Sygnatura:
6550
Hasła tematyczne:
Inne
Skarżony organ:
Dyrektor Oddziału Regionalnego Agencji Restrukturyzacji i Modernizacji Rolnictwa
Data:
2009-07-21
Sąd:
Wojewódzki Sąd Administracyjny w Warszawie
Treść wyniku:
Oddalono skargę
Sędziowie:
Artur Kot
Cezary Kosterna /przewodniczący/
Sławomir Fularski /sprawozdawca/

Sentencja

Wojewódzki Sąd Administracyjny w Warszawie w składzie następującym: Przewodniczący Sędzia WSA Cezary Kosterna, Sędziowie Sędzia WSA Artur Kot, Sędzia WSA Sławomir Fularski /sprawozdawca/, Protokolant Justyna Kapusta, po rozpoznaniu na rozprawie w dniu 16 listopada 2009 r. sprawy ze skargi S. G. na postanowienie Dyrektora […] Oddziału Regionalnego Agencji Restrukturyzacji i Modernizacji Rolnictwa w W. z dnia […] kwietnia 2009 r. nr […] w przedmiocie odmowy przywrócenia terminu oddala skargę.
Uzasadnienie: Decyzją z dnia […] lutego 2008 r. Kierownik Biura Powiatowego Agencji Restrukturyzacji i Modernizacji Rolnictwa (ARiMR) w R. przyznał S. G. pomoc finansową z tytułu wspierania gospodarowania na obszarach górskich i innych obszarach o niekorzystnych warunkach gospodarowania ( ONW ) na rok 2007.
Pismem z dnia […] maja 2008 r. S. G. złożył do Kierownika Biura Powiatowego ARiMR w R. wniosek o przywrócenie terminu przejęcia zobowiązań dotyczących gospodarowania na obszarach o niekorzystnych warunkach (ONW). Jako uzasadnienie wniosku wskazał, że w okresie od […] marca do […] kwietnia 2008 r. był chory na grypę i nie mógł przekazać tych zobowiązań na syna w wymaganym terminie. Nadmienił, że jego syn przejął ziemię wraz ze wszystkimi zobowiązaniami. Wskazał nadto, że jest producentem rolnym, jak również pracodawcą sam dla siebie, dlatego też zwolnienie lekarskie w tym okresie nie było mu potrzebne.
Postanowieniem z dnia […] maja 2008 r. Kierownik Biura Powiatowego ARiMR w R. odmówił przywrócenia terminu do złożenia oświadczenia przejmującego posiadanie działek rolnych lub ich części położonych na obszarach ONW. Organ wskazał, że termin wynikający z § 9 ust. 2 pkt. 1 i 2 rozporządzenia Ministra Rolnictwa i Rozwoju Wsi z dnia 11 kwietnia 2007 r. w sprawie szczegółowych warunków i trybu przyznawania pomocy finansowej w ramach działania "Wspieranie gospodarowania na obszarach o niekorzystnych warunkach gospodarowania na obszarach górskich i innych obszarach o niekorzystnych warunkach gospodarowania (ONW) objętej Programem Rozwoju Obszarów Wiejskich na lata 2007 – 2013 (Dz. U. z 2007 r., Nr 68, poz. 448, dalej jako rozporządzenie ONW) wynosi 30 dni od dnia przeniesienia posiadania działek rolnych lub ich części położonych na obszarach ONW na rzecz innego podmiotu. Przywrócenie terminu na złożenie oświadczenia przejmującego posiadanie takich działek nie jest możliwe. Jest to termin prawa materialnego i nie mają do niego zastosowania przepisy, mówiące o zasadach przywracania terminu.
Na powyższe postanowienie S. G. złożył zażalenie, w którym wniósł o uchylenie zaskarżonego rozstrzygnięcia i przekazanie sprawy do ponownego rozpatrzenia organowi administracji. Podniósł, że do faktycznego przeniesienia posiadania działek rolnych doszło pod koniec maja 2008 r., wraz z rozpoczęciem prac polowych. Zarzucił organowi, że przy podejmowaniu swojego rozstrzygnięcia nie wziął pod uwagę okoliczności faktycznych, które miały wpływ na uchybienie terminowi. Powyższe uchybienie uzasadnia zaś nieświadomość prawna co do terminów niezbędnych do poinformowania ARiMR o darowiźnie działek i konieczności złożenia stosownego oświadczenia oraz jego choroba. Nie sposób też, jego zdaniem, zgodzić się z twierdzeniem organu, że termin do złożenia oświadczenia jest terminem prawa materialnego i nie mają do niego zastosowania przepisy mówiące o przywróceniu terminu. Niekorzystne rozstrzygnięcie ARiMR jest dla niego krzywdzące, powoduje niewspółmierne dolegliwości, które dotkną również całą jego rodzinę.
Postanowieniem z […] października 2008 r. Dyrektor […] Oddziału Regionalnego ARiMR w W. uchylił w całości zaskarżone postanowienie. W uzasadnieniu rozstrzygnięcia organ odwoławczy wskazał wówczas, iż wnioskodawca powinien wraz z wnioskiem o przywrócenie terminu dokonać czynności, dla której ten termin był określony, czego nie uczynił. W tej sytuacji organ I instancji przed rozpatrzeniem wniosku powinien wezwać stronę do usunięcia braków w postaci dokonania czynności polegającej na przedłożeniu oświadczenia. Ponadto organ odwoławczy zauważył, że organ I instancji rozstrzygnął o uchybieniu terminu do dokonania czynności w związku z przeniesieniem gospodarstwa, nie ustalił jednak, czy do przeniesienia posiadania doszło, a jeśli tak to w jakim terminie to nastąpiło.
Pismem z dnia […] grudnia 2008 r. wezwano S. G. do usunięcia braków formalnych wniosku o przywrócenie terminu do złożenia oświadczenia przejmującego posiadanie działek rolnych lub ich części położonych na obszarach ONW. Organ wskazał, że producent nie dopełnił czynności, dla której był określony termin, tzn. nie złożył stosownego oświadczenia oraz nie złożył dokumentu potwierdzającego przeniesienie posiadania działek rolnych położonych na obszarach ONW.
W dniu […] stycznia 2009 r. S. G. złożył pisemne oświadczenie, iż umową darowizny z dnia […] lutego 2008 r. przekazał własność nieruchomości swojemu synowi, J. G., jednak do faktycznego objęcia ich w posiadanie doszło dopiero w dniu […] maja 2008 r. z uwagi na zakończenie przez przekazującego prac polowych przed tą datą. Do w/w pisma skarżący załączył kopie umowy darowizny w formie aktu notarialnego oraz wypełniony i podpisany przez jego syna formularz ARiMR dotyczący oświadczenia przejmującego posiadanie działek rolnych lub ich części położonych na obszarach ONW .
W wyniku ponownie przeprowadzonego postępowania administracyjnego postanowieniem z dnia […] stycznia 2009 r. Kierownik Biura Powiatowego ARiMR w R., działając na podstawie art. 58 § 1 w związku z art. 59 § 1 ustawy z dnia 14 czerwca 1960 r. – Kodeks postępowania administracyjnego ( tj. Dz. U. z 2000 r. Nr 98 poz. 1071 ze zm. , dalej jako kpa ) odmówił skarżącemu przywrócenia terminu do złożenia oświadczenia przejmującego posiadanie działek rolnych lub ich części położonych na obszarach ONW. Organ ustalił, że do przeniesienia posiadania doszło w dacie zawarcia aktu notarialnego umowy darowizny, tj. […] lutego 2008 r., zaś 30 dniowy termin biegnący od tej daty na złożenie oświadczenia przejmującego posiadanie działek ma charakter materialnoprawny i nie podlega przywróceniu.
Na powyższe postanowienie skarżący złożył zażalenie, w którym wniósł o zmianę zaskarżonego postanowienia poprzez przywrócenie terminu do złożenia oświadczenia przejmującego posiadanie działek rolnych lub ich części położonych na obszarach ONW, ewentualnie o jego uchylenie jako naruszającego przepisy prawa i przekazanie sprawy do ponownego rozpoznania organowi I instancji. Organowi administracji zarzucił brak wszechstronnego wyjaśnienia sprawy, biorąc pod uwagę interes społeczny i słuszny interes strony. W jego ocenie 30 – dniowy termin na złożenie oświadczenia jest terminem instrukcyjnym, formalnym, który podlega przywróceniu zgodnie z kpa na zasadzie art. 58 kpa. Do zażalenia dołączył dobrowolną umowę pomiędzy nim, a jego synem, dotyczącą fizycznego i faktycznego przekazania w posiadanie działek rolnych. Z umowy tej wynika, iż przeniesienie posiadania działek rolnych miało miejsce w dniu […] maja 2009 r. Nadto, załączył pisemne oświadczenia dwóch osób z których wynika, że przejęcie w/w nieruchomości przez J. G. miało miejsce pod koniec miesiąca maja 2008 r.
Postanowieniem nr […] z […] kwietnia 2009 r. Dyrektor […] Oddziału Regionalnego ARiMR, działając na podstawie art. 138 § 1 pkt. 1 w związku z art. 144 kpa utrzymał w mocy zaskarżone rozstrzygnięcie.
W uzasadnieniu organ odwoławczy wskazał, iż organ I instancji w sposób prawidłowy ustalił dzień przeniesienia posiadania działek rolnych stosownie do § 6 ust. 6 rozporządzenia ONW. Z powyższego przepisu wynika bowiem, że za dzień przeniesienia posiadania działek rolnych lub ich części położonych na obszarach ONW zadeklarowanych we wniosku na rzecz innego podmiotu uznaje się dzień określony w umowie sprzedaży, dzierżawy lub innej umowie, w wyniku której nastąpiło przeniesienie posiadania. Jeżeli w umowie nie został określony termin przeniesienia posiadania działek rolnych lub ich części zadeklarowanych we wniosku, za dzień przeniesienia posiadania tych działek lub ich części przyjmuje się dzień zawarcia umowy. Z przedłożonego przez S. G. aktu notarialnego nie wynika zaś inna data przeniesienia posiadania działek. Organ odwoławczy nie podzielił argumentacji wnioskodawcy, że do przeniesienia posiadania nie doszło w dniu zawarcia umowy darowizny, lecz dopiero pod koniec miesiąca maja 2008 r. z uwagi na sezon zimowy i brak jakiejkolwiek działalności rolniczej. Objęcie w posiadanie w tym przypadku nie jest równoznaczne z podjęciem konkretnych prac polowych, ale z objęciem władztwa nad rzeczą. Podtrzymał argumentację organu I instancji, że upływ w/w terminu powoduje wygaśnięcie roszczenia, w związku z czym jest to termin prawa materialnego, co skutkuje tym, że nie podlega on przywróceniu.
W skardze na powyższe postanowienie S. G. wniósł o uchylenie zaskarżonego postanowienia. Zarzucił w/w postanowieniu brak wszechstronnego wyjaśnienia wszystkich okoliczności w sprawie oraz błąd w ustaleniach faktycznych, mający wpływ na jego wydanie polegający na bezpodstawnym i nie znajdującym oparcia w zgromadzonym materiale dowodowym uznaniu, że do przeniesienia posiadania działek doszło w dniu zawarcia umowy darowizny, podczas gdy z zebranych dowodów wynika, iż do faktycznego wydania działek rolnych doszło w dniu […] maja 2008 r. Zarzucił naruszenie art. 8 kpa, tj. zasady zaufania obywateli do organów państwa poprzez bezzasadne uznanie, że organ I instancji nie miał prawa rozpatrywać wniosku o przywrócenie terminu, podczas gdy organ ten wzywał go do uzupełnienia braków formalnych tego wniosku, polegających na złożeniu stosownego oświadczenia oraz dostarczeniu dokumentu potwierdzającego przeniesienie posiadania działek rolnych położonych na obszarach ONW, do którego to wezwania on się dostosował. Tym samym, zdaniem skarżącego wypełnił wszystkie wymogi formalne wynikające z § 9 ust. 2 pkt 1 i 2 w/w rozporządzenia. Ponadto zarzucił organowi bezpodstawne uznanie, iż naruszył art. 58 kpa przez brak dopełnienia czynności, dla której określony był termin. W jego ocenie, po uzupełnieniu braków formalnych złożonego wniosku zachował termin prawa materialnego wynikający z § 9 ust. 2 pkt 1 i 2 rozporządzenia ONW.
W uzasadnieniu skargi wskazał, że organy nie rozpatrzyły istoty sprawy. Przedmiotem niniejszego postępowania powinno być zbadanie przesłanek prawidłowości złożenia przez skarżącego oświadczenia przejmującego posiadanie działek rolnych lub ich części położonych na obszarach ONW. Skarżący zgodnie z zasadą zaufania obywateli do organów państwa dostosował się do wezwania organu I instancji i usunął braki formalne we wniosku zachowując termin 30 dni od daty przeniesienia posiadania działek rolnych. Pomimo niewłaściwego zatytułowania przez skarżącego pisma z dnia […] stycznia 2008 r. o przywrócenie terminu do złożenia oświadczenia, organ I instancji zgodnie ze wskazaniami organu II instancji prawidłowo wezwał wnioskodawcę do uzupełnienia braków formalnych złożonego wniosku. Zatem wszelkie rozważania organu, że 30 dniowy termin na złożenie oświadczenia jest terminem prawa materialnego są bezpodstawne. Skarżący dopełnił wszelkich formalności związanych ze złożeniem oświadczenia podmiotu, na rzecz którego zostało przeniesione posiadanie działek rolnych lub ich części, położonych na obszarach ONW. W konkluzji skarżący podniósł, że organy obu instancji naruszyły zasadę wynikającą z art. 8 i 9 kpa, ponieważ z jednej strony dały mu możliwość uzupełnienia braków formalnych złożonego wniosku, a z drugiej strony uznały, że przywrócenie terminu do uzupełnienia wniosku i usunięcia braków formalnych nastąpiło z uchybieniem przepisów prawa. Jego zdaniem, na marginesie niniejszej sprawy należy zauważyć, że wniosek z dnia […] maja 2008 r. o przywrócenie terminu został złożony tylko i wyłącznie za namową pracownika ARiMR, pomimo, że oświadczenie wnioskodawcy zostało złożone w ustawowym terminie 30 dni od daty faktycznego przeniesienia posiadania działek rolnych, czyli […] maja 2008 r.
W odpowiedzi na skargę organ wniósł o jej oddalenie podtrzymując argumentację przedstawioną w pisemnych motywach zaskarżonego postanowienia.
Wojewódzki Sąd Administracyjny w Warszawie zważył, co następuje:
Zgodnie z art. 3 § 1 oraz art. 145 § 1 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (Dz. U. Nr 153, poz. 1270 ze zm.), zwanej dalej p.p.s.a., wojewódzkie sądy administracyjne sprawują kontrolę działalności administracji publicznej pod względem zgodności z prawem, co oznacza, że w zakresie dokonywanej kontroli sąd zobowiązany jest zbadać, czy organy administracji w toku postępowania nie naruszyły przepisów prawa materialnego i przepisów postępowania w sposób, który miał lub mógł mieć wpływ na wynik sprawy. Sądowa kontrola legalności zaskarżonych orzeczeń administracyjnych sprawowana jest przy tym w granicach sprawy, a sąd nie jest związany zarzutami, wnioskami skargi, czy też powołaną w niej podstawą prawną ( art. 134 § 1 p.p.s.a.),
Badając skargę pod kątem w/w kryteriów, Sąd w składzie orzekającym w niniejszej sprawie nie znalazł podstaw do jej uwzględnienia i uchylenia zaskarżonego postanowienia. Sąd nie stwierdził bowiem naruszenia prawa materialnego, które miało wpływ na wynik sprawy ani naruszenia przepisów postępowania, które mogło mieć istotny wpływ na wynik sprawy. Organy obu instancji wprawdzie naruszyły przepisy postępowania – art. 8 (zasada zaufania obywateli do organów Państwa) oraz art. 107 § 3 kpa (uzasadnienie decyzji), niemniej jednak w ocenie Sądu, powyższe naruszenie w/w przepisów postępowania, nie mogło mieć istotnego wpływu na wynik sprawy.
Naruszenie zasady zaufania obywateli do organów Państwa polegało w niniejszej sprawie na tym, że rozstrzygnięcie organu II instancji z dnia […] października 2008 r. uchylające w całości poprzedzające postanowienie organu I instancji wskazało na konieczność wezwania wnioskującego o przywrócenie terminu do usunięcia braków formalnych w postaci dokonania czynności polegającej na złożeniu stosownego oświadczenia o przejęciu posiadania działek. Tym samym, organ zasugerował wówczas, że termin do złożenia przedmiotowego oświadczenia jest terminem procesowym, który może podlegać przywróceniu. Z kolejnych rozstrzygnięć organów obu instancji wynika natomiast, że jest to termin prawa materialnego, który jako taki nie podlega przywróceniu.
Naruszenie przez organy obu instancji przepisu art. 107 § 3 kpa polegało z kolei na wadliwym uzasadnieniu trafnego i zgodnego z prawem rozstrzygnięcia w przedmiocie odmowy przywrócenia terminu do złożenia oświadczenia. Organy błędnie bowiem przyjęły, że termin 30 dni o którym mowa w § 9 ust. 2 pkt. 2 w rozporządzeniu ONW jest terminem prawa materialnego. Nadto, organ odwoławczy zbędnie w swoim uzasadnieniu skupił całą swoją uwagę na kwestii dotyczącej daty faktycznego przekazania działek rolnych. Przedmiotem rozstrzygnięcia przez organ winna być zaś przecież jedynie kwestia ewentualnego przywrócenia bądź odmowy przywrócenia terminu do złożenia stosownego oświadczenia o którym mowa w w/w przepisie rozporządzenia ONW.
W doktrynie przyjmuje się, że terminem procesowym jest okres przewidziany do dokonania czynności procesowej przez podmioty i uczestników postępowania, natomiast terminem materialnoprawnym jest okres, w którym może nastąpić ukształtowanie praw i obowiązków jednostki w ramach publicznoprawnego stosunku materialnoprawnego ( por. Adamiak w : Ordynacja podatkowa. Komentarz, wyd. Unimex 2008, s.95 ). Terminy procesowe, wywołują skutki w płaszczyźnie procesowej, w przypadku ich uchybienia mogą więc podlegać przywróceniu. Natomiast terminy materialnoprawne, od których zachowania zależy możliwość dochodzenia przez stronę określonego uprawnienia nie podlegają przywróceniu. W przypadku niezachowania terminu materialnoprawnego strona nie może skutecznie domagać się jego przywrócenia w oparciu o uregulowania art. 58 i art. 59 kpa, a upływ terminu winien skutkować wydaniem negatywnego dla strony rozstrzygnięcia. O charakterze terminu decyduje więc treść przepisu prawa materialnego oraz skutki, jakie łączą się z jego niezachowaniem. Uchybienie terminu materialnego wywołuje skutek prawny wygaśnięcia praw lub obowiązków charakterze materialnym. Uchybienie terminu procesowego natomiast wywołuje skutek prawny w płaszczyźnie procesowej, przez uzależnienie skuteczności czynności procesowej od zachowania terminu. Strona może jednak bronić się przed negatywnymi skutkami uchybienia terminu czynności procesowej, wnosząc prośbę o przywrócenie terminu. O charakterze przepisu i terminu nie przesądza tylko okoliczność, w jakiej ustawie przepis statuujący dany termin się znajduje. Dotyczy to zwłaszcza sytuacji, gdy ustawa taka – oprócz przepisów prawa materialnego – zawiera również przepisy proceduralne. W kwestiach wątpliwych winien być oceniany skutek prawny uchybienia terminu. W takich przypadkach przesądzać winno to, czy uchybienie terminu wyłącza powstanie stosunku materialnoprawnego, czy ogranicza się jedynie do bezskuteczności procesowej czynności, co tylko w następstwie może wpłynąć na sytuację materialnoprawną jednostki ( B. Adamiak : Kodeks postępowania administracyjnego. Komentarz. Wydawnictwo C.H. Beck 2005. Wyd. 7. s.327 )
Analiza prawna § 9 ust. 2 pkt. 2 rozporządzenia ONW, w ocenie Sądu w składzie orzekającym w niniejszej sprawie, prowadzi do wniosku, że termin zawarty w tym przepisie jest terminem procesowym i jako taki może podlegać przywróceniu zgodnie z art. 58 kpa. Za powyższym przemawia fakt, że jest to termin do dokonania czynności procesowej polegającej na złożeniu wymaganego oświadczenia przez podmioty i uczestników postępowania w sprawie przejęcia płatności ONW ( tj. przez rolnika lub podmiot na rzecz którego zostało przeniesione posiadanie działek rolnych lub ich części położonych na obszarach ONW ). Również stosunkowo niewielka długość przedmiotowego terminu – tylko 30 dni od dnia przeniesienia posiadania działek, zdaniem Sądu, przemawia za tym, że jest to termin procesowy.
Zatem, skoro jest to termin procesowy możliwe jest jego przywrócenie w trybie art. 58 i art. 59 kpa. Zgodnie zaś z art. 58 § 1 kpa w razie uchybienia terminu należy przywrócić termin na prośbę zainteresowanego, jeżeli uprawdopodobni, że uchybienie nastąpiło bez jego winy. W myśl § 2 w/w przepisu prośbę o przywrócenie terminu należy wnieść w ciągu 7 dni od dnia ustania przyczyny uchybienia. Jednocześnie z wniesieniem prośby – wnioskiem o przywrócenie terminu, należy dopełnić czynności, dla której określony był termin. Zgodnie natomiast z art. 58 § 3 kpa przywrócenie terminu na złożenie prośby przewidzianej w § 2 art. 58 kpa jest niedopuszczalne. W art. 58 kpa zostały więc ustanowione cztery przesłanki przywrócenia terminu, które muszą wystąpić łącznie.
Pierwszą przesłanką jest uprawdopodobnienie przez osobę zainteresowaną braku swojej winy. Kryterium braku winy jako przesłanka zasadności wniosku o przywrócenie terminu wiąże się z obowiązkiem strony do szczególnej staranności przy dokonywaniu czynności procesowej. Przywrócenie nie jest więc dopuszczalne, gdy strona dopuściła się choćby lekkiego niedbalstwa ( patrz wyrok NSA z 20.05.1998 r. I SA/Ka 1718/96 ). O braku winy w niedopełnieniu obowiązku można mówić tylko w przypadku stwierdzenia, że dopełnienie obowiązku stało się niemożliwe z powodu przeszkody nie do przezwyciężenia. Uchybienie terminu może być poczytane jako zawinione przez stronę, jeżeli pragnęła ona wydarzenia albo godziła się na nie, jakkolwiek mogła mu zapobiec. Uchybienie terminu może być poczytane jako zawinione przez stronę, jeśli strona nie chciała dopełnić czynności w terminie albo chciała czynności dopełnić, lecz nie dopełniła z powodu jakiejś przeszkody, którą mogła przezwyciężyć. W konsekwencji więc brak winy w uchybieniu terminu możemy przyjąć tylko wtedy, gdy strona nie mogła przeszkody usunąć, nawet przy użyciu największego w danych warunkach wysiłku. Osoba zainteresowana ma uprawdopodobnić brak swojej winy, czyli powinna ona uwiarygodnić stosowną argumentacją swoją staranność oraz fakt, że przeszkoda była od niej niezależna i istniała przez cały czas, aż do wniesienia wniosku o przywrócenie terminu ( powstała w czasie biegu terminu do dokonania czynności procesowej i trwała po jego upływie aż do wystąpienia z wnioskiem ( patrz – Adamiak, Postępowanie administracyjne, s. 193 ).
Drugą przesłanką przywrócenia terminu jest wniesienie przez zainteresowanego wniosku ( prośby ) o przywrócenie terminu, trzecią przesłanką jest dochowanie terminu ( nieprzywracalnego ) do wniesienia wniosku o przywrócenie terminu, zaś czwartą przesłanką jest dopełnienie wraz z wnioskiem o przywrócenie terminu tej czynności, dla której był ustanowiony przywracalny termin, w przypadku niniejszej sprawy złożenie stosownego oświadczenia przez rolnika lub podmiot przejmujący posiadanie działek rolnych lub ich części położonych na obszarach ONW.
Przenosząc powyższe na grunt niniejszej sprawy, należy zauważyć, że oczywistym jest, że skarżący nie spełnił jednej z czterech przesłanek zawartych w w/w art. 58, które należy spełnić łącznie, bowiem nie złożył prośby o przywrócenie terminu w ciągu siedmiu dni od ustania przyczyny uchybienia. Jak bowiem wynika z akt przedmiotowej sprawy, przyczyną nie złożenia przez skarżącego wymaganego oświadczenia była nieświadomość prawna co do terminów niezbędnych do poinformowania ARiMR o przekazaniu działek i konieczności złożenia stosownego oświadczenia oraz jego choroba w okresie od […] marca 2008 r. do […] kwietnia 2008 r. Takie bowiem przyczyny uchybienia terminu wskazał skarżący w swoim wniosku z dnia […] maja 2008 r. oraz zażaleniu na pierwsze w niniejszej sprawie postanowienie Kierownika Biura Powiatowego ARiMR w R. z dnia […] maja 2008 r. Podnoszona przez niego okoliczność dotycząca nieświadomości prawnej nie stanowiła jednak przeszkody nie do przezwyciężenia, której nie mógł on pokonać przy użyciu jak największego wysiłku ( szczególnej staranności ). Pozostaje więc jedynie druga z wskazanych przez niego przyczyn, tj. choroba. Przekazanie przez skarżącego posiadania działek rolnych znajdujących się na obszarach ONW na rzecz swojego syna, zgodnie z przedstawionym przez niego aktem notarialnym miało miejsce w dniu […] lutego 2008 r. Tak więc, należy stwierdzić, że uprawdopodobniony przez skarżącego fakt jego choroby miał miejsce w czasie kiedy zaczął biec termin 30 dni na złożenie oświadczenia. Z wniosku skarżącego wynika również, że ta przyczyna uchybienia terminu ustała jednak już w dniu […] kwietnia 2008 r., bowiem w tym dniu nie był już chory. Tym samym, wnosząc dopiero w swoim piśmie z dnia […] maja 2008 r. ( data wpływu do organu – […] maja 2008 r. ) prośbę o przywrócenie terminu, oczywistym jest, że nie dokonał tego w ciągu siedmiu dni od dnia ustania przeszkody. Jak zaś wskazano już wyżej, osoba zainteresowana przywróceniem terminu ma nie tylko uprawdopodobnić brak swojej winy, czyli uwiarygodnić stosowną argumentacją swoją staranność, ale również musi wykazać, że przeszkoda była od niej niezależna i istniała przez cały czas, aż do wniesienia wniosku o przywrócenie terminu. Nawet przyjmując, że przeszkoda była od skarżącego niezależna (niewątpliwie choroba za taką może być uznana) i tym samym skarżący uprawdopodobnił przyczynę uchybienia terminu, to niemniej jednak nie wykazał, że istniała ona cały czas, aż do wniesienia przez niego wniosku o przywrócenie terminu z dnia […] maja 2008 r. Tak więc, niewątpliwie skarżący nie spełnił trzeciej przesłanki jaką jest dochowanie terminu ( nieprzywracalnego ) do wniesienia wniosku o przywrócenie terminu. Nadto należy zauważyć, że czwarta z wymaganych przez przepis art. 58 kpa przesłanek, jaką jest dopełnienie wraz z wnioskiem o przywrócenie terminu czynności polegającej na złożeniu wymaganego oświadczenia, dla której był ustanowiony przywracalny termin, została spełniona dopiero na skutek wezwania organu z dnia […] grudnia 2008 r. do jej dokonania.
Odnosząc się do zarzutu skargi dotyczącego braku wszechstronnego wyjaśnienia przez organ wszystkich okoliczności sprawy, należy przed wszystkim zauważyć, że przepisy art. 7 i 77 § 1 kpa nie znajdują zastosowania przy rozpatrywaniu wniosku w trybie art. 58 § 1 kpa. Nadto, obowiązek poszukiwania dowodów, czyli dowodzenia ciąży nie tylko na organie administracji : obarcza on także stronę, która zresztą z reguły, w swym dobrze rozumianym interesie, powinna wykazywać dbałość o przedstawienie środków dowodowych. Strona jest bowiem równorzędnym partnerem organu w zakresie prawa do inicjowania dowodów. Prawo to wynika z art. 78 kpa i w ogóle z zasady prawdy obiektywnej (art. 7 kpa) oraz z zasady czynnego udziału stron w postępowaniu (art. 10 kpa). Z art. 7 i 77 § 1 kpa wynika wprawdzie, że obowiązek wyczerpującego zebrania i rozpatrzenia materiału dowodowego ciąży na organie prowadzącym postępowanie administracyjne. Nie znaczy to jednak, że strona jest zwolniona od współudziału w realizacji tego obowiązku, zwłaszcza, iż nie udowodnienie określonej czynności faktycznej może prowadzić do rezultatów dla niej niekorzystnych. Skarżący nie przedstawił natomiast w toku postępowania administracyjnego żadnych dowodów z których by wynikało, że jego choroba miała miejsce cały czas, aż do wniesienia przez niego wniosku o przywrócenie terminu z dnia […] maja 2008 r.
Powyższy zarzut jest tym bardziej niezasadny, że postępowanie przed organami ARiMR od 2007 r. jest postępowaniem szczególnym, które zawiera pewne uproszczenia w stosunku do kpa ( odejście od fundamentalnej zasady prawdy obiektywnej zawartej w art. 7 kpa, obowiązek organu z art. 77 § 1 kpa jedynie do rozpatrzenia całego materiału dowodowego, bez podejmowania z urzędu wszelkiej inicjatywy co do jego zebrania, przerzucenie ciężaru dowodu z organu na osobę, która z faktu tego wywodzi skutki prawne, obowiązek udzielania przez organ informacji na podstawie art. 9 kpa tylko na żądanie zgłoszone przez stronę ).
Za nietrafny należy uznać również podniesiony przez skarżącego zarzut, że wniosek o przywrócenie terminu został złożony tylko i wyłącznie za namową pracownika ARiMR. Faktem jest bowiem, że taki wniosek został przez skarżącego złożony i zainicjował postępowanie w niniejszej sprawie.
Zatem, reasumując, organ I instancji zasadnie uznał, że wniosek o przywrócenie terminu do złożenia wymaganego oświadczenia o którym mowa w § 9 ust. 2 pkt. 2 rozporządzenia ONW nie zasługuje na uwzględnienie. Instytucja przywrócenia terminu ma bowiem charakter wyjątkowy i nie spełnienie łącznie przesłanek z art. 58 kpa skutkuje odmownym rozpatrzeniem wniosku. Dlatego też uznać należało, że odmowa przywrócenia terminu odpowiadała prawu, jednakże organy uzasadniając swoje rozstrzygnięcia posłużyły się wadliwą argumentacją.
Biorąc pod uwagę powyższe Wojewódzki Sąd Administracyjny w Warszawie na podstawie art. 151 p.p.s.a. orzekł jak w sentencji wyroku.

Uzasadnienie wyroku