Sygnatura:
6329 Inne o symbolu podstawowym 632
Hasła tematyczne:
Prawo pomocy
Skarżony organ:
Samorządowe Kolegium Odwoławcze
Data:
2009-11-23
Sąd:
Wojewódzki Sąd Administracyjny w Łodzi
Treść wyniku:
Oddalono wniosek o przyznanie prawa pomocy
Sędziowie:
Agnieszka Grosińska /przewodniczący sprawozdawca/

Sentencja

Referendarz sądowy w Wojewódzkim Sądzie Administracyjnym w Łodzi w Wydziale II Agnieszka Grosińska po rozpoznaniu w dniu 16 grudnia 2009 r. na posiedzeniu niejawnym wniosku D. Z. o przyznanie prawa pomocy poprzez zwolnienie od kosztów sądowych oraz ustanowienie adwokata w sprawie ze skargi D. Z. na decyzję Samorządowego Kolegium Odwoławczego w Ł. z dnia […] Nr […] w przedmiocie odmowy stwierdzenia nieważności decyzji w sprawie zasiłków rodzinnych wraz z dodatkami p o s t a n a w i a oddalić wniosek w zakresie dotyczącym zwolnienia od kosztów sądowych oraz ustanowienia adwokata. AG
Uzasadnienie: D. Z. wniosła skargę do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Łodzi na decyzję Samorządowego Kolegium Odwoławczego w Ł. w przedmiocie odmowy stwierdzenia nieważności decyzji w sprawie zasiłków rodzinnych wraz z dodatkami. W dniu 11 grudnia 2009 r. do tut. Sądu wpłynął również wniosek skarżącej przyznania prawa pomocy w zakresie całkowitym obejmującym zwolnienie od kosztów sądowych oraz ustanowienie adwokata.
Jak wynika z oświadczenia o stanie rodzinnym, majątku i dochodach skarżąca pozostaje we wspólnym gospodarstwie domowym z mężem S., pasierbem P. i synem K. Skarżąca osiąga dochody ze stosunku pracy w wysokości 1890 złotych (netto), mąż strony uzyskuje dochody z tytułu zatrudnienia w wysokości 1800 złotych (netto), na syna K. skarżąca otrzymuje zasiłek pielęgnacyjny w wysokości 153 złotych. Skarżąca posiada udział w nieruchomości oraz własność lokalu w budynku mieszkalnym (2 pokoje z kuchnią o powierzchni 50 m kw.) oraz samochód osobowy marki Skoda Fabia (rok produkcji 2004), na którego nabycie został zaciągnięty kredyt (miesięczna rata: 750 – 800 złotych).
W uzasadnieniu wniosku skarżąca podała, iż sprawa jest bardzo trudna pod względem faktycznym i prawnym, i choć do tej pory pisma i odwołania sporządzał zaprzyjaźniony prawnik, to przed Sądem będzie występować sama. Skarżąca obawia się, iż "nie da sobie rady, skoro ma takich przeciwników jak urzędy państwowe". Strona wskazała również, iż nie jest w stanie ponieść wydatków związanych z ustanowieniem adwokata z wyboru. Wydatki związane z utrzymaniem pompy insulinowej dla syna kształtują się na poziomie 400 złotych miesięcznie, pozostałe miesięczne wydatki związane z utrzymaniem to koszt rzędu 820 złotych. Skarżąca podała także, iż zakup opału na zimę to wydatek w wysokości 2500 złotych, wyposażenie dzieci do szkoły – 1500 złotych, podatek od nieruchomości – 220 złotych (na 6 miesięcy). Jednocześnie skarżąca nie zadeklarowała posiada innych wartościowych przedmiotów, oszczędności ani papierów wartościowych.
Referendarz sądowy w Wojewódzkim Sądzie Administracyjnym w Łodzi zważył, co następuje:
Zgodnie z treścią art. 243 § 1 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. – Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (Dz. U. Nr 153, poz. 1270 z późn. zm.) – dalej p.p.s.a., prawo pomocy może być przyznane stronie na jej wniosek złożony przed wszczęciem postępowania lub w toku postępowania. Jednocześnie ustawodawca
w art. 246 § 1 p.p.s.a. uzależnił przyznanie prawa pomocy od wykazania przez stronę, że nie ma ona środków na poniesienie jakichkolwiek kosztów postępowania (przyznanie prawa pomocy w zakresie całkowitym) lub że nie jest w stanie ponieść pełnych kosztów postępowania bez uszczerbku utrzymania koniecznego dla siebie i rodziny (przyznanie prawa pomocy w zakresie częściowym).
Prawo pomocy jest instytucją stanowiącą wyjątek od zasady ponoszenia kosztów postępowania przez strony postępowania. Z tego względu przesłanki zastosowania tej instytucji winny być interpretowane w sposób ścisły. Udzielenie prawa pomocy jest formą dofinansowania strony postępowania z budżetu państwa i powinno mieć miejsce tylko w sytuacjach, w których zdobycie przez stronę środków na sfinansowanie udziału w postępowaniu jest rzeczywiście, obiektywnie niemożliwe.
W rozpoznawanej sprawie kwestią wymagającą rozważenia jest prawo skarżącej do przyznania prawa pomocy jedynie w zakresie obejmującym ustanowienie pełnomocnika z urzędu. Zgodnie bowiem z art. 239 pkt 1 lit. a) p.p.s.a. nie ma obowiązku uiszczenia kosztów sądowych strona skarżąca działanie lub bezczynność organu w sprawach z zakresu pomocy i opieki społecznej. W tym zakresie zatem wniosek skarżącej nie może zostać uwzględniony.
Odnosząc się do żądania ustanowienia adwokata z urzędu, to w ocenie Referendarza sądowego wniosek nie zasługuje na uwzględnienie. W pierwszej kolejności, należy wskazać, iż skarżąca wraz z mężem osiągają stałe dochody ze stosunków pracy w łącznej wysokości 3.690 złotych (netto). Wysokość deklarowanych dochodów nie daje podstaw do uznania, że skarżącej można przypisać cechy ubóstwa, którego stwierdzenie warunkuje przyznanie prawa pomocy. Nie ulega wątpliwości, iż skarżąca ponosi wydatki związane z chorobą syna, jednakże nie można równocześnie przyjąć, iż wydatki te ograniczają w znacznym stopniu zdolności płatnicze skarżącej. Nie można bowiem tracić z pola widzenia i tej okoliczności, że mimo wydatków wynikających z choroby syna, na które powołano się we wniosku, a także innych bieżących wydatków, rodzina zaciągnęła kredyt na zakup samochodu, którego miesięczna rata to wydatek rzędu 750 – 800 złotych. Tymczasem w żaden sposób nie sposób uznać, iż pierwszeństwo przed kosztami sądowymi należy się spłacie zaciągniętych zobowiązań. Oznaczałoby to bowiem przeniesienie ciężaru udziału w postępowaniu strony dysponującej środkami finansowymi na ogół obywateli, czego nie można zaakceptować. Strona dla wydatków związanych z postępowaniem sądowym winna znaleźć pokrycie w swych dochodach przez odpowiednie ograniczenie innych wydatków niebędących niezbędnymi dla utrzymania, a ubiegający się o taką pomoc winien poczynić oszczędności we własnych wydatkach, do granic zabezpieczenia koniecznych kosztów utrzymania siebie i rodziny. Należy zwrócić uwagę, iż o ile posiadanie samochodu osobowego mieści się w ramach współczesnych standardów życiowych, o tyle posiadanie samochodu w przypadku osoby ubiegającej się o prawo pomocy standard ten przekracza (por. postanowienie WSA w Warszawie z dnia 25 listopada 2009 r. o sygn. akt V SA/Wa 1473/09).
Reasumując, fakt, iż skarżąca wraz z mężem osiągają regularne dochody, są właścicielami nieruchomości, posiadają zabezpieczone potrzeby mieszkaniowe, a także są w stanie spłacać zaciągnięte kredyty, powoduje, iż w ocenie Referendarza sądowego, wniosek nie może zostać uwzględniony, jako że nie została spełniona przesłanka przyznania prawa pomocy. Jednocześnie podkreślenia w tym miejscu wymaga, iż odmowa ustanowienia profesjonalnego pełnomocnika nie umniejsza możliwości strony obrony jej interesów przed sądem administracyjnym i uzyskania pozytywnego dla siebie rozstrzygnięcia, jako że sąd administracyjny nie jest związany – zgodnie z art. 134 § 1 p.p.s.a. – zarzutami i wnioskami skargi, co oznacza, że sąd bada w pełnym zakresie zgodność z prawem zaskarżonego aktu i może uwzględnić skargę z powodu innych uchybień niż te, które przytoczono w skardze.
Wobec powyższego, na podstawie art. 246 § 1 pkt 1 w związku z art. 258 § 2 pkt 7 p.p.s.a., orzeczono jak w postanowieniu.
AG

Uzasadnienie wyroku