Sygnatura:
6115 Podatki od nieruchomości
Hasła tematyczne:
Odrzucenie skargi
Skarżony organ:
Samorządowe Kolegium Odwoławcze
Data:
2009-11-24
Sąd:
Wojewódzki Sąd Administracyjny w Opolu
Treść wyniku:
Odrzucono skargę
Sędziowie:
Marta Wojciechowska /przewodniczący sprawozdawca/

Sentencja

Wojewódzki Sąd Administracyjny w Opolu w składzie następującym: Przewodniczący sędzia WSA Marta Wojciechowska po rozpoznaniu w dniu 16 grudnia 2009 r. na posiedzeniu niejawnym sprawy ze skargi Wójta Gminy Komprachcice na postanowienie Samorządowego Kolegium Odwoławczego w Opolu z dnia […] Nr […] w przedmiocie zaliczenia wpłaty na poczet zaległości z tytułu podatku od nieruchomości. postanawia: odrzucić skargę
Uzasadnienie: Postanowieniem z dnia […]Samorządowe Kolegium Odwoławcze w Opolu uchyliło w całości postanowienie Wójta Gminy Komprachcice z dnia […] i umorzyło postępowanie w sprawie.
W motywach rozstrzygnięcia Kolegium wskazało, iż postanowieniem z dnia 29 stycznia 2009 r. Wójt Gminy Komprachcice zaliczył dokonaną przez M. J. wpłatę na poczet zaległości w podatku od nieruchomości. Jak wynikało z akt sprawy, dokonując zapłaty zaległości M. J. wskazał, iż wpłata dotyczy aktu notarialnego rep. […]tj. umowy sprzedaży nieruchomości w Polskiej N. przy ul. L.. Na nieruchomości tej ustanowiono hipoteką przymusową na rzecz Gminy Komprachcice zabezpieczającą wierzytelności Gminy z tytułu nieuregulowanego przez B. G. podatku od nieruchomości za lata 1999, 2002-2003. Wobec nabycia wskazanej nieruchomości przez M. J., stał się on dłużnikiem rzeczowym Gminy i dobrowolnie dokonał wpłaty zabezpieczonego hipoteką zobowiązania.
W ocenie Kolegium zapłata podatku obciążającego podatnika (B. G.) przez inną osobę nie prowadzi do wygaśnięcia zobowiązania podatkowego wobec podatnika. Tym samym wpłata dokonana przez M. J. nie wywołała skutków w postaci wygaśnięcia zaległości w podatku od nieruchomości. Nie było zatem uprawnione wydanie przez organ I instancji postanowienia o zaliczeniu wpłaty na poczet zaległości podatkowych z tego tytułu.
Skargę na rozstrzygnięcie organu odwoławczego do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Opolu wniósł Wójt Gminy Komprachcice, domagając się uchylenia postanowienia Kolegium oraz zasądzenia kosztów postępowania. Zaskarżonemu postanowieniu zarzucił naruszenie art. 59 § 1 pkt 1 i art. 62 w zw. z art. 55 § 2 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2005 r. nr 8, poz. 60 ze zm.) poprzez niewłaściwe uznanie, że zapłata podatku od nieruchomości – zabezpieczonego hipoteka przymusową – dokonana dobrowolnie przez dłużnika rzeczowego (osobę niebędącą podatnikiem) nie powoduje wygaśnięcia zobowiązania zabezpieczonego na nieruchomości oraz nie może być zaliczona na poczet zaległości podatkowych wraz z odsetkami ciążących na podatniku.
W odpowiedzi na skargę Samorządowe Kolegium Odwoławcze w Opolu wniosło o jej odrzucenie wskazując, iż Wójt Gminy Komprachcice w niniejszej sprawie nie posiada przymiotu strony, co przesądza o braku legitymacji procesowej w postępowaniu sądowoadministracyjnym.
Wojewódzki Sąd Administracyjny w Opolu zważył co następuje:
Stosownie do przepisu art. 50 § 1 i § 2 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (Dz. U. Nr 153, poz. 1270 ze zm.) /dalej jako p.p.s.a./, uprawnionym do wniesienia skargi jest każdy, kto ma w tym interes prawny, prokurator, Rzecznik Praw Obywatelskich oraz organizacja społeczna w zakresie jej statutowej działalności, w sprawach dotyczących interesów prawnych innych osób, jeśli brała udział w postępowaniu administracyjnym.
W pierwszej kolejności należało zbadać dopuszczalność złożenia przez organ podatkowy pierwszej instancji, tj. Wójta Gminy Komprachcice skargi do Sądu na postanowienie organu II instancji wydane w sprawie.
Włączenie organów samorządowych do systemu organów administracji publicznej, prowadzących postępowanie w konkretnej sprawie, znacznie ogranicza zakres uprawnień procesowych tych jednostek jako osób prawnych. W zakresie, w jakim organ jednostki samorządu terytorialnego wykonuje funkcję organu administracji publicznej, nie jest on (ani też żaden z pozostałych organów danej jednostki) uprawniony do reprezentowania jej interesu prawnego, rozumianego jako interes osoby prawnej. Niedopuszczalna jest bowiem sytuacja, w której jednostka samorządu terytorialnego, w imieniu której działa określony podmiot, zajmowałaby różną pozycję – występując najpierw przez organ wydający decyzję (postanowienie), a następnie w roli strony postępowania – w zależności od etapu załatwiania sprawy z zakresu administracji publicznej. W sytuacji, w której organ jednostki samorządu terytorialnego wykonuje funkcję organu administracji publicznej, zostaje on pozbawiony uprawnienia do reprezentowania jej interesu prawnego. Wykonywanie władztwa administracyjnego następuje kosztem ograniczenia uprawnień w sferze dominium.
Pogląd taki został potwierdzony w uchwale siedmiu sędziów Naczelnego Sądu Administracyjnego z dnia 19 maja 2003 r. sygn. akt OPS 1/03 (ONSA 2003/4/115), w której stwierdzono m. in., że powierzenie organowi jednostki samorządu terytorialnego właściwości do orzekania w sprawie indywidualnej w formie decyzji administracyjnej (…), wyłącza możliwość dochodzenia przez tę jednostkę jej interesu prawnego w trybie postępowania administracyjnego lub sądowoadministracyjnego. W takiej sytuacji jednostka samorządu terytorialnego nie ma legitymacji procesowej strony w tym postępowaniu, nie jest również podmiotem uprawnionym do zaskarżania decyzji administracyjnych do sądu administracyjnego, ani też legitymowanym do wystąpienia z powództwem do sądu powszechnego."
Z utrwalonego orzecznictwa Naczelnego Sądu Administracyjnego wynika, że organ gminy, który w pierwszej instancji wydał rozstrzygnięcie, nie jest uprawniony do wniesienia skargi do sądu administracyjnego w tej sprawie i to bez względu na przedmiot sprawy oraz jego rzeczywisty związek z interesem prawnym gminy (por. postanowienie NSA z dnia 23 stycznia 2003 r., II SA/Łd 1957/02, postanowienie WSA w Łodzi 12 sierpnia 2004 r. II SA/Łd 20/04, postanowienia NSA z dnia 8 lipca 2005 r., OSK 1687/04, OSK 1688/04 OSK 1685/04, postanowienie WSA w Łodzi 17 sierpnia 2004 r. II SA/Łd 17/04, postanowienie NSA z dnia 6 lipca 2005 r., OSK 1753/04, postanowienie NSA z dnia 2003 r., II SA/Gd 1831/02 – publikowane na stronie internetowej NSA).
Dodatkowo wskazać należy, iż zgodność z Konstytucją art. 50 § 1 p.p.s.a., była przedmiotem badania przez Trybunał Konstytucyjny, który po rozpatrzeniu wniosku Rady Gminy i Miasta Koziegłowy w wyroku z dnia 29.10.2009 r., sygn. akt K 32/08 stwierdził, że art. 50 § 1 p.p.s.a. w zakresie, w jakim pozbawia gminę prawa wniesienia skargi na decyzję organu wyższej instancji wydaną w wyniku rozpatrzenia odwołania od decyzji wydanej w pierwszej instancji przez wójta /burmistrza, prezydenta/ tej gminy w sytuacji, gdy decyzja organu odwoławczego ma wpływ na prawa i obowiązki tej gminy lub jej organów – jest zgodny z art. 165 Konstytucji RP.
Przenosząc powyższe rozważania na grunt niniejszej sprawy stwierdzić należy, iż zaskarżone postanowienie było przedmiotem uprzedniego rozstrzygnięcia przez Wójta Gminy, działającego jako organ administracyjny I instancji, który wydał rozstrzygnięcie w sprawie indywidualnej. Wójt Gminy Komprachcice nie występował w postępowaniu administracyjnym w charakterze strony, ale organu wyposażonego w kompetencje do władczego rozstrzygnięcia sprawy indywidualnej i wydania orzeczenia administracyjnego w I instancji, co z kolei wyłączyło możliwość tego podmiotu jako organu reprezentującego gminę na zewnątrz do wystąpienia ze skargą przed sądem administracyjnym.
W tym stanie rzeczy, wniesioną w niniejszej sprawie skargę uznać trzeba za niedopuszczalną i – w konsekwencji – zgodnie z art. 58 § 1 pkt 6 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. – Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi – należało orzec jak w sentencji postanowienia.

Uzasadnienie wyroku