Sygnatura:
6010 Pozwolenie na budowę, użytkowanie obiektu lub jego części,  wykonywanie robót budowlanych innych niż budowa obiektu, prz
Hasła tematyczne:
Prawo pomocy
Sygn. powiązane: II SA/Rz 293/08
Skarżony organ:
Wojewódzki Inspektor Nadzoru Budowlanego
Data:
2008-11-24
Sąd:
Naczelny Sąd Administracyjny
Treść wyniku:
Oddalono zażalenie
Sędziowie:
Wiesław Kisiel /przewodniczący sprawozdawca/

Sentencja

Dnia 3 grudnia 2008 r. Naczelny Sąd Administracyjny w składzie: Sędzia NSA Wiesław Kisiel po rozpoznaniu w dniu 3 grudnia 2008 r. na posiedzeniu niejawnym w Izbie Ogólnoadministracyjnej zażalenia J. S. na postanowienie Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Rzeszowie z dnia 12 sierpnia 2008 r., II SA/Rz 293/08 o przyznaniu prawa pomocy w zakresie zwolnienia z obowiązku uiszczania kosztów sądowych oraz o odmowie przyznania prawa pomocy w zakresie ustanowienia adwokata w sprawie ze skargi J. S. na postanowienie Podkarpackiego Wojewódzkiego Inspektora Nadzoru Budowlanego w Rzeszowie z dnia […] marca 2008, nr […] w przedmiocie stwierdzenia niedopuszczalności zażalenia postanawia: zażalenie oddalić
Uzasadnienie: Postanowieniem z dnia 12 sierpnia 2008 r., II SA/Rz 293/08 Wojewódzki Sąd Administracyjny w Rzeszowie przyznał J. S. prawo pomocy w zakresie zwolnienia z obowiązku uiszczania kosztów sądowych oraz odmówił przyznania prawa pomocy w zakresie ustanowienia adwokata.
Jedynym stałym źródłem dochodów skarżącego i pozostającej na jego utrzymaniu żony, jest jego renta w kwocie […] zł netto. Wygospodarowanie z niej dodatkowych środków na pokrycie kosztów sądowych (już wymaganych lub przyszłych) nie mogłoby nastąpić bez uszczerbku w zaspokojeniu podstawowych potrzeb tej rodziny.
Wniosek skarżącego o ustanowienie adwokata Sąd uznał za nieuzasadniony, gdyż potrzeba występowania w postępowaniu sądowym przez adwokata nie została przez skarżącego w żaden sposób uprawdopodobniona. Skarżący nie udzielił wyczerpujących informacji co do kwestii, o które był wzywany, a odnoszących się do jego sytuacji rodzinnej (wyjaśnienia czy L. i A. S. nadal pozostają z nim we wspólnym gospodarstwie domowym), majątkowej (wielkości posiadanego gospodarstwa) oraz dochodów uzyskiwanych przez domowników. Dlatego też nie może on liczyć na pozytywne rozpatrzenie wniosku w tej części, mimo że brak dokładnych informacji w powyższym zakresie pozwolił na przyznanie mu zwolnienia od kosztów sądowych. W ocenie Sądu I instancji prowadziłoby to do naruszenia ustawowych zasad przyznawania pełnomocnika z urzędu, dając tym samym przyzwolenie stronom postępowania do niestosowania się do kierowanych do nich wezwań, mimo że mają one oparcie w przepisach (art.255 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi, Dz.U. nr 153, poz.1270 ze zm. dalej "P.p.s.a. ").
W zażaleniu na to postanowienie J. S. podniósł, że spełnił wszystkie wymogi dla przyznania mu adwokata z urzędu. Wskazał, że orzeczenie jest "bezzasadne wobec zaprzeczenia faktom rzeczywistości".
Naczelny Sąd Administracyjny zważył, co następuje:
Przesłanki jakie musi spełnić osoba fizyczna, aby nastąpiło przyznanie jej prawa pomocy w zakresie całkowitym lub częściowym wskazuje art.246 P.p.s.a. Podane w tym przepisie warunki, tj. brak możliwości poniesienia jakichkolwiek kosztów postępowania (art.246 § 1 pkt 1 P.p.s.a) czy też brak możliwości poniesienia pełnych kosztów postępowania, bez uszczerbku utrzymania koniecznego dla siebie i rodziny (art.246 § 1 pkt 2 P.p.s.a) warunkują przyznanie prawa pomocy w postępowaniu przed sądem administracyjnym. Z konstrukcji tego przepisu wynika, że w razie spełnienia warunków, o których mowa w § 1 pkt 1 lub 2 osobie fizycznej należy przyznać prawo pomocy w zakresie – odpowiednio – całkowitym (art.245 § 2 P.p.s.a. ) lub częściowym (art.245 § 3 i 4 P.p.s.a. ). Ciężar wiarygodnego uprawdopodobnienia niezdolności do poniesienia kosztów procesowych w całości obciąża stronę (art.243 w związku z art.246 § 1 P.p.s.a.).
Rozstrzygnięcie Sądu I instancji jest prawidłowe, pomimo częściowo nieprawidłowego uzasadnienia co nie miało znaczenia dla zgodności z prawem zaskarżonego postanowienia. Nie ma podstaw do uzależniania przyznania prawa pomocy w zakresie całkowitym od wykazania przez skarżącego potrzeby reprezentowania go w postępowaniu sądowym przez adwokata. Cel zastępstwa jest znany Sądowi z urzędu i nie wymaga wyjaśnień strony. Sąd I. instancji nie uzasadnił również swej odmowy oczywistą bezzasadnością skargi (art.247 P.p.s.a. ).
"Jeżeli oświadczenie strony zawarte we wniosku, o którym mowa w art.252, okaże się niewystarczające do oceny jej rzeczywistego stanu majątkowego i możliwości płatniczych oraz stanu rodzinnego lub budzi wątpliwości, strona jest obowiązana złożyć na wezwanie, w zakreślonym terminie, dodatkowe oświadczenie lub przedłożyć dokumenty źródłowe dotyczące jej stanu majątkowego, dochodów lub stanu rodzinnego." (art.255 P.p.s.a. ).
Wśród okoliczności, jakie ma wykazać strona ubiegająca się o prawo pomocy nie ma celu korzystania z zastępstwa procesowego przez zawodowego pełnomocnika.
Równocześnie jednak zacytowany art.255 P.p.s.a. pozostawia swobodnej ocenie Sądu ustalenie czy informacje podane we wniosku są wystarczające i czy konieczne jest wezwanie do uzupełnienia wniosku. Takie wezwanie, skierowane przez Sąd do strony nie wymaga ani uzasadnienia, ani nie podlega kontroli instancyjnej. Sąd I instancji podjął czynności, o których mowa w art.255 P.p.s.a., zobowiązał skarżącego do wykonania wezwania w terminie 7 dni pod rygorem odmowy przyznania prawa pomocy, lecz skarżący nie wykonał prawidłowo zarządzenia Sądu z dnia 1 lipca 2008 r.
W konsekwencji strona nie może skutecznie kwestionować prawidłowości postanowienia o odmowie przyznania prawa pomocy w zakresie całkowitym, jeżeli strona nie zastosowała się do wezwania Sądu do uzupełnienia danych podanych we wniosku.
Mając powyższe na uwadze Naczelny Sąd Administracyjny orzekł jak w sentencji na podstawie art.184 w związku z art.197 § 2 Prawa o postępowaniu przed sądami administracyjnymi.

Uzasadnienie wyroku