Sygnatura:
6313 Cofnięcie zezwolenia na broń
Hasła tematyczne:
Broń i materiały wybuchowe
Skarżony organ:
Komendant Policji
Data:
2009-06-26
Sąd:
Wojewódzki Sąd Administracyjny w Warszawie
Treść wyniku:
Uchylono decyzję I i II instancji
Sędziowie:
Adam Lipiński
Bronisław Szydło
Joanna Kube /przewodniczący sprawozdawca/

Sentencja

Wojewódzki Sąd Administracyjny w Warszawie w składzie następującym: Przewodniczący Sędzia WSA Joanna Kube (spr.), Sędziowie WSA Bronisław Szydło, Adam Lipiński, , Protokolant Agnieszka Bieniewska, po rozpoznaniu na rozprawie w dniu 13 listopada 2009 r. sprawy ze skargi P.S. na decyzję Komendanta Głównego Policji z dnia […] maja 2009 r. nr […] w przedmiocie cofnięcia pozwolenia na broń palną myśliwską 1. uchyla zaskarżoną decyzję oraz utrzymaną nią w mocy decyzję organu I instancji, 2. zaskarżona decyzja nie podlega wykonaniu w całości.
Uzasadnienie: Komendant Główny Policji decyzją z dnia […] maja 2009 r. nr […], po rozpatrzeniu odwołania, na podstawie art. 138 § 1 pkt 1 i art. 268a ustawy z dnia 14 czerwca 1960 r. – Kodeks postępowania administracyjnego (Dz. U. z 2000 r. Nr 98, poz. 1071 ze zm.), zwanej dalej k.p.a. oraz art. 18 ust. 1 pkt 2 w zw. z art. 15 ust. 1 pkt 6 ustawy z dnia 21 maja 1999 r. o broni i amunicji (Dz. U. z 2004 r. Nr 52, poz. 525 ze zm.), utrzymał w mocy decyzję Komendanta Stołecznego Policji z dnia […] lutego 2009 r. nr […] o cofnięciu P.S. pozwolenia na broń palną myśliwską.
Cofnięcie P.S. pozwolenia na posiadanie broni myśliwskiej nastąpiło w związku z ustaleniem, iż popełnił on przestępstwo z art. 177 § 1 k.k. i uznaniem, że istnieje uzasadniona obawa, że może on użyć broni w celu sprzecznym z interesem bezpieczeństwa i porządku publicznego, o której mowa w art. 18 ust. 1 pkt 2 ustawy o broni i amunicji, ponieważ okoliczności ustalone w sprawie potwierdzają, że strona winna być zaliczona do osób wskazanych przez ustawodawcę w art. 15 ust. 1 pkt 6 ustawy o broni i amunicji.
Organ przyjął, iż do przesłanek niepozwalających przyznać prawa do broni, a poprzez dyspozycję art. 18 ust. 1 pkt 2 tej ustawy nakazujących je cofnąć, należy zaliczyć, m. in. przestępstwa przeciwko bezpieczeństwu w komunikacji, a to ze względu na wagę tego rodzaju czynów dla stosunków społecznych, gdyż ich skutkiem może być śmierć lub kalectwo ludzi, a także zniszczenie mienia. P.S. nieumyślnie naruszył zasady bezpieczeństwa w ruchu lądowym w ten sposób, że kierując samochodem po drodze gruntowej nie zachował szczególnej ostrożności podczas zbliżania się do skrzyżowania i nie ustąpił pierwszeństwa przejazdu nadjeżdżającemu tą drogą kierującemu samochodem ciężarowym przez co doprowadził do zderzenia obu pojazdów, co stanowi czyn z art. 177 § 1 k.k. Skutkiem powyższego były obrażenia ciała pasażera pojazdu na czas powyżej siedmiu dni.
Zdaniem Komendanta Głównego Policji, okoliczność ta daje podstawę do uzasadnionej obawy, iż wymieniony może użyć broni w celach sprzecznych z bezpieczeństwem lub porządkiem publicznym. Kierując samochodem i przewożąc pasażera zachował się on bowiem nieodpowiedzialnie i popełnił przestępstwo wymierzone także w życie i zdrowie ludzkie, ponieważ skutkiem tego zachowania były obrażenia osoby, którą przewoził.
Organ, odwołując się do wyroku Naczelnego Sądu Administracyjnego z dnia 29 lutego 2008 r., sygn. akt II OSK 83/07 stwierdził, że należyta staranność i umiejętność przewidywania skutków własnych działań wymagane są nie tylko od prowadzących pojazdy mechaniczne na drogach publicznych, ale i od osób posługujących się bronią, a brak należytej ostrożności i umiejętności przewidywania skutków własnych zachowań może również przy korzystaniu z broni stwarzać realne zagrożenie dla bezpieczeństwa publicznego.
Organ stwierdził, że bez wpływu na ocenę sprawy ma fakt, iż za to przestępstwo nie został skazany, bo sąd warunkowo umorzył postępowanie w tej sprawie, wyznaczając okres próby jednego roku (wyrok Sądu Rejonowego w N. z dnia […] czerwca 2008 r., sygn. akt […] – prawomocny od dnia […] lipca 2008 r.). Warunkowe umorzenie postępowania karnego, o czyn z art. 177 § 1 k.k,. nie oznacza, iż strona czynu nie popełniła. Jest to instytucja prawa karnego immanentnie związana ze stwierdzeniem winy. Organ w tym względzie odwołał się do wyroku Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie z dnia 19 maja 2006 r., sygn. akt VI SA/Wa 2182/05.
Zwrócono uwagę, że P.S. także w przeszłości naruszał zasady bezpieczeństwa w ruchu drogowym, popełniając wykroczenia drogowe, co w powiązaniu z ostatnio popełnionym przez niego przestępstwem z art. 177 § 1 k.k (przeciwko bezpieczeństwu w komunikacji), świadczy o jego lekceważącym stosunku do ładu prawnego i bezwzględnie nakazuje cofnięcie prawa do broni w myśl art. 18 ust. 1 pkt 2 ustawy. Przepis ten ma charakter obligatoryjny i ustawodawca nie pozostawił organom Policji swobody wyboru konsekwencji administracyjnoprawnych wobec takich osób, przyznając tym samym pierwszeństwo interesowi społecznemu przed ich słusznym interesem w posiadaniu pozwolenia na broń.
W konsekwencji nawet pozytywne opinie dotyczące P.S. z miejsca zamieszkania i wśród myśliwych oraz prawidłowe przechowywanie przez niego broni, nie usuwają uzasadnionej obawy możliwości użycia broni w celach sprzecznych z interesem bezpieczeństwa lub porządku publicznego, a tym samym nie dają podstaw do zachowania mu prawa do posiadania broni.
W skardze do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie P.S. wniósł o uchylenie decyzji Komendanta Głównego Policji z dnia […] maja 2009 r. oraz utrzymanej nią w mocy decyzji Komendanta Stołecznego Policji z dnia […] lutego 2009 r.
Zaskarżonej decyzji zarzucił:
naruszenie przepisów prawa materialnego mającego wpływ na wynik sprawy (art. 18 ust. 1 pkt 2 w związku z art. 15 ust. 1 pkt 6 ustawy o broni i amunicji) poprzez ich niewłaściwe zastosowanie, albowiem okoliczności sprawy, oceniane według zasad logiki i doświadczenia życiowego, nie uzasadniają obawy użycia przez skarżącego broni w celach sprzecznych z interesem bezpieczeństwa i porządku publicznego,
naruszenie przepisów postępowania (art. 7 i 107 § 3 k.p.a.) polegające na braku wszechstronnego wyjaśnienia obawy użycia broni w celach sprzecznych z interesem bezpieczeństwa i porządku publicznego. Organ pominął racjonalne motywy uzasadniające zaliczenie skarżącego do osób, o których mowa w art. 15 ust. 1 pkt 6 ustawy o broni i amunicji.
Wnoszący skargę wskazał, że cofnięcie pozwolenia na broń nie uzasadnia sam fakt skazania za popełnienie jakiegokolwiek przestępstwa, lecz tylko sytuacja opisana w normie art. 15 ust. 1 pkt 6 ustawy o broni i amunicji, tj. muszą zaistnieć takie cechy osobowe posiadacza broni, które mogą wskazywać, iż istnieje obawa, że może on użyć broni w sposób sprzeczny z interesem bezpieczeństwa lub porządku publicznego, jak to przyjął Wojewódzki Sąd Administracyjny w Warszawie w wyroku z dnia 6 czerwca 2008 r., sygn. akt VI SA/Wa 550/08.
Skarżący zakwestionował stanowisko organu, że obrażenia ciała pasażera pojazdu doznane w przedmiotowym wypadku stanowią podstawę uzasadnionej obawy, iż skarżący może użyć broni w celach sprzecznych z bezpieczeństwem lub porządkiem publicznym. Za chybione uznał, eksponowanie w przedmiotowej sprawie obligatoryjnego charakteru normy z art. 18 ust. 1 pkt 2 ustawy o broni i amunicji w sytuacji, gdy błędnie oceniono okoliczności istotne dla wypełnienia dyspozycji art. 15 ust. 1 pkt 6 tej ustawy. Skarżący wskazał, że popełnienie po raz pierwszy przestępstwa przeciwko bezpieczeństwu w komunikacji nie wystarcza do uznania, iż obawa, o której mowa w art. 18 ust. 1 pkt 2 w związku z art. 15 ust. 1 pkt 6 powołanej ustawy, jest uzasadniona.
Nie każda osoba skazana winna mieć cofnięte pozwolenie na broń. Istotne jest czy osoba ta posługując się bronią zagraża życiu i zdrowiu innych osób, a więc czy swoim postępowaniem stwarza obawę użycia broni w celu sprzecznym z interesem bezpieczeństwa lub porządku prawnego. Gdyby przyjąć, jak chce organ, że każde przestępstwo powodowałoby cofnięcie pozwolenia na broń to wówczas byłaby to kolejna dodatkowa kara, której jednak przepisy nie przewidują (wyrok Naczelnego Sądu Administracyjnego z dnia 4 czerwca 2007 r., sygn. akt II OSK 863/06).
W odpowiedzi na skargę Komendant Główny Policji wniósł o jej oddalenie, podtrzymując swoje dotychczasowe argumenty faktyczne i prawne.
Wojewódzki Sąd Administracyjny w Warszawie zważył, co następuje:
Stosownie do treści art. 1 ustawy z dnia 25 lipca 2002 r. – Prawo o ustroju sądów administracyjnych (Dz. U. Nr 153, poz. 1269 ze zm.), sądy administracyjne sprawują wymiar sprawiedliwości, m.in. przez kontrolę działalności administracji publicznej, a kontrola ta sprawowana jest pod względem zgodności z prawem, jeżeli ustawy nie stanowią inaczej.
Skarga oceniana pod tym względem zasługuje na uwzględnienie. Organ wydając zaskarżoną decyzję naruszył przepisy prawa materialnego w szczególności przepis art. 18 ust. 1 pkt 2 w związku z art. 15 ust. 1 pkt 6 ustawy z dnia 21 maja 1999 r. o broni i amunicji w stopniu mającym wpływ na wynik sprawy. Naruszone zostały także przepisy proceduralne, które obligują do wszechstronnego wyjaśnienia i załatwienia sprawy, tj. art. 7, 80 i 107 § 3 k.p.a.
Stosownie do przepisu art. 18 ust. 1 pkt 2 ustawy o broni i amunicji, właściwy organ cofa pozwolenie na broń, jeżeli osoba, której takie pozwolenie wydano, należy do osób wymienionych w art. 15 ust. 1 pkt 2-6 tej ustawy. Jednoznaczne brzmienie przepisu art. 18 ust. 1 ustawy "cofa pozwolenie na broń" oznacza, iż decyzja w sprawie cofnięcia pozwolenia na broń nie jest decyzją wydawaną w granicach uznania administracyjnego i ma charakter decyzji związanej. Przepis ten nakłada na organ Policji obowiązek wydania decyzji o cofnięciu pozwolenia na broń w przypadku zaistnienia przesłanek określonych w art. 15 ust. 1 pkt 2-6 ustawy.
Przepis art. 15 ust. 1 pkt 6 ustawy o broni i amunicji stanowi, iż pozwolenia na broń nie wydaje się osobom, co do których istnieje uzasadniona obawa, że mogą użyć broni w celu sprzecznym z interesem bezpieczeństwa lub porządku publicznego, w szczególności skazanym prawomocnym orzeczeniem sądu za przestępstwo przeciwko życiu, zdrowiu lub mieniu albo wobec których toczy się postępowanie karne o popełnienie takich przestępstw. Przepis ten ustanawia negatywne przesłanki, tj. takie, które wyłączają możliwość wydania pozwolenia na broń i ma charakter bezwzględnie wiążący. Odwołanie się przez ustawodawcę w art. 18 ust. 1 pkt 2 ustawy o broni i amunicji do art. 15 ust. 1 pkt 6 oznacza, że organ obligatoryjnie orzeka o cofnięciu pozwolenia na broń wydanego osobie, o której mowa w tym przepisie. Z literalnego brzmienia art. 15 ust. 1 pkt 6 ustawy wynika, że przepis ten ma przede wszystkim zastosowanie do osób skazanych za którekolwiek z przestępstw wymienionych w tym przepisie. A więc osoba, która została skazana prawomocnym wyrokiem sądu za przestępstwo przeciwko życiu i zdrowiu lub mieniu, albo wobec której toczy się postępowanie karne o popełnienie takich przestępstw z mocy prawa jest uznawana za osobę, co do której istnieje uzasadniona obawa, że może użyć broni w celach sprzecznych z interesem bezpieczeństwa lub porządku publicznego. Oznacza to, że sam fakt popełnienia takiego przestępstwa uzasadnia cofnięcie pozwolenia na posiadanie broni. Możliwe jest także cofnięcie pozwolenia na broń osobie podejrzanej (oskarżonej), bądź skazanej za przestępstwo innego rodzaju, niż określone w powyższym przepisie. W takim jednak przypadku cofnięcia pozwolenia na broń nie uzasadnia sam fakt skazania za jakiekolwiek przestępstwo, bądź też przedstawienie zarzutów popełnienia jakiegokolwiek przestępstwa. Konieczne jest stwierdzenie, że posiadacz broni zalicza się do kategorii osób, co do których istnieje uzasadniona obawa, że mogą użyć broni w celu sprzecznym z interesem bezpieczeństwa lub porządku publicznego.
W niniejszej sprawie podstawą cofnięcia P.S. pozwolenia na posiadanie broni było popełnienie przestępstwa z art. 177 k.k. Przestępstwo to nie jest przestępstwem przeciwko życiu i zdrowiu ujętym w rozdziale XIX, czy przeciwko mieniu zawartym w katalogu przestępstw znajdującym się w rozdziale XXV kodeksu karnego. Przestępstwo popełnione przez skarżącego zostało zakwalifikowane do przestępstw przeciwko bezpieczeństwu w komunikacji, które ujęto w rozdziale XXI kodeksu karnego. Zatem zgodnie z wolą ustawodawcy wyrażoną w art. 15 ust. 1 pkt 6 w związku z art. 18 ust. 1 pkt 2 tej ustawy jego popełnienie nie stwarza automatycznie istnienia uzasadnionej obawy, że podmiot, który je popełnił może użyć broni w celu sprzecznym z interesem bezpieczeństwa lub porządku publicznego. W takiej sytuacji sam fakt popełnienia przestępstwa spoza tej grupy nie jest przesłanką samą w sobie do cofnięcia pozwolenia na broń. Gdyby tak było, to ustawodawca dałby temu wyraz wskazując wprost, że każde postawienie w stan oskarżenia stanowi podstawę do cofnięcia pozwolenia na broń. Skoro tak nie jest, to organ, przed wydaniem decyzji o cofnięciu pozwolenia na broń, powinien przeprowadzić wszechstronne postępowanie, w którym za pomocą wszystkich możliwych środków dowodowych oceni, czy istnieje realna i wynikająca z rzeczywistych przesłanek uzasadniona obawa, że broń może być użyta w celu sprzecznym z interesem bezpieczeństwa i porządku publicznego.
W rozpoznawanej sprawie, ocena przez organ tej przesłanki została przeprowadzona wybiórczo i odwołuje się jedynie do samego faktu popełnienia przestępstwa z art. 177 k.k. Jak już powiedziano samo popełnienie tego przestępstwa nie stwarza jeszcze uzasadnionej obawy, że broń może być użyta w celu sprzecznym z interesem bezpieczeństwa i porządku publicznego. Czyn ten, oczywiście naganny, sam w sobie nie podważa bowiem wszelkiej wiarygodności uprawnionego. W takiej sytuacji niezbędne było wykazanie związku przyczynowego między popełnieniem tego czynu a cechami charakteru i postępowaniem uprawnionego, które stwarzałoby obawy podnoszone w art. 15 ust. 1 pkt 6 ustawy o broni i amunicji.
Organ, oceniając ponownie, czy skarżący swoim dotychczasowym postępowaniem stwarza uzasadnioną obawę użycia broni w celu sprzecznym z interesem bezpieczeństwa i porządku publicznego winien wziąć pod uwagę opinie środowiskowe na temat jego dotychczasowego trybu życia, cech charakteru w kontekście życia osobistego, rodzinnego i działalności zawodowej, a także sposób korzystania przez niego z broni myśliwskiej, rodzaj naruszenia prawa jakiego się dopuścił, treść wniosku prokuratora o umorzenie postępowania, a także wyrok Sądu Rejonowego w N. z dnia […] czerwca 2008 r., sygn. akt […] o umorzeniu postępowania na okres jednego roku próby.
Wskazać należy, że w przywołanych przez organ w zaskarżonej decyzji orzeczeniach sądów administracyjnych oceniane w nich decyzje cofające pozwolenia na broń zapadły na tle odmiennych, od obecnie rozstrzyganego, stanów faktycznych. W wyroku Naczelnego Sądu Administracyjnego z dnia 4 czerwca 2007 r., sygn. akt II OSK 863/06 (dostępny w internetowej bazie orzeczeń sądów administracyjnych- http://orzeczenia.nsa.gov.pl) skarga została oddalona w sytuacji popełnienia przestępstwa z art. 177 k.k., którego skutek był śmiertelny, a strona skarżąca została skazana na 1 rok pozbawienia wolności z zawieszeniem na okres 4 lat próby, karę grzywny i zakaz prowadzenia pojazdów na okres 2 lat.
W sprawie natomiast zakończonej wyrokiem Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie z dnia 19 maja 2006 r., sygn. akt VI SA/Wa 2182/05 (dostępny w internetowej bazie orzeczeń sądów administracyjnych- http://orzeczenia.nsa.gov.pl) Sąd, oddalając skargę, zasadnie uznał, że w sytuacji popełnienia przestępstwa przeciwko mieniu, na istnienie uzasadnionej obawy użycia broni w celu sprzecznym z interesem bezpieczeństwa i porządku publicznego nie ma wpływu fakt umorzenia postępowania karnego przez Sąd.
Z tych względów, Wojewódzki Sąd Administracyjny w Warszawie, na podstawie art. 145 § 1 pkt 1 lit a i c ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. – Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (Dz. U. Nr 153, poz. 1270 ze zm.), orzekł jak w punkcie 1 sentencji.
O wstrzymaniu wykonania zaskarżonej decyzji w całości Sąd orzekł, na podstawie art. 152 tej ustawy.

Uzasadnienie wyroku