III SA/Po 830/09 – Wyrok WSA w Poznaniu


Sygnatura:
6536 Ulgi w spłacaniu należności pieniężnych, do których nie stosuje się przepisów Ordynacji podatkowej (art. 34 i 34a  ustaw
Hasła tematyczne:
Ubezpieczenie społeczne
Skarżony organ:
Prezes Zakładu Ubezpieczeń Społecznych/ZUS
Data:
2009-10-27
Sąd:
Wojewódzki Sąd Administracyjny w Poznaniu
Treść wyniku:
Stwierdzono nieważność zaskarżonej decyzji
Sędziowie:
Małgorzata Górecka /przewodniczący sprawozdawca/
Marzenna Kosewska
Szymon Widłak

Sentencja

Wojewódzki Sąd Administracyjny w Poznaniu w składzie następującym : Przewodniczący Sędzia WSA Małgorzata Górecka (spr.) Sędziowie WSA Marzenna Kosewska WSA Szymon Widłak Protokolant: st. sekr. sąd. Anna Piotrowska – Żyła po rozpoznaniu na rozprawie w dniu 16 grudnia 2009 r. przy udziale sprawy ze skargi K. C. na decyzję Prezesa Zakładu Ubezpieczeń Społecznych z dnia … r. znak: … w przedmiocie odmowy umorzenia należności z tytułu składek na ubezpieczenie zdrowotne I. stwierdza nieważność zaskarżonej decyzji, II. stwierdza, że zaskarżona decyzja nie może być wykonana. /-/ Sz. Widłak /-/ M. Górecka /-/M. Kosewska
Uzasadnienie: Decyzją z dnia 28 maja 2009r., Zakład Ubezpieczeń Społecznych (Zastępca Dyrektora Zakładu Ubezpieczeń Społecznych Inspektoratu w K. działający z upoważnienia Prezesa ZUS ) odmówił K. – na podstawie art. 83 ust. 1 pkt. 3 oraz art. 28 ust. 1 i 3 a i art. 32 ustawy z dnia 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych ( Dz. U. Nr 11 z 2007 r., poz. 74 ze zm. ) – umorzenia należności z tytułu nieopłaconych składek na ubezpieczenie zdrowotne w kwocie … zł.
W uzasadnieniu decyzji organ wyjaśnił, iż w dniu 1 marca 2009 r. K. wniosła do Zakładu Ubezpieczeń Społecznych wniosek o umorzenie należności z tytułu nieopłaconych składek na ubezpieczenie zdrowotne. W ocenie organu w sprawie nie zachodziła żadna z przesłanek wskazanych w art. 28 ust. 1-4 ustawy z dnia 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych. Organ nie znalazł ponadto podstaw do umorzenia spornego długu na postawie § 3 ust. 1 rozporządzenia Ministra Gospodarki, Pracy i Polityki Społecznej z dnia 31 lipca 2003 r. w sprawie szczegółowych zasad umarzania należności z tytułu składek na ubezpieczenie społeczne ( Dz. U. Nr 141, poz. 1365 ).
K. złożyła do Prezesa Zakładu Ubezpieczeń Społecznych wniosek o ponowne rozpatrzenie sprawy.
Powołała się m. in. na fakt trudnej sytuacji materialnej i rodzinnej.
Po rozpatrzeniu powyższego wniosku Prezes Zakładu Ubezpieczeń Społecznych decyzją z dnia 17 sierpnia 2009r., na podstawie art. 83 ust. 4 ustawy z dnia 13 października 1998r. o systemie ubezpieczeń oraz art. 138 § 1 kpa, utrzymał w mocy decyzję Zakładu Ubezpieczeń Społecznych z dnia 28 maja 2009 r.
W uzasadnieniu decyzji podtrzymano w pełni ustalenia faktyczne i rozważania prawne dokonane przez Zakład Ubezpieczeń Społecznych i przedstawione w uzasadnieniu zaskarżonego aktu. Prezes ZUS szczegółowo omówił brak przesłanek ustawowych umożliwiających orzeczenie o umorzeniu przedmiotowych należności.
W skardze na decyzję Prezesa ZUS K. podniosła zarzuty dotyczące trudnej sytuacji materialnej.
W odpowiedzi na skargę Prezes Zakładu Ubezpieczeń Społecznych wniósł o jej oddalenie, podtrzymując dotychczasowe stanowisko i argumenty.
Wojewódzki Sąd Administracyjny zważył co następuje :
Zgodnie z art. 1 § 1 i 2 ustawy z dnia 25 lipca 2002r. Prawo o ustroju sądów administracyjnych ( Dz.U. Nr 153, poz. 1269) sądowa kontrola zaskarżonych decyzji sprawowana jest w oparciu o kryteria zgodności z prawem, a według art. 134 § 1 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi ( Dz.U. Nr 153, poz. 1270 ze zm.) Sąd rozstrzyga w granicach danej sprawy, nie będąc jednak związany zarzutami i wnioskami skargi oraz powołaną podstawa prawną.
Dokonując kontroli legalności zaskarżonych decyzji w powyżej określonych granicach Sąd uznał, ze skarga okazała się uzasadniona. Sąd uwzględnił skargę z powodu naruszenia prawa skutkującego stwierdzeniem nieważności zaskarżonej decyzji Prezesa Zakładu Ubezpieczeń Społecznych z dnia 17 sierpnia 2009 r., albowiem została ona wydana przez niewłaściwy organ.
Przepis art. 83 ust. 4 ustawy z dnia 13 października 1998r. o systemie ubezpieczeń społecznych ( Dz.U. z 2007 r. Nr 11, poz. 74 ze zm.) stanowi, że od decyzji przyznającej świadczenie w drodze wyjątku oraz od decyzji odmawiającej przyznania takiego świadczenia, a także od decyzji w sprawach o umorzenie należności z tytułu składek na ubezpieczenie społeczne, odwołanie, o którym mowa w ust. 2, nie przysługuje. Stronie przysługuje prawo do wniesienia wniosku do Prezesa Zakładu o ponowne rozpatrzenie sprawy, na zasadach dotyczących decyzji wydanej w pierwszej instancji przez ministra.
Do wniosku stosuje się odpowiednio przepisy dotyczące odwołań od decyzji, określone w kodeksie postępowania administracyjnego.
Skład orzekający w przedmiotowej sprawie podziela pogląd utrwalony w orzecznictwie Naczelnego Sądu Administracyjnego w Warszawie, a mianowicie, że organem wydającym decyzje w trybie wskazanym w art. 83 ust. 4 ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych jest Zakład Ubezpieczeń Społecznych a nie Prezes Zakładu ( zobacz wyrok NSA z dnia 28 stycznia 2009r., sygn. akt II GSK 691/08, wyrok NSA z dnia 29 maja 2007r., sygn. akt II GSK 340/06). Ze zwrotu " stronie przysługuje prawo do wniesienia wniosku do Prezesa Zakładu o ponowne rozpatrzenie sprawy" wynika jedynie wskazanie podmiotu, do którego należy zaadresować powyższy wniosek o ponowne rozpatrzenie sprawy. Organem właściwym do wydania rozstrzygnięcia w sprawie tego wniosku jest natomiast Zakład Ubezpieczeń Społecznych.
Ustawodawca uznając, że stronie przysługuje prawo do wniesienia wniosku o ponowne rozpatrzenie sprawy przyjął zatem, że sprawa będzie rozpatrywana przez ten sam organ, czyli Zakład Ubezpieczeń Społecznych.
Znajduje to potwierdzenie w treści przepisów art. 83 ust. 6 i 7 ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych.
Prezes Zakładu podpisuje zaś wydane przez Zakład Ubezpieczeń Społecznych decyzje, ponieważ zgodnie z art. 77 ust. 1 powołanej ustawy reprezentuje Zakład na zewnątrz.
W zaskarżonej decyzji z dnia 17 sierpnia 2009r., jako organ, który wydał decyzję został wskazany Prezes Zakładu Ubezpieczeń Społecznych. Organem wydającym decyzję z dnia 28 maja 2009r. roku był natomiast Zakład Ubezpieczeń Społecznych. To, że Prezes Zakładu wydał decyzję, od której wniesiono skargę wynika z nagłówka tej decyzji oraz z odpowiedzi na skargę.
Wobec powyższego decyzja ta została wydana przez organ niewłaściwy, co stanowi, wadę z art. 156 § 1 pkt. 1 kpa.
W tym stanie rzeczy Sąd, na podstawie art. 145 § 1 pkt 2 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi, stwierdził nieważność zaskarżonej decyzji Prezesa ZUS ( pkt. 1 wyroku).
W oparciu o art. 152 cytowanej ustawy Sąd postanowił o wykonalności tej decyzji ( pkt. 2 orzeczenia).
/-/Sz. Widłak /-/ M. Górecka /-/ M. Kosewska
T.M.d

Uzasadnienie wyroku