Sygnatura:
6309 Inne o symbolu podstawowym 630
6111 Podatek akcyzowy
Hasła tematyczne:
Prawo pomocy
Skarżony organ:
Dyrektor Izby Celnej
Data:
2009-05-21
Sąd:
Wojewódzki Sąd Administracyjny w Szczecinie
Treść wyniku:
Przyznano prawo pomocy w zakresie częściowym obejmującym zwolnienie od wpisu od skargi
Sędziowie:
Marzena Kowalewska /przewodniczący sprawozdawca/

Sentencja

Dnia 16 grudnia 2009 r. Wojewódzki Sąd Administracyjny w Szczecinie w składzie: Sędzia WSA – Marzena Kowalewska po rozpoznaniu w dniu 16 grudnia 2009 r. na posiedzeniu niejawnym wniosku N. P. o przyznanie prawa pomocy w zakresie częściowym obejmującym zwolnienie od kosztów sądowych w sprawie z jego skargi na decyzję Dyrektora Izby Celnej z dnia […] Nr […] w przedmiocie podatku akcyzowego za styczeń 2007 r. wraz z odsetkami za zwłokę p o s t a n a w i a: 1) przyznać skarżącemu prawo pomocy w zakresie częściowym obejmującym zwolnienie z części wpisu od skargi kasacyjnej ponad kwotę […] 2) w pozostałym zakresie odmówić przyznania prawa pomocy.
Uzasadnienie: Wyrokiem z dnia 16 września 2009 r. o sygn. akt I SA/Sz 380/09, Wojewódzki Sąd Administracyjny w Szczecinie oddalił skargę N. P. na decyzję Dyrektora Izby Celnej z dnia[…] ., Nr […] , w przedmiocie podatku akcyzowego za styczeń 2007 r. wraz z odsetkami za zwłokę.
N. P., wraz ze skargą kasacyjną od powyższego wyroku, złożył na urzędowym formularzu PPF wniosek o przyznanie prawa pomocy w zakresie częściowym, obejmującym zwolnienie od kosztów sądowych. W uzasadnieniu wniosku wskazał, że jest osobą prowadzącą działalność gospodarczą, jednak na skutek prowadzonych postępowań administracyjnych ma zajęte konta i każda wpłata na jego konto jest przekazywana do organu celnego. Na utrzymaniu skarżącego pozostaje żona i syn. Nie posiada on innych źródeł dochodów. Do zapłaty na rzecz organu celnego pozostaje kwota ponad […] zł.
W oświadczeniu o stanie rodzinnym skarżący podał, że wspólne gospodarstwo domowe tworzy z żoną – P. P. (lat[…] ) oraz synem – K. P. (lat[…]). Zaznaczył przy tym, że z żoną posiada rozdzielność majątkową. W części dotyczącej majątku i dochodów, skarżący wskazał, że nie posiada nieruchomości, żadnych zasobów pieniężnych czy przedmiotów wartościowych, jedynie żona jest właścicielką samochodu osobowego T. (rok prod. 1996). Na miesięczne dochody rodziny składa się dochód skarżącego z działalności gospodarczej w kwocie […] zł brutto oraz wynagrodzenie małżonki z umowy o pracę w kwocie […] zł brutto.
Odpowiadając na wezwanie Sądu z dnia[…] . do przedstawienia dodatkowych dowodów, obrazujących rzeczywisty stan majątkowy i możliwości płatnicze oraz stan rodzinny skarżącego, N. P. przesłał dokumenty, z których wynika, że:
a) w dniu […] wstąpił związek małżeński z P. P., z którą w dniu[…] . zawarł umowę majątkową małżeńską ustanawiającą ustrój rozdzielności majątkowej (akt notarialny Rep. A[…]
b) skarżący złożył za rok podatkowy 2008 zeznanie podatkowe PIT-36, w którym wykazał dochód brutto w kwocie […] zł, składki na ubezpieczenie zdrowotne […] zł, podatek należny "0" zł oraz dochód netto[…] ; jego żona za ten okres złożyła zeznanie podatkowe PIT-37 wykazując w nim dochód netto w wysokości […] zł (zaświadczenia Naczelnika Urzędu Skarbowego w G. z[…] .);
c) skarżący prowadzi działalność gospodarczą pod nazwą E. N. P., której przedmiotem jest (wg PKD z 2007 r.): 47.78.Z – sprzedaż detaliczna pozostałych nowych wyrobów prowadzona w wyspecjalizowanych sklepach,[…] .Z – oraz transport drogowy towarów (zaświadczenie o zmianie we wpisie do ewidencji działalności gospodarczej z […] .);
d) z prowadzonej działalności gospodarczej skarżący osiągnął w: sierpniu stratę w kwocie […] zł, wrześniu dochód -[…] zł, październiku stratę -[…] zł, listopadzie stratę -[…] zł (zaświadczenie z […] r. wystawione przez biuro podatkowe);
e) P. P. jest zatrudniona w Ośrodku Pomocy Społecznej w C., a średnie miesięczne wynagrodzenie uzyskane przez nią za okres od sierpnia do października 2009 r. stanowiło brutto […] zł, a netto […] zł (zaświadczenie pracodawcy z […] r.);
f) na dzień […] r.: stan na bankowym rachunku bieżącym należącym do N. P. stanowiła kwota […] zł, od dnia […] r. konto jest obciążone tytułem egzekucyjnym na rzecz Izby Celnej i od tej daty na wskazane konto nie wpłynęła żadna należność od kontrahentów, bank dokonał jedynie kapitalizacji odsetek w wysokości 0,03 zł; natomiast stan rachunku oszczędnościowo-rozliczeniowego należącego do P. P. wynosi […] zł (zaświadczenia z Banku Spółdzielczego w C. Oddział w C. z […] ., wydruki zestawień operacji na rachunkach);
g) skarżący wraz z rodziną zamieszkuje w domu swoich rodziców i pokrywa część kosztów za media, tj. ok.[…] zł (woda ok.[…] zł, kanalizacja ok.[…] zł, śmieci ok.[…] zł, prąd ok. […] zł, ogrzewanie ok.[…] zł) oraz ponosi wydatki związane z utrzymaniem gospodarstwa domowego w kwocie ok.[…] zł; miesięcznie rodzinny budżet skarżącego jest obciążony łączną kwotą ok. […]zł (według oświadczenia skarżącego i załączonych kopii rachunków).
Wojewódzki Sąd Administracyjny w Szczecinie, zważył co następuje:
Zgodnie z art. 245 § 1 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. – Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (Dz.U. Nr 153, poz. 1270 ze zm.), zwanej dalej "P.p.s.a.", prawo pomocy może być przyznane w zakresie całkowitym lub częściowym. Stosownie do treści art. 245 § 3 P.p.s.a., prawo pomocy w zakresie częściowym obejmuje zwolnienie od opłat sądowych w całości lub w części albo tylko od wydatków albo od opłat sądowych i wydatków lub obejmuje tylko ustanowienie adwokata, radcy prawnego, doradcy podatkowego lub rzecznika patentowego. Częściowe zwolnienie od opłat lub wydatków może polegać na zwolnieniu od poniesienia ułamkowej ich części albo określonej ich kwoty pieniężnej (art. 245 § 4 P.p.s.a.). Przyznanie prawa pomocy w zakresie częściowym jest zależne od wykazania przez stronę będącą osobą fizyczną, że nie jest w stanie ponieść pełnych kosztów postępowania bez uszczerbku utrzymania koniecznego dla siebie i rodziny (art. 246 § 1 pkt 2 P.p.s.a.).
Podnieść należy, że co do zasady strona jest zobowiązana do ponoszenia kosztów związanych z jej udziałem w sprawie. Natomiast istotą instytucji prawa pomocy jest zapewnienie prawa do sądu i możliwości obrony swoich racji tym podmiotom, które znajdują się w sytuacji finansowej, uniemożliwiającej poniesienie kosztów z tym związanych, a do podmiotów tych zalicza się przede wszystkim bezrobotnych bez prawa do zasiłku lub osoby, które pozbawione są środków do życia, bądź których środki są bardzo ograniczone i zaspokajają tylko potrzeby egzystencjalne niezbędne (vide: postanowienie Naczelnego Sądu Administracyjnego z dnia 19 października 2005 r., I GZ 107/05, niepubl.). Przepis art. 246 § 1 pkt 2 p.p.s.a., w którym mowa o braku możliwości poniesienia pełnych kosztów sądowych bez uszczerbku dla koniecznego utrzymania, nie może więc mieć zastosowania do osób, które osiągają dochody lub posiadają majątek, nawet jeśli koszty te stanowią poważną kwotę w miesięcznym budżecie rodziny.
W rozpoznawanej sprawie istotny jest fakt, że w chwili obecnej skarżący jest zobowiązany ponieść, stosownie do treści art. 220 § 1 zdanie 1 i art. 230 § 1 P.p.s.a. oraz § 3 rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 16 grudnia 2003 r. w sprawie wysokości oraz szczegółowych zasad pobierania wpisu w postępowaniu przed sądami administracyjnymi (Dz.U. Nr 221, poz. 2193 ze zm.), wpis od skargi kasacyjnej w trzech zainicjowanych przez niego postępowaniach sądowych w łącznej wysokości […] zł (1/2 z ([…])(.
Ze złożonych oświadczeń i nadesłanych dokumentów wynika, że N. P. prowadzi działalność gospodarczą, w której zakresie mieści się m.in. sprzedaż detaliczna oleju opałowego dla potrzeb gospodarstwa domowego, i której dochodowość ma charakter zmienny (skarżący wykazał dochód we wrześniu, zaś w sierpniu, październiku i listopadzie
stratę). Jednocześnie jednak skarżący zadeklarował, że z działalności gospodarczej uzyskuje miesięczny dochód w kwocie […] zł brutto.
Z akt sprawy wynika również, że skarżący nie posiada żadnych nieruchomości, oszczędności, ani wartościowych rzeczy ruchomych, a we wspólnym gospodarstwie domowym pozostaje z synem i żoną. Pomiędzy wnioskodawcą a jego żoną panuje ustrój rozdzielności majątkowej. Z uwagi na tę ostatnią – wykazaną przez stronę – okoliczność, wyjaśnić należy, że, zgodnie z art. 23 Kodeksu rodzinnego i opiekuńczego, małżonkowie mają obowiązek wzajemnej pomocy, którego to obowiązku nie niweczy zniesienie między małżonkami wspólności majątkowej. W związku z tym dochody małżonka mają wpływ na ocenę sytuacji strony twierdzącej, że nie jest w stanie ponosić kosztów postępowania. Rozdzielność majątkowa małżeńska w świetle przepisów prawa rodzinnego odnosi się bowiem do majątków małżonków, a nie do ich wzajemnych obowiązków, i nie zwalnia małżonki skarżącego z pomocy finansowej w zakresie prowadzonego postępowania sądowego (vide: postanowienie Naczelnego Sądu Administracyjnego z dnia […] r., sygn. akt I FZ 233/09, niepubl.).
Sąd zważył zatem, że na miesięczne dochody rodziny skarżącego składa się dochód strony z działalności gospodarczej w kwocie […] zł brutto (ok.[…] zł netto, według wyliczeń Sądu opartych na ustawowych stopach procentowych składek na ubezpieczenia społeczne oraz podatku dochodowego od osób fizycznych) oraz wynagrodzenie małżonki z umowy o pracę w kwocie […] zł brutto ([…] zł netto), co daje łącznie kwotę […] zł brutto (ok. […] zł netto). Ponadto skarżący wraz z rodziną zamieszkuje w domu swoich rodziców, w związku z czym jest zobligowany do ponoszenia części opłat za media w wysokości ok. […] zł miesięcznie. Pozostałe niezbędne wydatki związane z utrzymaniem gospodarstwa domowego skarżący określił na kwotę ok.[…] zł. W tej sytuacji, po potrąceniu kwoty […] zł obciążającej miesięcznie rodzinny budżet skarżącego, z dochodów rodziny pozostaje kwota ok.[…] zł, z której można zaoszczędzić kwotę[…] zł na wpis od skargi kasacyjnej. Taki ciężar kosztów postępowania sądowego, zarówno w rozpoznawanej sprawie, jak i w pozostałych dwóch sprawach, nie wpłynie więc negatywnie na poziom egzystencji skarżącego i jego rodziny.
Jednocześnie Sąd uznał, że brak jest podstaw do przyjęcia, że skarżący jest na tyle ubogi, że jego rzeczywiste zdolności płatnicze uniemożliwiają mu wywiązanie się z obowiązku partycypowania w ewentualnych, dalszych kosztach postępowania, zwłaszcza, że wnioskodawca oraz jego małżonka są osobami młodymi, posiadającymi zdolności zarobkowe i uzyskującymi dochody.
W tym stanie rzeczy, na podstawie art. 245 § 1 i § 4 oraz art. 246 § 1 pkt 2 P.p.s.a., orzeczono jak na wstępie.

Uzasadnienie wyroku