierdził, że uwzględniając, iż organ I instancji nie nadał swojemu rozkazowi rygoru natychmiastowej wykonalności, a strona złożyła odwołanie w terminie, należało na nowo określić termin zwolnienia ze służby, a co za tym idzie na nowo rozstrzygnąć kwestię okresu służby uprawniającego do nagrody rocznej za 2007r.
Odnosząc się natomiast, do określonych różnie przez organy obu instancji dat zwolnienia ze służby w Policji K. C. należy podnieść, że decyzja o zwolnieniu ze służby funkcjonariusza, który się od niej odwołał, uzyskuje moc prawną dopiero od dnia wydania decyzji odwoławczej albo od wydania postanowienia kończącego sprawę w inny sposób. Termin orzeczonego ostatecznie zwolnienia ze służby nie może być wcześniejszy od decyzji ostatecznej w tym przedmiocie (por. wyrok z dnia 11 grudnia 2000r. Naczelnego Sądu Administracyjnego w Warszawie, II SA 2224/00, LEX nr 53773).
Tak więc nie było możliwe ustalenie przez organy obu instancji tej samej daty zwolnienia skarżącego ze służby. Tym samym policjant, który wnosi odwołanie od decyzji o zwolnieniu go ze służby, godzi się na ewentualne późniejsze, wynikające z wszczęcia postępowania odwoławczego, określenie daty zwolnienia ( por. wyrok NSA z dnia 11 kwietnia 2006r., I OSK 958/05).
Organy określając datę zwolnienia K. C. ze służby działały zatem w oparciu o przesłanki ustawowe takiego zwolnienia wynikające z art. 41 ust. 1 pkt 1 i art. 43 ust. 1 ustawy o Policji i nie były zobowiązane wydając takie rozstrzygnięcia – tak jak chciałby tego skarżący – brać pod uwagę jak termin zwolnienia ze służby policjanta wpłynie na jego zobowiązania podatkowe wynikające z otrzymania świadczenia, o którym mowa w art. 117 ust. 1 ustawy o Policji. Organy rozstrzygając w takich sprawach jak zwolnienie ze służby nie mają bowiem obowiązku brania pod uwagę, jak zwolnienie wpłynie na uprawnienia związane z kwestiami podatkowymi. Te kwestie regulowane są odrębnymi przepisami i nie mogły stanowić podstawy rozstrzygnięcia w niniejszej sprawie. Bezzasadny jest zatem również zarzut skarżącego dotyczący naruszenia art. 139 kpa. Ponadto to policjant zwalniany ze służby decyduje, czy skorzysta ze świadczenia określonego w treści art. 117 ust. 1 ustawy o Policji, czy też z zaopatrzenia emerytalnego, jeżeli nabył do niego prawo. Organ zwalniający policjanta ze służby nie ma zaś obowiązku kalkulowania, czy policjant o takie świadczenie wystąpi i jak ewentualne otrzymane świadczenie wpłynie na jego rozliczenia związane z podatkami, czy zwrotem składek zdrowotnych.
Nie jest zasadne także stanowisko skarżącego, że przed wydaniem w sprawie przez organ I instancji rozkazu personalnego w przedmiocie zwolnienia ze służby, skarżący winien być wcześniej przywrócony do służby, gdyż już rozkazem personalnym z dnia "[…]" został zwolniony ze służby w Policji. Skarżącemu wskazać należy, że tenże rozkaz personalny był nieostateczny i nie podlegał wykonaniu. Następnie został uchylony w postępowaniu odwoławczym przez organ II instancji. Rozkazowi z "[…]" nie został nadany rygor natychmiastowej wykonalności. Rozkazem tym więc skarżący nie został faktycznie zwolniony ze służby.
Mając powyższe na uwadze, Wojewódzki Sąd Administracyjny w O., na podstawie art. 151 P.p.s.a. orzekł jak w sentencji.

Uzasadnienie wyroku