II SA/Wa 1688/08 – Wyrok WSA w Warszawie


Sygnatura:
6211 Przydział i opróżnienie lokalu mieszkalnego oraz kwatery tymczasowej w służbach mundurowych
Hasła tematyczne:
Inne
Skarżony organ:
Prezes Wojskowej Agencji Mieszkaniowej
Data:
2008-12-10
Sąd:
Wojewódzki Sąd Administracyjny w Warszawie
Treść wyniku:
Uchylono decyzję I i II instancji
Sędziowie:
Bronisław Szydło /przewodniczący sprawozdawca/
Przemysław Szustakiewicz
Sławomir Antoniuk

Sentencja

Wojewódzki Sąd Administracyjny w Warszawie w składzie następującym: Przewodniczący Sędzia WSA Bronisław Szydło (spr.), Sędziowie WSA Sławomir Antoniuk,, Przemysław Szustakiewicz, Protokolant Beata Gibzińska, po rozpoznaniu na rozprawie w dniu 02 kwietnia 2009 r. sprawy ze skargi J. K. na decyzję Prezesa Wojskowej Agencji Mieszkaniowej z dnia […] października 2008 r. nr […] w przedmiocie odmowy wydania decyzji o prawie zamieszkiwania 1. uchyla zaskarżoną decyzję oraz utrzymaną nią w mocy decyzję organu I instancji 2. zaskarżona decyzja nie podlega wykonaniu w całości

Uzasadnienie wyroku

Wnioskiem z dnia 28 lutego 2008 r. J. K. zwróciła się do Oddziału Regionalnego Wojskowej Agencji Mieszkaniowej w W. o przyznanie prawa do dalszego zamieszkiwania w lokalu mieszkalnym w W. przy ul. […].
Wyjaśniła, że wskazany wyżej lokal, będący w dyspozycji Wojskowej Agencji Mieszkaniowej, zajmowała wspólnie z mężem Z. K. na podstawie skierowania władz wojskowych. Podniosła, iż po śmierci męża znalazła się w tragicznej sytuacji życiowej, a sytuacja prawna zajmowanego mieszkania jest niewiadoma. Podała, iż ma 77 lat. i ze względu na stan zdrowia nie może żyć samodzielnie. […]. Samodzielne załatwianie najprostszych formalności jest w jej przypadku niemożliwe. […]
Podała również, że mieszka w W. od 27 lat i tu zorganizowała sobie życie. Jej jedyna rodzina, z którą jest bardzo związana, i którą się nią opiekuje, również mieszka w W.. Wskazała, że posiada spółdzielcze własnościowe prawo do lokalu mieszkalnego położonego w E., jednak z miejscowością tą nic ją nie łączy od prawie 30 lat. Nie ma tam żadnej rodziny, ani nikogo, kto mógłby się nią zaopiekować. Wyjaśniła, że gdyby miała możliwość zamiany mieszkania w E. na mieszkanie w W., to dokonałaby jej natychmiast.
W piśmie z dnia 12 maja 2008 r. J. K. dodatkowo podała, iż jest osobą samotną – nie ma dzieci, a jej rodzeństwo nie żyje. Jej najbliższą rodziną jest w tej chwili rodzina jej siostrzenicy, która mieszka w W. i zapewnia jej opiekę. Ponownie wskazała na swój zły stan zdrowia. Wymieniła dodatkowe schorzenia na które cierpi: […]. Była również kilkakrotnie hospitalizowana. Wskazała również, ze w 1981 r. przyznano jej II grupę inwalidzką, a z powodu wszystkich tych schorzeń wymaga stałej opieki. Powyższe okoliczności wskazują, jej zdaniem, iż nie może przeprowadzić się do E. Nie ma tam żadnej rodziny, ani znajomych, a co za tym idzie nie ma możliwości zapewnienia sobie odpowiedniej opieki. Z uwagi na koszty leczenia nie jest w stanie ponieść kosztów płatnej opieki. Miesięcznie wydaje ok. 400 zł na leki, a koszt aparatu słuchowego dostosowanego do jej potrzeb wynosi ponad 6 000 zł.
Decyzją z dnia […] sierpnia 2008 r. nr […] Dyrektor Oddziału Regionalnego Wojskowej Agencji Mieszkaniowej w W., działając na podstawie art. 104 ustawy z dnia 14 czerwca 1960 r. Kodeks postępowania administracyjnego (Dz. U. z 2000 r. Nr 98, poz. 1071 ze zm.) oraz art. 29 i art. 13 ust 6 ustawy z dnia 22 czerwca 1995 r. o zakwaterowaniu Sił Zbrojnych Rzeczpospolitej Polskiej (Dz. U. z 2005 r. Nr 41, poz. 398 ze zm.), odmówił J. K. wydania decyzji o prawie zamieszkiwania w przedmiotowym lokalu mieszkalnym.
W uzasadnieniu decyzji organ wyjaśnił, że Minister Obrony Narodowej decyzją z dnia […] sierpnia 2007 r. nr […] stwierdził nieważność decyzji Prezesa Wojskowej Agencji Mieszkaniowej z dnia […] grudnia 2005 r. nr […], którą to decyzją uchylono decyzję Dyrektora Oddziału Regionalnego Wojskowej Agencji Mieszkaniowej w W. z dnia […] września 2005 r. nr […] i umorzono postępowanie w przedmiocie zwolnienia przez Z. K. wraz ze wszystkimi wspólnie zamieszkującymi z nim osobami kwatery zastępczej przy ul. […] w W. Wskazany wyżej lokal nie został przekazany do dyspozycji WAM, a Z. K. zmarł w dniu […]
Organ podniósł, iż z uwagi na fakt posiadania przez J. K. spółdzielczego własnościowego prawa do lokalu mieszkalnego w E. oraz ze względu na niezaspokojone potrzeby mieszkaniowe żołnierzy zawodowych w Garnizonie W., nie znajduje podstaw do uznania sytuacji wnioskodawczyni za wyjątkową.
Prezes Wojskowej Agencji Mieszkaniowej, po rozpatrzeniu odwołania J. K., działając na podstawie art. 138 § 1 pkt 1 k.p.a. oraz art. 13 ust. 7 powołanej ustawy o Zakwaterowaniu Sił Zbrojnych RP, utrzymał w mocy decyzję organu I instancji.
W uzasadnieniu decyzji Prezes Wojskowej Agencji Mieszkaniowej podtrzymał argumentację zawartą w decyzji Dyrektora Oddziału Regionalnego Wojskowej Agencji Mieszkaniowej w W. Dodatkowo podniósł, iż przy rozpatrywaniu wniosku J. K. wzięto pod uwagę wyjątkowo trudną sytuację mieszkaniową żołnierzy zawodowych stacjonujących w na terenie Garnizonu W. Organ ustalił, iż wg stanu na dzień 31 sierpnia 2008 r. na realizację prawa zamieszkiwania w lokalu mieszkalnym oczekiwało 1127 żołnierzy służby stałej i 424 żołnierzy służby terminowej z rodzinami oraz 386 żołnierzy służby stałej i 333 żołnierzy służby terminowej nieposiadających rodzin. Ponadto ocenił, że organ I instancji trafnie kierował się interesem żołnierzy zawodowych, uprawnionych na gruncie przepisów ustawy o zakwaterowaniu Sił Zbrojnych RP, których potrzeby z pewnością górują nad interesem jednostki.
W dalszej części uzasadnienia organ wyjaśnił, że w przypadku, gdy organ I instancji nie widzi możliwości pozytywnego rozpatrzenia wniosku o przyznanie prawa zamieszkiwania w lokalu mieszkalnym, nie występuje o zgodę do Ministra Obrony Narodowej, albowiem takiej procedury nie przewiduje art. 29 powołanej ustawy o zakwaterowaniu Sił Zbrojnych RP.
Na powyższą decyzję J. K. złożyła skargę do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie, wnosząc o jej uchylenie w całości. W uzasadnieniu skargi powtórzyła podnoszone już wcześniej argumenty.
W odpowiedzi na skargę organ wniósł o jej oddalenie podtrzymując stanowisko wyrażone w zaskarżonej decyzji.
Wojewódzki Sąd Administracyjny w Warszawie zważył, co następuje:
Zgodnie z brzmieniem art. 1 § 1 i 2 ustawy z dnia 25 lipca 2002 r. – Prawo
o ustroju sądów administracyjnych (Dz. U. Nr 153, poz. 1269 ze zm.), sąd administracyjny sprawuje wymiar sprawiedliwości poprzez kontrolę pod względem zgodności z prawem zaskarżonej decyzji i to z przepisami obowiązującymi w dacie jej wydania. Innymi słowy, sąd administracyjny kontroluje legalność rozstrzygnięcia zapadłego w postępowaniu z punktu widzenia jego zgodności z prawem materialnym i obowiązującymi przepisami prawa procesowego.
Skarga analizowana wedle tych kryteriów zasługuje na uwzględnienie.
Podstawą materialnoprawną zaskarżonej decyzji jest art. 29 ustawy z dnia 22 czerwca 1995 r. o zakwaterowaniu Sił Zbrojnych Rzeczpospolitej Polskiej (Dz. U. z 2005 r. Nr 41, poz. 398 ze zm.). Przepis ten stanowi, że w sytuacji wyjątkowej dyrektor oddziału regionalnego Agencji, za zgodą Ministra Obrony Narodowej, może wydać decyzję o prawie zamieszkiwania w lokalu mieszkalnym, na czas oznaczony, innej osobie niż żołnierz służby stałej.
Z użytego w tym przepisie sformułowania "może wydać" wynika, że podejmowane na tej podstawie decyzje mają charakter uznaniowy. Dodatkowo należy zauważyć, iż powołany przepis uzależnia możliwości wydania pozytywnej dla strony decyzji od zaistnienia łącznie dwóch przesłanek, tj. wyjątkowej sytuacji, w której znalazła się osoba ubiegająca się o to prawo oraz wyrażenia zgody na wydanie takiej decyzji przez Ministra Obrony Narodowej.
Wprowadzając możliwość wydania decyzji o prawie zamieszkiwania w lokalu mieszkalnym, w trybie powołanego przepisu, ustawodawca posłużył się więc niedookreślonym pojęciem "sytuacji wyjątkowej". Powoduje to, iż organ zobowiązany jest do doprecyzowania (skonkretyzowania) tego pojęcia przy uwzględnieniu okoliczności faktycznych i prawnych sprawy i kontekstu normatywnego, w którym to pojęcie funkcjonuje. Zaznaczyć przy tym należy, że w sytuacji gdy, w sprawie występują niedookreślone przesłanki podjęcia decyzji, to uzasadnienie powodów przyjęcia przez organ stosujący prawo danego rozumienia określonego pojęcia musi być bardzo szczegółowe, pełne i przekonujące. (por. wyrok Naczelnego Sądu Administracyjnego z dnia 15 grudnia 2008 r. sygn. akt I OSK 622/08 niepublikowany).
Konkretyzując pojęcie "wyjątkowej sytuacji" na potrzeby niniejszej sprawy organ przyjął, powołując się na definicję zawartą w Słowniku Języka Polskiego, iż na "wyjątkowość sytuacji" składa się bardzo rzadkie, wyróżniające się czymś, szczególne, osobliwe położenie w jakim się ktoś znajduje. O ile można podzielić stanowisko organu w tej kwestii, to jednak zawarta w zaskarżonej decyzji ocena, iż skarżąca w takiej sytuacji się nie znalazła, zastała dokonana z pominięciem istotnych dla rozstrzygnięcia okoliczności.
Argumentacja organu, uzasadniająca brak możliwości wydania w stosunku do skarżącej decyzji o prawie zamieszkiwania w lokalu mieszkalnym sprowadza się do dwóch elementów: posiadania przez skarżącą spółdzielczego własnościowego prawa do lokalu mieszkalnego w E., oraz trudnej sytuacji mieszkaniowej żołnierzy zawodowych stacjonujących na terenie Garnizonu W.
Jak wskazano powyżej, art. 29 cytowanej ustawy o zakwaterowaniu Sił Zbrojnych Rzeczpospolitej Polskiej uzależnia możliwości wydania pozytywnej dla strony decyzji od zaistnienia łącznie dwóch przesłanek, tj. wyjątkowej sytuacji, w której znalazła się osoba ubiegająca się o to prawo oraz wyrażenia zgody na wydanie takiej decyzji przez Ministra Obrony Narodowej. Przepis ten zobowiązuje, więc organ do oceny, czy sytuacja w jakiej znalazł się wnioskodawca jest "wyjątkowa". Tymczasem organ po za przytoczeniem wskazanych przez skarżącą we wniosku faktów nie dokonał ich oceny zgodnie z przyjętą przez siebie interpretacją pojęcia niedookreślonego "sytuacji wyjątkowej". Prezes Wojskowej Agencji Mieszkaniowej skupił się przede wszystkim na ocenie sytuacji mieszkaniowej panującej w Garnizonie W., którą to sytuację ocenił jako "wyjątkową", pomijając podnoszone przez skarżącą argumenty. Organ poddał więc ocenie okoliczności, które nie stanowią przesłanek wskazanych w art. 29 ustawy. Działając w ten sposób organ naruszył cytowany wyżej przepis w sposób mający wpływ na wynik sprawy.
Powołując się na fakt posiadania przez skarżącą spółdzielczego własnościowego prawa do lokalu mieszkalnego w E. organ nie odniósł się natomiast do podnoszonych przez skarżącą okoliczności, które jej zdaniem stanowią przeszkody w możliwości przeprowadzki do tej miejscowości. Wskazać w tym miejscu należy, że skarżąca ma 77 lat, a z uwagi na stan zdrowia oraz niepełnosprawność ([…]) wymaga stałej opieki. Istotną jest również okoliczność, iż jedyna rodzina jaką skarżąca posiada mieszka w W., oraz że rodzina ta zapewnia jej w chwili obecnej opiekę. Dodatkowo należy wskazać, że skarżąca nie posiada w E. krewnych i znajomych, którzy mogliby się nią opiekować. Nie bez znaczenia pozostają również istniejące na rynku różnice między cenami mieszkań, które jak podnosi skarżąca, uniemożliwiają jej dokonanie zamiany mieszkania w E. na mieszkanie w W.
Wskazać należy, że zgodnie z art. 77 k.p.a., organ administracji publicznej jest obowiązany w sposób wyczerpujący zebrać i rozpatrzyć cały materiał dowodowy. Pomijając wskazane wyżej okoliczności organ naruszył ten przepis i naruszenie to mogło mieć istotny wpływ na wynik sprawy. Zauważyć bowiem należy, że mimo, iż skarżąca posiada mieszkanie w E., to jednak przeprowadzka w jej sytuacji byłaby utrudniona bądź wręcz niemożliwa.
Wobec stwierdzonych uchybień koniecznym było uchylenie zaskarżonej decyzji, jak również utrzymanej nią w mocy decyzji organu I instancji.
Ponowne rozpoznanie sprawy winno nastąpić z uwzględnieniem poczynionych przez Sąd uwag.
Mając powyższe na względzie, Wojewódzki Sąd Administracyjny w Warszawie, na podstawie art. 145 § 1 pkt 1 lit. "a" i "c" ustawy – Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (Dz. U. Nr 153, poz. 1270 ze zm.), orzekł, jak w sentencji wyroku. W oparciu o art. 152 ww. ustawy – Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi Sąd wstrzymał wykonanie zaskarżonej decyzji w całości.