Sygnatura:
648 Sprawy z zakresu informacji publicznej i prawa prasowego
Hasła tematyczne:
Dostęp do informacji publicznej
Skarżony organ:
Prezes Urzędu Ochrony Konkurencji i Konsumentów
Data:
2009-07-30
Sąd:
Wojewódzki Sąd Administracyjny w Warszawie
Treść wyniku:
Oddalono skargę
Sędziowie:
Ewa Grochowska-Jung /przewodniczący sprawozdawca/
Ewa Pisula-Dąbrowska
Przemysław Szustakiewicz
Sentencja
Wojewódzki Sąd Administracyjny w Warszawie w składzie następującym: Przewodniczący Sędzia WSA Ewa Grochowska-Jung (spr.), Sędzia WSA Ewa Pisula-Dąbrowska, Sędzia WSA Przemysław Szustakiewicz, Protokolant Eliza Kusy, po rozpoznaniu na rozprawie w dniu 16 listopada 2009 r. sprawy ze skargi M. K. na decyzję Prezesa Urzędu Ochrony Konkurencji i Konsumentów z dnia […] czerwca 2009 r. nr […] w przedmiocie odmowy dostępu do informacji publicznej oddala skargę
Uzasadnienie: Decyzją z dnia […] czerwca 2009 r. nr […] Prezes Urzędu Ochrony Konkurencji i Konsumentów utrzymał w mocy swoją decyzję z dnia […] maja 2009 r. o tym samym numerze, odmawiającą M. K. dostępu do informacji publicznej.
W swoim wniosku z dnia 6 kwietnia 2009 r. skarżąca, na podstawie art. 2 ust. 1 ustawy z dnia 6 września 2001 r. o dostępie do informacji publicznej (Dz. U. Nr 112, poz. 1198 ze zm.), domagała się udzielenia odpowiedzi na pytanie czy były rozpoznane przez sąd zagadnienia dotyczące zatrzymanych w toku przeszukania dokumentów chronionych tajemnicą zawodową oraz udostępnienia kopii takich orzeczeń.
Pismem z dnia […] kwietnia 2009 r., przesłanym tak jak wniosek drogą elektroniczną, organ wyjaśnił skarżącej, że informacje, o które wnosi są informacjami przetworzonymi, stąd, na podstawie art. 14 ust. 2 ustawy o dostępie do informacji publicznej powinna wykazać, w terminie 14 dni, iż jej żądanie jest szczególnie istotne dla interesu publicznego. Brak odpowiedzi miał skutkować umorzeniem postępowania.
W odpowiedzi z 20 kwietnia 2009 r. M. K. wyjaśniła, że żądane informacje potrzebne są do prowadzonych przez nią w Wyższej Szkole […] zajęć dydaktycznych. Skarżąca dodała nadto, że, pomimo ustawowego obowiązku gromadzenia i upowszechniania orzecznictwa przez Urząd Ochrony Konkurencji i Konsumentów, publikowane przez ten urząd dzienniki urzędowe nie zawierają interesujących ją danych.
Prezes UOKiK uznał, że informacje, w formie żądanej przez skarżącą, stanowią informację przetworzoną oraz że M. K. nie wykazała interesu publicznego w uzyskaniu informacji, stąd decyzją z […] maja 2009 r. odmówił ich udostępnienia. Prezes UOKiK wyjaśnił, że do jego obowiązków rzeczywiście należy gromadzenie i upowszechnianie orzecznictwa w sprawach z zakresu ochrony konkurencji i konsumentów, ale nie dotyczy to publikowania na stronach internetowych wyroków sądowych. Wybrane wyroki publikowane są w Dzienniku Urzędowym UOKiK i udostępniane na wniosek osób zainteresowanych. Natomiast Prezes Urzędu nie prowadzi zbioru orzecznictwa sądowego z podziałem na poszczególne kwestie, ani też tematycznie. Zatem spełnienie żądania skarżącej wymagałoby przejrzenia wszystkich orzeczeń oraz ustalenia, czy w którymś z nich rozstrzygano interesującą M. K. kwestię. Takie działanie posiada jednak znamiona udostępnienia informacji przetworzonej, ponieważ organ nie dysponując gotową informacją, musi dokonać zestawienia posiadanych danych.
Natomiast prowadzenie zajęć dydaktycznych nie jest przesłanką szczególnego interesu publicznego, ale łączy się z własnymi obowiązkami skarżącej jako wykładowcy, zaś informacje, których żąda, nie mają znaczenia dla poprawy funkcjonowania państwa.
We wniosku o ponowne rozpatrzenie sprawy M. K. stwierdziła, że informacje, o które wystąpiła, nie są informacjami przetworzonymi, ponieważ z ich udostępnieniem nie wiąże się konieczność dokonania analiz, obliczeń, zestawień czy też ekspertyz połączonych z zaangażowaniem w ich pozyskanie określonych środków osobowych i finansowych. Skarżąca dodała, że w dobie informatyzacji przeszukiwanie baz danych pod kątem określonych informacji nie powinno się wiązać ze znacznym nakładem pracy.
Polemizując z wyjaśnieniami organu w zakresie interesu publicznego skarżąca stwierdziła, że cel edukacyjny należy do celów publicznych, ponieważ służy społeczeństwu.
Utrzymując w mocy decyzję z […] maja 2009 r. Prezes UOKiK ponownie stanął na stanowisku, że informacje, których udostępnienia żąda skarżąca, stanowią informacje przetworzone, ponieważ organ nie dysponuje gotowymi danymi, a odnalezienie tematyczne, o którym wspomina sama skarżąca, łączy się już z przetworzeniem danych. Prezes UOKiK rzeczywiście dysponuje orzeczeniami sądów, ale orzeczenia te doręczane są do konkretnej sprawy i w wersji papierowej, stąd też ograniczona jest możliwość ich przetwarzania.
Z kolei pojęcie interesu publicznego jest pojęciem niedookreślonym, a zgodnie z orzecznictwem sądowym należy je odnieść do spraw związanych z funkcjonowaniem państwa i realnym wpływem na działalność określonych instytucji państwowych. Przy czym interesowi publicznemu został podporządkowany interes prywatny po to, by dostęp do informacji publicznej nie oznaczał konieczności reorganizacji instytucji państwowych jedynie dla udostępniania żądanych informacji każdemu. Z powoływanym przez skarżącą celem edukacyjnym łączy się nie tylko przekazywanie wiedzy, ale również przygotowywanie do egzaminów, wszelkich prac magisterskich, rozpraw doktorskich, które łączą się ściśle z interesem prywatnym.
W skardze do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie M. K. zarzuciła Prezesowi UOKiK brak pełnego wyjaśnienia stanu prawnego oraz błędne zastosowanie przepisów ustawy o dostępie do informacji publicznej. Zdaniem skarżącej informacja, której udostępnienia żąda, nie jest informacją przetworzoną, ponieważ nie wymaga dokonania analiz, obliczeń czy zestawień statystycznych, a jedynie odnalezienia w bazie orzeczeń. Braki w budowie bazy nie mogą zaś stanowić podstawy do uznania informacji za przetworzoną.
Nadto skarżąca uznała za niezrozumiały argument o znacznym nakładzie pracy, potrzebnym do udostępnienia żądanych informacji, ponieważ w wydaniu zaskarżonej decyzji brały udział aż 3 osoby.
Natomiast uznanie, że cel edukacyjny nie należy do zakresu szczególnego interesu publicznego stanowi pogwałcenie szeregu norm proceduralnych i materialnych. Skarżąca stwierdziła bowiem, że każda praca naukowa prowadzona jest w interesie społecznym, czemu służy również publikacja prac naukowych.
W odpowiedzi na skargę Prezes UOKiK wniósł o jej oddalenie w całości, podtrzymując argumenty przedstawione w zaskarżonej i poprzedzającej ją decyzji. Nadto Prezes UOKiK wyjaśnił, że każdy wniosek jest wnikliwie rozpatrywany, a decyzja odmawiająca dostępu do informacji publicznej musi w sposób kompletny i zupełny rozstrzygać sprawę, co niekiedy wymaga współdziałania kilku pracowników Urzędu.
Natomiast cel edukacyjny, w rozpatrywanej sprawie żądanie nauczyciela akademickiego, nie spełnia przesłanki szczególnie istotnego interesu publicznego, który organ łączy ze sprawami związanymi z funkcjonowaniem państwa.
Wojewódzki Sąd Administracyjny w Warszawie zważył, co następuje:
Zgodnie z brzmieniem art. 1 § 1 i 2 ustawy z dnia 25 lipca 2002 r. – Prawo o ustroju sądów administracyjnych (Dz. U. Nr 153, poz. 1269 ze zm.), sąd administracyjny sprawuje wymiar sprawiedliwości poprzez kontrolę pod względem zgodności z prawem zaskarżonej decyzji administracyjnej i to z przepisami obowiązującymi w dacie jej wydania.
Skarga analizowana pod tym kątem nie zasługuje na uwzględnienie.
W pierwszej kolejności należy wyjaśnić sporne pojęcia informacji przetworzonej oraz szczególnego interesu publicznego. Zgodnie z treścią art. 3 ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 6 września 2001 r. o dostępie do informacji publicznej (Dz. U. Nr 112, poz. 1198 ze zm.), prawo do informacji publicznej obejmuje uprawnienia do uzyskanie informacji publicznej, w tym uzyskania informacji przetworzonej w takim zakresie, w jakim jest to szczególnie istotne dla interesu publicznego.
Z uwagi na brak ustawowej definicji co stanowi informację przetworzoną należy przyjąć za orzecznictwem sądowym, iż z informacją przetworzoną mamy do czynienia wtedy, gdy udostępnienie informacji wiąże się z dokonaniem stosownych analiz, obliczeń, zestawień statystycznych, ekspertyz połączonych z zaangażowaniem w ich pozyskanie określonych środków osobowych i finansowych (wyrok Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego z dnia 16 września 2004 r., sygn. akt II SA/Wa 1139/04, wyrok Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego z dnia 15 marca 2004 r., sygn. akt II SA/Wa 2225/04, wyrok Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego z dnia 22 lutego 2006 r., sygn. akt II SA/Wa 1721/05 – orzeczenia dostępne na stronie internetowej Naczelnego Sądu Administracyjnego: http://orzeczenia.nsa.gov.pl).
W rozpatrywanej sprawie skarżąca dąży do uzyskania od Prezesa UOKiK informacji czy były już rozstrzygnięte przez sąd kwestie odnośnie zatrzymanych w toku przeszukania dokumentów chronionych tajemnicą zawodową, oraz o udostępnienie takich orzeczeń. W ocenie Sądu obowiązek Prezesa UOKiK w zakresie gromadzenia i upowszechniania orzecznictwa w sprawach z zakresu ochrony konkurencji i konsumentów (art. 31 pkt 15 ustawy z dnia 16 lutego 2007 r. o ochronie konkurencji i konsumentów, Dz. U. Nr 50, poz. 331 ze zm.) wypełniony zostaje z chwilą umieszczenia powyższych informacji na stronie internetowej Urzędu, stąd też tam właśnie należy szukać w pierwszej kolejności żądanych informacji. Natomiast możliwość udostępniania na wniosek orzeczeń niepublikowanych na stronie internetowej, a także wybranych pod kątem określonych przez wnioskodawcę zagadnień wiąże się z dokonaniem stosownych analiz, tym bardziej, że orzeczenia te nie zostały wydane przez Prezesa UOKiK. Wobec braku prowadzenia osobnej bazy orzeczeń sądowych dotyczących spraw z zakresu ochrony konkurencji i konsumentów udostępnienie określonych przez skarżącą informacji poprzedzone być musi przejrzeniem konkretnych akt sprawy i sprawdzeniem, czy w którejś z nich sąd zajmował stanowisko w sprawie zatrzymanych w toku przeszukania dokumentów chronionych tajemnicą zawodową. Powyższe działania wiążą się już z konkretnymi czynnościami organu administracji publicznej, łączącymi się z koniecznością wytworzenia w efekcie nowej informacji w przekształconej formie – nowej bazy danych (por. wyrok Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie z dnia 16 września 2004 r. sygn. akt II SA/Wa 1139/04).
Uznając zaś, że żądane przez skarżącą informacje są informacjami publicznymi przetworzonymi, udostępnienie ich musi być związane z wykazaniem szczególnej istotności dla interesu publicznego. Interes publiczny należy do pojęć niedookreślonych, nie posiada zwartej i zapisanej formuły. Jednakże jest pojęciem węższym znaczeniowo od pojęcia interesu społecznego i odnosi się w swej istocie do spraw związanych z funkcjonowaniem państwa oraz innych podmiotów publicznych jako pewnej całości, związanej szczególnie z funkcjonowaniem podstawowej struktury państwa. Zatem interes publiczny w zakresie udzielania informacji publicznej przez organy administracji publicznej istnieje wówczas, gdy uzyskanie określonych informacji mogłoby mieć znaczenie z punktu widzenia funkcjonowania państwa, np. usprawniłoby funkcjonowanie Urzędu Ochrony Konkurencji i Konsumentów (por. orzeczenia powołanej wyżej).
Podany natomiast przez skarżącą i uznany przez nią za szczególnie istotny dla interesu publicznego cel edukacyjny nie posiada tego przymiotu w ocenie Sądu. Może bowiem zmierzać do poszerzenia wiedzy studentów lub być potraktowane jako materiał źródłowy pracy naukowej, jednakże nie oznacza jeszcze wpływu na usprawnienie funkcjonowania państwa, choćby w najmniejszym zakresie. W rozpoznawanej sprawie rację zatem należy przyznać Prezesowi UOKiK, który podkreślił, że M. K. legitymuje się jedynie interesem nauczyciela akademickiego, którego z kolei nie można utożsamiać z interesem publicznym. Przekazywanie wiedzy nie oznacza automatycznego wpływu na usprawnianie funkcjonowania państwa.
Nadto, w ocenie Sądu, nie ma przeszkód w dokonaniu wyboru interesujących skarżącą orzeczeń przez nią samą poprzez zapoznanie się z aktami spraw w siedzibie organu lub poprzez wystąpienie bezpośrednio do odpowiednich sądów.
Wobec powyższego, Wojewódzki Sąd Administracyjny w Warszawie, na podstawie art. 151 ustawy – Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi, orzekł jak w sentencji wyroku.
Uzasadnienie wyroku