Sygnatura:
6019 Inne, o symbolu podstawowym 601
Hasła tematyczne:
Skarżony organ:
Inspektor Nadzoru Budowlanego
Data:
2009-10-09
Sąd:
Wojewódzki Sąd Administracyjny w Lublinie
Treść wyniku:
Odmówiono przyznania prawa pomocy
Sędziowie:
Witold Falczyński /przewodniczący sprawozdawca/
Sentencja
Wojewódzki Sąd Administracyjny w Lublinie w składzie następującym: Przewodniczący: Sędzia NSA Witold Falczyński po rozpoznaniu w dniu 16 grudnia 2009 r. na posiedzeniu niejawnym sprawy ze skargi A. M. na postanowienie Wojewódzkiego Inspektora Nadzoru Budowlanego z dnia […] r. nr […] w przedmiocie opłaty legalizacyjnej – w zakresie wniosku skarżącego o przyznanie prawa pomocy poprzez zwolnienie od kosztów sądowych i ustanowienie adwokata postanawia: odmówić przyznania prawa pomocy.
Uzasadnienie: Skarżący A. M. złożył na urzędowym formularzu PPF wniosek o przyznanie prawa pomocy w zakresie zwolnienia od kosztów sądowych i ustanowienia adwokata. W uzasadnieniu wniosku wskazał, iż jest osobą bezrobotną bez prawa do zasiłku, pozostającą na utrzymaniu rodziców. Wskazał, iż ma syna który mieszka z matką, na którego płaci alimenty. Opisując posiadany majątek wskazał jedynie dom o pow. 60 m2.
Wezwaniem z 29 października 2009 r. Referendarz sądowy tut. Sądu zwrócił się do skarżącego o udzielenie dodatkowych informacji na temat jego sytuacji majątkowej. W odpowiedzi skarżący wyjaśnił, że nie posiada rachunku bankowego oraz dokumentów dotyczących wykonywanych prac dorywczych. Wskazał, iż prace te dotyczą głownie jego wyjazdów do Holandii i Belgii. Zaznaczył, iż środki na remont domu uzyskał ze sprzedaży samochodu osobowego, a roboty wykonywane były systemem gospodarczym.
Postanowieniem z dnia 16 listopada 2009 r. Referendarz sądowy tut. Sądu odmówił skarżącemu przyznania prawa pomocy. W uzasadnieniu zwrócił uwagę, że skarżący nie wykazał, iż spełnione zostały przesłanki przyznania prawa pomocy, nie wykonując w przeważającej części wezwań do uzupełnienia danych dotyczących jego sytuacji finansowej.
Od powyższego postanowienia skarżący wniósł sprzeciw.
Wojewódzki Sąd Administracyjny w Lublinie zważył, co następuje.
Zgodnie z przepisem art. 259 §1 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. – Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (Dz. U. Nr 153, poz. 1270 ze z zm.) – dalej powoływana jako "p.p.s.a.", od zarządzeń i postanowień referendarza można wnieść sprzeciw do właściwego wojewódzkiego sądu administracyjnego. Z kolei, jak stanowi przepis art. 260 p.p.s.a., w razie wniesienia sprzeciwu, który nie został odrzucony, zarządzenie lub postanowienie, przeciwko któremu został on wniesiony, traci moc, a sprawa będąca przedmiotem sprzeciwu podlega rozpoznaniu przez sąd na posiedzeniu niejawnym.
Zgodnie z art. 246 § 1 pkt 1 p.p.s.a., przyznanie prawa pomocy osobie fizycznej w zakresie całkowitym może nastąpić, jeśli osoba ta wykaże, że nie jest w stanie ponieść jakichkolwiek kosztów postępowania.
Instytucja prawa pomocy jest wprowadzona z myślą o osobach (fizycznych i prawnych oraz jednostkach organizacyjnych), które z uwagi na bardzo trudną sytuację materialną, brak środków pieniężnych nie są w stanie ponieść kosztów postępowania sądowego, a odmowa udzielenia im pomocy doprowadziłaby do zamknięcia przed nimi możliwości dochodzenia praw przed sądem administracyjnym. Udzielenie prawa pomocy jest bowiem formą dofinansowania strony ze Skarbu Państwa i jako takie powinno mieć miejsce jedynie w tych sytuacjach, w których strona istotnie nie posiada żadnych lub wystarczających możliwości sfinansowania kosztów postępowania, a zdobycie środków finansowych na udział w postępowaniu sądowym jest obiektywnie niemożliwe.
Jednakże co należy podkreślić ciężar dowodu spełnienia powyższej przesłanki spoczywa na stronie, która ubiega się o przyznanie prawa pomocy. Świadczy o tym użycie w przepisie art. 246 § 1 pkt 1 p.p.s.a. zwrotu "gdy wykaże". Do Sądu kierującego się wskazaniami logicznego rozumowania, doświadczenia życiowego i dostępnej wiedzy należy natomiast ocena, czy takie okoliczności zachodzą.
W tym względzie należy powołać stanowisko Naczelnego Sądu Administracyjnego zawarte w postanowieniu z dnia 18 czerwca 2004 r., w którym podkreślił, iż ciężar dowodu co do okoliczności uzasadniających przyznanie prawa pomocy spoczywa na składającym wniosek, albowiem do uwzględnienia wniosku nie wystarczy ogólnikowe stwierdzenie o trudnej sytuacji tej osoby (FZ 165/04, niepubl.). Również w szeregu innych orzeczeniach NSA podkreśla się, iż na osobie ubiegającej się o przyznanie prawa pomocy spoczywa obowiązek wykazania trudnej sytuacji (sygn. akt: II FZ 470/05, II FZ 834/05).
Należy mieć również na uwadze, że strona wnosząca o przyznanie prawa pomocy składa stosowny wniosek na urzędowym formularzu (art. 252 § 2 p.p.s.a.). Sporządzony w ten sposób wniosek ma na celu ogólne zobrazowanie sytuacji materialnej wnoszącego. W razie pojawiania się wątpliwości co do przedstawionych w formularzu danych Sąd ma instrumenty prawne służące ich wyjaśnieniu. Na mocy art. 255 p.p.s.a. Sąd może wezwać stronę do złożenia dodatkowych oświadczeń lub przedłożenia dokumentów źródłowych dotyczących jej stanu majątkowego, dochodów lub stanu rodzinnego, jeżeli oświadczenie strony zawarte we wniosku, o którym mowa w art. 252 § 2 p.p.s.a., okaże się niewystarczające do oceny jej rzeczywistego stanu majątkowego i możliwości płatniczych oraz stanu rodzinnego lub budzi wątpliwości. Czynności określone w art. 255 p.p.s.a. podejmowane są po to, aby umożliwić stronie należyte uzasadnienie i udokumentowanie wniosku o przyznanie prawa pomocy. W konsekwencji – podmiot wezwany do uzupełnienia oświadczenia winien z należytą starannością wypełnić treść sądowego wezwania. W interesie strony leży bowiem przedstawienie informacji służących uzyskaniu prawa pomocy. Strona powinna zatem podejmować takie czynności, które przekonałyby Sąd, co do zasadności przyznania prawa pomocy. Rozstrzygnięcie w tej kwestii zależy bowiem od tego, co zostanie przez stronę wykazane. Tak więc uchylenie się strony od obowiązków nałożonych w toku takiego postępowania należy uznać za przeszkodę wykluczającą uprawdopodobnienie informacji wskazanych we wniosku o przyznanie prawa pomocy (por. postanowienie NSA z 5 września 2005 r., II FZ 414/05; postanowienie NSA z 14 września 2005 r., II FZ 575/05; postanowienie NSA z 10 stycznia 2008 r., II FZ 540/07 niepubl.).
Zdaniem Sądu informacje zawarte w formularzu PPF są niewystarczające do wyczerpującej oceny sytuacji majątkowej skarżącego. Pomimo wezwania skarżący nie przedstawił jednak żądanych dodatkowych danych, ani dokumentów dotyczących swojej sytuacji materialnej. W szczególności skarżący nie złożył oświadczenia o wysokości osiąganych dochodów oraz koniecznych kosztów utrzymania, a wyjaśnienia, że skarżący prace dorywcze prowadził przypadkowo, bez podania częstotliwości i wysokości uzyskanych z tego tytułu kwot pieniężnych nie jest dostateczne do oceny źródeł jego utrzymania.
Reasumując należy przyjąć, że skarżący nie wykazał w sposób nie budzący wątpliwości jaka jest jego sytuacja majątkowa i tym samym uniemożliwił przeprowadzenie analizy jej zdolności płatniczych. W składanych pismach wnioskodawca nie odwołał się do okoliczności faktycznych, które odpowiadałyby przesłankom przyznania prawa pomocy, co posiada decydujący wpływ na dokonane przez Sąd oceny wniosku strony.
W związku z powyższym na podstawie art. 246 § 1 pkt 1 p.p.s.a. orzeczono jak w sentencji
Uzasadnienie wyroku