Sygnatura:
6112 Podatek dochodowy od osób fizycznych, w tym zryczałtowane formy opodatkowania
Hasła tematyczne:
Prawo pomocy
Skarżony organ:
Dyrektor Izby Skarbowej
Data:
2009-06-05
Sąd:
Wojewódzki Sąd Administracyjny w Gliwicach
Treść wyniku:
Odmówiono przyznania prawa pomocy
Sędziowie:
Gabriel Radecki /przewodniczący sprawozdawca/

Sentencja

Referendarz Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Gliwicach Gabriel Radecki po rozpoznaniu w dniu 16 listopada 2009 r. na posiedzeniu niejawnym sprawy ze skargi Z.N. na decyzję Dyrektora Izby Skarbowej w K. z dnia […], nr […] w przedmiocie podatku dochodowego od osób fizycznych w kwestii wniosku skarżącego o przyznanie prawa pomocy w zakresie całkowitym p o s t a n a w i a odmówić przyznania prawa pomocy.
Uzasadnienie: Odpowiadając w terminie na wezwanie do uiszczenia wpisu od skargi
w wysokości 1643 zł, skarżący wniósł o przyznanie prawa pomocy w zakresie obejmującym zwolnienie od kosztów sądowych, "a przynajmniej o ustanowienie
z urzędu doradcy podatkowego". Uzasadniając wniosek, zwrócił uwagę na skomplikowany charakter sprawy, wymagający, jego zdaniem, udziału profesjonalnego pełnomocnika, oraz na okoliczność, że jego wynagrodzenie za pracę w wysokości 3000 zł brutto nie pozwala mu na pokrycie kosztów postępowania w całości. Wnioskodawca podkreślił przy tym, że ma na utrzymaniu pełnoletniego syna oraz że opłaca alimenty w wysokości […] zł miesięcznie. Jako jedyny składnik majątku we wniosku wskazano współwłasność trzech działek o łącznej powierzchni 6.042 m2.
Referendarz sądowy wezwał skarżącego do uzupełnienia w terminie 7 dni danych zawartych we wniosku poprzez m.in.:, przedłożenie wyciągów i wykazów
z wszystkich rachunków bankowych posiadanych przez skarżącego i osoby pozostające z nim w gospodarstwie domowym, obrazujących operacje dokonane
w ich ramach w ciągu ostatnich trzech miesięcy oraz dokumentów dotyczących lokat i kont (zastrzeżono, że jeśli rachunki te zostały zajęte, należy przedstawić zaświadczenia o wysokości zajęć oraz sposobie ich spłaty, zaś w razie ich likwidacji po dniu 3 listopada 2003 r. – stosowne zaświadczenie wystawione przez bank lub kopię umowy zawartej z bankiem o zamknięciu rachunku), nadesłanie dokumentów dotyczących stanu zdrowia skarżącego i wykazanie miesięcznej wysokości wydatków związanych z leczeniem, w szczególności z zakupem leków oraz udokumentowanie za pomocą odpisów faktur lub rachunków wysokości wydatków
z tytułu stałych opłat związanych z utrzymaniem gospodarstwa domowego.
Odpowiadając na to wezwanie, skarżący nadesłał kserokopie dokumentacji dotyczącej jego sytuacji dochodowej, zwłaszcza stosunku pracy (m.in. zaświadczenia o zarobkach), prowadzonej przez niego działalności gospodarczej (m.in. decyzji o wykreśleniu tej działalności z ewidencji z dniem 31 lipca 2008 r.), jego obowiązku alimentacyjnego, nieruchomości (akt notarialny z dnia 23 kwietnia 2008 r. dokumentujący sprzedaż przez skarżącego lokalu mieszkalnego za cenę […] zł; według tego dokumentu większość ceny miała być wpłacona na rachunek sprzedającego w A) oraz rachunków bankowych (zaświadczenie B z dnia 30 września 2009 r. o nieprowadzeniu rachunków bankowych o wskazanych numerach, zawiadomienie z dnia 21 lipca 2009 r. o zajęciu rachunku bankowego w banku C w związku z zaległościami alimentacyjnymi i zaświadczenie tego banku, że zawiadomienie takie wpłynęło), a nadto faktury VAT za okulary na kwotę […] zł i pisma informującego syna skarżącego (jego nazwisko w treści pisma jednak nie występuje, gdyż pismo zostało zaadresowane w sposób ogólny) o spotkaniu adaptacyjnym dla osób przyjętych na pierwszy rok studiów.
Wnioskodawca w piśmie z dnia 30 września 2009 r. oświadczył
w szczególności, że nie posiada rachunku w banku B "od około dwóch lat" oraz że środki ze sprzedaży lokalu mieszkalnego zostały przezeń przeznaczone na pokrycie zobowiązań.
Referendarz sądowy wezwał skarżącego ponownie do uzupełnienia w terminie 7 dni danych zawartych we wniosku poprzez m.in. nadesłanie wcześniej żądanych dokumentów odnoszących się do rachunków bankowych, w tym do rachunku
w A, oraz wykazanie za pomocą pokwitowań, potwierdzeń zapłaty itp., że środki pochodzące ze sprzedaży mieszkania oraz środków trwałych zostały przeznaczone na spłatę zobowiązań związanych z działalnością gospodarczą.
Wnioskodawca nadesłał kopie: fragmentów wyciągów z rachunku "firmowego" dokumentującego niektóre operacje dokonane na tym rachunku w zeszłym roku (wyciąg obejmuje spłaty licznych zobowiązań oraz m.in. zasilenie rachunku na kwotę […] zł wykonane przez skarżącego w dniu 28 kwietnia 2008 r.), umowy dzierżawy nieruchomości wykorzystywanej przez skarżącego w działalności gospodarczej, pisma z dnia 21 stycznia 2009 r. zawierającego wypowiedzenie umowy rachunku oszczędnościowo-rozliczeniowego w A z zastrzeżeniem odbioru w kasie banku środków pieniężnych, które pozostały na rachunku oraz dwóch wniosków do banków B i C o wydanie zaświadczeń, które jednak zostały wcześniej już nadesłane przez stronę.
Skarżący stwierdził, że nadal oczekuje na zaświadczenie z banku B, choć zostało ono już przedłożone. Oświadczył też, iż środki ze sprzedaży mieszkania były wykorzystane również na bieżącego utrzymanie jego i jego dzieci.
Mając na względzie powyższe, zważono, co następuje:
Zgodnie z art. 246 § 1 pkt 1 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo
o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (Dz. U. Nr 153, poz. 1270 ze zm.,
dalej P.p.s.a.) przyznanie osobie fizycznej prawa pomocy w zakresie całkowitym – czyli w myśl art. 245 § 2 tego Prawa obejmującym zwolnienie od kosztów sądowych oraz ustanowienie doradcy podatkowego lub innego profesjonalnego pełnomocnika – następuje, gdy osoba ta wykaże, że nie jest w stanie ponieść jakichkolwiek kosztów postępowania. Strona, wnosząc o przyznanie prawa pomocy w tym zakresie, powinna zatem udowodnić istnienie wspomnianego faktu. Innymi słowy, na skutek wskazanych przez nią dowodów musi zostać osiągnięty stan pewności co do tego, iż nie jest ona w stanie pokryć jakichkolwiek kosztów postępowania. Bez znaczenia pozostają natomiast takie okoliczności jak stopień skomplikowania sprawy czy uzasadniona potrzeba reprezentowania strony przez profesjonalnego pełnomocnika, ponieważ nie zostały one zaliczone do ustawowych przesłanek przyznania prawa pomocy.
Odnosząc te uwagi do rozpatrywanej sprawy, stwierdzić trzeba, że wspomniane przesłanki nie zostały spełnione, gdyż skarżący nie wykonał wezwania referendarza sądowego w stopniu umożliwiającym całościową i wolną od wątpliwości ocenę jego sytuacji majątkowej.
Uwaga ta dotyczy w szczególności sposobu, w jaki ustosunkował się on do wezwania w przedmiocie rachunków bankowych. Skarżący nie nadesłał bowiem kompletnego i aktualnego wyciągu z rachunku wykorzystanego przez niego wcześniej w ramach prowadzonej przez niego działalności gospodarczej, poprzestając jedynie na przedstawieniu fragmentów wyciągów z zeszłego roku. Tymczasem wezwanie precyzyjnie wskazywało dokumenty, jakie należało nadesłać, tj. wyciągi za ostatnie trzy miesiące albo konkretne zaświadczenia lub umowy potwierdzające zamknięcie rachunków bankowych w określonym w wezwaniu czasie. Nie ulega zatem wątpliwości, że wezwaniu temu nie uczyniono zadość, skoro wnioskodawca ani nie nadesłał żądanych wyciągów, ani nie wykazał likwidacji wspomnianego rachunku.
Podobnie sytuacja przedstawia się, jeśli chodzi o rachunek, na który
w kwietniu ubiegłego roku miała być przelana cena za sprzedany wówczas przez stronę lokal mieszkalny. Skarżący przesłał bowiem odpis wypowiedzenia umowy tego rachunku dopiero po tym, jak w ponownym wezwaniu wyraźnie ów rachunek wymieniono. Podkreślić przy tym wypada, że w wypowiedzeniu tym, pochodzącym
z początku bieżącego roku, wyrażona jest wola odbioru w kasie banku środków pozostałych na rachunku oraz że z przedłożonego materiału dowodowego nie wynika, jaka była wysokość tych środków i na jaki cel zostały one przeznaczone.
W konsekwencji skarżący nie wykonał wezwania do udowodnienia powyższych okoliczności, ograniczając się wyłącznie do oświadczenia o przeznaczeniu rozpatrywanych środków na spłatę zobowiązań oraz bieżące utrzymanie. Oświadczenie to wszelako nie może być uznane za wystarczające, już choćby dlatego, że suma stanowiąca zapłatę za lokal mieszkalny była znaczna, wprost nieporównywalna z kosztami postępowania w sprawie, skoro wpis od skargi, czyli najwyższa opłata, której uiszczenie może wchodzić w rachubę w postępowaniu, stanowi równowartość mniej więcej procenta ceny lokalu. Niepodobna więc przyjąć, że tak dużą kwotę rozdysponowano w sposób nie pozostawiający jakichkolwiek materialnych śladów w postaci rachunków czy pokwitowań, zwłaszcza jeśli zważyć, iż miała ona być spożytkowana m.in. na spłatę zobowiązań. Zgromadzony materiał dowodowy pozwala zaś co najwyżej ustalić przeznaczenie połowy spornej kwoty,
tj. […] zł, gdyż taka suma została wpłacona na "firmowy" rachunek bankowy skarżącego wkrótce po sprzedaży lokalu, a następnie rachunek ten wykorzystano do spłaty licznych należności.
Mając na względzie powyższe, na podstawie art. 246 § 1 pkt 1 w związku
z art. 258 § 1 i § 2 pkt 7 Prawa o postępowaniu przed sądami administracyjnymi, orzeczono jak w sentencji.

Uzasadnienie wyroku