Sygnatura:
6110 Podatek od towarów i usług
Hasła tematyczne:
Prawo pomocy
Skarżony organ:
Dyrektor Izby Skarbowej
Data:
2009-06-08
Sąd:
Wojewódzki Sąd Administracyjny w Gliwicach
Treść wyniku:
Odmówiono przyznania prawa pomocy
Sędziowie:
Andrzej Majzner /przewodniczący sprawozdawca/

Sentencja

Referendarz sądowy w Wojewódzkim Sądzie Administracyjnym w Gliwicach Andrzej Majzner po rozpoznaniu w dniu 17 września 2009 r. na posiedzeniu niejawnym sprawy ze skargi "A" – Spółka z ograniczoną odpowiedzialnością w Z. na postanowienie Dyrektora Izby Skarbowej w K. z dnia […] r., Nr […] w przedmiocie podatku od towarów i usług, w kwestii wniosku o przyznanie stronie skarżącej prawa pomocy w zakresie obejmującym zwolnienie od kosztów sądowych postanawia: odmówić przyznania prawa pomocy;
Uzasadnienie: W odpowiedzi na wezwanie do uiszczenia wpisu od skargi "A" Sp. z o.o. złożyła do Sądu pismo procesowe datowane na […] r., w którym wniosła o zwolnienie z rzeczonej opłaty sądowej.
Następnie, to jest w odpowiedzi na wezwanie z dnia […] r. skarżąca Spółka nadesłała urzędowy formularz wniosku o przyznanie prawa pomocy, w którym sprecyzowała, iż zakres jej żądania obejmuje zwolnienie od kosztów sądowych.
W uzasadnieniu wniosku wskazano, że "w wyniku działań Urzędu Skarbowego w Z. oraz Urzędu Kontroli Skarbowej w K." wspomnianej Spółce zablokowano wszystkie rachunki bankowe uniemożliwiając jej dysponowanie zgromadzonymi na nich środkami pieniężnymi. Równocześnie komornicy zajęli wszystkie należące do niej "środki ruchome" i nieruchomości, obecnie podlegają one licytacji i z uwagi na dokonane "wpisy hipoteczne" nie mogą zostać zbyte.
Równocześnie skarżący podmiot zadeklarował, że jego kapitał zakładowy wynosi […] zł, zaś wartość posiadanych środków trwałych według bilansu na ostatni rok, to […] zł. Oświadczył również, iż w ostatnim roku obrotowym poniósł stratę w rozmiarze […] zł, natomiast na jego dwóch rachunkach bankowych prowadzonych w "B" S.A. oraz w Banku "C" S.A. na koniec miesiąca poprzedzającego złożenie wniosku brak było jakichkolwiek środków pieniężnych.
Wobec tego, że dane zawarte we wniosku uznano za niewystarczające do oceny sytuacji finansowej strony, jak również mając na uwadze wnioski płynące z dokumentów złożonych przez nią do akt innych zawisłych w tutejszym Sądzie spraw z jej skargi (w zakresie których również wnosiła o prawo pomocy), wezwaniem z dnia […] r. zwrócono się do niej o uzupełnienie i uprawdopodobnienie danych, na które się powołała.
W szczególności skarżącą Spółkę wezwano o nadesłanie:
1. zeznania podatkowego za rok 2008. Równocześnie wskazano, że gdyby zeznanie takie nie zostało złożone, należy przedłożyć potwierdzające ten fakt zaświadczenie właściwego organu podatkowego, poświadczające równocześnie, że skarżąca za lata 2007-2008 nie wykazała dochodów do opodatkowania oraz że w roku bieżącym nie odnotowano jakichkolwiek wpłat tytułem zaliczek na jej podatek dochodowy,
2. sprawozdania finansowego (bilans, rachunek zysków i strat, informacja dodatkowa) za rok 2008;
3. deklaracji na podatek od towarów i usług (VAT-7) za sześć ostatnich miesięcy,
4. raportów kasowych za trzy ostatnie miesiące,
5. wyciągów i wykazów z rachunków bankowych posiadanych przez skarżącą, obrazujących operacje dokonane w ich ramach w ciągu ostatnich trzech miesięcy oraz dokumentów dotyczących lokat i kont.
Wskazano, że przypadku, gdyby rachunki te były zajęte, należy przedstawić potwierdzające ten fakt aktualne, (to jest wystawione po otrzymaniu wezwania), zaświadczenia banku, informujące o wysokości zajęć oraz sposobie ich spłaty, a w razie ich likwidacji – stosowne zaświadczenie wystawione banku potwierdzające ten fakt lub kopię umowy
z bankiem o zamknięciu rachunku,
6. ewidencji środków trwałych według stanu na koniec ostatniego miesiąca, (bądź ostatnio sporządzonej),
7. aktualnych, (to jest uzyskanych po dniu otrzymania wezwania), wypisów z ksiąg wieczystych prowadzonych dla nieruchomości posiadanych przez skarżącą, a zwłaszcza tych, na których posadowione są […] oraz kompleks […] – z przedłożonej dokumentacji (także np. odpisów umów najmu itp.) powinno też wynikać, na podstawie jakiego tytułu prawnego skarżąca korzysta z nieruchomości położonej w Z. przy ul. […]. Odpisy te należy przedstawić także w przypadku utraty tytułu prawnego do nieruchomości w okresie ostatnich trzech lat.
W odpowiedzi "A" nadesłała pismo procesowe datowane na "[…] r.", w treści którego podniosła, iż Sąd ma możliwość obserwacji jej sytuacji finansowej "od dwóch lat." W tym miejscu podkreśliła, że została pozbawiona środków pieniężnych, funkcjonuje jedynie dzięki pożyczkom jednego z wierzycieli, nie prowadzi działalności gospodarczej, która zablokowana została przez "przestępcze działania organów sądowych, prokuratorskich, policyjnych i skarbowych", zaś wynikające z tego straty przekroczyły już kwotę […] zł. W treść rzeczonego pisma wkomponowane zostało postanowienie Komornika Sądowego Rewiru […] przy Sądzie Rejonowym w Z. z dnia […] r. o umorzeniu prowadzonej wobec strony egzekucji z powodu jej bezskuteczności, postanowienie tutejszego Sądu z dnia 28 marca 2007 r. (sygn. akt III SA/Gl 1465/06), mocą którego zwolniono ją od kosztów sądowych a także odpis z księgi wieczystej sporządzony w dniu […] r. (dotyczący posiadanej nieruchomości położonej w B.), zawiadomienie o wpisie do księgi wieczystej z dnia […] r. (prowadzonej dla nieruchomości położonej na terenie gminy J.) oraz zdjęcia wspomnianej nieruchomości położonej w B. obrazujące jej wygląd w roku […].
Równocześnie Spółka nie przedłożyła żadnego z dokumentów wymienionych w wezwaniu z dnia […] r. Miast tego podniosła, że nie otrzymuje już wyciągów z rachunków bankowych, które zostały "prawdopodobnie zlikwidowane", nie może przedłożyć aktualnej ewidencji środków trwałych, gdyż jej oryginał został "z naruszeniem prawa ukradziony przez (…) CBŚ". Podała również, iż "z powodów finansowych" nie jest w stanie przedstawić aktualnych odpisów z ksiąg wieczystych dotyczących posiadanych nieruchomości.
W toku rozpoznania wniosku zważono, co następuje.
Stosownie do art. 243 §1 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. – Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (Dz. U. Nr 153, poz. 1270 ze zm.) – zwanej dalej p.p.s.a., stronie na jej wniosek może być przyznane prawo pomocy. Zgodnie zaś z art. 245 §1 tej ustawy, prawo pomocy może zostać udzielone w zakresie częściowym lub całkowitym.
Odnosząc się do wniosku "A" Sp. z o.o. należy podnieść, iż zgodnie z zasadą sformułowaną w art. 246 §2 pkt 2 p.p.s.a., przyznanie osobie prawnej prawa pomocy w zakresie częściowym (czyli, zgodnie z art. 245 §3 p.p.s.a. mogącym obejmować między innymi zwolnienie od kosztów sądowych, na które składają się opłaty i wydatki) następuje wtedy, gdy wykaże ona, że nie ma dostatecznych środków na poniesienie pełnych kosztów postępowania.
W tym kontekście uznano, że okoliczności sprawy, nie uzasadniają uwzględnienia zgłoszonego żądania.
Należy bowiem raz jeszcze podkreślić, że skarżąca Spółka pomimo wyraźnego wezwania zawartego w piśmie z dnia […] r., nie uzupełniła i nie uprawdopodobniła danych ujętych we wniosku nie przedkładając dokumentów źródłowych obrazujących jej aktualną sytuację finansową.
W tym miejscu warto zwrócić uwagę, że bierność procesowa wnioskującej polegająca na braku współpracy z Sądem w dostarczaniu dokumentów źródłowych w trybie art. 255 p.p.s.a., wystąpiła po raz kolejny. Także bowiem w wielu innych sprawach, w których ubiegała się ona o przyznanie prawa pomocy, nie czyniła zadość kierowanym do niej wezwaniom o uzupełnienie wniosku w tym zakresie.
Tymczasem odnośnie nieprzedstawiania dokumentów źródłowych przez stronę wypowiadał się już Naczelny Sąd Administracyjny, który wskazał, że skarżąca, uznając za bezcelowe przedstawianie aktualnej dokumentacji zdaje się nie brać pod uwagę tego, że zarówno Sąd pierwszej instancji, jak i NSA ma możliwość rzetelnego rozważenia i zweryfikowania twierdzeń wnioskodawcy jedynie w oparciu o przedłożone przezeń dokumenty źródłowe i w oparciu o ten materiał jest w stanie ocenić, czy przesłanki z art. 246 §2 pkt 2 p.p.s.a. faktycznie zaistniały (por.: postanowienie z dnia 21 lipca 2008 r., sygn. akt I FZ 286/08).
Brak nadesłania przez skarżącą Spółkę koniecznych materiałów źródłowych uniemożliwia wolną od wątpliwości ocenę jej rzeczywistych możliwości finansowych. Nie sposób bowiem przyjąć, aby aktualny stan majątkowy wyżej wymienionej został zobrazowany w sposób dostatecznie dokładny.
Tymczasem należy podnieść, że przyznanie prawa pomocy jest możliwe tylko i wyłącznie w przypadku wyczerpującego przedstawienia informacji dotyczącej sytuacji materialnej wnioskodawcy. Obowiązkiem strony jest zatem wykazanie zasadności złożonego wniosku w świetle ustawowych przesłanek przyznania prawa pomocy.
Warto w tym miejscu dodać, że "A" nie uzasadniła w sposób racjonalny swojej bierności procesowej w omawianym zakresie. Wyjaśniając przyczynę nieprzedłożenia aktualnych odpisów z ksiąg wieczystych prowadzonych dla posiadanych nieruchomości powołała się bowiem na bliżej niesprecyzowane "problemy finansowe", nie precyzując charakteru tych problemów ani nie podając w jaki sposób miały one uniemożliwić uzyskanie takich dokumentów. Z kolei motywując brak nadesłania wyciągów ze swych rachunków bankowych wywiodła, że ich "nie otrzymuje" oraz, iż są one "prawdopodobnie zlikwidowane". Tymczasem nic nie stało na przeszkodzie, aby wystąpić do banków o wydanie zaświadczeń potwierdzających fakt likwidacji wspomnianych kont bądź stan środków na nich zgromadzonych jak również okoliczność braku dokonywania operacji bankowych (punkt wezwania dotyczący rzeczonej kwestii został wszak sprecyzowany w sposób jasny i precyzyjny).
Spółka nie nadmieniła przy tym w ogóle, dlaczego odstąpiła od nadesłania wymienionych w wezwaniu z dnia […] r.: sprawozdania finansowego za ostatni rok, deklaracji podatkowych oraz raportów kasowych.
W konsekwencji, wobec braku należytego ustosunkowania się do rzeczonego wezwania nie sposób uznać, aby wnioskująca zachowała przesłankę, o której mowa w art. 246 §2 pkt 2 p.p.s.a., co w rezultacie wyklucza możliwość przyznania jej prawa pomocy w żądanym zakresie (por.: postanowienia Naczelnego Sądu Administracyjnego; z dnia 5 września 2005 r., sygn. akt II FZ 414/05 oraz z dnia 14 września 2005 r., sygn. akt II FZ 575/05).
Niezależnie od powyższego godzi się zwrócić uwagę, iż strona skarżąca wielokrotnie w licznych postępowaniach przed tutejszym Sądem wnosiła o przyznanie prawa pomocy w zakresie zwolnienia od kosztów sądowych, lecz jej wnioski nie były uwzględniane, w wyniku czego uiszczała należne opłaty sądowe.
Ponadto, w wielu sprawach z udziałem skarżącej Naczelny Sąd Administracyjny podkreślał, że pomimo podnoszonych przez nią okoliczności, nadal funkcjonuje ona w obrocie, prowadząc działalność, w trakcie której uzyskuje przychody (por.: m. in. postanowienia NSA: z dnia 24 kwietnia 2006 r. sygn. akt I FZ 142/06, I FZ 113/06 i I FZ 128/06; z dnia 22 listopada 2007 r., sygn. akt II FZ 531/07, z dnia 28 lutego 2008r., sygn. akt I FZ 55/08, z dnia 21 lipca 2008 r., sygn. akt I FZ 315/08).
Naczelny Sąd Administracyjny wskazywał również, że przyznanie prawa pomocy podmiotowi, którego kapitał zakładowy wynosi […] zł, a wartość środków trwałych – […] zł, stanowiłoby rozstrzygnięcie sprzeczne z zasadami słuszności (por. postanowienie z dnia 2 kwietnia 2008 r., sygn. akt I FZ 70/08).
Mając na względzie wszystkie podniesione wyżej okoliczności, postanowiono jak w sentencji, działając na podstawie art. 258 §1 i §2 pkt 7 p.p.s.a., w związku z art. art. 246 § 2 pkt 2 tej ustawy.

Uzasadnienie wyroku