Sygnatura:
6112 Podatek dochodowy od osób fizycznych, w tym zryczałtowane formy opodatkowania
Hasła tematyczne:
Odrzucenie skargi
Sygn. powiązane: I SA/Sz 104/08
Skarżony organ:
Dyrektor Izby Skarbowej
Data:
2009-05-04
Sąd:
Naczelny Sąd Administracyjny
Treść wyniku:
Uchylono zaskarżone postanowienie
Sędziowie:
Włodzimierz Kubiak /przewodniczący sprawozdawca/

Sentencja

Naczelny Sąd Administracyjny w składzie: Sędzia NSA Włodzimierz Kubiak po rozpoznaniu w dniu 16 grudnia 2009 r. na posiedzeniu niejawnym w Izbie Finansowej skargi kasacyjnej W. G. od postanowienia Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Szczecinie z dnia 30 września 2008 r., sygn. akt I SA/Sz 104/08 w przedmiocie odrzucenia skargi w sprawie ze skargi W. G. na decyzję Dyrektora Izby Skarbowej w S. z dnia 7 grudnia 2008 r., nr […] w przedmiocie odpowiedzialności osób trzecich za zobowiązania podatkowe w podatku dochodowym od osób fizycznych za I i II 2005 r. wraz z odsetkami za zwłokę i kosztami egzekucyjnymi postanawia uchylić zaskarżone postanowienie w całości.
Uzasadnienie: Postanowieniem z dnia 30 września 2008 r., sygn. akt I SA/Sz 104/08, Wojewódzki Sąd Administracyjny w Szczecinie odrzucił skargę W. G. na decyzję Dyrektora Izby Skarbowej w S. z dnia 7 grudnia 2008 r. w przedmiocie odpowiedzialności osoby trzeciej za zobowiązania podatkowe.
W uzasadnieniu orzeczenia podano, że W. G., reprezentowana przez adwokata, złożyła skargę na opisaną wyżej decyzję wnosząc jednocześnie o zwolnienie od kosztów sądowych.
Postanowieniem z dnia 14 maja 2008 r. Wojewódzki Sąd Administracyjny w Szczecinie odmówił skarżącej przyznania prawa pomocy w żądanym przez nią zakresie. Przedmiotowe orzeczenie zostało stronie doręczone w dniu 20 maja 2008 r.
W dniu 26 maja 2008 r. pełnomocnik strony uiścił na rachunek Sądu kwotę 100 zł tytułem wpisu sądowego od skargi.
Wojewódzki Sąd Administracyjny w Szczecinie w motywach rozstrzygnięcia przyjął, że w sprawach z zakresu odpowiedzialności osób trzecich wpisem należnym jest wpis stały w wysokości 500 zł zgodnie z art. 230 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi oraz § 2 ust. 3 pkt 12 rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 16 grudnia 2003 r. w sprawie wysokości oraz szczegółowych zasad pobierania wpisu w postępowaniu przed sądami administracyjnymi (Dz. U. Nr 221, poz. 2193 ze zm.). Wobec nieuiszczenia opłaty stałej we wskazanej kwocie przez adwokata reprezentującego skarżącą, Sąd odrzucił skargę na podstawie art. 221 Prawa o postępowaniu przed sądami administracyjnymi.
W skardze kasacyjnej W. G. wniosła o uchylenie powyższego postanowienia w całości oraz zasądzenie kosztów postępowania, w tym kosztów zastępstwa procesowego według norm przepisanych.
Zaskarżonemu orzeczeniu zarzucono, mające istotny wpływ na wynik sprawy, naruszenie przepisów postępowania, tj.:
1/ art. 220 § 1 Prawa o postępowaniu przed sądami administracyjnymi poprzez jego niezastosowanie i odrzucenie skargi na decyzję Dyrektora Izby Skarbowej w S. z uwagi na niewniesienie wpisu sądowego w wysokości stałej, mimo że w sprawie istniała konieczność wezwania pełnomocnika strony przez Sąd pierwszej instancji do uiszczenia należnego wpisu sądowego od skargi po uprawomocnieniu się postanowienia w przedmiocie odmowy przyznania prawa pomocy w zakresie zwolnienia od kosztów sądowych,
2/ art. 221 w związku z art. 219 § 1 i art. 54 Prawa o postępowaniu przed sądami administracyjnymi poprzez ich błędną wykładnię i niewłaściwe zastosowanie przejawiające się w przyjęciu, że skarga wniesiona przez pełnomocnika strony do sądu administracyjnego za pośrednictwem organu administracji publicznej winna podlegać odrzuceniu, w wypadku, gdy wraz z jej wniesieniem nie zostanie uiszczony wpis sądowy w wysokości stałej, mimo iż prawidłowa wykładnia wymienionych przepisów przemawia za przyjęciem, że odrzuceniu mogą ulec jedynie nienależycie opłacone środki zaskarżenia wnoszone przez pełnomocnika bezpośrednio do sądu administracyjnego, nie zaś za pośrednictwem organu administracji publicznej, w konsekwencji zaś strona reprezentowana przez pełnomocnika winna być wezwana do uiszczenia wpisu sądowego od skargi.
W uzasadnieniu skargi kasacyjnej podniesiono, że skarga nie jest wnoszona bezpośrednio do sądu ale za pośrednictwem organu administracji publicznej. Wykluczone jest zatem – według strony – odrzucenie skargi z powodu nieuiszczenia wpisu stałego przez pełnomocnika. Regulacja przewidziana w art. 221 Prawa o postępowaniu przed sądami administracyjnymi nie może mieć bowiem zastosowania do pism, które nie są składane bezpośrednio do sądu.
Skarżąca wywodziła ponadto, że złożenie przez nią wniosku o przyznanie prawa pomocy obligowało Sąd do wezwania strony do uiszczenia wpisu po uprawomocnieniu się postanowienia oddalającego wniosek o zwolnienie od kosztów sądowych.
W odpowiedzi na skargę kasacyjną Dyrektor Izby Skarbowej w S. wnióśł o odrzucenie skargi, ewentualnie jej oddalenie oceniając podniesione przez stronę zarzuty jako bezzasadne.
Naczelny Sąd Administracyjny zważył, co następuje:
Skarga kasacyjna zasługuje na uwzględnienie.
Na wstępie wyjaśnienia wymaga, że pozbawiona podstaw jest argumentacja strony zmierzająca do wykazania, że z uwagi na unormowanie zawarte w art. 219 § 1 i art. 54 Prawa o postępowaniu przed sądami administracyjnymi należy odstąpić od rozwiązania przyjętego w art. 221 cytowanego Prawa. Obowiązek złożenia skargi do sądu za pośrednictwem organu administracji publicznej nie oznacza przecież, że przedmiotowe pismo procesowe nie jest wnoszone do sądu. Tryb wniesienia skargi nie zwalnia zatem pełnomocników procesowych z obowiązku uiszczenia wpisu stałego bez wezwania przy wnoszeniu pisma, zgodnie z art. 219 § 1 Prawa o postępowaniu przed sądami administracyjnymi. W orzecznictwie uznaje się zaś opłatę za uiszczoną "przy wnoszeniu pisma", gdy dokonano jej w terminie otwartym do złożenia tego pisma (por. postanowienie NSA z dnia 27 września 2007 r., sygn. akt I OSK 1331/07, LEX nr 310587 oraz postanowienie WSA w Warszawie z dnia 30 kwietnia 2008 r., sygn. akt III SA/Wa 1030/08 – treść postanowienia dostępna w internetowej bazie orzeczeń sądów administracyjnych). Oznacza to, że strona reprezentowana przez adwokata bądź radcę prawnego może uiścić należną opłatę stałą tak długo, jak może wnieść samą skargę.
Niezależnie od powyższego za zasadny należało uznać zarzut sformułowany w pkt 1 petitum skargi kasacyjnej.
Stosownie do art. 221 Prawa o postępowaniu przed sądami administracyjnymi, pisma wnoszone przez adwokata (lub radcę prawnego), które nie są należycie opłacone, pozostawia się bez rozpoznania albo odrzuca bez wezwania o uiszczenie opłaty, jeżeli pismo podlega opłacie stałej. Cytowany przepis stanowi wyjątek od reguły ustanowionej w art. 220 § 1 cytowanego Prawa, zgodnie z którą przewodniczący wzywa wnoszącego pismo do uiszczenia opłaty.
Skład orzekający w sprawie niniejszej podziela prezentowany w orzecznictwie i doktrynie pogląd wskazujący, że art. 221 Prawa o postępowaniu przed sądami administracyjnymi, który jako wyjątek od zasady nie może być interpretowany rozszerzająco, nie reguluje przypadku, gdy z pismem podlegającym opłacie stałej adwokat łączy wniosek o zwolnienie od kosztów sądowych. Przyjąć zatem należy, że złożenie wniosku o przyznanie prawa pomocy powoduje powrót na płaszczyznę przepisów ogólnych. Oznacza to, że po uprawomocnieniu się postanowienia oddalającego wniosek o zwolnienie od kosztów sądowych pełnomocnik powinien być wezwany do uiszczenia opłaty stałej pod rygorem przewidzianym w art. 220 Prawa o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (por. postanowienia NSA: z dnia 4 marca 2005 r., sygn. akt II FZ 58/05, publ. ONSAiWSA 2005/6/118 i z dnia 18 kwietnia 2004 r., sygn. akt II FZ 110/05, publ. ONSAiWSA 2006/1/11 oraz J. P. Tarno, Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi, Komentarz., Warszawa 2006, str. 468-469).
Przenosząc powyższe uwagi na grunt rozpoznawanej sprawy stwierdzić trzeba, że po uprawomocnieniu się postanowienia Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Szczecinie oddalającego wniosek strony o zwolnienie od kosztów sądowych, adwokat reprezentujący W. G. powinien zostać wezwany do uiszczeniu opłaty stałej od skargi w trybie art. 220 § 1 Prawa o postępowaniu przed sądami administracyjnymi. Wobec braku stosownego wezwania do opłacenia wpisu sądowego, odrzucenie środka zaskarżenia należało uznać za niedopuszczalne.
W zakresie wniosku o zasądzenie kosztów postępowania kasacyjnego, zwrócenia uwagi wymaga, że nie znajduje on uzasadnienia prawnego. Przepis art. 203 pkt 1 Prawa o postępowaniu przed sądami administracyjnymi, który reguluje kwestię zwrotu kosztów postępowania kasacyjnego w przypadku uwzględnienia skargi kasacyjnej, nie znajduje bowiem zastosowania do postępowania toczącego się na skutek zaskarżenia postanowienia wojewódzkiego sądu administracyjnego.
Mając powyższe na uwadze Naczelny Sąd Administracyjny, na podstawie art. 185 § 1 i art. 182 § 1 Prawa o postępowaniu przed sądami administracyjnymi, orzekł jak w sentencji postanowienia.

Uzasadnienie wyroku