Sygnatura:
6157 Opłaty związane ze wzrostem wartości nieruchomości
Hasła tematyczne:
Odrzucenie skargi
Skarżony organ:
Samorządowe Kolegium Odwoławcze
Data:
2009-10-26
Sąd:
Wojewódzki Sąd Administracyjny w Łodzi
Treść wyniku:
Odrzucono skargę
Sędziowie:
Grzegorz Szkudlarek /przewodniczący sprawozdawca/

Sentencja

Dnia 13 listopada 2009 roku Wojewódzki Sąd Administracyjny w Łodzi – Wydział II w składzie następującym: Przewodniczący Sędzia NSA Grzegorz Szkudlarek po rozpoznaniu w dniu 13 listopada 2009 roku na posiedzeniu niejawnym sprawy ze skargi Wójta Gminy D. na decyzję Samorządowego Kolegium Odwoławczego w Ł. z dnia […] roku Nr […] w przedmiocie opłaty adiacenckiej p o s t a n a w i a: – odrzucić skargę. K.O.
Uzasadnienie: Wójt Gminy D. wniósł, za pośrednictwem Samorządowego Kolegium Odwoławczego w Ł., skargę do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Łodzi, na decyzję z dnia […] roku w przedmiocie opłaty adiacenckiej.
W odpowiedzi na skargę strona przeciwna wniosła o jej odrzucenie, gdyż została ona wniesiona przez organ orzekający w I instancji.
Wojewódzki Sąd Administracyjny zważył, co następuje:
Podstawowym zagadnieniem do rozważenia w przedmiotowej sprawie jest kwestia dopuszczalności wniesienia skargi przez Wójta Gminy.
Zgodnie z unormowaniem art. 50 § 1 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 roku Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (Dz. U. Nr 153, poz. 1270 ze zm.), uprawnionym do wniesienia skargi jest każdy, kto ma w tym interes prawny, prokurator, Rzecznik Praw Obywatelskich oraz organizacja społeczna w zakresie jej statutowej działalności, w sprawach dotyczących interesów prawnych innych osób, jeżeli brała udział w postępowaniu administracyjnym. W myśl unormowania art. 5 § 2 Kodeksu postępowania administracyjnego, ilekroć w przepisach kodeksu postępowania administracyjnego mowa jest o organach administracji publicznej rozumie się przez to m. in. organy jednostek samorządu terytorialnego. Wynika stąd, iż treść art. 50 § 1 Prawa o postępowaniu przed sądami administracyjnymi, ma zastosowanie również do decyzji organów samorządu terytorialnego.
Analiza treści unormowania art. 50 § 1 Prawa o postępowaniu przed sądami administracyjnymi wskazuje, iż o statusie strony w postępowaniu sądowym decyduje posiadanie interesu prawnego. Podstawę procesowej legitymacji strony musi stanowić przepis prawa materialnego wskazujący na własne prawo (interes prawny) lub obowiązek podmiotu, które podlegają skonkretyzowaniu w postępowaniu administracyjnym. Tak więc istotą interesu prawnego jest jego związek z konkretną normą prawa materialnego – taką normą, która można wskazać jako jego podstawę i z której podmiot legitymujący się tym interesem może wywodzić swoje racje. Stwierdzenie istnienia interesu prawnego sprowadza się zatem do ustalenia związku o charakterze materialno – prawnym między obowiązującą normą, a sytuacją prawną konkretnego podmiotu. Istnienia interesu prawnego należały zawsze poszukiwać w prawie materialnym, którego konkretna norma nabiera cech uprawnień lub obowiązków strony, przy rozstrzyganiu sprawy indywidualnej. A ponieważ brzmienie odpowiednika art. 50 Prawa o postępowaniu przed sądami administracyjnymi, czyli art. 33 ust. 2 ustawy z dnia 11 maja 1995 roku o Naczelnym Sądzie Administracyjnym (Dz. U. Nr 74, poz. 368 ze zm.), było podobne, orzecznictwo, jak i poglądy doktryny wyrażone w trakcie obowiązywania poprzedniej regulacji, zachowały swoją aktualność.
Wobec tego należy w pełni zgodzić się ze stanowiskiem Naczelnego Sądu Administracyjnego wyrażonym w wyroku z dnia 3 czerwca 1996 roku, II SA 74/96 (ONSA 1997/2/89), iż interes prawny podmiotu wnoszącego skargę do sądu przejawia się w tym, iż podmiot ten działa bezpośrednio, we własnym imieniu i ma roszczenie o przyznanie uprawnienia lub zwolnienie z nałożonego obowiązku. Kryterium "interesu prawnego" ma zatem charakter materialno – prawny i wymaga stwierdzenia związku między sferą indywidualnych praw i obowiązków skarżącego, a kontestowanym w skardze aktem lub czynnością organu administracji. O możliwości żądania wszczęcia postępowania sądowoadministracyjnego decydują przesłanki zbliżone do tych, które stanowią podstawę legitymacji procesowej strony w administracyjnym postępowaniu jurysdykcyjnym (por. J. P. Tarno, Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi, Komentarz, Warszawa 2004, str. 89).
Bezspornym jest, iż skargę na decyzję Samorządowego Kolegium Odwoławczego, wniósł organ administracji publicznej, reprezentując interesy gminy. Sąd zauważa, iż postępowanie administracyjne dotyczyło wniosku o ustalenie warunków zabudowy dla inwestycji. W postępowaniu tym Wójt Gminy nie występował w charakterze strony, ale organu wyposażonego w kompetencje do władczego rozstrzygnięcia sprawy indywidualnej i wydania decyzji administracyjnej w I instancji. Pozycja tego organu nie uległa zmianie w późniejszym czasie. Zarówno, gdy Wójt Gminy wydawał decyzje, jak i wnosił skargę nie był i nie będzie stroną postępowania, ponieważ korzysta z uprawnień władczych. Dopuszczenie do złożenia skargi przez organ I instancji doprowadziłoby do sytuacji, w której stronami postępowania sądowego byłyby dwa organy administracji publicznej orzekające w sprawie (por. uzasadnienie uchwały SN z dnia 22 października 1984 roku, III AZP 5/84, OSN 1985/7/86 z aprobującą glosą J. Borkowskiego – OSP 1986/ 2/26).
Pojęcie "interesu prawnego" w rozumieniu regulacji ustawy o Naczelnym Sądzie Administracyjnym, jak i ustawy prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi, musi wynikać z przepisu prawa materialnego. Musi to być taki przepis, z którego dla danego podmiotu wynikają prawa lub obowiązki pozostające w związku z konkretnym rozstrzygnięciem. Innymi słowy, interes prawny będzie posiadał taki podmiot, dla którego istnieje przepis prawa materialnego, z którego dla tego podmiotu można wyprowadzić uprawnienie lub obowiązek.
Od interesu prawnego należy odróżnić interes faktyczny, kiedy to konkretny podmiot jest wprawdzie zainteresowany rozstrzygnięciem sprawy administracyjnej lecz dla którego z przepisu prawa materialnego nie wynikają żadne uprawnienia lub obowiązki. Podmiot taki nie posiada, zatem uprawnień lub obowiązków chronionych przepisami prawa. Pogląd taki wyraził Naczelny Sąd Administracyjny w wyroku z dnia 15 grudnia 1998 roku, II SA 1355/98 (nie publ.), w wyroku z dnia 5 października 1998 roku, II SA 1104/98 (nie publ.), w wyroku z dnia 19 stycznia 1995 roku, I SA 1326/93 (Glosa 1996/1/5) i w wyroku datowanym na 13 grudnia 1992 roku, I SA 1725/93 (Glosa 1997/4/13).
Konkludując, w rozpatrywanej sprawie strona skarżąca nie ma interesu prawnego we wniesieniu skargi na decyzję Samorządowego Kolegium Odwoławczego. Gminie nie przysługuje żaden tytuł prawny do nieruchomości. Z uwagi na brak interesu prawnego Wójt Gminy nie jest podmiotem uprawnionym do wniesienia skargi do sądu administracyjnego (por. wyrok NSA z dnia 29 listopada 2005 roku, FSK 2631/04, Lex Nr 236287; wyrok NSA z dnia 16 lutego 2005 roku, OSK 1017/04, Lex Nr 171164; postanowienie NSA z dnia 24 maja 2006 roku, II FSK 818/05, Lex Nr 274863).
W orzecznictwie przyjmuje się pogląd, iż w jednym postępowaniu nie może mieć miejsca łączenie funkcji procesowych organu prowadzącego postępowanie i strony tego postępowania. Postępowanie sądowoadministracyjne nie może zostać więc wszczęte z inicjatywy organu administracji publicznej, nie może być też zainicjowane z urzędu. Postępowanie takie nie może być wykorzystywane w celu rozstrzygania sporów na tle odmiennych poglądów między organami różnych szczebli (por. T. Woś, Postępowanie sądowoadministracyjne, Warszawa 1996, str. 103). Wynika stąd, że postępowanie administracyjne może zostać wszczęte jedynie na wniosek podmiotu pozostającego poza systemem organów, których działalność ma podlegać kontroli.
Podobnie w uchwale składu siedmiu sędziów Naczelnego Sądu Administracyjnego z dnia 19 maja 2003 roku, OPS 1/03 (ONSA 2003/4/115) przyjęto, iż powierzenie organowi jednostki samorządu terytorialnego właściwości do orzekania w sprawie indywidualnej, w formie decyzji administracyjnej, wyłącza możliwość dochodzenia przez tę jednostkę jej interesu prawnego w trybie postępowania administracyjnego, jak i sądowoadministracyjnego.
Konkludując powyższe rozważania, skład orzekający w przedmiotowej sprawie stanął na stanowisku, że Wójt Gminy nie jest podmiotem uprawnionym do wniesienia skargi do sądu administracyjnego. W tej sytuacji Sąd powyższą skargę odrzucił na postawie art. 58 § 1 pkt 6 i § 3 Prawa o postępowaniu przed sądami administracyjnymi.
K.O.

Uzasadnienie wyroku