II FZ 489/09 – Postanowienie NSA


Sygnatura:
6119 Inne o symbolu podstawowym 611
Hasła tematyczne:
Wstrzymanie wykonania aktu
Sygn. powiązane: VIII SA/Wa 548/09
Skarżony organ:
Dyrektor Izby Skarbowej
Data:
2009-10-30
Sąd:
Naczelny Sąd Administracyjny
Treść wyniku:
Oddalono zażalenie
Sędziowie:
Włodzimierz Kubiak /przewodniczący sprawozdawca/

Sentencja

Naczelny Sąd Administracyjny w składzie: Sędzia NSA Włodzimierz Kubiak po rozpoznaniu w dniu 16 grudnia 2009 r. na posiedzeniu niejawnym w Izbie Finansowej zażalenia Z. N. na postanowienie Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie z dnia 11 września 2009 r., sygn. akt VIII SA/Wa 548/09 w przedmiocie wstrzymania wykonania zaskarżonej decyzji w sprawie ze skargi Z. N. na decyzję Dyrektora Izby Skarbowej w W. z dnia 13 maja 2009 r., nr […] w przedmiocie odpowiedzialności podatkowej członka zarządu za zaległości podatkowe postanawia oddalić zażalenie.
Uzasadnienie: Postanowieniem z dnia 11 września 2009 r., sygn. akt VIII SA/Wa 548/09, Wojewódzki Sąd Administracyjny w Warszawie odmówił Z. N. wstrzymania wykonania zaskarżonej decyzji.
W uzasadnieniu orzeczenia podano, że w skardze do sądu administracyjnego Z. N. wniósł o wstrzymanie wykonania zaskarżonej decyzji Dyrektora Izby Skarbowej w W. z dnia 13 maja 2009 r. w przedmiocie odpowiedzialności podatkowej członka zarządu za zaległości podatkowe spółki.
Wojewódzki Sąd Administracyjny w Warszawie w motywach rozstrzygnięcia wyjaśnił, że skarżący nie uzasadnił swojego żądania, a zatem niemożliwe było dokonywanie merytorycznej oceny jego wniosku w świetle przesłanek wstrzymania wykonania określonych w art. 61 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (Dz. U. Nr 153, poz. 1270 ze zm.).
W zażaleniu Z. N. domagał się uchylenia powyższego postanowienia i jego zmianę poprzez wstrzymanie wykonania decyzji. Skarżący zarzucił naruszenie art. 61 § 3 Prawa o postępowaniu przed sądami administracyjnymi poprzez jego błędną wykładnię i niewłaściwe zastosowanie, tj. uznanie, że strona w żaden sposób nie uzasadniła swojego wniosku i nie wykazała, że zachodzą przesłanki do wstrzymania wykonania zaskarżonej decyzji, podczas gdy ustawa nie zobowiązuje strony skarżącej do udowodnienia, że zachodzą w/w przesłanki.
Skarżący argumentował, że w skardze wskazywał na swoją trudną sytuację rodzinną i materialną. Z. N. wywodził, że jest jedynym żywicielem rodziny (żona pozostaje bez pracy), jego stan zdrowia ulega stałemu pogorszeniu (skarżący cierpi na chorobę refluksową, przełyk Baretta, przepuklinę przełyku i od lutego 2009 r. pozostaje na zwolnieniu lekarskim), a choroba teścia wymaga od niego wielu nakładów finansowych.
Zdaniem skarżącego wykonanie decyzji Dyrektora Izby Skarbowej w W. pozbawi rodzinę jakichkolwiek środków do życia, a zatem spowoduje trudne do odwrócenia skutki i znaczną szkodę.
Do zażalenia dołączono kserokopie zwolnień lekarskich, zaświadczenie o stanie zdrowia strony, wniosek o świadczenie rehabilitacyjne, wywiad zawodowy, orzeczenie lekarza orzecznika ZUS o świadczeniu rehabilitacyjnym na dalsze trzy miesiące, zaświadczenie płatnika składek – pracodawcy firmy E. oraz pismo firmy E. do ZUS o przejęcie wypłaty zasiłków chorobowych ze względu na utratę płynności finansowej przez pracodawcę.
Naczelny Sąd Administracyjny zważył, co następuje:
Zażalenie nie zasługuje na uwzględnienie.
Na wstępie podkreślenia wymaga, że instytucja wstrzymania wykonania zaskarżonego aktu lub czynności przez sąd, będąca formą tymczasowej ochrony sądowej udzielanej stronie postępowania, stanowi wyjątek od zasady wyrażonej w art. 61 § 1 Prawa o postępowaniu przed sądami administracyjnymi, zgodnie z którą wniesienie skargi nie wstrzymuje wykonania zaskarżonego aktu. Stosownie do art. 61 § 3 Prawa o postępowaniu przed sądami administracyjnymi, sąd może na wniosek skarżącego wydać postanowienie o wstrzymaniu wykonania aktu lub czynności, o których mowa w § 1 cytowanego przepisu, jeżeli zachodzi niebezpieczeństwo wyrządzenia znacznej szkody lub spowodowania trudnych do odwrócenia skutków. Obowiązek wykazania okoliczności stanowiących podstawę wstrzymania wykonania decyzji spoczywa na wnioskodawcy (por. B. Dauter [w:] B. Dauter, B. Gruszczyński, A. Kabat, M. Niezgódka – Medek, Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi. Komentarz., Zakamycze 2005, s. 168).
W świetle przedstawionych uwag zarzuty skarżącego kierowane pod adresem Sądu pierwszej instancji należało uznać za nieuzasadnione. Fakt, że art. 61 § 3 Prawa o postępowaniu przed sądami administracyjnymi nie nakłada na stronę expressis verbis obowiązku udowodnienia okoliczności usprawiedliwiających zastosowanie tymczasowej ochrony sądowej, nie oznacza zwolnienia strony z powinności uzasadnienia podniesionego przez nią żądania. Naczelny Sąd Administracyjny w składzie rozpoznającym niniejszą sprawę nie podziela tym samym poglądu wyrażonego w przywołanym w zażaleniu postanowieniu NSA z dnia 31 marca 2005 r., sygn. akt II OZ 155/05, zgodnie z którym sąd ma obowiązek z urzędu uwzględniać okoliczności decydujące o wstrzymaniu wykonania decyzji, bowiem zasada skargowości ogranicza się w takim przypadku wyłącznie do złożenia wniosku przez stronę. Zdaniem Sądu, na aprobatę zasługuje prezentowane w orzecznictwie stanowisko wskazujące, że skarżący jest zobligowany do wnikliwego przedstawienia argumentów i materiałów pozwalających sądowi na wszechstronną analizę przesłanek skorzystania z art. 61 § 3 Prawa o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (por. postanowienie NSA z dnia 6 lutego 2009 r., sygn. akt II FZ 39/09, publ. POP 2009/2/143). I choć sąd może wówczas sięgać do informacji wynikających z akt sprawy, to nie może jednak zastępować strony w poszukiwaniu racji przemawiających za wstrzymaniem wykonania zaskarżonego aktu.
Strona nie powinna zatem poprzestawać – tak jak uczyniono to w niniejszej sprawie – na lakonicznym i zdawkowym stwierdzeniu, że żona jest bez pracy, ojciec żony jest ciężko chory, a stan zdrowia skarżącego się pogarsza. Argumentacja taka nie stanowi w istocie jakiegokolwiek uzasadnienia wniosku o udzielenie tymczasowej ochrony sądowej.
Ustosunkowując się natomiast do okoliczności podnoszonych w zażaleniu oraz załączonych przez stronę dokumentów wyjaśnić należy, że potwierdzają one fakt choroby skarżącego i przebywania na zwolnieniu lekarskim od marca 2009 r. Z przedłożonych informacji wynika również, że Z. N. od marca 2009 r. otrzymywał zasiłek chorobowy oraz świadczenie rehabilitacyjne (przez okres trzech miesięcy od daty wyczerpania zasiłku chorobowego).
Zdaniem Naczelnego Sądu Administracyjnego przedstawione informacje dotyczące kondycji finansowej strony i jej stanu zdrowia nie świadczą samodzielnie o niebezpieczeństwie wyrządzenia znacznej szkody lub spowodowania trudnych do odwrócenia skutków. Strona domaga się bowiem uzyskania tymczasowej ochrony sądowej ze względu na konieczność zabezpieczenia podstawowych potrzeb rodziny, nie przedstawiając jednak pełnego obrazu jej sytuacji materialnej (brak chociażby danych o majątku ruchomym i nieruchomym skarżącego).
Ponadto zwrócenia uwagi wymaga, że przymusowa realizacja zobowiązań podatkowych w drodze egzekucji ze swej istoty jest dolegliwa i powoduje obciążenie w sferze majątkowej zobowiązanego. Z tego względu ustawa z dnia 17 czerwca 1966 r. o postępowaniu egzekucyjnym w administracji (Dz. U. Nr 24, poz. 151 ze zm.) przewiduje, że dopuszczalność prowadzenia egzekucji jest ograniczona do zakresu, w jakim nie zostanie zagrożone minimum utrzymania zobowiązanego i osób pozostających według ustawowego obowiązku na jego utrzymaniu (por. art. 8 – 10 tej ustawy). Sama zatem obawa skarżącego, że egzekucja należności pieniężnych stworzy niebezpieczeństwo dla jego egzystencji, bez przedstawienia całokształtu sytuacji materialnej i osobistej strony popartej stosownymi dowodami, nie pozwala na stwierdzenie istnienia którejkolwiek z przesłanek wstrzymania wykonania decyzji.
Mając powyższe na uwadze Naczelny Sąd Administracyjny, na podstawie art. 184 w związku z art. 197 § 2 Prawa o postępowaniu przed sądami administracyjnymi, orzekł jak w sentencji postanowienia.

Uzasadnienie wyroku