Sygnatura:
6019 Inne, o symbolu podstawowym 601
Hasła tematyczne:
Nadzór budowlany
Skarżony organ:
Inspektor Nadzoru Budowlanego
Data:
2009-06-22
Sąd:
Wojewódzki Sąd Administracyjny w Warszawie
Treść wyniku:
Stwierdzono nieważność zaskarżonej decyzji
Sędziowie:
Małgorzata Miron /przewodniczący sprawozdawca/
Mirosława Kowalska
Tadeusz Nowak

Sentencja

Wojewódzki Sąd Administracyjny w Warszawie w składzie następującym: Przewodniczący Sędzia WSA Małgorzata Miron (spr.), , Sędzia WSA Mirosława Kowalska, Sędzia WSA Tadeusz Nowak, Protokolant Agnieszka Ciszek, po rozpoznaniu na rozprawie w dniu 16 listopada 2009 r. sprawy ze skargi Związku Polskich Artystów Plastyków w W. na decyzję […] Wojewódzkiego Inspektora Nadzoru Budowlanego z dnia […]kwietnia 2009 r. nr […] w przedmiocie umorzenia postępowania w ramach nadzoru budowlanego I. stwierdza nieważność zaskarżonej decyzji, II. stwierdza, że zaskarżona decyzja nie podlega wykonaniu do czasu uprawomocnienia się niniejszego wyroku, III. zasądza od […] Wojewódzkiego Inspektora Nadzoru Budowlanego na rzecz skarżącego Związku Polskich Artystów Plastyków w W. kwotę 750 zł (siedemset pięćdziesiąt złotych) tytułem zwrotu kosztów postępowania sądowego.
Uzasadnienie: Sygnatura akt VIISA/Wa 1059/09
UZASADNIENIE
Decyzją z dnia […] kwietnia 2009r. nr […] […] Wojewódzki Inspektor Nadzoru Budowlanego na podstawie art. 138 § 2 kpa – po rozpatrzeniu odwołania Zarządu Nieruchomości ul. G. w W. uchylił w całości decyzję Powiatowego Inspektora Nadzoru Budowlanego W. z dnia […]11.2008r. umarzającą postępowanie administracyjne w sprawie dotyczącej samowolnej zmiany sposobu użytkowania lokalu nr […] znajdującego się w budynku mieszkalnym przy ul. G. w W. i przekazał sprawę do ponownego rozpatrzenia przez organ I instancji.
W uzasadnieniu rozstrzygnięcia organ odwoławczy wskazał na następujące ustalenia faktyczne i prawne:
Na wniosek Zarządu Nieruchomości ul. G. w W. przed PINB W. zostało wszczęte postępowanie administracyjne w sprawie dotyczącej samowolnej zmiany sposobu użytkowania lokalu nr […] znajdującego się w budynku mieszkalnym przy ul. G.w W..
PINB W. – po uprzednim przeprowadzeniu czynności kontrolnych w dniach […].07.2008 r. i […].10.2008 r. – wydał w dniu […].11.2008 r. decyzję nr […], umarzającą postępowanie administracyjne w sprawie dotyczącej samowolnej zmiany sposobu użytkowania w/w lokalu.
Od powyższej decyzji odwołał się w ustawowym terminie Zarząd Nieruchomości ul. G.w W., wnosząc o jej uchylenie.
Rozpoznając ponownie sprawę w wyniku złożonego odwołania organ odwoławczy stwierdził, że umorzenie postępowania w mniejszej sprawie administracyjnej nastąpiło przedwcześnie, zważywszy, że postępowanie dowodowe nie dowiodło w sposób niebudzący wątpliwości, że lokal nr […] znajdujący się w budynku przy ul. G. jest wykorzystywany zgodnie z jego przeznaczeniem (tzn. jako lokal mieszkalny), a nie -jak twierdzi strona skarżąca – na cele biurowe.
Organ wskazał, że z treści protokołu PINB W. z dnia […].06.2008 r. wynika, że: "W dniu oględzin ww. lokal użytkowany jest jako biuro". Podobne ustalenia zostały zawarte w protokole z czynności kontrolnych z dnia 28.10.2008 r. Oględziny te wykazały, że "W kontrolowanych pomieszczeniach
znajdują się urządzenia komputerowe, kserokopiarki, regały z dokumentami.", co – jak stwierdzono w treści uzasadnienia zaskarżonej decyzji – może wskazywać na użytkowanie lokalu w charakterze biura. Jakkolwiek dalej z treści decyzji organu I instancji wynika, że właściciel lokalu nie potwierdził użytkowania tego lokalu na cele biurowe oraz w Wydziale Działalności Gospodarczej i Zezwoleń W. w Dzielnicy P. nie zarejestrowano pod adresem tego lokalu prowadzenia działalności gospodarczej, to jednak nie jest to wystarczającym dowodem na to, że w niniejszy przypadku nie doszło do samowolnej zmiany sposoby użytkowania przedmiotowego lokalu mieszkalnego nr […]
W związku z powyższym organ odwoławczy stwierdził, że organ I instancji umarzając postępowanie administracyjne w przedmiotowej sprawie nie wykazał w sposób jednoznaczny zaistnienia przesłanki bezprzedmiotowości w rozumieniu art. 105 §1 Kpa.
Obowiązkiem organów administracji publicznej jest przestrzeganie w trakcie toczącego się postępowania administracyjnego zasad wynikających z przepisów art. 7, art. 77 § 1 i art. 80 Kpa. Oznacza to, że organy administracji publicznej są zobowiązane do podejmowania wszelkich niezbędnych kroków do dokładnego wyjaśnienia stanu faktycznego sprawy poprzez zebranie, w sposób wyczerpujący, materiału dowodowego oraz dokonanie jego oceny przez wskazanie faktów, które organ uznał za udowodnione, dowodów, na których się oparł, oraz przyczyn, z powodu których innym dowodom odmówił wiarygodności i mocy dowodowej. Zdaniem MWINB w postępowaniu pierwszoinstancyjnym zostały naruszone ww. przepisy prawa procesowego, co może mieć istotny wpływ na wynik sprawy. Organ I instancji nie wykorzystał bowiem w pełni instrumentów dowodowych mających na celu dokładne wyjaśnienie stanu faktycznego niniejszej sprawy (takich jak rozprawa administracyjna). Zgodnie z art. 89 § 2 Kpa organ administracji publicznej powinien przeprowadzić rozprawę, gdy zachodzi potrzeba uzgodnienia interesów stron oraz gdy jest to potrzebne dla wyjaśnienia sprawy przy udziale świadków lub biegłych albo w drodze oględzin.
Jednocześnie analiza akt sprawy wykazała, że PINB w W. uchybił normie prawnej zawartej w art. 10 Kpa – wyrażającej zasadę czynnego udziału strony w postępowaniu – która obliguje organy administracji publicznej do zapewnienia stronom czynnego udziału w każdym stadium postępowania, a także do umożliwienia im wypowiedzenie się co do zebranych dowodów materiałów oraz
zgłoszonych żądań przed wydaniem decyzji. Z przepisu art. 10 kpa wynika obowiązek poinformowania stron o zakończeniu postępowania dowodowego i o możliwości wypowiedzenia się co do okoliczności wskazanych w tym art. które będą stanowić podstawę faktyczną decyzji. W aktach sprawy brak jest stosownego zawiadomienia wskazującego na to, że organ I instancji umożliwił stronom postępowania, w tym stronie skarżącej, skorzystanie z przysługującego im prawa do obrony własnych interesów.
Związek Polskich Artystów Plastyków złożył skargę do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie na decyzję […] Wojewódzkiego Inspektora Nadzoru Budowlanego z dnia […].04.2009r.
W uzasadnieniu skargi skarżący podniósł, że organ I instancji wykonał wszystkie obowiązki jakie nakładają na niego przepisy prawa budowlanego w szczególności art. 81 ust. 1. Przeprowadził wyczerpujące postępowanie dowodowe, umożliwił stronom uczestnictwo w czynnościach kontrolnych. W obecności obu stron organ I instancji ustalił, że w lokalu nr […] nie były wykonywane żadne roboty budowlane oraz, że nie uległy zmianie warunki bezpieczeństwa pożarowego powodziowego, pracy zdrowotne, higieniczno – sanitarne, ochrony środowiska oraz wielkość i układ obciążeń. W wyniku zebranego w sprawie materiału dowodowego organ I instancji ustalił, że stawiane zarzuty nie spełniają materialno – prawnych przesłanek do prowadzenia przedmiotowego postępowania a w konsekwencji prawidłowo organ I instancji umorzył postępowanie jako bezprzedmiotowe. W skardze zarzucono także, że skoro przeprowadzenie rozprawy administracyjnej nie jest obowiązkiem organu to organ odwoławczy winien był stawiając zarzut jej nieprzeprowadzenia wykazać a przynajmniej uprawdopodobnić, że brak rozprawy miał wpływ na wynik postępowania a tego nie dokonał.
W konkluzji skarżący wniósł o uchylenie zaskarżonej decyzji oraz zasądzenie zwrotu kosztów postępowania według norm przypisanych.
W odpowiedzi na skargę organ wniósł o jej oddalenie podtrzymując argumenty zawarte w uzasadnieniu zaskarżonego rozstrzygnięcia.
Wojewódzki Sąd Administracyjny zważył, co następuje:
Zgodnie z treścią art. 1 ustawy z dnia 25 lipca 2002 r. – Prawo o ustroju sądów administracyjnych ( Dz.U. nr 153, poz. 1269) sądy administracyjne sprawują wymiar
sprawiedliwości poprzez kontrolę działalności administracji publicznej pod względem zgodności z prawem. Mając na względzie powyższe unormowanie Sąd uznał, że skarga zasługuje na uwzględnienie, jednakże z innych przyczyn niż w niej wskazane.
Zaskarżona decyzja Wojewody […] została podjęta z rażącym naruszeniem art. 138§2 kpa.
Obowiązkiem każdego organu odwoławczego rozpoznającego odwołanie od rozstrzygnięcia organu I instancji jest w pierwszej kolejności zbadanie czy odwołanie to spełnia warunki formalne do jego merytorycznego rozpoznania tj. czy zostało wniesione przez podmiot posiadający przymiot strony w tym postępowaniu oraz czy został zachowany ustawowy termin do jego wniesienia. Brak którejkolwiek z wyżej wymienionych przesłanek skutkuje wydaniem stosownego rozstrzygnięcia o charakterze procesowym (umorzenia postępowania odwoławczego lub stwierdzenie, że odwołanie zostało wniesione z uchybieniem terminu); jednocześnie skutkuje to brakiem możliwości merytorycznego rozpoznania odwołania.
Zgodnie z treścią art. 129 § 2 kpa odwołanie wnosi się w terminie 14 dni od dnia doręczenia decyzji stronie a jeżeli decyzja została ogłoszona ustnie od dnia jej ogłoszenia. Celem stwierdzenia czy został zachowany wyżej wymieniony termin koniecznym jest ustalenia daty doręczenia decyzji (jej ogłoszenia) stronie, gdyż ta data rozpoczyna bieg terminu do wniesienia odwołania, a także daty wniesienia odwołania.
Odnosząc powyższe do okoliczności niniejszej sprawy wskazać, że MWINB nie zbadał w należyty sposób czy odwołanie Zarządu Nieruchomości przy ul. G. . zostało złożone w ustawowym terminie.
Należy podkreślić, że w aktach administracyjnych znajduje się zwrotne potwierdzenie odbioru decyzji organu pierwszej instancji wysłane do Zarządu Nieruchomości G. na adres widniejący na wniosku o przeprowadzenie kontroli w lokalu nr […]. Przesyłka ta została odebrana osobiście przez K. W. – członka Wspólnoty. Okoliczność ta została potwierdzona przez W/w na rozprawie dnia […].11.2009r. Wprawdzie na dowodzie doręczenia figuruje ręcznie wpisana data odbioru "13.10.2008" jednakże nie może budzić wątpliwości, że data ta została wpisana omyłkowo – zamiast "13.11.2008r." i że omyłka ta ma charakter oczywisty. Za powyższym przemawia to, że decyzja, która została odebrana przez K. W. została wydana dnia 3 listopada 2008r. a zatem niemożliwym byłoby jej
odebranie w dniu 13.10.2008r. a zatem ponad 2 tygodnie przed jej wydaniem. Dalej -za powyższym przemawiają daty stempla placówek pocztowych. Z porównania tych dat wynika, że przesyłka została nadana 6.11.2008r. (datownik placówki nadawczej) zaś odebrana 13.11.2008r.(datownik placówki odbiorczej). Co więcej z dokumentu tego nie wynika ażeby była ona przechowywana na poczcie w związku z niemożnością jej doręczenia. Za powyższym przemawia brak adnotacji o dokonywanym awizo.
W tej sytuacji nie może budzić wątpliwości, ze decyzja organu I instancji została doręczona stronie wnoszącej odwołanie dnia 13.11.2009r. 14-dniowy termin liczony od dnia następnego po dniu upływał zatem 27.11.2008r. Nie był to dzień ustawowo wolny od pracy. Natomiast bezspornym jest, że odwołanie w niniejszej sprawie zostało złożone dnia 28. 11.2008r. Taka data figuruje na prezentacie pisma stanowiącego odwołanie, zaś przedstawiciele odwołującego się na rozprawie oświadczyli, że odwołanie zostało złożone osobiście przez K. W. bezpośrednio w kancelarii organu I instancji. W konsekwencji należało przyjąć, że wbrew stanowisku organu odwoławczego zawartemu w uzasadnieniu decyzji – Zarząd Nieruchomości przy ul. G. nie zachował terminu do wniesienia odwołania. Niezachowanie tego terminu winno skutkować – w oparciu o art. 134 kpa- stwierdzeniem przez organ odwoławczy, że odwołanie zostało wniesione z jego uchybieniem. Natomiast zgodnie z utrwalonym orzecznictwem Naczelnego Sądu Administracyjnego w tym zakresie – merytoryczne rozpoznanie odwołania wniesionego z uchybieniem ustawowego terminu skutkuje naruszeniem zasady trwałości ostatecznych decyzji administracyjnych wyrażonej w art. 16 kpa a to z kolei prowadzi do stwierdzenia, że decyzja została wydana z rażącym naruszeniem prawa w rozumieniu art. 156 § 1 pkt 2 kpa (vide: wyrok NSA z dnia 10.09.2001 r II SA 1726/00 Lex 51233). Należy przy tym zwrócić uwagę, że odwołanie Zarządu Nieruchomości nie zawiera wniosku o ewentualne przywrócenie terminu do jego wniesienia.
Stwierdzenie naruszenia przez organ odwoławczy zasady trwałości decyzji ostatecznych musiało prowadzić do stwierdzenia przez Sąd nieważności decyzji […] Wojewódzkiego Inspektora Nadzoru Budowlanego, jako wydanej z rażącym naruszeniem prawa.
W świetle powyższego przedwczesne jest rozpatrywanie zarzutów podniesionych przez skarżącego w skardze do sądu administracyjnego.
Mając powyższe na uwadze Sąd – na podstawie art. 145 §1 pkt 2 oraz art. 152 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (Dz. U. nr 153, poz. 1270 ze zm.) – orzekł jak w sentencji.
Rozstrzygnięcie o kosztach zostało oparte o treść art. 200 i 205 tej ustawy.

Uzasadnienie wyroku