Sygnatura:
6014 Rozbiórka budowli lub innego obiektu budowlanego, dokonanie oceny stanu technicznego obiektu, doprowadzenie obiektu do s
Hasła tematyczne:
Prawo pomocy
Sygn. powiązane: II SA/Kr 863/07
Skarżony organ:
Wojewoda
Data:
2008-07-14
Sąd:
Naczelny Sąd Administracyjny
Treść wyniku:
Oddalono zażalenie
Sędziowie:
Jerzy Siegień /przewodniczący sprawozdawca/

Sentencja

Naczelny Sąd Administracyjny w składzie: Sędzia del. WSA Jerzy Siegień po rozpoznaniu w dniu 21 sierpnia 2008 r. na posiedzeniu niejawnym w Izbie Ogólnoadministracyjnej zażalenia K. W. i Z. W. na postanowienie Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Krakowie z dnia 28 marca 2008 r. sygn. akt II SA/Kr 863/07 zwalniającego K. W. i Z. W. w 2/5 części od wpisu sądowego, a w pozostałym zakresie oddalającego wniosek o przyznanie prawa pomocy w sprawie ze skargi K. W. i Z. W. na decyzję Wojewody M. z dnia […] nr […] w przedmiocie umorzenia postępowania w sprawie pozwolenia na rozbiórkę postanawia: oddalić zażalenie.
Uzasadnienie: Postanowieniem z dnia 6 listopada 2007 r. referendarz sądowy w WSA w Krakowie przyznał skarżącym K. W. i Z. W. prawo pomocy poprzez zwolnienie w 2/5 części od wpisu sądowego, a w pozostałym zakresie wniosek o przyznanie prawa pomocy oddalił uznając, że wnioskodawcy nie wykazali w sposób wystarczający i skuteczny, iż nie są w stanie ponieść jakichkolwiek kosztów postępowania w sprawie, która to przesłanka uzasadniałaby przyznanie prawa pomocy w zakresie całkowitym.
Wobec wniesienia przez wnioskodawców sprzeciwu od postanowienia z dnia 6 listopada 2007 r. wniosek K. W. i Z. W., stosownie do treści art. 260 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. – Prawo o postępowaniu przed sadami administracyjnymi (Dz. U. Nr 153, poz. 1270 ze zm.), zwanej dalej "p.p.s.a.", rozpoznał ponownie Wojewódzki Sąd Administracyjny w Krakowie, który postanowieniem z dnia 28 marca 2008 r., sygn. akt II SA/Kr 863/07 przyznał K. W. i Z. W. prawo pomocy w zakresie częściowym obejmującym zwolnienie od obowiązku uiszczenia 2/5 części wpisu od skargi, w pozostałym zaś zakresie wniosek o zwolnienie z kosztów sądowych oraz wniosek o ustanowienie adwokata z urzędu oddalił.
W uzasadnieniu Sąd wskazał, że pismem z dnia 29 października 2007 r. K. W. i Z. W. wnieśli o przyznanie im prawa pomocy w zakresie zwolnienia od kosztów sądowych oraz ustanowienia adwokata. Wnioskodawcy podali, że są osobami w podeszłym wieku, schorowanymi, wymagającymi stałego i kosztownego leczenia. Podkreślili, że z uwagi na wiek i stan zdrowia nie są w stanie sami zadbać o swoje interesy. Oświadczyli, że są właścicielami połowy domu o powierzchni 75 m2 i nieruchomości o powierzchni 463 m2 . Mając na uwadze przedłożone przez skarżących dokumenty potwierdzające wysokość dochodu w 2007 r. Sąd wskazał, że wspólne miesięczne dochody skarżących wynoszą […] zł (kwota ta stanowi sumę emerytur stron oraz dochodu z najmu) natomiast suma miesięcznych wydatków oscyluje wokół kwoty […]-[…] zł. Odejmując kwotę wydatków oraz podatki i składki na ubezpieczenie zdrowotne (około […] zł miesięczne) Sąd uznał, że pozostająca skarżącym kwota […] zł miesięcznie na zakup żywności i inne wydatki (jak np. opłacenie kwoty […] zł za wykonanie prac porządkowych czy też remont domu) jest wystarczająca by uiścić 3/5 kwoty wpisu wynoszącej 300 zł, jak i na wynajęcie profesjonalnego pełnomocnika do sprawy. Sąd podkreślił, że postępowanie sądowe z założenia jest objęte wymogiem uiszczania stosownych opłat i z przedłożonych przez skarżących dokumentów wynika, iż uzyskują oni dochód pozwalających na pokrycie tych opłat. Czym innym jest natomiast to, że skarżący mogliby przeznaczyć środki konieczne na pokrycie kosztów sądowych na inne, ważne dla nich, cele.
Skarżący w dniu 7 maja 2008 r. złożyli zażalenie na powyższe postanowienie wnosząc o jego uchylenie i przyznanie prawa pomocy w zakresie zwolnienia od kosztów sądowych w całości i ustanowienie adwokata z urzędu. Podnieśli, że ustalona przez Sąd kwota przychodów z tytułu najmu nie uwzględnia kosztów związanych z utrzymaniem nieruchomości, takich jak: podatek od nieruchomości, opłata za wodę i kanalizację, koszty bieżących napraw i konserwacji budynku. Wyliczona natomiast przez Sąd kwota miesięcznych dochodów stron w wysokości […] zł jest w istocie kwotą ich miesięcznych przychodów. Powyższe, zdaniem skarżących, spowodowało zawyżenie ich miesięcznych dochodów o 1000 zł. Skarżący zakwestionowali także przyjętą w uzasadnieniu postanowienia wysokość miesięcznych opłat za energię elektryczną, wskazując, że kwota ta to około […] zł miesięcznie, a nie […] zł jak ustalił Sąd. Podnieśli, że po uiszczeniu należnych opłat pozostaje im na zakup żywności i inne bieżące wydatki około […] zł. Podali, że wyniki wykonanych przez nich badań słuchu wykazały głuchotę wymagającą protezowania każdego ze skarżących aparatem słuchowym, przy czym koszt jednego aparatu to […] zł. Nadto w dniu 11 czerwca 2008 r. skarżący złożyli pismo zawierające oświadczenie, że od kilku miesięcy nie uzyskują dochodu z najmu i ich sytuacja finansowa uległa pogorszeniu.
Naczelny Sąd Administracyjny zważył, co następuje:
Zażalenie nie może zostać uwzględnione. Należy podkreślić, że zasadą postępowania sądowoadministracyjnego jest, stosownie do art. 199 p.p.s.a., ponoszenie przez stronę kosztów sądowych związanych ze swym udziałem w sprawie. Tak więc podmiot wnoszący skargę do sądu administracyjnego powinien partycypować w kosztach związanych z prowadzeniem postępowania. Instytucja prawa pomocy ma natomiast charakter wyjątkowy i jest przyznawana osobom charakteryzującym się trudną sytuacją materialną, zaś ciężar wykazania okoliczności uzasadniających przyznanie prawa pomocy spoczywa na stronie składającej wniosek o jego przyznanie.
Zgodnie natomiast z treścią art. 246 § 1 pkt 1 p.p.s.a. przyznanie prawa pomocy osobie fizycznej w zakresie całkowitym tj. obejmującym zwolnienie od kosztów sądowych oraz ustanowienie adwokata następuje, gdy osoba ta wykaże, że nie jest w stanie ponieść jakichkolwiek kosztów postępowania.
W ocenie Naczelnego Sądu Administracyjnego – Wojewódzki Sąd Administracyjny w Krakowie prawidłowo zbadał sytuację majątkową skarżących i zasadnie doszedł do przekonania, że uiszczenie wpisu w 3/5 jego wysokości tj. 300 zł oraz opłacenie pomocy prawnej w niniejszej sprawie nie przekracza ich możliwości finansowych.
Nie może odnieść zamierzonego skutku zarzut "zawyżenia" przez Sąd pierwszej instancji miesięcznych dochodów skarżących. Co prawda rację mają skarżący podnosząc, że WSA w Krakowie nazwał kwotę ich miesięcznego przychodu ([…] zł) miesięcznym dochodem. Należy jednak zauważyć, że dokonując wyliczenia środków, jakie pozostają skarżącym na bieżące miesięczne wydatki i z których mogliby ponieść koszty postępowania przed sądem, Sąd pomniejszył wspomniany przychód nie tylko o wysokość ponoszonych opłat i koszty zakupu leków, ale również o kwoty należnych podatków i składek na ubezpieczenie zdrowotne. W tej sytuacji stanowisko skarżących nie znajduje uzasadnienia. Podnoszona natomiast w zażaleniu kwestia ponoszenia przez skarżących kosztów utrzymania nieruchomości oraz wyższych opłat za energię elektryczną nie ma istotnego wpływu na prawidłowość rozstrzygnięcia zawartego w zaskarżonym postanowieniu.
Słusznie również uznał WSA w Krakowie, że rozpoznając wniosek o przyznanie prawa pomocy Sąd bada wyłącznie czy strona skarżąca osiąga dochód w takiej wysokości, która pozwala na opłacenie kosztów postępowania sądowego. Oznacza to, że poza oceną Sądu jest czy środki wydatkowane na pokrycie kosztów sądowych skarżący mogliby przeznaczyć na inne cele, nawet tak istotne jak zakup sprzętów wyposażenia domowego czy aparatów słuchowych.
Odnosząc się do oświadczenia skarżących z dnia 10 czerwca 2008 r., z którego wynika, że od kilku miesięcy nie uzyskują oni dochodu z najmu należy zauważyć, iż skarżący w żaden sposób nie uprawdopodobnili powyższego faktu. Ponadto zmiana sytuacji majątkowej strony może stanowić podstawę do przyznania prawa pomocy na podstawie nowego wniosku, w związku ze zmianą sytuacji materialnej strony.
Z uwagi na powyższe, na podstawie art. 184 w związku z art. 197 § 2 p.p.s.a. należało orzec jak w sentencji postanowienia.

Uzasadnienie wyroku