Sygnatura:
6118 Egzekucja świadczeń pieniężnych
Hasła tematyczne:
Prawo pomocy
Skarżony organ:
Izba Skarbowa
Data:
2009-01-19
Sąd:
Wojewódzki Sąd Administracyjny w Gliwicach
Treść wyniku:
Odmówiono przyznania prawa pomocy
Sędziowie:
Gabriel Radecki /przewodniczący sprawozdawca/

Sentencja

Referendarz Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Gliwicach Gabriel Radecki po rozpoznaniu w dniu 16 listopada 2009 r. na posiedzeniu niejawnym sprawy ze skargi W.P. na postanowienie Dyrektora Izby Skarbowej w K. z dnia […], nr […] w przedmiocie egzekucji świadczeń pieniężnych w kwestii wniosku skarżącego o przyznanie prawa pomocy w zakresie całkowitym p o s t a n a w i a odmówić przyznania prawa pomocy.
Uzasadnienie: Sygn. I SA/Gl 50/09
UZASADNIENIE
Skarżący wniósł o przyznanie prawa pomocy w zakresie obejmującym zwolnienie od kosztów sądowych oraz ustanowienie adwokata. Uzasadniając wniosek, zwrócił w szczególności uwagę na stan swojego zdrowia związany
z urazem kręgosłupa, który nie pozwala mu na osiągnięcie jakiegokolwiek przychodu, w szczególności z prowadzonej przez niego działalności gospodarczej. Następnie zastrzegł jednak, iż "miesięcznie [opłaca] ZUS w wysokości ponad […] zł, na lekarstwa [wydaje] ok. […] zł/m-c". Wnioskodawca zaznaczył zarazem, że dochodzi przed sądem prawa do wypłaty zasiłku chorobowego oraz świadczenia rehabilitacyjnego. Według wniosku skarżący nie pozostaje z nikim we wspólnym gospodarstwie domowym, i nie posiada majątku, poza ruchomościami, które zostały zajęte w toku postępowania egzekucyjnego.
Referendarz sądowy wezwał skarżącego do uzupełnienia w terminie 7 dni danych zawartych we wniosku poprzez:, udokumentowanie wysokości wszelkich dochodów uzyskiwanych przez skarżącego i osoby pozostające z nim
w gospodarstwie domowym, przedłożenie wyciągów i wykazów z wszystkich rachunków bankowych posiadanych przez skarżącego i osoby pozostające z nim
w gospodarstwie domowym, obrazujących operacje dokonane w ich ramach w ciągu ostatnich trzech miesięcy oraz dokumentów dotyczących lokat i kont, nadesłanie kopii zeznań podatkowych za rok 2008 złożonych przez skarżącego oraz inne osoby pozostające z nim w gospodarstwie domowym, złożenie wyjaśnień dotyczących działalności gospodarczej prowadzonej przez skarżącego (sprecyzowano, że wyjaśnienia te powinny być wsparte stosowną dokumentacją: w przypadku zawieszenia lub wykreślenia tej działalności z ewidencji zaświadczeniem potwierdzającym ten fakt oraz odpisem ostatnio sporządzonej ewidencji środków trwałych, w razie kontynuowania działalności – zaświadczeniem o treści wpisu
w ewidencji gospodarczej oraz odpisami: deklaracji na podatek od towarów i usług składanych przez skarżącego w okresie ostatnich sześciu miesięcy, ewidencji środków trwałych posiadanych w ramach działalności gospodarczej skarżącego oraz prowadzonych w związku z nią ksiąg rachunkowych lub podatkowej księgi przychodów i rozchodów za wskazany wyżej okres), wyjaśnienie, na podstawie jakiego tytułu prawnego skarżący korzysta z nieruchomości wskazanych jako jego adres zamieszkania, wykazanie miesięcznej wysokości wydatków związanych
z leczeniem, w szczególności z zakupem leków oraz udokumentowanie za pomocą odpisów faktur lub rachunków wysokości wydatków z tytułu stałych opłat związanych z utrzymaniem gospodarstwa domowego.
Skarżący nadesłał kserokopie: ewidencji środków trwałych dotyczącą lat 2006-2007, zaświadczenia o zmianie wpisu do ewidencji działalności gospodarczej, protokół zajęcia i odbioru nieruchomości z dnia 18 stycznia 2007 r., które to dokumenty przedstawił już na wcześniejszym etapie postępowania, a nadto: odpisy: zeznania podatkowego za ubiegły rok (wykazano w nim przychód w wysokości […]zł, natomiast wysokość przychodów z działalności gospodarczej określono jako […]), zawiadomienia o rozprawie apelacyjnej w sprawie zasiłku chorobowego oraz zaświadczeń lekarskich potwierdzających niezdolność skarżącego do pracy
w okresie od dnia 16 września do dnia 24 października 2009 r.
Wnioskodawca w piśmie z dnia 19 października 2009 r. nawiązał do wspomnianego sporu sądowego, informując, iż dotyczy on zasiłku niewypłaconego od kwietnia ubiegłego roku, i zastrzegł, że wskutek choroby jego przedsiębiorstwo nie osiągnęło żadnych obrotów, a on nie składał deklaracji dla podatku od towarów
i usług i nie dokonywał wpisów w księdze przychodów i rozchodów. Stwierdził następnie, że nie pozostaje z nikim we wspólnym gospodarstwie domowym, choć
w innym miejscu przyznał, iż zamieszkuje u córki i korzysta z jej pomocy.
Skarżący wnosił już o przyznanie prawa pomocy w niniejszym postępowaniu, również w zakresie całkowitym, przywołując podobne argumenty i dowody do tych powołanych obecnie, jednak jego wniosek został oddalony postanowieniem z dnia 25 marca 2009 r. W konsekwencji skarżący zapłacił wpis od skargi; uiścił także – w dniu 14 sierpnia 2009 r. – opłatę kancelaryjną za odpis wyroku z uzasadnieniem.
Mając na względzie powyższe, zważono, co następuje:
Zgodnie z art. 246 § 1 pkt 1 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo
o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (Dz. U. Nr 153, poz. 1270 ze zm., dalej P.p.s.a.) przyznanie osobie fizycznej prawa pomocy w zakresie całkowitym – czyli w myśl art. 245 § 2 tego Prawa obejmującym zwolnienie od kosztów sądowych oraz ustanowienie profesjonalnego pełnomocnika – następuje, gdy osoba ta wykaże, że nie jest w stanie ponieść jakichkolwiek kosztów postępowania. Strona, wnosząc
o przyznanie prawa pomocy w tym zakresie, powinna zatem udowodnić istnienie wspomnianego faktu. Innymi słowy, na skutek wskazanych przez nią dowodów musi zostać osiągnięty stan pewności co do tego, iż nie jest ona w stanie pokryć jakichkolwiek kosztów postępowania.
Przystępując do rozpoznania wniosku złożonego w niniejszym postępowaniu, w pierwszej kolejności trzeba zwrócić uwagę, że w jego toku wydano już postanowienie w przedmiocie prawa pomocy, które do chwili obecnej zachowało swą prawną moc. W myśl wszak z art. 164 P.p.s.a. postanowienie wydane na posiedzeniu niejawnym wiąże od chwili, w której zostało podpisane wraz
z uzasadnieniem, a stosownie do art. 165 P.p.s.a. postanowienia niekończące postępowania w sprawie mogą być uchylane i zmieniane wskutek zmiany okoliczności sprawy, chociażby były zaskarżone, a nawet prawomocne. Odstąpienie od oceny powziętej we wcześniejszym postanowieniu może zatem wchodzić w grę jedynie wtedy, gdy okoliczności stanowiące przesłankę danego rozstrzygnięcia uległy zmianie. Warto przy tym podkreślić, że w przypadku wniosku o przyznanie prawa pomocy ciężar udowodnienia wspomnianej zmiany spoczywa – zgodnie z opisanymi wyżej regułami, jakimi rządzi się postępowanie w tym zakresie – na osobie wnioskującej.
Odnosząc te uwagi do rozpatrywanej sprawy, stwierdzić trzeba, że brak jest podstaw do tego, by kolejny wniosek skarżącego mógł być oceniony w inny, korzystny dla niego sposób. Można bowiem obecnie w zasadzie podtrzymać wszystkie te wątpliwości co do materiału dowodowego, które zostały sformułowane
w postanowieniu z dnia 25 marca 2009 r., uznając co najwyżej za uprawdopodobnione oświadczenie na temat dochodów wnioskodawcy, skoro znajdują one pewne potwierdzenie w treści zeznania podatkowego za ubiegły rok. Nadal jednak nie wiadomo, czy w roku bieżącym, który przecież dobiega już końca, strona faktycznie nie prowadzi działalności gospodarczej i nie osiąga żadnych dochodów. Spostrzeżenie to poczyniono zresztą w postanowieniu z dnia 25 marca 2009 r., podkreślając, że ani stan zdrowia, ani związany z nim spór sądowy, odnoszący się do wypłaty zasiłku chorobowego, nie wykluczają niejako same przez się prowadzenia działalności gospodarczej, tym bardziej że sam wnioskodawca przyznał, iż posiada pewne środki na opłacenie składek na ubezpieczenie społeczne oraz na zakup leków. Powtórzyć też wypada, że nawet brak obrotów nie zwalnia
z obowiązków ewidencyjnych w zakresie rachunkowości księgowej i podatkowej, zwłaszcza w podatku od towarów i usług, i tym samym nie usprawiedliwia niewykonania wezwania oraz że nic nie stało na przeszkodzie, by skarżący choćby uprawdopodobnił swoje twierdzenia, przedstawiając np. odpis księgi przychodów według stanu na dzień, w którym dokonał ostatnich istotnych wpisów. Skądinąd powinien on mieć zwiększoną świadomość przedstawionego stanu rzeczy, zwłaszcza negatywnych konsekwencji, jakie pociągnąć może za sobą ponowne niewystarczające wykonanie wezwania, gdyż powyższe okoliczności wyraźnie wskazano w postanowieniu z dnia 15 marca 2009 r. jako jedną z przyczyn nieuwzględnienia wniosku o przyznanie prawa pomocy.
Podobnie aktualne pozostają wątpliwości dotyczące osób pozostających ze skarżącym we wspólnym gospodarstwie domowym. Co więcej, na obecnym etapie postępowania ulegają one wręcz wzmocnieniu, gdyż oświadczenia strony pozostają w sprzeczności z wcześniej zgromadzonym materiałem dowodowym. Otóż skarżący oświadczył, że zamieszkuje u córki, podczas gdy wykonując poprzednie wezwanie referendarza sądowego, nadesłał kserokopie dowodów osobistych swej małżonki oraz syna, w świetle których osoby te także zamieszkują razem z nim. Niezrozumiałe są przy tym wyjaśnienia wnioskodawcy, iż nie pozostaje on z nikim we wspólnym gospodarstwie domowym, skoro równocześnie przyznał on, iż zamieszkuje on
z córką, która przejęła na siebie ciężar (czy też jego istotną część) jego utrzymania. Tym samym koniecznym jest poczynienie ustaleń faktycznych odnoszących się do wspomnianych osób, czemu służyło wezwanie wystosowane do strony.
Podnieść wypada, że informacje o osobach trzecich pozostających
z wnioskodawcą we wspólnym gospodarstwie domowym muszą być zamieszczone w odpowiednich rubrykach formularza wniosku o przyznanie prawa pomocy i mogą, co oczywiste, w istotnym stopniu wpłynąć na rozstrzygnięcie wniosku (por. postanowienie Naczelnego Sądu Administracyjnego z dnia 17 maja 2006 r., sygn. akt I OZ 657/06, LEX nr 181557). Skoro bowiem strona pozostaje we wspólnocie rodzinnej i majątkowej z innymi osobami, to wydatki i potrzeby finansowe tych osób bezsprzecznie kształtują jego status majątkowy, czasami wręcz przesądzając o tym, czy może on ponieść koszty postępowania, czy też nie. Bezsprzecznie przy tym rozpatrywane wezwanie może być skierowane wyłącznie do osoby wnioskującej
o prawo pomocy, a nie do osób trzecich czy innych podmiotów.
Mając na względzie powyższe, na podstawie art. 246 § 1 pkt 1 P.p.s.a.
w związku z art. 258 § 1 i § 2 pkt 7 P.p.s.a., orzeczono jak w sentencji.

Uzasadnienie wyroku