Sygnatura:
6014 Rozbiórka budowli lub innego obiektu budowlanego, dokonanie oceny stanu technicznego obiektu, doprowadzenie obiektu do s
Hasła tematyczne:
Prawo pomocy
Skarżony organ:
Inspektor Nadzoru Budowlanego
Data:
2009-06-18
Sąd:
Wojewódzki Sąd Administracyjny w Krakowie
Treść wyniku:
Oddalono wniosek o zwolnienie od kosztów sądowych
Sędziowie:
Monika Rudzka /przewodniczący sprawozdawca/

Sentencja

Referendarz sądowy Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Krakowie – Monika Rudzka po rozpoznaniu w dniu 13 listopada 2009 r. na posiedzeniu niejawnym wniosku E. M. o zwolnienie od kosztów sądowych w sprawie skargi na decyzję […] Wojewódzkiego Inspektora Nadzoru Budowlanego w K. z dnia 26 marca 2009 r., Nr: […] w przedmiocie nakazu rozbiórki p o s t a n a w i a oddalić wniosek o zwolnienie od kosztów sądowych
Uzasadnienie: Do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Krakowie wpłynął wniosek E. M. o zwolnienie od kosztów sądowych w sprawie skargi na decyzję […] Wojewódzkiego Inspektora Nadzoru Budowlanego w K. z dnia 26 marca 2009 r. Nr: […] w przedmiocie nakazu rozbiórki.
Z oświadczenia zawartego we wniosku o przyznanie prawa pomocy wynika, że skarżąca prowadzi gospodarstwo domowe samodzielnie. Jej miesięczny dochód wynosi 1.420 zł i stanowi go emerytura. W skład majątku skarżącej wchodzi połowa domu o powierzchni 40 m- oraz udział – we własności mieszkania o powierzchni 43 m-, w którym zamieszkuje były mąż skarżącej. Wnioskodawczyni dysponuje oszczędnościami w wysokości 10.000 zł. Uzasadniając wniosek o przyznanie prawa pomocy E. M. podniosła argumenty merytoryczne związane ze złożoną skargą.
Mając powyższe na uwadze, zważono, co następuje:
Na wstępie należy wyjaśnić, że zwolnienie od kosztów sądowych stanowi odstępstwo od generalnej zasady odpłatności wymiaru sprawiedliwości wyrażonej w art. 199 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. – Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (Dz. U. Nr 153, poz. 1270 ze zmianami).
Prawo pomocy jest szczególną instytucją postępowania przed sądami administracyjnymi, mającą na celu zagwarantowanie konstytucyjnego prawa do sądu osobom, które nie są w stanie samodzielnie ponieść kosztów postępowania sądowego. Instytucja przyznania prawa pomocy w zakresie częściowym, zgodnie z art. 246 § 1 wspomnianej ustawy przysługuje osobie fizycznej, która wykaże, że nie jest w stanie ponieść pełnych kosztów postępowania bez uszczerbku utrzymania koniecznego dla siebie i rodziny. Prawo pomocy w zakresie częściowym, którego przyznania domaga się skarżąca, obejmuje m. in. zwolnienie tylko od opłat sądowych w całości lub w części albo tylko od wydatków albo od opłat sądowych i wydatków (art. 245 § 3 ustawy).
Użyte w art. 246 ustawy sformułowanie "gdy osoba wykaże" oznacza, iż to na wnoszącym o przyznanie prawa pomocy spoczywa ciężar dowodu, że znajduje się w sytuacji uzasadniającej przyznanie prawa pomocy we wnioskowanym zakresie. Przez uszczerbek utrzymania koniecznego dla siebie i rodziny, o którym mowa w powołanym przepisie, należy zaś rozumieć zachwianie sytuacji materialnej i bytowej strony skarżącej w taki sposób, iż nie jest ona w stanie zapewnić sobie minimum warunków socjalnych.
W orzecznictwie sądowym prezentowane jest stanowisko, że przyznanie prawa pomocy powinno mieć charakter wyjątkowy i winno być stosowane w stosunku do osób charakteryzujących się ubóstwem (przykładowo do takich osób można zaliczyć bezrobotnych bez prawa do zasiłku lub osoby ze względu na okoliczności życiowe pozbawione całkowicie środków do życia). Strona będąca osobą fizyczną powinna partycypować w kosztach postępowania, jeżeli ma jakiekolwiek środki majątkowe, w szczególności posiada stały miesięczny dochód przewyższający ustalone minimalne wynagrodzenie za pracę (post. NSA z dnia 22 grudnia 2002 r., OZ 862/04, niepubl.).
W ocenie orzekającego przedstawiona przez skarżącą sytuacja majątkowa nie daje podstaw do przyznania jej prawa pomocy poprzez zwolnienie od kosztów sądowych. Jak wynika z oświadczenia złożonego we wniosku o przyznanie prawa pomocy skarżąca uzyskuje stałe miesięczne dochody z tytułu emerytury w wysokości 1.420 zł. Uzyskując stałe, pewne dochody skarżąca posiada możliwość gromadzenia środków niezbędnych do prowadzenia zainicjowanego postępowania sądowego. Tym samym nie można stwierdzić, iż skarżąca nie jest w stanie ponieść kosztów sądowych w niniejszej sprawie. Oprócz miesięcznych dochodów skarżąca dysponuje także zasobami pieniężnymi w wysokości 10.000 zł. Posiadane oszczędności pozwolą zatem skarżącej pokryć koszty sądowe w sprawie w sposób całkowicie nieodczuwalny dla jej sytuacji majątkowej.
Należy także zauważyć, że skarżąca jest właścicielką majątku nieruchomego w postaci domu o powierzchni 40 m- oraz współwłaścicielką mieszkania o powierzchni 43 m-. Jest to kwestia istotna dla oceny przesłanek przyznania prawa pomocy, bowiem posiadany majątek może przynosić potencjalne pożytki, może również służyć jako zabezpieczenie pożyczki czy kredytu, jeśli właścicielowi, który jest zobowiązany do poniesienia określonych wydatków, brakuje bieżących środków finansowych (por. postanowienie NSA z dnia 10 stycznia 2005 r., sygn. akt FZ 478/04).
Z tych względów orzeczono jak w sentencji na podstawie art. 245 § 1 i 3, art. 246 § 1 pkt 2 w zw. z art. 258 § 1 i § 2 pkt 7 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. – Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (Dz. U. Nr 153, poz. 1270 ze zmianami).

Uzasadnienie wyroku