Sygnatura:
6117 Ulgi płatnicze (umorzenie, odroczenie, rozłożenie na raty itp.)
Hasła tematyczne:
Prawo pomocy
Skarżony organ:
Dyrektor Izby Skarbowej
Data:
2009-11-25
Sąd:
Wojewódzki Sąd Administracyjny w Poznaniu
Treść wyniku:
Oddalono wniosek o zwolnienie od kosztów sądowych
Sędziowie:
Violetta Mielcarek /przewodniczący sprawozdawca/

Sentencja

Referendarz sądowy Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Poznaniu – Violetta Mielcarek po rozpoznaniu w dniu 16 grudnia 2009r. na posiedzeniu niejawnym wniosku EDD o przyznanie prawa pomocy w zakresie częściowym poprzez zwolnienie od kosztów sądowych w sprawie ze skargi na decyzję Dyrektora Izby Skarbowej z dnia […], Nr […] w przedmiocie umorzenia zaległości podatkowej w podatku dochodowym od osób fizycznych 2008r. postanawia: oddalić wniosek /-/V.Mielcarek
Uzasadnienie: Wpis sądowy od skargi wynosi […].
EDD pismem z dnia […] wniosła do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego skargę na decyzję Dyrektora Izby Skarbowej. Jednocześnie złożyła sporządzony w dniu […] na urzędowym formularzu wniosek o przyznanie prawa pomocy w zakresie częściowym poprzez zwolnienie od kosztów sądowych. Jak wynika z uzasadnienia wniosku o przyznanie prawa pomocy skarżąca podała, że znajduje się w bardzo trudnej sytuacji finansowej. Utrzymuje się z córką z renty rodzinnej po zmarłym mężu. Na rodzinie skarżącej ciążą ogromne zaległości, także podatkowe, które wnioskodawczyni musi spłacać. Skarżąca oświadczyła, że pozostaje we wspólnym gospodarstwie domowym z synami S lat […], M lat […] i z córką A lat […]. We współwłasności z dziećmi posiada dom jednorodzinny o pow. ok. […] m2, łąki i pola o powierzchni ok. […] m2, nie posiada innych nieruchomości, oszczędności, papierów wartościowych i wartościowych przedmiotów. Dzieci, poza w.w nieruchomościami we współwłasności ze skarżącą, nie posiadają innego majątku. Skarżąca z tytułu dzierżawy uzyskuje dochód w wysokości […], córka z tytułu renty rodzinnej w wysokości […], syn M z tytułu wynagrodzenia za pracę w wysokości […], syn S z tytułu prowadzonej działalności gospodarczej […]. Zatem łączny dochód czteroosobowej rodziny wynosi […]. Wnioskodawczyni wskazała, że spłaca zadłużenie wynikające z przyjęcia spadku z dobrodziejstwem inwentarza po zmarłym mężu. Skarżąca spłaca na podstawie zawartego układu ratalnego nr […] z ZUS od […] ratę miesięczną w wysokości […], przy czym następne raty mają być znacznie większe oraz na podstawie decyzji Naczelnika Urzędu Skarbowego orzekającej o rozłożeniu na raty zaległości podatkowej ratę w wysokości […] przez […] miesięcy oraz jedną dużą ratę.
Na wezwanie z dnia […] do uzupełnienia wniosku o przyznanie prawa pomocy skarżąca w odpowiedzi z dnia […] oświadczyła, że ona jak i osoby pozostające z nią we wspólnym gospodarstwie domowym nie uzyskują dodatkowych dochodów np. z pracy dorywczej, nie korzystają z pomocy opieki społecznej. Skarżąca nie posiada samochodu osobowego. Syn M posiada samochód osobowy marki F , rok produkcji […] o wartości rynkowej w wysokości ok.[…], synowie M i S posiadają we współwłasności samochód osobowy marki F, rok produkcji […] o wartości rynkowej ok. […]. Koszty miesięcznego utrzymania skarżącej i osób pozostających z nią we wspólnym gospodarstwie domowym wynoszą około […], przy czym: […]. Wnioskodawczyni oświadczyła, że nie jest zarejestrowana w Powiatowym Urzędzie Pracy jako bezrobotna, ponieważ uzyskuje dochody z wynajmu pomieszczeń i placu w wysokości […] miesięcznie, które w całości przeznacza na zapłatę zaległych rat składek do ZUS. Do pisma załączyła kserokopie zeznań podatkowych za […].
W świetle art. 199 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002r. – Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (Dz.U. Nr 153, poz. 1270 ze zm.) zasadą jest, że strony ponoszą koszty postępowania związane ze swym udziałem w sprawie. Wyjątkiem od tej zasady jest instytucja prawa pomocy i zgodnie z art. 245 § 1 cyt. ustawy prawo pomocy może być przyznane w zakresie całkowitym lub częściowym. Prawo pomocy w zakresie całkowitym obejmuje zwolnienie od kosztów sądowych oraz ustanowienie adwokata, radcy prawnego, doradcy podatkowego lub rzecznika patentowego. Prawo pomocy w zakresie częściowym obejmuje zwolnienie tylko od opłat sądowych w całości lub w części albo tylko od wydatków albo od opłat sądowych i wydatków lub obejmuje tylko ustanowienie adwokata, radcy prawnego, doradcy podatkowego lub rzecznika patentowego (por. art. 245 § 2 i § 3 ustawy). Art. 246 § 1 wyżej powołanej ustawy stanowi, że przyznanie prawa pomocy osobie fizycznej następuje :
1) w zakresie całkowitym – gdy osoba ta wykaże, że nie jest w stanie ponieść jakichkolwiek kosztów postępowania;
2) w zakresie częściowym – gdy wykaże, że nie jest w stanie ponieść pełnych kosztów postępowania, bez uszczerbku utrzymania koniecznego dla siebie i rodziny.
Określenie "gdy wykaże" oznacza, że to na wnoszącym o przyznanie prawa pomocy spoczywa ciężar dowodu, iż znajduje się w sytuacji uprawniającej go do skorzystania z tego prawa. Należy jednak podkreślić, że udzielenie stronie prawa pomocy w postępowaniu sądowym jest formą dofinansowania z budżetu państwa i przez to powinno się sprowadzać do przypadków, w których zdobycie przez stronę środków na sfinansowanie udziału w postępowaniu sądowym jest rzeczywiście, obiektywnie niemożliwe. Zatem prawo pomocy powinno być udzielane przede wszystkim osobom bezrobotnym, samotnym, bez źródeł dochodów i bez majątku. Nie można, stosując prawo pomocy, chronić czy też wzbogacać majątku osób prywatnych, gdyż celem instytucji prawa pomocy jest zapewnienie dostępu do sądu osobom, którym brak środków finansowych ten dostęp uniemożliwia. Zauważyć nadto należy, że osoba ubiegająca się o przyznanie prawa pomocy powinna w każdym wypadku poczynić oszczędności we własnych wydatkach do granic zabezpieczenia koniecznych kosztów utrzymania siebie i rodziny, a dopiero gdyby poczynione oszczędności były niewystarczające na uiszczenie kosztów sądowych, może ubiegać się o taką pomoc (por. post. SN z dnia 24 września 1984r., sygn. akt II CZ 104/84).
Biorąc pod uwagę powyższe zauważa się, że z przepisów regulujących instytucję prawa pomocy wynika jednoznacznie, iż ciężar udowodnienia braku możliwości pokrycia kosztów postępowania spoczywa na wnioskującym o przyznanie prawa pomocy, a z oświadczeń skarżącej, które zostały złożone w niniejszej sprawie, to nie wynika. Argumentacja skarżącej odnosząca się co do braku jakichkolwiek środków finansowych na pokrycie wpisu należnego od skargi wysokości […] w rozpatrywanej sprawie nie jest wiarygodna. Skarżąca z tytułu dzierżawy uzyskuje dochód w wysokości […] miesięcznie, otrzymuje również rentę rodzinną po zmarłym mężu na córkę w wysokości […]. Wnioskodawczyni pozostaje we wspólnym gospodarstwie domowym z dorosłymi synami, którzy również uzyskują miesięczne dochody. Ponadto skarżąca we współwłasności z dziećmi posiada dom o powierzchni […] m2 w J oraz łąki i pola w C o pow. […] m2. Ze skargi wynika ponadto, że wnioskodawczyni wynajęła pomieszczenia i plac. Stara się również wynająć pozostałe pomieszczenia po szwalni oraz drugą działkę znajdującą się pod J. Ponadto synowie, z którymi pozostaje we wspólnym gospodarstwie domowym posiadają […] samochody osobowe o wartości […]. Zatem skarżąca jak i osoby pozostające z nią we wspólnym gospodarstwie domowym posiadają dochody oraz majątek, który może być źródłem finansowania wpisu od skargi w kwocie […]. Nadto godzi się zauważyć, że skarżąca nie pracuje, nie jest również zarejestrowana w Powiatowym Urzędzie Pracy jako bezrobotna, gdyż jak oświadczyła, otrzymuje dochody z tytułu wynajmu pomieszczenia i placu. Skarżąca nie podała czy poszukuje pracy na własną rękę. Wnioskodawczyni podała, że koszty miesięcznego utrzymania wynoszą około […] przy dochodach brutto skarżącej i osób pozostających z nią we wspólnym gospodarstwie domowym w wysokości […]. Z uzyskanych przez skarżącą i jej rodzinę dochodów powinna była zaoszczędzić środki finansowe na uiszczenie wpisu od skargi, który w przedmiotowej sprawie wynosi […], tym bardziej, że powinna była liczyć się z kosztami postępowania z uwagi na fakt, że postępowanie podatkowe zostało zainicjowane na jej wniosek – wniosek z dnia […] o umorzenie podatku dochodowego od osób fizycznych za rok 2008 w kwocie […] (karta nr […] akt administracyjnych).
Wobec powyższego na podstawie art. 245 i art. 246 § 1 pkt 2 w związku z art. 258 § 1 i § 2 pkt 7 z cyt. ustawy – Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (Dz.U. Nr 153, poz. 1270 ze zm.), postanowiono jak w sentencji.
/-/V.Mielcarek

Uzasadnienie wyroku