Sygnatura:
6032 Inne z zakresu prawa o ruchu drogowym
Hasła tematyczne:

Skarżony organ:
Wójt Gminy
Data:
2009-08-13
Sąd:
Wojewódzki Sąd Administracyjny w Warszawie
Treść wyniku:
Stwierdzono bezskuteczność czynności
Sędziowie:
Małgorzata Miron /przewodniczący/
Mirosława Kowalska /sprawozdawca/
Tadeusz Nowak

Sentencja

Wojewódzki Sąd Administracyjny w Warszawie w składzie następującym: Przewodniczący Sędzia WSA Małgorzata Miron, , Sędzia WSA Mirosława Kowalska (spr.), Sędzia WSA Tadeusz Nowak, Protokolant Agnieszka Ciszek, po rozpoznaniu na rozprawie w dniu 16 listopada 2009 r. sprawy ze skargi M. G. na czynność Wójta Gminy Sz. w przedmiocie postawienia na drodze gminnej znaku drogowego I. stwierdza bezskuteczność czynności Wójta Gminy S. polegającej na ustawieniu znaku drogowego B-18 "zakaz wjazdu pojazdów o rzeczywistej masie całkowitej ponad 8 ton" na drodze gminnej z G. do D. (Gmina S., Starostwo M., Województwo […]); II. zasądza od Wójta Gminy S. na rzecz skarżącego M. G. kwotę 460 zł (czterysta sześćdziesiąt złotych) tytułem zwrotu kosztów postępowania sądowego.
Uzasadnienie: M. G. wniósł skargę do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie na czynność z zakresu administracji publicznej, tj. postawienie w dniu 7 maja 2009 r. przez Wójta Gminy S. na drodze gminnej z G. do D. (gmina S., starostwo M., województwo […]) znaku drogowego pionowego B-18 "zakaz wjazdu pojazdów o rzeczywistej masie całkowitej ponad 8 ton".
Skarżący wniósł o stwierdzenie, w trybie art. 146 § 1 ustawy Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi, bezskuteczności opisanej wyżej czynności Wójta Gminy S. oraz zasądzenie na rzecz skarżącego kosztów postępowania wg norm przepisanych, w tym kosztów zastępstwa procesowego. W ocenie skarżącego postawienie ww. znaku było bezprawne.
Skarżący wskazał, że pismem z dnia 17 czerwca 2009 r. przed wniesieniem skargi do sądu administracyjnego zwrócił się do właściwego organu, tj. Wójta Gminy S., a także do Starosty w M. z wezwaniem do usunięcia naruszenia prawa zgodnie z wymogami art. 52 ustawy Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi oraz art. 101 ustawy z dnia 8 marca 1990 r. o samorządzie gminnym (tekst jedn. Dz. U. z 2001 r., Nr 142, poz. 1591).
Mimo licznych ustnych i pisemnych wezwań, także za pośrednictwem lokalnej prasy (vide: Nowy Kurier M. […]), znak drogowy na dzień wniesienia niniejszej skargi do Sądu nie został usunięty. W ocenie strony skarżącej znak ten został ustawiony nielegalnie.
Wójt Gminy S. odpowiadając na skargę wniósł o oddalenie skargi ewentualnie o jej odrzucenie.
Ustosunkowując się do zarzutów zawartych w skardze organ stwierdził, że nie podejmuje polemiki w zakresie organu właściwego do ustawiania znaków na drogach gminnych, gdyż tym faktycznie jest Starosta. Ponadto nie zgodził się, że co do zasady ustawienie spornego znaku było czynnością z zakresu administracji publicznej, o której mowa w art. 3 § 1 pkt 4 ustawy Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi.
Wójt Gminy S. przyznał, że faktycznie doszło do fizycznego ustawienia znaku przez Sekretarza Gminy i pracowników Urzędu Gminy, nie mniej jednak w jego ocenie czynność ustawienia znaku, musi być poprzedzona planem organizacji ruch oraz decyzją o rodzaju i ustawieniu przez wójta gminy określonego znaku. Organ administracyjny przyznał, że taka decyzja nie została wydana. Skoro brak jest rozstrzygnięcia organu administracyjnego w niniejszej sprawie, to w ocenie Wójta Gminy S. nie ma przedmiotu zaskarżenia, co czyni skargę bezzasadną.
Ponadto Wójt wskazał, że znając przepisy dot. ruchu drogowego wystąpił do firmy "S." w W. o przygotowanie "Projektu organizacji ruchu drogowego" oraz do Starosty o jego zatwierdzenie, a do czasu rozpoznania przedmiotowej skargi przez Sąd przy przedmiotowym znaku zainstalowano tabliczkę "nie dotyczy pojazdów dla potrzeb rolnictwa". W ocenie Wójta powyższe nie narusza w żaden sposób interesów skarżącego, który ma alternatywną drogę zapewniającą dojazd do swojej posesji.
Wojewódzki Sąd Administracyjny w Warszawie zważył, co następuje.
Zgodnie z art. 1 § 1 i 2 ustawy z dnia 25 lipca 2002 r. Prawo o ustroju sądów administracyjnych (Dz. U. Nr 153, poz. 1269, ze zm.) sądy administracyjne sprawują wymiar sprawiedliwości przez kontrolę działalność administracji publicznej, przy czym kontrola ta sprawowana jest pod względem zgodności z prawem, jeżeli ustawy nie stanowią inaczej.
W świetle tego przepisu Sąd w zakresie swojej właściwości ocenia zaskarżony akt lub zaskarżoną czynność administracyjną z punktu widzenia jej zgodności z prawem materialnym i przepisami postępowania administracyjnego.
Skarga zasługuje na uwzględnienie.
Nie ulega wątpliwości, że czynność faktyczna polegająca na ustawieniu w dniu 7 maja 2009 r. przez Wójta Gminy S. na drodze gminnej z G. do D. (gmina S., starostwo M., województwo […]) znaku drogowego pionowego B-18 "zakaz wjazdu pojazdów o rzeczywistej masie całkowitej ponad 8 ton", która jest przedmiotem skargi, jest czynnością o jakiej mowa w art. 3 § 2 pkt 4 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (Dz. U. Nr 153, poz. 1270, ze zm.).
Zgodnie z art. 10 ustawy z dnia 20 czerwca 1997 r. Prawo o ruchu drogowym (tekst jedn. Dz. U. z 2005 r., Nr 108, poz. 908, ze zm.) nadzór nad zarządzaniem ruchem na drogach krajowych sprawuje minister właściwy do spraw transportu. Wojewoda sprawuje nadzór nad zarządzaniem ruchem na drogach wojewódzkich, powiatowych i gminnych oraz na drogach publicznych położonych w miastach na prawa powiatu i w mieście Stołecznym Warszawie.
Organami zarządzającymi ruchem są natomiast co do zasady: Generalny Dyrektor Dróg Krajowych i Autostrad, marszałek Województwa w stosunku do dróg wojewódzkich, starosta w stosunku do dróg powiatowych i gminnych, zaś prezydent miasta w stosunku do dróg publicznych położonych w miastach na prawach powiatu, z wyjątkiem autostrad i dróg ekspresowych.
Stosownie do przepisów § 2 rozporządzenia Ministra Infrastruktury z dnia 23 września 2003 r. w sprawie szczegółowych warunków zarządzania ruchem na drogach oraz wykonywania nadzoru nad tym zarządzaniem (Dz. U. Nr 177, poz. 1729) działania w zakresie szeroko rozumianego zarządzania ruchem realizowane są przez podejmowanie takich czynności organizacyjno-technicznych jak: opracowywanie, rozpatrywanie i zatwierdzanie projektów organizacji ruchu; przekazywanie zatwierdzonej organizacji ruchu do realizacji; nadzór nad zgodnością istniejącej organizacji ruchu z zatwierdzoną organizacją ruchu; nadzór i analiza istniejącej organizacji ruchu w zakresie bezpieczeństwa ruchu i jego efektywność.
Stosownie do § 11 ww. rozporządzenia, zadania techniczne polegające na umieszczeniu i utrzymaniu znaków drogowych, urządzeń sygnalizacji świetlnej, urządzeń sygnalizacji dźwiękowej oraz urządzeń bezpieczeństwa ruchu, realizuje w zasadzie na własny koszt zarząd drogi.
Zgodnie z art. 19 ustawy z dnia 21 marca 1985 r. o drogach publicznych (tekst jedn. Dz. U. z 2007 r., Nr 19, poz. 115, ze zm.) zarządcą drogi jest organ administracji rządowej lub jednostki samorządu terytorialnego, do którego właściwości należą sprawy z zakresu planowania, budowy, przebudowy, remontu, utrzymania i ochrony dróg. Z przepisu tego wynika, że zarządcą dróg krajowych jest Generalny Dyrektor Dróg Krajowych i Autostrad, wojewódzki – zarząd województwa, powiatowych – zarząd powiatu a gminnych – wójt (burmistrz, prezydent miasta). Ponadto w granicach miast na prawach powiatu zarządcą wszystkich dróg publicznych, z wyjątkiem autostrad i dróg ekspresowych, jest prezydent miasta.
Z przepisów tych wynika zatem, że procedura umieszczenia znaku drogowego w określonym miejscu obejmuje takie elementy jak: czynności zarządzania ruchem, czynności nadzoru nad tym zarządzaniem oraz czynności organizacji ruchu sprowadzające się w istocie do faktycznego ustawienia określonego znaku drogowego. Przeprowadzenie tej procedury należy do zadań organów administracji publicznej, i to na podstawie przepisów prawa powszechnie obowiązującego. Tak więc umieszczenie w konkretnym miejscu znaków drogowych należy do sfery działania administracji publicznej.
A zatem zgodnie z przepisem art. 3 § 2 pkt 4 ustawy Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi czynność faktyczna polegająca na ustawieniu znaku drogowego przez organy administracji publicznej podlega kontroli przez sąd administracyjny. Z akt sprawy wynika, że w niniejszej sprawie czynności tej dokonał Wójt Gminy S. (za pomocą pracowników Urzędu), a więc organ administracyjny, którego działanie w tym względzie winno spełniać wymagania określone w przepisach o ruch drogowym (por. wyrok Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Szczecinie z dnia 16 lipca 2008 r. sygn. akt II SA/Sz 1060/07, publ. LexPolonica nr 1984381, Zeszyty Naukowe Sądownictwa Administracyjnego 2008/6 str. 127; oraz uchwałę 7 Sędziów Naczelnego Sądu Administracyjnego z dnia 13 października 2003 r. sygn. akt OPS 4/03, publ. LexPolonica nr 364363, ONSA 2004/1 poz. 8, Palestra 2004/9-10 str. 231).
Jak już była wyżej o tym mowa, umieszczenie znaków drogowych następuje w ramach organizacji ruchu (§ 1 rozporządzenia Ministra Infrastruktury z dnia 23 września 2003 r. w sprawie szczegółowych warunków zarządzania ruchem na drogach oraz wykonywania nadzoru nad tym zarządzaniem). Ruchem na drogach powiatowych i gminnych zarządza starosta (art. 10 ust. 5 ustawy Prawo o ruchu drogowym). Projekt organizacji ruchu oraz wnioski dotyczące organizacji ruchu, rozpatruje i zatwierdza organ zarządzający ruchem (§ 2 ust. 1 pkt 1 ww. rozporządzenia), czyli w przypadku drogi gminnej starosta.
Wójt jest zarządcą dróg gminnych (art. 19 ust. 1 pkt 4 ustawy o drogach publicznych) i ma uprawnienia do wystąpienia do organu zarządzającego ruchem z projektem zmiany organizacji ruchu, w ramach, którego może wnioskować o ustawienia lub usunięcia znaków drogowych. Niewątpliwie Wójt, po zatwierdzeniu przez starostę projektu organizacji ruchu, wykonuje zadania techniczne polegające na umieszczeniu i utrzymaniu znaków drogowych (§ 11 ww. rozporządzenia).
W rozpoznawanej sprawie Wójt Gminy S. przyznał w odpowiedzi na skargę, że ustawienie przedmiotowego znaku nie zostało poprzedzone stosową procedurą. Tak więc, skarga kwestionująca legalność czynności Wójta polegająca na ustawieniu znaku drogowego okazała się zasadna. W przedmiotowej sprawie na podstawie ww. przepisów prawa o ruchu drogowym o ustawieniu przedmiotowego znaku na drodze gminnej z G. do D. w gminie S. mógł wyłącznie zdecydować Starosta M., jako organ zarządzający ruchem drogowym na drogach gminnych. Dopiero po przekazaniu zatwierdzonej organizacji ruchu na ww. drodze do realizacji Wójtowi Gminy S. uprawniać będzie ten organ do wykonania zadania technicznego polegającego na umieszczeniu znaku drogowego. Z akt sprawy wynika, że takiego przekazania do realizacji nie było.
Wobec powyższego, Sąd orzekł jak w sentencji wyroku na podstawie art. 146 § 1 i art. 200 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnym (Dz. U. Nr 153, poz. 1270, ze zm.).

Uzasadnienie wyroku