Sygnatura:
652 Sprawy ubezpieczeń zdrowotnych
Hasła tematyczne:
Prawo pomocy
Sygn. powiązane: VII SA/Wa 715/09
Skarżony organ:
Prezes Narodowego Funduszu Zdrowia
Data:
2009-09-16
Sąd:
Naczelny Sąd Administracyjny
Treść wyniku:
Oddalono zażalenie
Sędziowie:
Andrzej Kuba /przewodniczący sprawozdawca/

Sentencja

Naczelny Sąd Administracyjny w składzie: Przewodniczący: sędzia NSA Andrzej Kuba po rozpoznaniu w dniu 30 września 2009 r. na posiedzeniu niejawnym w Izbie Gospodarczej zażalenia T. S.-N. Z. O. Z. "C. M. C. M." na postanowienie Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w W. z dnia 21 lipca 2009 r. sygn. akt VII SA/Wa 715/09 w zakresie odmowy zmiany postanowienia, którym odmówiono przyznania prawa pomocy w zakresie częściowym obejmującym zwolnienie od kosztów sądowych w sprawie ze skargi T. S.-N. Z. O. Z. "C. M. C. M." na czynność Prezesa Narodowego Funduszu Zdrowia w przedmiocie odmowy rozpoznania zażalenia na wezwanie do zwrotu nienależnie pobranych środków finansowych i do uiszczenia kary umownej postanawia: oddalić zażalenie
Uzasadnienie: Postanowieniem z dnia 21 lipca 2009 r. o sygn. akt VII SA/Wa 715/09, Wojewódzki Sąd Administracyjny w W. odmówił zmiany postanowienia tego Sądu z dnia 2 czerwca 2009 r., którym odmówiono T. S. – N. "C. M. C. M." przyznania prawa pomocy w zakresie częściowym dotyczącym zwolnienia od kosztów sądowych w sprawie ze skargi T. S.- N. "C. M. C. M." na czynność Prezesa Narodowego Funduszu Zdrowia w przedmiocie odmowy rozpoznania zażalenia na wezwanie do zwrotu nienależnie pobranych środków finansowych i do uiszczenia kary umownej.
W uzasadnieniu rozstrzygnięcia Sąd I instancji wskazał, iż postanowieniem z dnia 2 czerwca 2009 r. odmówiono skarżącemu przyznania prawa pomocy w zakresie częściowym dotyczącym zwolnienia od kosztów sądowych, a w dniu 10 lipca 2009 r. (data stempla biura podawczego) do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w W. wpłynął ponowny wniosek skarżącego o przyznanie prawa pomocy poprzez zwolnienie od kosztów sądowych.
Wojewódzki Sąd Administracyjny w W. ponownie rozpoznając wniosek o przyznanie prawa pomocy i oceniając sytuację materialną wnioskodawcy z uwzględnieniem okoliczności przedstawionych w złożonym formularzu uznał, że nie zachodzą przesłanki do zwolnienia od kosztów sądowych. Z nadesłanego formularza wniosku o przyznanie prawa pomocy wynika, że wnioskodawca samodzielnie prowadzi gospodarstwo domowe, posiada dwoje dzieci, utrzymuje się z dochodów uzyskiwanych z prowadzonej działalności gospodarczej w wysokości 250.000,00 złotych brutto miesięcznie, posiada mieszkanie o powierzchni 130 m – oraz nieruchomość rolną o powierzchni 1,2 ha. Wnioskodawca wskazał, iż ponosi miesięczne koszty z tytułu utrzymania w wysokości ok. 2.000,00 złotych, alimentów na dwoje dzieci w wysokości 1.500,00 złotych oraz spłaty długów powstałych na skutek rozwodu w wysokości 3.000,00 – 4.000,00 złotych. Ponadto ponosi wysokie koszty związane z prowadzoną działalnością gospodarczą, spłaca kredyty i pożyczkę.
Sąd I instancji stwierdził, że wnioskodawca posiadając stały, wykazany dochód miesięczny i wydatki w wysokości określonej we wniosku PPF, nie znajduje się w sytuacji materialnej uprawniającej go do przyznania prawa pomocy poprzez zwolnienie od kosztów sądowych. Uznano, że przy uzyskiwanych stałych miesięcznych dochodach jest on w stanie ponieść koszty sądowe samodzielnie.
Sąd zaznaczył, że banki udzielając wnioskodawcy dwóch kredytów oceniły jego sytuację finansową jako odpowiednią, umożliwiającą ponoszenie obciążeń z nimi związanych. Strona natomiast nie wskazała, by miała jakiekolwiek problemy ze spłatą kredytów z uzyskiwanych dochodów. Fakt dodatkowego zadłużania się przez wnioskodawcę także u osób fizycznych świadczy o tym, że wnioskodawca posiada środki finansowe, aby spłacać dodatkowe zadłużenia.
Sąd I instancji uznał, iż w złożonym ponownie wniosku o przyznanie prawa pomocy wnioskodawca nie wskazał żadnych nowych okoliczności faktycznych lub prawnych, które mogłyby mieć wpływ na zmianę stanowiska zajętego w postanowieniu z dnia 2 czerwca 2009 r. Podnoszona przez wnioskodawcę okoliczność powstałych ostatnio wysokich zobowiązań z tytułu przegranej sprawy pracowniczej nie wpłynęła również na zmianę stanowiska Sądu. Zaistnienia innych nowych okoliczności uzasadniających zmianę postanowienia, Sąd nie dopatrzył się także z urzędu.
W zażaleniu na powyższe postanowienie skarżący podniósł, że Wojewódzki Sąd Administracyjny ocenił jego sytuację na podstawie kryteriów i mierników stosowanych odnośnie spraw osobistych obywateli, nie związanych z prowadzoną działalnością gospodarczą. On zaś, prowadzi jednoosobową działalność gospodarczą, jego majątek osobisty, a zatem przychody i wydatki, stanowią jedność z majątkiem przedsiębiorstwa, jakie prowadzi. Skarżący wyjaśnił, że ma on relatywnie wysoki przychód z prowadzonej działalności gospodarczej, ale wysokie są także jego bieżące zobowiązania. Fakt, że banki udzieliły mu kredytów nie może świadczyć o tym, że jest on w dobrej sytuacji finansowej, kredyty te są bowiem immanentnie związane z prowadzeniem działalności gospodarczej. Skarżący powołał się także na kryzys ogólnoświatowy i ograniczenia możliwości świadczenia usług medycznych.
Naczelny Sąd Administracyjny zważył, co następuje:
Zażalenie nie zasługuje na uwzględnienie.
Zgodnie z art. 165 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (Dz.U. Nr 153, poz. 1270 ze zm.) postanowienia niekończące postępowania w sprawie mogą być uchylane i zmieniane wskutek zmiany okoliczności sprawy, chociażby były zaskarżone, a nawet prawomocne. W świetle tego przepisu ponowny wniosek strony o przyznanie prawa pomocy należy traktować jako wniosek o zmianę wcześniej wydanego postanowienia w tym przedmiocie (por. postanowienia Naczelnego Sądu Administracyjnego: z dnia 11 stycznia 2007 r., sygn. akt II OZ 1490/06 oraz z dnia 22 grudnia 2008 r., sygn. akt I FZ 448/08). Zmiana takiego postanowienia może nastąpić wyłącznie w sytuacji, gdy nastąpiła zmiana okoliczności sprawy. Podkreślić przy tym należy, iż mają to być okoliczności relewantne dla rozpatrywanej kwestii, a więc dla oceny przesłanek umożliwiających ewentualne przyznanie wnioskodawcy prawa pomocy. Okoliczność, iż skarżący inaczej ocenia swoją sytuację, niż uczynił to Sąd rozpatrując wniosek o przyznanie prawa pomocy, nie stanowi przesłanki do zmiany prawomocnego rozstrzygnięcia wydanego w tym zakresie. Instytucja przewidziana w art. 165 p.p.s.a. nie służy bowiem do ponownego rozpatrzenia argumentów strony przedstawionych w trakcie rozpoznawania wniosku o przyznanie prawa pomocy, lecz do umożliwienia zmiany wcześniej wydanego postanowienia w tym przedmiocie, w przypadku gdy okoliczności sprawy uległy zmianie, powodując nieadekwatność poprzednio zapadłego postanowienia do zmienionej sytuacji. W przypadku niewykazania przez stronę, że okoliczności sprawy uległy zmianie, art. 165 p.p.s.a. nie znajduje zastosowania, a zatem nie zachodzi podstawa do zmiany prawomocnego postanowienia o odmowie przyznania prawa pomocy.
W świetle powyższego Sąd I instancji prawidłowo uznał, iż w złożonym ponownie wniosku o przyznanie prawa pomocy wnioskodawca nie wskazał żadnych nowych okoliczności faktycznych lub prawnych, które mogłyby mieć wpływ na zmianę stanowiska zajętego w postanowieniu z dnia 2 czerwca 2009 r. Zasadnie podnoszona przez wnioskodawcę okoliczność powstałych ostatnio wysokich zobowiązań z tytułu przegranej sprawy pracowniczej nie wpłynęła na zmianę stanowiska Sądu. Biorąc bowiem pod uwagę zarówno dochody skarżącego, jak i ponoszone przez niego wydatki nie można stwierdzić, aby powyższa okoliczność odnośnie zobowiązań powstałych w związku z przegraną sprawą pracowniczą mogła na tyle pogorszyć jego sytuację finansową, aby nie mógł on uiścić wpisu sądowego bez uszczerbku utrzymania koniecznego dla siebie i rodziny. Zaistnienia innych nowych okoliczności uzasadniających zmianę postanowienia, Sąd I instancji nie dopatrzył się także z urzędu.
W ocenie Naczelnego Sądu Administracyjnego, słusznie Sąd I instancji odmówił zmiany postanowienia z dnia 2 czerwca 2009 r., a oceny tej nie zmieniają okoliczności podnoszone przez skarżącego w zażaleniu. Sąd I instancji wziął bowiem pod uwagę zarówno fakt, że skarżący jest osobą fizyczną prowadzącą działalność gospodarczą, a zatem jego przychody i wydatki stanowią jedność z majątkiem przedsiębiorstwa, jak i fakt, że prowadzenie działalności gospodarczej wiąże się z wysokimi bieżącymi zobowiązaniami.
W niniejszej sprawie skarżący nie wykazał, że okoliczności będące podstawą wniosku o przyznanie prawa pomocy uległy zmianie na gorsze na tyle, aby uzasadniało to zmianę postanowienia z dnia 2 czerwca 2009 r.
Mając powyższe na uwadze, Naczelny Sąd Administracyjny na podstawie art. 184 w związku z art. 197 § 2 p.p.s.a. orzekł, jak w sentencji.

Uzasadnienie wyroku