Sygnatura:
6014 Rozbiórka budowli lub innego obiektu budowlanego, dokonanie oceny stanu technicznego obiektu, doprowadzenie obiektu do s
Hasła tematyczne:
Wstrzymanie wykonania aktu
Sygn. powiązane: VII SA/Wa 575/09
Skarżony organ:
Inspektor Nadzoru Budowlanego
Data:
2009-09-17
Sąd:
Naczelny Sąd Administracyjny
Treść wyniku:
Uchylono zaskarżone postanowienie i przekazano sprawę do ponownego rozpoznania przez Wojewódzki Sąd Administracyjny w…
Sędziowie:
Anna Łuczaj /przewodniczący sprawozdawca/

Sentencja

Naczelny Sąd Administracyjny w składzie: Przewodniczący Sędzia NSA Anna Łuczaj po rozpoznaniu w dniu 15 października 2009 r. na posiedzeniu niejawnym w Izbie Ogólnoadministracyjnej zażalenia A. M. na postanowienie Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie z dnia 1 lipca 2009 r., sygn. akt VII SA/Wa 575/09 oddalające wniosek o wstrzymanie wykonania decyzji w sprawie ze skargi A. M. na decyzję Głównego Inspektora Nadzoru Budowlanego z dnia […] 2009 r., znak: […] w przedmiocie uchylenia decyzji ostatecznej postanawia: uchylić zaskarżone postanowienie i przekazać sprawę do ponownego rozpoznania Wojewódzkiemu Sądowi Administracyjnemu w Warszawie.
Uzasadnienie: Postanowieniem z dnia 1 lipca 2009 r., sygn. akt VII SA/Wa 575/09 Wojewódzki Sąd Administracyjny w Warszawie oddalił wniosek A. M.o wstrzymanie wykonania decyzji Głównego Inspektora Nadzoru Budowlanego z dnia […] 2009 r., poprzedzającej ją decyzji Głównego Inspektora Nadzoru Budowlanego z dnia […] 2009 r., decyzji P. Wojewódzkiego Inspektora Nadzoru Budowlanego z dnia […] 2007 r. oraz poprzedzającej ją decyzji Powiatowego Inspektora Nadzoru Budowlanego w K. z dnia […] 2007 r.
W uzasadnieniu rozstrzygnięcia Sąd podał, iż w skardze z dnia 25 marca 2009 r. A. M. wniósł o wstrzymanie wykonania powyższych decyzji wskazując, że "zachodzi niebezpieczeństwo wyrządzenia znacznej szkody. Powiatowy Inspektor Nadzoru Budowlanego wystawił tytuł wykonawczy celem egzekucji ostatecznej decyzji. W każdej chwili, wraz z rodziną skarżący może zostać usunięty z domu, za stan którego odpowiedzialni są urzędnicy organów administracji publicznej. Gdyż gdyby w porę zabezpieczono skarpę do zniszczeń w budynku by nie doszło. Skarżącego nie stać na dokonanie nakazanych w decyzji prac, ponadto z uwagi na fakt, iż ich wykonanie okaże się całkowicie nietrwałe, a co za tym idzie nieskuteczne i niecelowe (…) skarżący wstrzymał się z ich wykonaniem."
Powołując się na treść art. 61 § 3 p.p.s.a. Sąd podniósł, iż wydając postanowienie w przedmiocie wstrzymania aktu powinien swoje rozstrzygnięcie oprzeć zarówno o ocenę wniosku skarżącego, jak i materiał dowodowy zgromadzony w aktach sprawy, w aspekcie wystąpienia bądź też niewystąpienia przesłanek wstrzymania wykonania zaskarżonego aktu. Jednakże uprawdopodobnienie okoliczności przemawiających za wstrzymaniem wykonania aktu spoczywa na stronie, zaś warunkiem merytorycznego rozpoznania wniosku jest jego właściwe uzasadnienie, tj. wykazanie, że w sprawie zachodzą dwie pozytywne przesłanki określone w art. 61 § 3 p.p.s.a.
Sąd stwierdził, że zaskarżona decyzja wydana została na podstawie art. 155 k.p.a., który jest przepisem prawa procesowego. Zdaniem Sądu skarżący niedostatecznie uzasadnił wniosek o wstrzymanie wykonania zaskarżonej decyzji. Skarżący nie wskazał okoliczności wynikających z decyzji, które mogłyby prowadzić do wyrządzenia znacznej szkody lub spowodowania trudnych do odwrócenia skutków.
Sąd pierwszej instancji stwierdził, że dopiero w sytuacji, gdy są podstawy do wstrzymania wykonania zaskarżonej decyzji, sąd może także wstrzymać wykonanie decyzji wydanych w innych postępowaniach prowadzonych w granicach tej samej sprawy. Nie jest możliwe wstrzymanie wykonania decyzji wydanej w innym postępowaniu w granicach tej samej sprawy, jeżeli z uwagi na brak wniosku skarżącej, sąd nie może wstrzymać wykonania decyzji wydanej w tym innym postępowaniu, a jednocześnie nie dopatrzy się podstaw do wstrzymania wykonania zaskarżonej decyzji (postanowienie Naczelnego Sądu Administracyjnego z dnia 12 grudnia 2005, sygn. akt II OZ 1227/05). W ocenie Sądu skoro w sprawie nie zachodzą okoliczności uzasadniające wstrzymanie wykonania zaskarżonej decyzji Głównego Inspektora Nadzoru Budowlanego z dnia […] 2009 r., to tym bardziej nie zachodzą również przesłanki wstrzymania wykonania poprzedzającej decyzji Głównego Inspektora Nadzoru Budowlanego z dnia […] 2009 r., decyzji P. Wojewódzkiego Inspektora Nadzoru Budowlanego z dnia […] 2007 r. oraz poprzedzającej ją decyzji Powiatowego Inspektora Nadzoru Budowlanego w K. z dnia […] 2007 r.
Zażalenie na powyższe postanowienie wniósł A. M., reprezentowany przez A. M. wskazując, iż nie zgadza się z postanowieniem Sądu. W piśmie z dnia 1 października 2009 r. (data stempla pocztowego) zatytułowanym "zażalenie do Naczelnego Sądu Administracyjnego" skarżący wniósł o zmianę zaskarżonego postanowienie i wstrzymanie wykonania powyższych decyzji. Skarżący wskazał, że konstrukcja art. 61 § 3 p.p.s.a. jednoznacznie implikuje rozłączne traktowanie przesłanek wskazanych w tym przepisie. Skarżący wskazał, że przy wykonaniu powyższych decyzji zachodzi niebezpieczeństwo wyrządzenia znacznej szkody. Przyczyną złego stanu technicznego budynku są błędne i wadliwe decyzje administracyjne, natomiast zastosowany środek egzekucyjne jest zbyt uciążliwy i niewykonalny, gdyż nie jest możliwe naprawienie pęknięć osuwiskowych budynku skoro pod budynkiem płynie rzeka. Nadto wykonanie nakazanych prac jest rozwiązaniem jedynie tymczasowym, a koszt wykonania tych prac znacznie przewyższa możliwości finansowe strony.
Naczelny Sąd Administracyjny zważył, co następuje:
Zażalenie zasługuje na uwzględnienie.
Stosownie do treści przepisu art. 61 § 1 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. – Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (Dz. U. Nr 153, poz. 1270 ze zm.), zwanej dalej "p.p.s.a." wniesienie skargi nie wstrzymuje wykonania aktu lub czynności. Po przekazaniu sądowi skargi Sąd może na wniosek skarżącego wydać postanowienie o wstrzymaniu wykonania w całości lub w części aktu lub czynności, o których mowa w § 1, jeżeli zachodzi niebezpieczeństwo wyrządzenia znacznej szkody lub spowodowania trudnych do odwrócenia skutków (…).Dotyczy to także aktów wydanych lub podjętych we wszystkich postępowaniach prowadzonych w granicach tej samej sprawy – art. 61 § 3 p.p.s.a.
Podkreślić należy, iż katalog przesłanek warunkujących wstrzymanie wykonania zaskarżonego orzeczenia jest zamknięty. Oznacza to, że Sąd nie bada zasadności samej skargi na etapie rozpoznania wniosku.
Wniesienie skargi nie pociąga za sobą automatycznego skutku suspensywności i wstrzymanie wykonania zaskarżonego aktu zależy od oceny Sądu, czy istnieją przesłanki uzasadniające takie rozstrzygnięcie (por. T. Woś [ w:] T. Woś, H. Knysiak – Molczyk, M. Romańska – Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi, Komentarz, Warszawa 2005, s. 294 i n.).
Wprawdzie na stronie składającej wniosek w trybie art. 61 § 3 p.p.s.a. ciąży obowiązek uprawdopodobnienia, że zachodzą warunki uzasadniające wstrzymanie wykonania zaskarżonej decyzji, lecz jednocześnie pamiętać należy, iż wniosek o wstrzymanie wykonania zaskarżonego aktu lub czynności tylko częściowo jest oparty na zasadzie skargowości. Zasada ta obowiązuje jedynie w zakresie wszczęcia postępowania sądowoadministracyjnego w sprawie wstrzymania wykonania zaskarżonego aktu lub czynności. Obowiązek kierowania się zasadą skargowości kończy się jednak na etapie wszczęcia postępowania w sprawie wstrzymania wykonania. W dalszej części postępowaniem w tym przedmiocie rządzi zasada oficjalności, z którą wiążą się określone obowiązki Sądu. Na etapie rozpoznawania wniosku Sąd winien wziąć pod rozwagę również te okoliczności, które nie zostały powołane przez skarżącego. (por. postanowienie Naczelnego Sądu Administracyjnego z dnia 31 marca 2005 r., II OZ 155/05, OSS 2005/3/72). Rzeczą Sądu jest zbadanie, czy argumenty przedstawione przez stronę przemawiają /lub nie/ za wydaniem postanowienia o wstrzymaniu wykonania zaskarżonej decyzji i przy takim badaniu wniosku i argumentów strony Sąd winien dodatkowo rozważyć z urzędu, czy nie zachodzą inne okoliczności uzasadniające wniosek.
W niniejszej sprawie A. M. wniosek o wstrzymanie wykonania zaskarżonej decyzji Głównego Inspektora Nadzoru Budowlanego z dnia […] 2009 r., poprzedzającej ją decyzji Głównego Inspektora Nadzoru Budowlanego z dnia […] 2009 r., decyzji P. Wojewódzkiego Inspektora Nadzoru Budowlanego z dnia […] 2007 r. oraz poprzedzającej ją decyzji Powiatowego Inspektora Nadzoru Budowlanego w K. z dnia […] 2007 r. zawarł w skardze. Skarżący podniósł, iż został wystawiony tytuł wykonawczy i w każdej chwili wraz z rodziną może zostać usunięty z domu. Nadto skarżącego nie stać na dokonanie nakazanych w decyzji prac, a ich wykonanie okaże się całkowicie nietrwałe, a co za tym idzie nieskuteczne i niecelowe.
Sąd pierwszej instancji stwierdzając, że skarżący niedostatecznie uzasadnił wniosek o wstrzymanie wykonania decyzji w żaden sposób nie odniósł się do okoliczności podniesionych we wniosku. Sąd pierwszej instancji rozpoznając wniosek o wstrzymanie wykonania decyzji nie zbadał w sposób wyczerpujący przesłanek przemawiających za wstrzymaniem wykonania zaskarżonej decyzji oraz innych decyzji podjętych w postępowaniach prowadzonych w granicach tej samej sprawy. Sąd nie wziął po uwagę okoliczności, które zostały przedstawione zarówno we wniosku o wstrzymanie wykonania aktów jak i dalszych pismach skarżącego oraz dołączonych dokumentach. Tak sformułowane uzasadnienie Sądu nie wyjaśnia stronie skarżącej z jakich względów wniosek o wstrzymanie wykonania nie został rozpatrzony pozytywnie.
Prawidłowe jest stanowisko Sądu, że dopiero w przypadku zaistnienia podstaw do wstrzymania wykonania zaskarżonej decyzji, możliwe jest wstrzymanie wykonania decyzji wydanych w innych postępowaniach w granicach tej samej sprawy. Jednak powołane przez Sąd pierwszej instancji orzeczenie Naczelnego Sądu Administracyjnego z dnia 12 grudnia 2005, sygn. akt II OZ 1227/05 dotyczyło innej sytuacji niż zaistniała w niniejszej sprawie. A mianowicie, we wskazanej sprawie strona wnioskiem o wstrzymanie wykonania objęła wyłącznie zaskarżoną decyzję i decyzję wydaną przez organ I instancji, zaś uzasadnienie wniosku odniosła wyłącznie do decyzji wydanej w innym postępowaniu w stosunku do postępowania, w którym została wydana zaskarżona decyzja. W niniejszej sprawie nie mamy do czynienia z taką sytuacją, bowiem skarżący wnioskiem o wstrzymanie wykonania decyzji objął, zarówno zaskarżoną decyzję, jak i inne decyzje podjęte w postępowaniach prowadzonych w granicach tej samej sprawy.
Nadto nie można podzielić stanowiska Sądu, iż warunkiem merytorycznego rozpoznania wniosku o wstrzymanie wykonania aktu jest wykazanie przez stronę obu pozytywnych przesłanek z art. 61 § 3 p.p.s.a. Przepis ten zawiera alternatywę rozłączną "lub" co wyraźnie implikuje wystąpienie którejkolwiek z przesłanek. Ustawodawca możliwość wstrzymania aktu uzależnił od wystąpienia jednej z dwóch przesłanek przewidzianych w art. 61 § 3 p.p.s.a. To zaś oznacza, iż sąd administracyjny rozpatrując wniosek o udzielenie ochrony tymczasowej, winien rozważyć, czy w świetle okoliczności występujących w danej sprawie istnieje niebezpieczeństwo wyrządzenia znacznej szkody lub trudnych do odwrócenia skutków.
Z uwagi na powyższe Naczelny Sąd Administracyjny, na podstawie art. 185 § 1 w związku z art. 197 § 2 ustawy – Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi, orzekł jak w sentencji.

Uzasadnienie wyroku