Sygnatura:
6014 Rozbiórka budowli lub innego obiektu budowlanego, dokonanie oceny stanu technicznego obiektu, doprowadzenie obiektu do s
Hasła tematyczne:
Administracyjne postępowanie
Budowlane prawo
Skarżony organ:
Wojewódzki Inspektor Nadzoru Budowlanego
Data:
2009-04-17
Sąd:
Wojewódzki Sąd Administracyjny w Łodzi
Treść wyniku:
Oddalono skargę
Sędziowie:
Barbara Rymaszewska
Czesława Nowak-Kolczyńska
Grzegorz Szkudlarek /przewodniczący sprawozdawca/
Sentencja
Wojewódzki Sąd Administracyjny w Łodzi Wydział II w składzie następującym: Przewodniczący Sędzia NSA Grzegorz Szkudlarek (spr.) Sędziowie Sędzia WSA Czesława Nowak-Kolczyńska Sędzia WSA Barbara Rymaszewska Protokolant Asystent sędziego Agnieszka Gortych-Ratajczyk po rozpoznaniu na rozprawie w dniu 13 listopada 2009 r. sprawy ze skargi H. P. na decyzję […] Wojewódzkiego Inspektora Nadzoru Budowlanego w Ł. z dnia […] nr […] znak: […] w przedmiocie odroczenia terminu wykonania rozbiórki budynku letniskowo-gospodarczego oddala skargę. LS
Uzasadnienie: […] Wojewódzki Inspektor Nadzoru Budowlanego w Ł. decyzją z dnia […] roku, Nr […] (znak: […]), po rozpatrzeniu odwołania I. F., uchylił decyzję Powiatowego Inspektora Nadzoru Budowlanego w Ł. z dnia […] roku, Nr […] (znak: […]) i przekazał sprawę do ponownego rozpoznania organowi I instancji.
Jak wynika z dokumentów załączonych do akt administracyjnych, organ I instancji decyzją z dnia […] roku odroczył S. P., I. F. i H. P., wykonanie rozbiórki budynku letniskowo – gospodarczego, położonego na terenie nieruchomości w Ł. przy ul. A. 10 (w części południowo – zachodniej działki wzdłuż granicy z nieruchomością przy ul. A. 8) – do dnia 3 września 2017 roku. Mocą tej decyzji organ określił także warunki wykorzystania budynku wskazując, że budynek może być użytkowany na cele rekreacyjne i gospodarcze związane z utrzymaniem należytego porządku na działce. Organ jednocześnie zakazał wykonywania wszelkich robót budowlanych w budynku za wyjątkiem robót konserwacyjnych mających na celu utrzymanie go w istniejącym stanie. Jako podstawę prawną rozstrzygnięcia organ wskazał przepis art. 39 ustawy z dnia 24 października 1974 roku Prawo Budowlane (Dz. U. Nr 38 poz. 229 ze zm.) oraz art. 103 ustawy z dnia 7 lipca 1994 roku Prawo Budowlane (t. j. Dz. U. z 2006 roku Nr 156 poz. 1118 ze zm.). W uzasadnieniu organ wyjaśnił, że ostateczną decyzją organów nadzoru budowlanego na S. P., I. F. i H. P. nałożono obowiązek rozbiórki budynku. Wnioskiem z dnia 4 września 2007 roku H. P. wystąpił o odroczenie, na 10 lat, wykonania obowiązku rozbiórki. Po analizie całości zebranego materiału i wyników kontroli przeprowadzonych w terenie organ stwierdził, że w rozpatrywanej sprawie zostały spełnione wszystkie przesłanki określone w art. 39 Prawa budowlanego. Budynek jest w dobrym stanie technicznym i nie stwarza zagrożenia dla bezpieczeństwa ludzi, a wnioskodawca wraz z żoną użytkują go w okresie letnim do rekreacji mającej na celu poprawę ich zdrowia. Oboje są osobami chorymi, emerytami, a ich środki finansowe nie zezwalają im na inny rodzaj rekreacji. W tej sytuacji organ uznał, że słuszny interes strony został wykazany.
W odwołaniu od powyższej decyzji I. F. wskazała, że została ona wydana z naruszeniem prawa, gdyż wnioskodawca – H. P. nie jest właścicielem budynku.
[…] Wojewódzki Inspektor Nadzoru Budowlanego w Ł. decyzją z dnia […] roku, po rozpoznaniu odwołania, uchylił rozstrzygnięcie I instancji i przekazał sprawę do ponownego rozpoznania temu organowi. W motywach rozstrzygnięcia organ wyjaśnił, że z racji tego, że sporny budynek został wybudowany przed rokiem 1995, zastosowanie w sprawie mają zatem przepisy Prawa budowlanego z 1974 roku. Przepis art. 39 Prawa budowlanego przewiduje możliwość odroczenia orzeczonej na podstawie art. 37 ust. 1 pkt 1 przymusowej rozbiórki obiektu na czas oznaczony i zezwolenia na czasowe wykorzystanie obiektu budowlanego, jeżeli przemawiają za tym względy społeczne i gospodarcze. Z treści tego przepisu wynika, że jeżeli względy społeczne lub gospodarcze przemawiają za celowością czasowego wykorzystania obiektu budowlanego, co do którego wydany został nakaz przymusowej rozbiórki, właściwy organ może odroczyć wykonanie przymusowej rozbiórki na oznaczony czas i zezwolić na czasowe wykorzystanie obiektu budowlanego w sposób określony w decyzji. Tym samym, ustawodawca dopuszcza odstępstwo od zasady przymusowej rozbiórki, tj. zezwala na czasowe wykorzystanie obiektów kwalifikujących się do rozbiórki. Decyzja o odroczeniu terminu rozbiórki ma charakter uznaniowy.
Zdaniem organu odwoławczego, organ I instancji prowadząc postępowanie w sprawie pominął fakt, iż jeden ze współwłaścicieli działki, na której znajduje się budynek gospodarczo – letniskowy, tj. I. F. złożyła w dniu 28 października 2008 roku pisemne oświadczenie, z którego wynika, iż nie wyraża zgody na odroczenie rozbiórki budynku. Organ I instancji nie odniósł się do tej kwestii. Tymczasem odwołująca się niewątpliwie posiada interes prawny w analizowanej sprawie, z uwagi na fakt, że posiada tytuł prawny do działki, na której został zrealizowany rzeczony budynek. Mając to na uwadze, w ocenie organu odwoławczego, nie można pozbawić I. F. wpływu na prowadzone postępowanie w sytuacji gdy została uznana ona za stronę postępowania, a w konsekwencji za jednego z adresatów decyzji rozbiórkowej, a następnie za jednego z adresatów decyzji odraczającej wykonanie rozbiórki budynku.
W skardze na powyższą decyzję H. P. wskazał, że organ nie powinien uwzględniać w sprawie stanowiska I. F., bowiem jest ona wrogo nastawiona do niego. Zdaniem skarżącego, interes prawny odwołującej się był uwzględniony, gdyż odroczenie wykonania nakazu rozbiórki odracza koszty tej rozbiórki, które obciążałyby także ją.
W odpowiedzi na skargę organ wniósł o jej oddalenie.
W toku postępowania sądowego, Wojewódzki Sąd Administracyjny postanowieniem z dnia 21 maja 2009 roku zawiesił postępowanie sądowe z dniem 11 maja 2009 roku. Z uzasadnienia tego postanowienia wynika, że powodem zawieszenia był fakt śmierci uczestniczki postępowania – S. P.
Postanowieniem z dnia 7 sierpnia 2009 roku Wojewódzki Sąd Administracyjny w Łodzi podjął zawieszone postępowanie sądowe z udziałem I. F. i H. P., jako następców prawnych zmarłej uczestniczki postępowania.
Wojewódzki Sąd Administracyjny zważył, co następuje:
Skarga nie zasługuje na uwzględnienie.
Stosownie do postanowień art. 3 § 1 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 roku Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (Dz. U. Nr 153, poz. 1270 ze zm.), Sądy administracyjne sprawują w zakresie swojej właściwości kontrolę działalności administracji publicznej. Oznacza to, iż Sąd bada zgodność z prawem (legalność) zaskarżonego aktu pod kątem jego zgodności z prawem materialnym określającym prawa i obowiązki stron oraz prawem procesowym regulującym postępowanie przed organami administracji publicznej.
Sąd uwzględniając skargę na decyzję uchyla decyzję w całości albo w części, jeżeli stwierdzi naruszenie prawa materialnego, które miało wpływ na wynik sprawy, naruszenie prawa dające podstawę do wznowienia postępowania administracyjnego, bądź inne naruszenie przepisów postępowania, jeżeli mogło ono mieć istotny wpływ na wynik sprawy (art. 145 § 1 pkt 1 lit. "a" – "c" Prawa o postępowaniu przed sądami administracyjnymi).
Stosownie do uregulowania art. 151 Prawa o postępowaniu przed sądami administracyjnymi, w razie nieuwzględnienia skargi, sąd skargę oddala.
Oceniając legalność zaskarżonej decyzji Sąd zważył, że organ II instancji prawidłowo ustalił stan faktyczny i wydał rozstrzygnięcie odpowiadające prawu.
Bezsporne w sprawie jest to, że strona skarżąca w treści skargi kwestionuje decyzję organ II instancji uchylającą rozstrzygnięcie I instancji i przekazującą sprawę do ponownego rozpoznania.
Nie ulega również wątpliwości, że budynek letniskowo – gospodarczy stanowiący, w chwili obecnej, współwłasność strony skarżącej i uczestniczki postępowania został wzniesiony przed rokiem 1995. Nadto, niewątpliwym jest, że na tychże współwłaścicieli został nałożony obowiązek rozbiórki tego budynku na podstawie art. 37 Prawa budowlanego z 1974 roku. Z uwagi bowiem na datę wzniesienia tego budynku, znajdują w sprawie zastosowanie przepisy ustawy z 1974 roku. Fakty te nie są kwestionowane przez żadną ze stron postępowania.
W stanie faktycznym sprawy, jeden ze współwłaścicieli, a jednocześnie skarżący w sprawie wystąpił z wnioskiem o odroczenie terminu wykonania obowiązku rozbiórki budynku. Organ I instancji uwzględnił ten wniosek i decyzją odroczył termin wykonania rozbiórki na 10 lat. Po rozpatrzeniu odwołania drugiego ze współwłaścicieli, organ II instancji uchylił to rozstrzygnięcie. Organ odwoławczy wskazał, że organ I instancji w sprawie winien uwzględnić stanowisko strony odwołującej się i jednocześnie jednego ze współwłaścicieli nieruchomości.
Zgodnie z art. 103 ust. 2 ustawy z dnia 7 lipca 1994 roku – Prawo budowlane (t. j.: Dz. U. z 2006 roku, Nr 156, poz. 1118 ze zm.), do obiektów, których budowa została zakończona przed dniem wejścia w życie ustawy nie stosuje się przepisu art. 48 ustawy. Do takich obiektów stosuje się przepisy dotychczasowe. W uchwale składu siedmiu sędziów z dnia 26 listopada 2001 roku, wydanej w sprawie o sygnaturze OPS 4/01 (opublikowanej w ONSA 2002/2/58), Naczelny Sąd Administracyjny wyjaśnił, że do obiektu budowlanego, którego budowa została zakończona przed dniem 1 stycznia 1995 roku i którego przymusową rozbiórkę nakazano decyzją administracyjną wydaną po dniu 1 stycznia 1995 roku, na podstawie art. 37 ust. 1 pkt 1 i art. 54 ust. 1 Prawa budowlanego z 1974 roku w związku z art. 103 ust. 2 Prawa budowlanego z 1994 roku, może mieć zastosowanie przepis art. 39 Prawa budowlanego z 1974 roku.
Jako podstawę prawną rozstrzygnięcia organy wskazały właśnie przepis art. 39 Prawa budowlanego z 1974 roku. Zgodnie z tym przepisem, jeżeli względy społeczne lub gospodarcze przemawiają za celowością czasowego wykorzystania obiektu budowlanego, co do którego wydany został nakaz przymusowej rozbiórki na podstawie art. 37 ust. 1 pkt 1, lub w wypadku, o którym mowa w art. 38 ust. 2, właściwy terenowy organ administracji państwowej może odroczyć wykonanie przymusowej rozbiórki na oznaczony czas i zezwolić na czasowe wykorzystanie obiektu budowlanego w sposób określony w decyzji. W przepisie tym ustawodawca użył sformułowania "może odroczyć" (wykonanie przymusowej rozbiórki), co wskazuje na uznaniowy charakter podejmowanego w tej sprawie rozstrzygnięcia. Organ podejmujący decyzję zobowiązany jest do dokładnego zbadania, czy zaistniały w danej sprawie względy społeczne lub gospodarcze przemawiające za celowością czasowego wykorzystania obiektu budowlanego. Pojęcia te mają charakter niedookreślony, zatem organ jest zmuszony do każdorazowego ich interpretowania w kontekście okoliczności każdorazowej sprawy. Ponadto trzeba zwrócić uwagę, że komentowany przepis ma zastosowanie tylko w wyjątkowych sytuacjach, zasługujących na szczególne uwzględnienie, o czym świadczą określone w nim przesłanki odroczenia wykonania rozbiórki, natury społecznej lub gospodarczej, świadczące o tym, że realizacja celu jakim jest porządek w dziedzinie budownictwa czasowo ustąpić musi wartościom bliżej przez ustawodawcę niesprecyzowanym, ale które muszą być na tyle doniosłe i wyjątkowe aby nie przekreślały celów nadrzędnych wynikających z konstrukcji przepisów dotyczących eliminacji samowoli budowlanych. W wyroku z dnia 10 kwietnia 2003 roku, sygn. akt IV SA 2603/01, Naczelny Sąd Administracyjny wyjaśnił, iż "treść art. 39 wskazuje, że odroczenie orzeczonej przymusowej rozbiórki obiektu budowlanego może być dokonane w przypadkach szczególnie uzasadnionych względami społecznymi lub gospodarczymi", np. gdy rozbiórka dotyczy domu, który jest jedynym miejscem zamieszkania rodziny (por. także Wojewódzki Sąd Administracyjny w Olsztynie w wyroku z dnia 18 marca 2008 roku, II SA/Ol 751/07, oraz Wojewódzki Sąd Administracyjny w Gdańsku w wyroku z dnia 17 lipca 2008 roku, sygn. akt II SA/Gd 206/07, dostępne na stronie internetowej https://cbois.nsa.gov.pl).
Poza sporem jest to, że dokumenty załączone do akt administracyjnych wskazują, że nieruchomość stanowi współwłasność skarżącego i uczestniczki postępowania. Jest to okoliczność bezsporna, która nie jest kwestionowana przez żadną ze stron. Postępowanie wszczęte wnioskiem o odroczenie terminu wykonania nakazu rozbiórki, zostało przeprowadzone z udziałem strony skarżącej i uczestniczki postępowania, czyli obu współwłaścicieli. Tym niemniej, w toku rozpoznawania sprawy organ I instancji uwzględnił tylko stanowisko jednego ze współwłaścicieli. Sąd rozpoznając przedmiotową sprawę uznał, że orzekając o sytuacji prawnej nieruchomości objętej współwłasnością organ powinien uwzględnić stanowisko każdego ze współwłaścicieli w sprawie, w sytuacji gdy zarząd nieruchomością wspólną przebiega według zasad ogólnych.
Z zasad ogólnych prawa wynika, że własność tej samej rzeczy może przysługiwać niepodzielnie kilku osobom – współwłasność (art. 195 Kodeksu cywilnego). Zgodnie z treścią art. 199 Kodeksu cywilnego, do rozporządzania rzeczą wspólną oraz do innych czynności, które przekraczają zakres zwykłego zarządu, potrzebna jest zgoda wszystkich współwłaścicieli, w braku takiej zgody współwłaściciele, których udziały wynoszą co najmniej połowę, mogą żądać rozstrzygnięcia przez sąd, który orzeknie mając na względzie cel zamierzonej czynności oraz interesy wszystkich współwłaścicieli. Jednocześnie z dokumentów załączonych do akt administracyjnych nie wynika, by skarżący był osobą wyłącznie upoważnioną do zarządu nieruchomością. W takiej sytuacji, skarżący, jak i organy administracji muszą uwzględniać stanowisko drugiego ze współwłaścicieli. Dlatego, skład orzekający w sprawie uznał, że uchylenie decyzji I instancji przez organ odwoławczy było uzasadnione.
Ustosunkowując się do zarzutów skargi należy powtórzyć argumenty wskazane przez organ odwoławczy. Mianowicie, w sytuacji konfliktu między współwłaścicielami nieruchomości, każdy z nich może wystąpić do sądu o wniesienie współwłasności lub ustanowienie szczególnych zasad zarządu taką nieruchomością. Tym niemniej kwestia ta nie należy do kompetencji organów nadzoru budowlanego i nie leży w kognicji Sądu, bowiem wykracza poza ramy niniejszego postępowania.
Konkludując rozważania, Sąd uznał działanie organów administracji w sprawie za zgodne z regulacją prawa materialnego. Skład orzekający nie dopatrzył się naruszenia przepisów procedury w stopniu mającym istotny wpływ na wynik sprawy. Wobec czego, na podstawie art. 151 Prawa o postępowaniu przed sądami administracyjnymi, orzekł o oddaleniu skargi.
K.O.
Uzasadnienie wyroku