Sygnatura:
6032 Inne z zakresu prawa o ruchu drogowym
Hasła tematyczne:
Skarżony organ:
Samorządowe Kolegium Odwoławcze
Data:
2009-08-07
Sąd:
Wojewódzki Sąd Administracyjny w Opolu
Treść wyniku:
Oddalono wniosek o zwolnienie od kosztów sądowych
Sędziowie:
Violetta Radecka /przewodniczący sprawozdawca/
Sentencja
Referendarz sądowy w Wojewódzkim Sądzie Administracyjnym w Opolu Violetta Radecka po rozpoznaniu w dniu 15 grudnia 2009r. na posiedzeniu niejawnym sprawy ze skargi D. P. na postanowienie Samorządowego Kolegium Odwoławczego w Opolu z dnia […], Nr […] w przedmiocie uchybienia terminu do wniesienia odwołania w sprawie rejestracji pojazdu na skutek wniosku skarżącego z dnia 22 listopada 2009r. o przyznanie prawa pomocy postanawia: oddalić wniosek o zwolnienie od kosztów sądowych.
Uzasadnienie: Przedmiotem skargi wniesionej przez D. P., do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Opolu, jest postanowienie Samorządowego Kolegium Odwoławczego w Opolu z dnia […], Nr […], stwierdzające uchybienie terminu do wniesienia odwołania od decyzji Starosty Strzeleckiego z dnia […], Nr […] o umorzeniu postępowania w sprawie rejestracji ciągnika samochodowego marki MERCEDES-BENZ ACTROS 1840 LS o numerze rejestracyjnym […], na rzecz J. P.
Wraz ze skargą złożony został wniosek o przyznanie prawa pomocy, który z uwagi na nieusunięcie braków formalnych, został pozostawiony przez referendarza sądowego, w dniu 8 września 2009r., bez rozpoznania. Rozstrzygnięcie takiej samej treści zostało wydane przez Sąd I instancji, który na skutek złożonego w dniu 12 października 2009r. sprzeciwu skarżącego, rozpatrywał sprawę. Następnie, skarżący w piśmie z dnia 3 listopada 2009r. ponownie zwrócił się z prośbą o zwolnienie od kosztów sądowych, argumentując to zmianą okoliczności sprawy z uwagi na urodzenie się mu córki. Referendarz przesłał D. P. stosowny formularz wniosku i wezwał skarżącego do nadesłania wypełnionego wniosku, pouczając skarżącego, iż niezastosowanie się do wezwania w terminie siedmiu dni, spowoduje pozostawienie wniosku bez rozpoznania. Jednocześnie referendarz wezwał skarżącego do uzupełnienia wniosku przez: przedłożenie aktualnych wyciągów z posiadanych rachunków bankowych; wskazanie wysokości miesięcznych wydatków ponoszonych na bieżące utrzymanie swoje oraz rodziny; doręczenie odpisu zeznania podatkowego za ostatni rok kalendarzowy; przedłożenie zaświadczenia dotyczącego wysokości uzyskiwanego wynagrodzenia za pracę wnioskodawcy i jego małżonki, bądź zaświadczenia z właściwego urzędu pracy o posiadaniu statusu osoby bezrobotnej. W wezwaniu zawarto pouczenie, iż niezastosowanie się do jego treści w części odnoszącej się do złożenia dodatkowych wyjaśnień i przedłożenia stosownych dokumentów, może zostać uznane za niewykazanie spełniania przesłanek warunkujących przyznanie prawa pomocy i może skutkować jego oddaleniem. Skarżący w wyznaczonym terminie odesłał formularz wniosku, który zawierał braki formalne, polegające na niewypełnieniu rubryk nr 3.1, nr 3.5, nr 3.6, nr 4, nr 8. Stąd referendarz wezwał skarżącego pismem z dnia 30 listopada 2009r. do usunięcia w terminie siedmiu dni braków formalnych, pod rygorem pozostawienia wniosku bez rozpoznania. W odpowiedzi na żądanie referendarza, D. P. w piśmie z dnia 9 grudnia 2009r. uzupełnił braki formalne wniosku, a także oświadczył, że pozostaje we wspólnym gospodarstwie domowym z niepracującą żoną, która jest zarejestrowana jako osoba bezrobotna w Powiatowym Urzędzie Pracy w K. oraz dwójką niepełnoletnich dzieci. Dalej podał, że "od czasu bezprawnego zabrania przez mojego brata samochodów ciężarowych", jego możliwości finansowe są bardzo małe, a środków finansowych nie wystarcza na bieżące utrzymanie. Ponadto, do akt sprawy zostały dołączone: zaświadczenie z dnia 24 listopada 2009r. potwierdzające fakt posiadania przez małżonkę skarżącego statusu osoby bezrobotnej, bez prawa do zasiłku; kserokopię zeznania o wysokości osiągniętego dochodu za 2008r. (PIT-36) oraz informacji o wysokości dochodu z pozarolniczej działalności gospodarczej za 2008r. (PIT/B).
W dniu 23 listopada 2009r. skarżący uiścił wpis od skargi w wysokości 100 zł, co potwierdza dowód wpłaty znajdujący w aktach sądowych (k-65 akt).
Działając na podstawie art. 258 § 2 pkt 7 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (Dz. U. Nr 153, poz. 1270 ze zm.) – zwanej dale w skrócie: "P.p.s.a." zważono, co następuje:
Stosownie do art. 246 § 1 pkt 2 P.p.s.a., przyznanie prawa pomocy osobie fizycznej w zakresie częściowym, a zatem wnioskowanym przez skarżącego, następuje gdy osoba ta wykaże, że nie jest w stanie ponieść pełnych kosztów postępowania, bez uszczerbku utrzymania koniecznego dla siebie i rodziny.
Powyższe wskazuje, że instytucja przyznania prawa pomocy posiada wyjątkowy charakter i jest stosowana jedynie w sytuacjach uzasadnionych szczególnymi okolicznościami, z których wynika, iż wnioskodawca nie posiada wystarczających możliwości finansowych pokrycia kosztów sądowych związanych z jego udziałem w sprawie. Natomiast ewentualne ich uiszczenie pociągnęłoby za sobą uszczerbek utrzymania koniecznego, przez który należy rozumieć zachwianie sytuacji materialnej i bytowej wnioskodawcy w sposób uniemożliwiający zapewnienie minimum warunków socjalnych. Dlatego na stronie ciąży obowiązek wykazania, że jej sytuacja materialna jest na tyle trudna, iż uzasadnia poczynienie odstępstwa od generalnej zasady ponoszenia kosztów sądowych, co jednocześnie oznacza, że takie sytuacje powinny mieć miejsce jedynie wtedy, gdy zdobycie przez stronę środków finansowych na udział w postępowaniu sądowym jest obiektywnie niemożliwe.
Z powyższych względów, rozpoznający wniosek o przyznanie prawa pomocy winien uwzględnić sytuację finansową strony, na którą składają się przede wszystkim uzyskiwane przez nią dochody. Informacje niezbędne dla oceny zasadności wniosku o przyznanie prawa pomocy strona postępowania ma obowiązek przedstawić w urzędowym formularzu wniosku, wykazując tym samym, że spełnia przesłanki przyznania jej prawa pomocy wynikające z art. 246 P.p.s.a. Zasadą bowiem jest, że wniosek o przyznanie prawa pomocy składa się na urzędowym formularzu według ustalonego wzoru (art. 252 § 2 P.p.s.a.). Jeśli natomiast w ocenie rozpoznającego wniosek, informacje w nim zawarte okażą się niewystarczające lub wzbudzą wątpliwości, sąd (referendarz sądowy) może w trybie art. 255 P.p.s.a. wezwać stronę do złożenia dodatkowych oświadczeń i dokumentów.
Sytuacja taka miała miejsce w niniejszej sprawie, bowiem referendarz sądowy, po przeanalizowaniu formularza wniosku skarżącego o przyznanie prawa pomocy, uznał o konieczności uzyskania dodatkowych informacji i wyjaśnień. Tak zebrany materiał dowodowy oraz oświadczenie skarżącego zawarte we wniosku, stanowiły podstawę do oceny jego sytuacji materialnej, a kwestią wymagającą rozważenia było prawo do przyznania prawa pomocy w zakresie wnioskowanym, tj. w zakresie zwolnienia od kosztów sądowych.
Należało mieć zatem na uwadze oświadczenie skarżącego, iż uzyskuje średniomiesięcznie dochód z tytułu pracy dorywczej poza granicami Polski, w wysokości 700 – 800 EUR, co w przeliczeniu na walutę polską na dzień wydania niniejszego postanowienia, stanowiło równowartość kwoty 2.916,69 – 3.333,36 zł (dane uzyskane ze strony internetowej NBP, na której podano, że kurs średni EUR wynosił 4,1667 zł). Z PIT – 36 za 2008r. wynika, że skarżący uzyskał średniomiesięcznie dochód w 2008r., w wysokości 4.265,32 zł. Ponadto, rodzina skarżącego nie ponosi kosztów opłat lokalowych, albowiem według oświadczenia wnioskodawcy, ponoszą je teściowie, na utrzymaniu których znajdują się członkowie rodziny skarżącego. W uzasadnieniu wniosku D. P. podał także, że ponosi koszty spłaty kredytu w wysokości 2.400 zł miesięcznie, spłat raty za telefon – 500 zł miesięcznie, a także spłaca należności wobec Urzędu Skarbowego, których pozostało 5.000 zł. Skarżący nie sprecyzował z jakiego tytułu w/w należności spłaca, nie przedłożył także wyciągów bankowych oświadczając, iż nie posiada rachunków bankowych.
Uwzględniając powyższe okoliczności sprawy referendarz uznał, iż skarżący nie wykazał, aby spełniał przesłanki warunkujące zwolnienie go od kosztów sądowych, a zatem, że nie jest w stanie ponieść pełnych kosztów postępowania, bez uszczerbku utrzymania koniecznego dla siebie i rodziny (art. 246 § 1 pkt 2 P.p.s.a.). Rodzina skarżącego uzyskuje bowiem średniomiesięcznie dochód w wysokości ok. 3.000 zł, co w przeliczeniu na jednego członka rodziny wynosi 750 zł. Kwota ta, w ocenie referendarza, daje możliwość pokrycia i wygenerowania, oprócz kosztów niezbędnego utrzymania, także środków na pokrycie przynajmniej w części, kosztów postępowania sądowego. Stanowisko takie referendarz oparł na posiadanej wiedzy i własnym doświadczeniu życiowym w zakresie przeciętnych kosztów utrzymania, albowiem skarżący kosztów tych nie określił podnosząc, iż jego rodzina pozostaje na utrzymaniu teściów, którzy ponoszą koszty utrzymania mieszkania. Także to oświadczenie skarżącego stanowiło kolejny argument za uznaniem, iż uzyskiwana kwota dochodu daje mu możliwość zaoszczędzenia środków na uiszczenie kosztów sądowych. Pogląd ten potęguje także uiszczenie przez skarżącego wpisu od skargi w niniejszej sprawie (a także w sprawach o sygn. akt II SA/Op 263/09, II SA/Op 267/09), co wskazuje na to, iż skarżący posiada płynność finansową umożliwiającą mu utrzymanie rodziny i poniesienie dodatkowych obciążeń. Odnosząc się natomiast do spłacanych przez skarżącego rat kredytu, co podniósł we wniosku, to na pewno jest to okoliczność wpływająca na bieżącą kondycję portfela rodzinnego, jednakże trzeba zaznaczyć, iż sam fakt spłaty zaciągniętych kredytów nie stanowi przesłanki do zwolnienia od kosztów sądowych, a spłata zobowiązań z tytułu tychże kredytów bankowych nie korzysta z pierwszeństwa zaspokojenia przed należnościami publicznoprawnymi. Zaciągnięte przez skarżącego kredyty świadczą bowiem o jego zdolnościach płatniczych (por. postanowienie Naczelnego Sądu Administracyjnego z dnia 28 czerwca 2005r., sygn. akt II GZ 56/05, nieopubl.)
Wskazać w tym miejscu także warto, iż postanowienie niniejsze nie pozbawia skarżącego możliwości ubiegania się w dalszej części postępowania sądowego o przyznanie pomocy, w przypadku zmiany okoliczności sprawy.
Wobec tego, na podstawie art. 258 § 2 pkt 7 P.p.s.a., referendarz orzekł jak w sentencji postanowienia.
Uzasadnienie wyroku