Sygnatura:
6320 Zasiłki celowe i okresowe
Hasła tematyczne:
Pomoc społeczna
Skarżony organ:
Samorządowe Kolegium Odwoławcze
Data:
2009-07-31
Sąd:
Wojewódzki Sąd Administracyjny w Lublinie
Treść wyniku:
Uchylono decyzję I i II instancji
Sędziowie:
Ewa Ibrom /przewodniczący sprawozdawca/
Grażyna Pawlos-Janusz
Joanna Cylc-Malec

Sentencja

Wojewódzki Sąd Administracyjny w Lublinie w składzie następującym: Przewodniczący Sędzia WSA Ewa Ibrom (sprawozdawca), Sędziowie Sędzia NSA Grażyna Pawlos-Janusz, Sędzia WSA Joanna Cylc-Malec, Protokolant Asystent sędziego Jakub Polanowski, po rozpoznaniu w Wydziale II na rozprawie w dniu 13 listopada 2009 r. sprawy ze skargi D. M. G. na decyzję Samorządowego Kolegium Odwoławczego z dnia […] r. nr […] w przedmiocie zasiłku celowego I. uchyla zaskarżoną decyzję oraz decyzję Kierownika Ośrodka Pomocy Społecznej z dnia […] r. nr […] wydaną z upoważnienia Burmistrza Miasta; II. przyznaje […] M. C. od Skarbu Państwa (Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Lublinie) kwotę 292,80 zł (dwieście dziewięćdziesiąt dwa złote osiemdziesiąt groszy) tytułem kosztów nieopłaconej pomocy prawnej udzielonej z urzędu, w tym 52,80 zł (pięćdziesiąt dwa złote osiemdziesiąt groszy) należnego podatku od towarów i usług.
Uzasadnienie: Decyzją z dnia 15 czerwca 2009 r. nr […] Samorządowe Kolegium Odwoławcze utrzymało w mocy decyzję z dnia 4 maja 2009 r. nr […], wydaną z upoważnienia Burmistrza przez Kierownika Ośrodka Pomocy Społecznej, odmawiającą przyznania Dariuszowi Markowi G. zasiłku celowego.
W uzasadnieniu decyzji Kolegium wyjaśniło, iż pismem z dnia 30 czerwca 2008 r. Dariusz Marek G. zwrócił się z wnioskiem o udzielenie mu świadczeń z pomocy społecznej, w tym zasiłków celowych. W swoim piśmie stwierdził, że "wskaże tylko niektóre potrzeby, a pozostałe pozostawia do ustalenia pracownikowi socjalnemu." Decyzją z dnia 17 września 2008 r. organ odmówił przyznania stronie zasiłku celowego. Samorządowe Kolegium Odwoławcze, po rozpoznaniu odwołania strony, od tej decyzji, uchyliło zaskarżoną decyzję i przekazało sprawę do ponownego rozpatrzenia przez organ pierwszej instancji nakazując organowi ustalenie przedmiotu wniosku i świadczenia, którego domaga się strona.
Po ponownym rozpoznaniu sprawy organ pierwszej instancji wskazaną wyżej decyzją z dnia 4 maja 2009 r. odmówił przyznania stronie wnioskowanego świadczenia, uzasadniając to niespełnieniem kryterium dochodowego, wynoszącego 477 zł oraz zaspokojeniem innych potrzeb strony specjalnymi zasiłkami celowymi przyznanymi w lipcu 2008 r. Organ ten podniósł, że z wywiadu środowiskowego z dnia 2 lipca 2008 r. wynika, że w czerwcu 2008 r. wnioskodawca osiągnął dochód w wysokości 512,23 zł, na który składa się dochód z gospodarstwa rolnego o powierzchni 1,955 ha przeliczeniowego w kwocie 247,46 zł, zasiłek okresowy w wysokości 114,77 zł, a także świadczenie pieniężne na zakup żywności przyznane na okres od 1 czerwca 2008 r. do 31 lipca 2008 r. w wysokości 150 zł miesięcznie. Świadczenie to zostało doliczone do dochodu, jak wskazał organ pierwszej instancji, z uwagi na to, że przyznano zostało na okres dwóch miesięcy i stanowi pomoc okresową. Organ wskazał, że na potrzeby wskazane we wniosku z dnia 30 czerwca 2008 r. strona otrzymała pomoc w formie specjalnych zasiłków celowych, przyznanych na opłacenie raty za aparat słuchowy, na zabezpieczenie kosztów przejazdu w celu poszukiwania pracy oraz na odpłacenia faktur za podłączenie dopływu energii elektrycznej. Organ podkreślił, że w dniu 27 stycznia 2009 r. pracownik socjalny skierował do Dariusz G. pismo zawierające pytania i żądania dotyczące uchylonych decyzji w celu zebrania materiału dowodowego i ponownego rozpatrzenia sprawy. W przesłanym do organu piśmie wnioskodawca nie określił, na jaki cel oczekuje pomocy.
Kolegium, utrzymując w mocy powyższą decyzję organu pierwszej instancji ustaliło, że pracownik socjalny skierował do wnioskodawcy w dniu 27 stycznia 2009 r. pismo, w którym wniósł o sprecyzowanie, jakiego świadczenia domaga się strona i na jaki cel. W odpowiedzi Dariusz G. złożył pismo z dnia 10 lutego 2009 r., nie wskazując jednak, na jaki cel miałby być przeznaczony wnioskowany przez niego zasiłek celowy. Organ pierwszej instancji w decyzji z dnia 4 maja 2009 r. jako podstawę prawną odmowy przyznania świadczenia wskazał art. 8 ust. 1 ustawy o pomocy społecznej, podnosząc, że wnioskodawca nie spełnia kryterium dochodowego. Organ podkreślił również w uzasadnieniu decyzji, że wnioskodawca mimo wystosowania przez pracownika socjalnego pisma nie określił, na jaki cel oczekuje pomocy.
Powołując się na treść art. 11 ust. 2 ustawy o pomocy społecznej, Kolegium stwierdziło, że wnioskodawca nie współpracował z pracownikiem socjalnym w rozpatrywanej sprawie. Nie można bowiem żądać ustalenia przedmiotu świadczenia i celu na jaki miałby być przyznany zasiłek celowy od pracownika socjalnego, nie dostarczając mu odpowiednich wiadomości i nie udzielając wyjaśnień na zadane przez pracownika socjalnego pytania, tym bardziej, że odwołujący z poprzedniego orzeczenia Kolegium w niniejszej sprawie wiedział, iż pismo skierowane przez pracownika socjalnego ma na celu zastosowanie się do wskazówek udzielonych w celu prawidłowego rozpatrzenia sprawy. Organ odwoławczy zauważył, iż wnioskodawca w trakcie postępowania, w tym w piśmie z dnia 10 lutego 2009 r. wykazywał ochotę jedynie do korespondencji z pracownikiem socjalnym podkreślając, że powodem tego jest brak prawidłowo przeprowadzonych wywiadów środowiskowych. Mimo tego, iż pracownik socjalny zwrócił się do wnioskodawcy na piśmie o dokładne określenie celu, na jaki domaga się przyznania zasiłku celowego, to na podstawie otrzymanej odpowiedzi nie mógł ustalić tej okoliczności. W odpowiedzi udzielonej na pismo pracownika socjalnego brak było bowiem wyczerpującego i precyzyjnego wyjaśnienia, które umożliwiłoby ustalenie celu i potrzeb wnioskodawcy. Niewątpliwe jest, w ocenie Kolegium, że ustalenie celu na jaki miałby być przyznany wnioskowany zasiłek celowy umożliwia jego weryfikację i ustalenie wysokości świadczenia, a także umożliwia dokonanie dalszych ustaleń mających na celu prawidłowe rozpatrzenie sprawy. Powyższe zachowanie Dariusza G., nosi – zdaniem Kolegium – cechy braku współpracy z pracownikiem socjalnym i w świetle art. 11 ust. 2 ww. ustawy stanowi podstawę do odmowy przyznania świadczenia.
Skargę na powyższą decyzję do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Lublinie złożył Dariusz Marek G., wnosząc o uchylenie zaskarżonej decyzji oraz decyzji organu pierwszej instancji. Zarzucił organom obu instancji naruszenie przepisów prawa materialnego i procesowego.
W dniu 9 listopada 2009 r. skarżący złożył pismo procesowe, zarzucając organom naruszenie przepisów art. 10 i 81 k.p.a., poprzez uniemożliwienie mu wypowiedzenia się co do materiału dowodowego zgromadzonego w sprawie oraz art. 7, 9 i 80 k.p.a., poprzez naruszenie zasad w nich wyrażonych. Podkreślił, iż organy administracji działały na jego niekorzyść w sposób "stronniczy i niehumanitarny", gdyż uchylały się od udzielenia pomocy w celu umożliwienia mu aktywizacji zawodowej i podjęcia pracy na otwartym rynku. Zdaniem strony organy nie pomogły mu wykorzystać wiedzy i umiejętności zdobytych przez niego na kursach specjalistycznych. Zarzucił również, iż organy obu instancji dokonały błędnej wykładni art. 8 ust. 9 ustawy o pomocy społecznej. Skarżący podkreślił, iż przepis ten może być stosowany wyłącznie w odniesieniu do osoby, która prowadzi gospodarstwo rolne lub ma możliwość jego prowadzenia i uzyskiwania tą droga środków utrzymania. Omawiany przepis nie ma więc zastosowania w niniejszej sprawie, gdyż skarżący nie uchyla się od prowadzenie gospodarstwa rolnego, lecz nie może go prowadzić z uwagi na swój stan zdrowia. Skarżący odwołał się również do orzeczeń sądów administracyjnych, w których analizowano pojęcie "upraw rolnych", o jakim mowa w rozporządzeniu Rady Ministrów z dnia 29 sierpnia 2006 r. w sprawie szczegółowych warunków realizacji programu pomocy dla gospodarstw rolnych w celu złagodzenia skutków suszy dotyczącego spraw dotyczących oraz pojęcie "dochodu utraconego", określone w ustawie z dnia 28 listopada 2003 r. o świadczeń rodzinnych.
W odpowiedzi na skargę organ drugiej instancji wniósł o jej oddalenie, podtrzymując argumentację zawartą w zaskarżonej decyzji.
Wojewódzki Sąd Administracyjny w Lublinie zważył, co następuje:
Skarga jest zasadna. Zaskarżona decyzja została wydana z naruszeniem przepisów postępowania oraz przepisów ustawy z dnia 12 marca 2004 r. o pomocy społecznej (tekst jednolity: Dz. U. z 2008 r. Nr 115, poz. 728 ze zm., obowiązujący w dacie wydania decyzji), powoływanej w dalszej części uzasadnienia jako "ustawa".
Pomoc społeczna jest instytucją polityki społecznej państwa, mającą na celu umożliwienie osobom i rodzinom przezwyciężanie trudnych sytuacji życiowych, których nie są one w stanie pokonać, wykorzystując własne uprawnienia, zasoby i możliwości (art. 2 ust. 1 ustawy). Rodzaj, forma i rozmiar świadczeń z pomocy społecznej powinny być odpowiednie do okoliczności uzasadniających udzielenie pomocy, a potrzeby osób i rodzin korzystających z pomocy powinny zostać uwzględnione, jeżeli odpowiadają celom i mieszczą się w możliwościach pomocy społecznej (art. 3 ust. 3 i 4 ustawy).
Jedną z form pomocy społecznej jest świadczenie pieniężne w postaci zasiłku celowego (art. 36 pkt 1 litera "c" ustawy).
Zgodnie z art. 39 ust. 1 i ust. 2 ustawy, zasiłek celowy może być przyznany w celu zaspokojenia niezbędnej potrzeby bytowej. Zasiłek ten może być przyznany w szczególności na pokrycie części lub całości kosztów zakupu żywności, leków i leczenia, opału, odzieży, niezbędnych przedmiotów użytku domowego, drobnych remontów i napraw w mieszkaniu, a także kosztów pogrzebu.
W myśl przepisu art. 8 ust. 1 pkt 1 ustawy oraz § 1 pkt 1 rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 24 lipca 2006 r. w sprawie zweryfikowanych kryteriów dochodowych oraz kwot świadczeń pieniężnych z pomocy społecznej (Dz. U. Nr 135, poz. 950), obowiązującego w dacie wydania decyzji, prawo do świadczeń pieniężnych z pomocy społecznej, w tym do zasiłku celowego, przysługuje osobie samotnie gospodarującej, której dochód nie przekracza kwoty 477 zł.
Z akt postępowania administracyjnego wynika, że wniosek Dariusza Marka G. o przyznanie zasiłku celowego w niniejszej sprawie złożony został w dniu 30 czerwca 2008 r. Rozpoznając ten wniosek po raz pierwszy Kierownik Ośrodka Pomocy Społecznej decyzją z dnia 15 lipca 2008 r. odmówił skarżącemu przyznania tego świadczenia, z uwagi na przekroczenie kryterium dochodowego. Decyzją z dnia 22 sierpnia 2008 r. Samorządowe Kolegium Odwoławcze uchyliło tę decyzję, wskazując, iż organ pierwszej instancji błędnie ustalił dochód strony, wliczając do tego dochodu zasiłek celowy, który w myśl art. 8 ust. 4 ustawy nie podlegał uwzględnieniu w dochodzie. Kolegium wyjaśniło, że zasiłek celowy stanowi jednorazowe pieniężne świadczenie socjalne wyłączone z dochodu. Po ponownym rozpatrzeniu sprawy organ pierwszej instancji po raz kolejny odmówił przyznania skarżącemu wnioskowanego świadczenia z uwagi na przekroczenie kryterium dochodowego, podnosząc, iż zasiłek celowy podlega wliczeniu do dochodu zgodnie ze stanowiskiem zawartym w pismach Ministra Pracy i Polityki Społecznej z dnia 21 lutego 2006 r. i z dnia 1 października 2007 r. Kolegium uchylając tę decyzję decyzją z dnia 14 listopada 2008 r. stwierdziło, że organ pierwszej instancji nie określił w decyzji jakiego świadczenia domagał się skarżący i na jaki cel świadczenie to miało być przyznane. Ponadto organ odwoławczy wskazał, że organ pierwszej instancji nie uwzględnił stanowiska Kolegium zawartego w decyzji z dnia 22 sierpnia 2008 r. i ponownie błędnie doliczył do dochodu skarżącego zasiłek celowy w wysokości 150 zł, co spowodowało przekroczenie tzw. kryterium dochodowego.
Orzekając po raz trzeci w tej sprawie organ pierwszej instancji decyzją z dnia 4 maja 2009 r. odmówił przyznania skarżącemu wnioskowanego świadczenia, z uwagi na niespełnienie przez niego kryterium dochodowego, o jakim mowa w art. 8 ust. 1 pkt 1 ustawy oraz zaspokojenie innych jego potrzeb specjalnymi zasiłkami celowymi w miesiącu lipcu 2008 r. Organ wskazał, że do dochodu wliczono kwotę zasiłku celowego w wysokości 150 zł na zakup żywności, gdyż świadczenie to zostało przyznane skarżącemu w okresie 1 czerwca 2008 r. do 31 lipca 2008 r., a więc stanowi pomoc okresową. Organ pierwszej instancji podkreślił również, że w dniu 27 stycznia 2009 r. pracownik socjalny skierował do strony pismo zawierające pytania i żądania dotyczące uchylonych decyzji w celu zebrania materiału dowodowego i ponownego rozpatrzenia sprawy. W przesłanym do organu piśmie skarżący nie określił jednak, na jaki cel oczekuje pomocy.
Samorządowe Kolegium Odwoławcze zaskarżoną decyzją utrzymało w mocy powyższą decyzję organu pierwszej instancji. Organ odwoławczy podkreślił, iż skarżący w niniejszej sprawie nie współdziałał z pracownikiem socjalnym w rozwiązywaniu swojej trudnej sytuacji życiowej, co stanowi podstawę odmowy przyznania świadczenia w myśl art. 11 ust. 2 ustawy. Kolegium nie odniosło się natomiast w żaden sposób do prawidłowości obliczenia dochodu skarżącego przez organ pierwszej instancji, mimo, iż organ ten nie uwzględnił stanowiska zawartego w decyzjach SKO z dnia 22 sierpnia 2008 r. i z dnia 14 listopada 2009 r., co do braku podstaw do uwzględnienia w dochodzie strony zasiłku celowego w wysokości 150 zł.
Zaskarżona decyzja została więc wydana z naruszeniem przepisów postępowania, które mogło mieć istotny wpływ na wynik sprawy.
W myśl art. 7 k.p.a. w toku postępowania organy administracji publicznej stoją na straży praworządności i podejmują wszelkie kroki niezbędne do dokładnego wyjaśnienia stanu faktycznego oraz do załatwienia sprawy, mając na względzie interes społeczny i słuszny interes obywateli. Zgodnie zaś z art. 77 § 1 i 80 k.p.a. organ administracji publicznej jest obowiązany w sposób wyczerpujący zebrać i rozpatrzyć cały materiał dowodowy, a następnie na podstawie całokształtu materiału dowodowego ocenić, czy dana okoliczność została udowodniona.
Obowiązki te ciążą zarówno na organie pierwszej, jak i drugiej instancji. Stosownie bowiem do przepisu art. 136 i 138 k.p.a. przedmiotem postępowania odwoławczego jest ponowne rozpoznanie i rozstrzygnięcie sprawy administracyjnej, rozstrzygniętej decyzją organu I instancji.
Należy podkreślić, iż zmiana podstawy materialnoprawnej rozstrzyganej sprawy administracyjnej prowadzi do zmiany przedmiotowej tożsamości sprawy, a to oznacza naruszenie zasady dwuinstancyjności rozpoznania i rozstrzygnięcia sprawy (por. B. Adamiak [w:] B. Adamiak, J. Borkowski, Kodeks postępowania administracyjnego. Komentarz, Wydawnictwo C.H. Beck, Warszawa 2009, s. 487-488).
O ile zatem Kolegium stwierdziło, że podstawę materialnoprawną odmowy przyznania wnioskowanego świadczenia stanowić powinien przepis art.11 ust. 2 ustawy, a nie powołane przez organ pierwszej instancji przepisy art. 8 ust. 1 w zw. z art. 9 i art. 39 ustawy, to organ ten powinien wydać decyzję na podstawie art. 138 § 1 pkt 2 k.p.a., uchylającą decyzję organu pierwszej instancji w całości i odmawiającą skarżącemu przyznania świadczenia w oparciu o wskazany przez siebie przepis.
Utrzymanie w mocy, w oparciu o art. 138 § 1 pkt 1 k.p.a., decyzji Kierownika OPS z dnia 4 maja 2009 r. w sytuacji, gdy Kolegium wskazało inną niż organ pierwszej instancji podstawę prawną odmowy przyznania świadczenia, stanowi istotne naruszenie zasady dwuinstancyjności postępowania, wyrażonej w art. 15 k.p.a. oraz art. 138 k.p.a.
Ponadto Kolegium z naruszeniem przepisów art. 7, 77 § 1, 80 i 107 § 3 k.p.a. nie wyjaśniło przyczyn, z powodu których uznało, iż aktualnie organ pierwszej instancji prawidłowo ustalił dochód strony, mimo, iż organ ten nie uwzględnił stanowiska Kolegium wyrażonego w decyzjach z dnia 22 sierpnia 2008 r. i z dnia 14 listopada 2009 r., co do braku podstaw do uwzględnienia w dochodzie strony zasiłku celowego w wysokości 150 zł.
Zgodnie z art. 8 ust. 3 ustawy, za dochód uważa się sumę miesięcznych przychodów z miesiąca poprzedzającego złożenie wniosku lub w przypadku utraty dochodu z miesiąca, w którym wniosek został złożony, bez względu na tytuł i źródło ich uzyskania, jeżeli ustawa nie stanowi inaczej, pomniejszoną o:
1) miesięczne obciążenie podatkiem dochodowym od osób fizycznych,
2) składki na ubezpieczenie zdrowotne oraz ubezpieczenia społeczne określone w odrębnych przepisach,
3) kwotę alimentów świadczonych na rzecz innych osób.
Do tak ustalonego dochodu nie wlicza się jednorazowego pieniężnego świadczenia socjalnego, wartości świadczeń w naturze, świadczenia przysługującego osobie bezrobotnej na podstawie przepisów o promocji zatrudnienia i instytucjach rynku pracy z tytułu wykonywania prac społecznie użytecznych oraz zapomogi pieniężnej, o której mowa w przepisach o zapomodze pieniężnej dla niektórych emerytów, rencistów i osób pobierających świadczenie przedemerytalne albo zasiłek przedemerytalny w 2007 r. (art. 8 ust. 4).
Przepisy ustawy nie wskazują, co należy rozumieć pod pojęciem jednorazowego pieniężnego świadczenia socjalnego, o którym mówi powołany art. 8 ust. 4 ustawy. W doktrynie i orzecznictwie ugruntowany jest jednak pogląd, iż świadczeniem tego rodzaju jest zasiłek celowy wymieniony w art. 36 pkt 1 litera "c" oraz w art. 39 ustawy (wyrok Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Poznaniu z dnia 23 października 2009 r., II SA/Po 439/09, niepubl., wyrok Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Krakowie z dnia 19 marca 2008 r., II SA/Kr 885/07, niepubl.; I. Sierpowska, Ustawa o pomocy społecznej. Komentarz, Wydawnictwo ABC, Warszawa 2007, s. 67).
O jednorazowym charakterze zasiłku celowego przesądza istota tego świadczenia. Zasiłek celowy przeznaczony jest na zaspokojenie określonej potrzeby, dlatego też nie może mieć charakteru świadczenia wypłacanego w sposób stały i systematyczny, zrównującego charakter tego świadczenia z zasiłkiem stałym bądź też okresowym. Stanowi doraźne świadczenie pieniężne, które w istocie nie jest przyznawane na określony czas, lecz w celu zaspokojenia określonej potrzeby. Tak rozumiany zasiłek celowy nie jest przyznawany na pokrycie pełnych całomiesięcznych kosztów utrzymania osoby objętej pomocą, lecz ma właśnie charakter pomocy doraźnej, ukierunkowanej na konkretny, sprecyzowany cel bytowy (wyrok Naczelnego Sądu Administracyjnego z dnia 31 marca 2008 r., I OSK 853/07, niepubl., wyrok WSA w Gdańsku z dnia 19 czerwca 2008 r., II SA/Gd 295/08, niepubl., wyrok Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Krakowie z dnia 20 grudnia 2008 r., II SA/Kr 294/07, Wspólnota 2009, nr 3, s. 42, wyrok Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Kielcach z dnia 29 października 2008 r., II SA/Ke 437/08, niepubl.; S. Nitecki, Prawo do pomocy społecznej w polskim systemie prawnym, Wydawnictwo Wolters Kluwer, Warszawa 2008, s. 193).
Kolegium, jak wynika z uzasadnień decyzji z dnia 22 sierpnia i 14 listopada 2008 r., również taki pogląd podzieliło, a mimo tego zaskarżoną decyzją utrzymało w mocy decyzję Kierownika OPS z dnia 4 maja 2009 r., uznającą, iż zasiłek celowy przyznany stronie na okres od czerwca do lipca 2008 r. stanowi świadczenie okresowe. Ponownie należy podkreślić, iż organ odwoławczy z naruszeniem przepisów art. 7, 77 § 1, 80 i 107 § 3 k.p.a. nie wyjaśnił przyczyn, z powodu których uznał, iż aktualnie organ pierwszej instancji prawidłowo ustalił dochód strony, mimo, że organ ten nie uwzględnił stanowiska Kolegium wyrażonego w powołanych wyżej decyzjach z dnia 22 sierpnia 2008 r. i z dnia 14 listopada 2009 r., co do braku podstaw do uwzględnienia w dochodzie strony zasiłku celowego w wysokości 150 zł.
Powoduje to konieczność uchylenia zaskarżonej decyzji na podstawie art. 145 § 1 pkt 1 litera "a" i "c" ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. – Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (Dz. U. Nr 153, poz. 1270 ze zm.). Wobec naruszenia przepisów prawa materialnego także przez organ pierwszej instancji, Sąd uchylił również decyzję tego organu, uznając, że jest to konieczne dla końcowego załatwienia sprawy (art. 135 ustawy – Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi).
W związku z uchyleniem decyzji wydanych przez organy administracji obu instancji, nie jest konieczne szczegółowe odniesienie się do wszystkich podniesionych w skardze zarzutów. Sprawa niniejsza zostanie bowiem ponownie rozpoznana w jej całokształcie przez organy administracji, które zobowiązane będą do ustosunkowania się do wszystkich zarzutów skarżącego podniesionych w toku postępowania. Stwierdzić jednak należy, że nie jest uzasadniony zarzut naruszenia przez organy administracji przepisów art. 10 i 81 k.p.a. Zarzut ten mógłby odnieść skutek jedynie wówczas, gdyby stawiająca go strona wykazała, iż zarzucane uchybienie uniemożliwiło jej dokonanie konkretnych czynności procesowych (wyrok Naczelnego Sądu Administracyjnego z dnia 18 maja 2006 r., II OSK 831/05, opubl. w ONSAiWSA 2007, nr 6, poz. 157 oraz glosa W. Tarasa do tego wyroku, OSP 2007, nr 3, poz. 26).
Skarżący nie wykazał w żaden sposób, by został pozbawiony możliwości udowodnienia swoich twierdzeń, czy też możliwości złożenia wyjaśnień i by uchybienie tym przepisom mogło mieć wpływ na wynik sprawy. W szczególności nie wykazał on, że niezawiadomienie go przed wydaniem decyzji o zebraniu materiału dowodowego i możliwości składania wniosków dowodowych uniemożliwiło mu dokonanie w danym postępowaniu konkretnej czynności procesowej, przykładowo złożenia dokumentu czy wskazania nowych dowodów. Zarzut ten jest więc nieuzasadniony.
Dla oceny prawidłowości decyzji organów obu instancji nie mają również znaczenia orzeczenia sądowe powołane przez skarżącego, które zapadły w sprawach rozpoznawanych na podstawie przepisów rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 29 sierpnia 2006 r. w sprawie szczegółowych warunków realizacji programu pomocy dla gospodarstw rolnych w celu złagodzenia skutków suszy (Dz. U. Nr 155, poz. 1109) oraz ustawy z dnia 28 listopada 2003 r. o świadczeń rodzinnych (tekst jednolity: Dz. U. z 2006 r. Nr 139, poz. 992 ze zm.), gdyż przepisy te nie były stosowane przez organy administracji w niniejszej sprawie.
Rozpoznając sprawę ponownie uwzględnią organy administracji wszystkie przedstawione wyżej uwagi. Organy będą miały na uwadze dokonaną przez Sąd wykładnię przepisów ustawy, w szczególności zaś art. 8 ust. 4 ustawy. Wyjaśnią także, na jakiej podstawie do obliczenia dochodu przyjęto dochód skarżącego z czerwca 2008 r., a więc z miesiąca złożenia wniosku. Z akt postępowania administracyjnego wynika, że wniosek Dariusza Marka G. o przyznanie zasiłku celowego w niniejszej sprawie złożony został w dniu 30 czerwca 2008 r., natomiast w dniu 2 lipca 2008 r. dołączone zostało zaświadczenie o statusie bezrobotnego oraz zaświadczenie o wielkości posiadanego gospodarstwa rolnego.
Organ odwoławczy, o ile będzie wydawał w tej sprawie rozstrzygnięcie, powinien ponadto zwrócić uwagę na zachowanie obowiązków wynikających z zasady dwuinstancyjności postępowania.
Uzasadnienie decyzji organów winno odpowiadać wszystkim wymogom określonym w art. 107 § 3 k.p.a., który stanowi, że uzasadnienie faktyczne decyzji powinno w szczególności zawierać wskazanie faktów, które organ uznał za udowodnione, dowodów, na których się oparł, oraz przyczyn, z powodu których innym dowodom odmówił wiarygodności i mocy dowodowej, a uzasadnienie prawne – wyjaśnienie podstawy prawnej decyzji, z przytoczeniem przepisów prawa. Podkreślić należy, że obowiązkiem organów jest odniesienie się do wszystkich zarzutów podnoszonych przez skarżącego w toku postępowania.
Z tych wszystkich względów i na podstawie art. 145 § 1 pkt 1 litera "a" i "c" ustawy – Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi Wojewódzki Sąd Administracyjny w Lublinie orzekł, jak w sentencji.
O kosztach nieopłaconej pomocy prawnej udzielonej z urzędu Sąd orzekł na podstawie art. 250 powołanej wyżej ustawy oraz § 19 pkt 1 w zw. z § 18 ust. 1 pkt 1 litera "c" i § 2 ust. 3 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 28 września 2002 r. w sprawie opłat za czynności adwokackie oraz ponoszenia przez Skarb Państwa kosztów nieopłaconej pomocy prawnej udzielonej z urzędu (Dz. U. Nr 163, poz. 1348 ze zm.).

Uzasadnienie wyroku