Sygnatura:
6116 Podatek od czynności cywilnoprawnych, opłata skarbowa oraz inne podatki i opłaty
Hasła tematyczne:
Podatkowe postępowanie
Skarżony organ:
Samorządowe Kolegium Odwoławcze
Data:
2007-10-01
Sąd:
Wojewódzki Sąd Administracyjny w Gdańsku
Treść wyniku:
Oddalono skargę
Sędziowie:
Danuta Oleś
Ewa Kwarcińska
Joanna Zdzienicka-Wiśniewska /przewodniczący sprawozdawca/

Sentencja

Wojewódzki Sąd Administracyjny w Gdańsku w składzie następującym: Przewodniczący Sędzia NSA Joanna Zdzienicka-Wiśniewska (spr.), Sędziowie Sędzia NSA Ewa Kwarcińska, Asesor WSA Danuta Oleś, Protokolant Referent Dorota Pellowska, po rozpoznaniu w Wydziale I na rozprawie w dniu 4 marca 2008 r. sprawy ze skargi R. J. na decyzję Samorządowego Kolegium Odwoławczego z dnia […] nr […] w przedmiocie odmowy uchylenia decyzji ostatecznej w sprawie podatku rolnego i od nieruchomości za 2003 r. oddala skargę.
Uzasadnienie: W dniu 1 lutego 2003 r. pan R. J. zawarł z Nadleśnictwem K. – Lasy Państwowe umowy dzierżawy i najmu gruntów o łącznej powierzchni 109, 26 ha znajdujących się na terenie po byłym poligonie.
Decyzją z dnia […] października 2004 r. Wójt Gminy ustalił wysokość podatku rolnego i podatku od nieruchomości za 2003 r. Na skutek odwołania Samorządowe Kolegium Odwoławcze uchyliło powyższą decyzję i przekazało sprawę do ponownego rozpoznania.
Decyzją z dnia […] lipca 2005 r. Wójt Gminy ustalił wysokość podatku rolnego i podatku od nieruchomości za 2003 r.
Postanowieniem z dnia […] listopada 2005 r. Samorządowe Kolegium Odwoławcze stwierdziło uchybienie terminu do wniesienia odwołania od powyższej decyzji.
W dniu 25 stycznia 2006 r. pan R. J. zwrócił się z wnioskiem o wznowienie postępowania w sprawie zakończonej decyzją organu I instancji z dnia […] lipca 2005r., na podstawie art. 240 § 1 pkt 5 Ordynacji podatkowej, albowiem w sprawie ujawniły się dowody istniejące w dacie wydania decyzji, a nie uwzględnione przy dokonaniu wymiaru podatku. W ocenie podatnika dowodem tym jest uchwała Rady Gminy z dnia 31.05.2000r. nr […] w sprawie możliwości zagospodarowania i urządzenia terenu po byłym poligonie wojskowym. W uchwale zawarte jest stwierdzenie, że na terenie byłego poligonu jest 95 ha terenów rolnych plus ok. 10 ha terenu strzelnic. Podatnik podkreślił, iż przed przetargiem w 2002 r. uzyskał informację od organu podatkowego, że podatek od przedmiotowych terenów nie przekroczy 80 zł za hektar w skali roku. Strona wskazała, że z tekstem uchwały zapoznała się w sierpniu 2005r., a więc po wydaniu decyzji wymiarowej przez organ I instancji.
Postanowieniem z dnia […] grudnia 2006 r. Wójt Gminy wznowił postępowanie w sprawie.
Pismem z dnia 21 grudnia 2006 r. podatnik wniósł o przeprowadzenie dowodu z przesłuchania świadków i strony na okoliczność ustalenia faktycznej powierzchni i przeznaczenia wydzierżawionych gruntów.
Decyzją z dnia […] 03.2007r. Wójt Gminy odmówił uchylenia decyzji z dnia […] 07.205r. ustalającej wysokość podatku rolnego i od nieruchomości za 2003r. W uzasadnieniu decyzji organ podatkowy podał, że wskazywana przez podatnika przesłanka z art. 240 § l pkt 5 Ordynacji podatkowej nie występuje w sprawie. Dowód w postaci uchwały rady Gminy był znany organowi I instancji w dacie podejmowania decyzji. Odnosząc się do żądania przeprowadzenia przez organ podatkowy dowodu z przesłuchania świadków zgłoszonych przez podatnika, organ podatkowy stwierdził, iż brak jest podstaw prawnych do przeprowadzenia tego dowodu na etapie postępowania w spawie wznowienia postępowania.
W odwołaniu od decyzji podatnik zarzucił naruszenie art. 3 ust. 1 oraz art. 4 ust. 1 pkt 1 ustawy o podatkach i opłatach lokalnych oraz przepisów. postępowania podatkowego – art. 180, 187 i 188 Ordynacji podatkowej przez odmowę przeprowadzenia dowodów zgłaszanych przez stronę, art. 122 poprzez zaniechanie ustalenia dokładnego stanu faktycznego sprawy, a także art. 121 i 217 (zaniechanie uzasadnienia faktycznego i prawnego) i wniósł o uchylenie zaskarżonej decyzji w całości i przekazanie sprawy do ponownego rozpatrzenia przez organ I instancji. Zdaniem strony przedmiot opodatkowania w rzeczywistości był inny, dlatego wnioskowani świadkowie mogli wyjaśnić, jaka była faktyczna powierzchnia wynajmowanych/dzierżawionych gruntów. Ewidencja gruntów, będąca podstawą decyzji, nie była prawidłowa i kompletna.
Pismem z dnia 26.06.2007r. pan R. J. ponownie wniósł o przesłuchanie świadków oraz siebie w charakterze strony. Strona nie neguje, iż podstawą rozstrzygnięcia o sposobie opodatkowania jest z zasady klasyfikacja nieruchomości w rejestrze gruntów, ale ewidencja ta winna być prawidłowa i kompletna.
Decyzją z dnia […] lipca 2007 r. Samorządowe Kolegium Odwoławcze utrzymało zaskarżoną decyzję w mocy. W uzasadnieniu organ podatkowy II instancji wskazał, iż strona zażądała wzruszenia decyzji ostatecznej w trybie wznowienia postępowania zgodnie z art. 240 § l pkt 5 Ordynacji podatkowej. Jako przesłankę do wznowienia postępowania strona podała, że dowody istniejące w dacie wydania decyzji, nie zostały uwzględnione przez organ podatkowy.
Zdaniem podatnika nowym dowodem jest uchwała nr […] Rady Gminy z dnia 31.05.2000r. w sprawie możliwości zagospodarowania i urządzenia terenu po byłym poligonie wojskowym oraz Studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania Gminy. Stwierdzenie zawarte w uchwale mówi, że na terenie byłego poligonu jest 95 ha terenów rolnych oraz około 10 ha terenu strzelnic. W decyzji z dnia […].07.2005r. organ podatkowy I instancji opodatkował powierzchnię gruntów zgodnie z umowami dzierżawy i najmu, z których wynika, że powierzchnia gruntów po byłym poligonie wojskowym wynosi 109,26 ha. Organ I instancji uwzględnił również dane zawarte w ewidencji gruntów oraz zmiany w sposobie klasyfikacji gruntów.
Przy ustalaniu powierzchni gruntów na potrzeby podatku od nieruchomości brane są pod uwagę dane wynikające z ewidencji gruntów. Wypis z ewidencji gruntów – jest dokumentem urzędowym i nie może być pominięty przez organ podatkowy przy określeniu danych dotyczących gruntu. W sprawie nie wystąpiły nowe dowody istniejące w dniu wydania decyzji nie znane organowi I instancji. Uchwała z 31.05.2000r., o której strona dowiedziała się w 2005r. nie była podstawą podjęcia decyzji organu I instancji ustalającej wysokość podatku rolnego i od nieruchomości za 2003r. Uchwała znana była organowi I instancji. Żądanie przeprowadzenie dowodu z przesłuchania świadków – osób, które brały udział w zawieraniu umów najmu (dzierżawy) i określeniu powierzchni gruntów oraz pracownika Urzędu Gminy , który, zdaniem strony, brał udział w ustalaniu stawek podatkowych dla tego terenu, nie mieści się w przesłance z art. 240 § I pkt 5 Ordynacji podatkowej. Odmowa przeprowadzenia dowodu z przesłuchania świadków na okoliczność ustalenia powierzchni gruntów, w sytuacji gdy organ podatkowy do opodatkowania przyjął dane wynikające z ewidencji gruntów – dowód z dokumentu nie stanowi uchybienia procesowego. Nie można skutecznie zarzucać organowi podatkowemu błędnych ustaleń co do powierzchni gruntów, do czasu gdy dane te nie zostaną zmienione w ewidencji gruntów. Organ podatkowy nie jest organem właściwym do dokonywania zmian w ewidencji gruntów.
W skardze do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Gdańsku pan R. J. zarzucił naruszenie norm regulujących postępowanie podatkowe, a w szczególności:
1. zasady praworządności wyrażonej w art. 120 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa, która to zasada, odczytana w związku z przepisami art. 220 Ordynacji podatkowej oraz przepisem art. 233 § 1 pkt. 2) lit. a) Ordynacji podatkowej oraz przepisem § 2 tego artykułu zakazuje organowi odwoławczemu pozostawienia w obiegu prawnym decyzji, wydanej z naruszeniem prawa,
2. art. 180 § 1, 187 i art. 188 Ordynacji podatkowej przez odmowę przeprowadzenia dowodów zgłaszanych przez stronę skarżącą, w tym dowodów na których znaczenie wskazał już organ odwoławczy, w szczególności dowodów wskazujących na faktyczną powierzchnię dzierżawionych gruntów – a tym samym normy art. 122 Ordynacji podatkowej, przez zaniechanie ustalenia dokładnego stanu faktycznego sprawy,
3. art. 121 § 1 Ordynacji podatkowej stanowiącej, iż postępowanie podatkowe powinno być prowadzone w sposób budzący zaufanie do organów podatkowych, przez dążenie do rozstrzygnięcia sprawy bez wyjaśnienia kwestii istotnej dla rozstrzygnięcia niniejszej sprawy, uznanej za taką przez sam organ, a także przez zajmowanie odmiennych stanowisk co do ważności nie przeprowadzonych dowodów na różnym etapie postępowania (a nawet wskazywania w uprzednim rozstrzygnięciu na konieczność przeprowadzenia dowodów przez ten sam organ odwoławczy, który wydał zaskarżoną decyzję),
4. art. 210 § 1 pkt 6) Ordynacji podatkowej przez faktyczne zaniechanie w części uzasadnienia faktycznego i prawnego, w szczególności przez brak wyczerpującego odniesienia się do podstawowego argumentu strony – błędnego określenia powierzchni dzierżawionej przez stronę, a także przez pominięcie zarzutu, iż zakrzewienie gruntu wpływa na wysokość opodatkowania.
5. z art. 240 § 1 pkt 5) Ordynacji podatkowej, przez przyjęcie że w niniejszej sprawie nie wyszły na jaw nowe okoliczności lub dowody, w szczególności przez ograniczenie rozstrzygnięcia do jednego dowodu, w postaci uchwały Rady Gminy , niżej opisanej, gdy strona przytaczała nowe okoliczności i dowody na ich ujawnienie;
Skarżący zarzucił również naruszenie przepisów prawa materialnego – art. 2 ust. 1 pkt 3),3 ust. 1, art. 4 ust. 1 pkt 1) i art. 7 ust. 1 pkt 10) ustawy z dnia 12 stycznia 1991 r. – o podatkach i opłatach lokalnych (w brzmieniu ustalonym t.j. w Dz. U z 2002 r. , Nr 9 , poz. 84 , z późn. zm., zwanej dalej ustawą o podatkach i opłatach lokalnych) , w zw. z art. 245 § 1 Ordynacji podatkowej.
Pan R. J. wniósł o uchylenie zaskarżonej decyzji w całości, uchylenie w całości decyzji Wójta Gminy. z dnia […] marca 2007 r. o odmowie uchylenia decyzji z dnia […] lipca 2005 r., ustalającej stronie skarżącej zobowiązanie podatkowe z tytułu podatku rolnego i podatku od nieruchomości za 2003 r. w wysokości 100.548,80 zł., zasądzenie na rzecz strony kosztów postępowania; ewentualnie o przekazanie sprawy do ponownego rozpatrzenia właściwemu organowi pierwszej instancji oraz o zasądzenie na rzecz strony kosztów sądowych.
W ocenie skarżącego zobowiązanie podatkowe w podatku od nieruchomości i podatku rolnym ciąży na stronie wyłącznie co do wynajętego/wydzierżawionego obszaru i według stawek dla tego obszaru właściwych. Powierzchnia terenu będącego przedmiotem umów nie była znana w chwili ich zawierania. Nową okolicznością faktyczną w badanej sprawie jest okoliczność, iż ustalony przez organ I instancji obszar – przedmiot opodatkowania był w rzeczywistości inny. Organy tych ustaleń nie dokonały, albowiem zaniechały przeprowadzenia dowodów wnioskowanych przez stronę.
Skarżący wskazał ponadto, iż organ podatkowy wprowadził go w błąd co do wysokości podatku oraz klasyfikacji gruntów będących przedmiotem dzierżawy.
W odpowiedzi na skargę Samorządowe Kolegium Odwoławcze wniosło o jej oddalenie, podtrzymując dotychczasowe stanowisko w sprawie.
Wojewódzki Sąd Administracyjny w Gdańsku zważył, co następuje:
Sąd administracyjny w granicach swojej właściwości bada zgodność zaskarżanych decyzji z prawem.
Skarga nie zasługuje na uwzględnienie.
Określoną w art. 240 § 1 pkt 5 Ordynacji podatkowej podstawą wznowienia postępowania podatkowego jest wyjście na jaw istotnych dla sprawy nowych okoliczności faktycznych lub nowych dowodów istniejących w dniu wydania decyzji nieznanych organowi, który wydał decyzję. Użyty w dyspozycji powołanego przepisu łącznik "lub" wskazuje jednoznacznie na to, iż wystąpienie co najmniej jednego z członów alternatywy stanowi samoistną i wystarczającą podstawę wznowienia postępowania, jeżeli równocześnie spełnione są pozostałe przesłanki tego przepisu. Podkreślenia wymaga, że w przepisie tym jest mowa o dowodach nieznanych organowi, a nie o dowodach niezbadanych przez ten organ, jak to podnosi strona skarżąca. W stanie faktycznym niniejszej sprawy podkreślić należy, iż spór sprowadza się do ustalenia, czy okoliczności i dowody, na które powołuje się strona skarżąca, są nowymi i istotnymi, które w chwili wydania decyzji w sprawie podatku rolnego i podatku od nieruchomości za 2003 r. istniały, ale nie były znane organowi podatkowemu. Podatnik twierdzi, iż dowodem tym jest uchwała Rady Gminy z dnia 31 maja 2000 r. w sprawie możliwości zagospodarowania i urządzenia terenu po byłym poligonie wojskowym. Treść uchwały wskazuje na to, iż powierzchnia gruntów po byłym poligonie jest mniejsza niż wykazana w umowach dzierżawy i najmu.
W toku postępowania podatkowego organy I i II instancji podkreśliły, iż treść powołanej uchwały była im znana, albowiem Wójt Gminy występujący w niniejszej sprawie w charakterze organu podatkowego nie tylko był twórcą projektu uchwały, ale również organem wykonawczym, realizującym jej założenia. Nie można zatem przyjąć, iż była to okoliczność nowa. Potwierdza to również chronologia wydarzeń, albowiem powoływana uchwała podjęta została w roku 2000, umowy najmu i dzierżawy zawarto w roku 2003, a decyzję w sprawie ustalenia zobowiązania podatkowego wydano w roku 2004. Nie może stanowić samodzielnej przesłanki skutkującej wznowieniem postępowania subiektywne przekonanie podatnika o tym, że dana okoliczność jest nowa tylko z uwagi na to, iż o jej istnieniu dowiedział się już po wydaniu decyzji ustalającej wysokość podatku.
W ocenie Sądu organy podatkowe zgodnie z prawem stwierdziły, iż treść uchwały w sprawie w sprawie możliwości zagospodarowania i urządzenia terenu po byłym poligonie wojskowym nie stanowi przesłanki poczynienia ustaleń sprzecznych z treścią zapisów w ewidencji gruntów.
Brak podstaw do uznania za trafny argumentu strony skarżącej, że ujawniony został po wydaniu ostatecznej decyzji nowy dowód istniejący w dacie wydania decyzji, a nieuwzględniony przy dokonywaniu wymiaru podatku. Zgodnie z art. 42 ustawy z dnia 8 marca 1990r. o samorządzie gminnym (Dz. U. z 2004r. Nr 142, poz. 1591) zasady i tryb ogłaszania aktów prawa miejscowego określa odrębna ustawa. Przepis art. 13 ust. 2 ustawy z 20 lipca 2000r. o ogłaszaniu aktów normatywnych i niektórych innych aktów prawnych (tekst jedn. Dz. U. z 2007r. Nr 68, poz. 449) akty prawa miejscowego stanowione przez organ gminy ogłasza się w wojewódzkim dzienniku urzędowym. Akt opublikowany urzędowo nie może być postrzegany jako ujawniony w innej dacie niż data ogłoszenia. Z faktu niedowołania tego aktu w treści uzasadnienia decyzji w przedmiocie wymiaru podatku rolnego oraz od nieruchomości nie wynika, aby akt ten nie był znany organowi. Późniejsze zapoznanie się przez stronę z treścią aktu nie stanowi przesłanki wznowienia postępowania. Samorządowe Kolegium Odwoławcze prawidłowo wskazało, że podstawę decyzji wymiarowej stanowią zapisy w ewidencji gruntów.
Podkreślić należy, że przesłanki wznowienia postępowania zostały enumeratywnie wskazane w przepisach prawa. Instytucja ta ma charakter wyjątkowy, nie może zastąpić zwykłego środka zaskarżenia, z którego strona nie skorzystała. Zawarte w skardze wywody dotyczące niezrealizowania przez organ I instancji wytycznych zawartych w decyzji Samorządowego Kolegium Odwoławczego z […] kwietnia 2005r. sygn. akt […] nie mogą stanowić skutecznego zarzutu w postępowaniu o wznowienie postępowania zakończonego decyzją ostateczną. Warunkiem ponownego postępowania w sprawie jest wykazanie przesłanki wznowieniowej. W niniejszej sprawie organy prawidłowo ustaliły, że nie ma prawnych podstaw wznowienia postępowania. W konsekwencji nie mogły być zatem uwzględnione zgłaszane przez stronę wnioski dowodowe. W ocenie Sądu nie jest zasadny zarzut naruszenia art. 120, 121, 122, 180 § 1, 187 i 188 Ordynacji podatkowej, jako że przepisy te nie odnoszą się do postępowania w przedmiocie rozpoznania wniosku o wznowienie postępowania. Brak przesłanki wznowienia postępowania skutkuje niemożnością ponownego rozpoznania sprawy po przeprowadzeniu dodatkowych wnioskowanych przez stronę dowodów. W konsekwencji Sąd za bezpodstawny uznał zarzut naruszenia art. 240 § 1 pkt 5 Ordynacji podatkowej.
Zarzuty błędnego ustalenia stanu faktycznego nie mogą być rozpatrzone w toku postępowania dotyczącego wznowienia postępowania. Postępowanie wznowieniowe nie może być poświęcone powtórnemu merytorycznemu rozstrzygnięciu sprawy. Temu celowi służy bowiem postępowanie instancyjne, odwoławcze. Skoro w sprawach wymiarowych, wnosząc odwołanie po terminie, podatnik utracił możliwość takiej kontroli, to postępowanie dotyczące wznowienia postępowania nie może prowadzić do czynności postępowania odwoławczego. Inne rozumienie celów tego postępowania stanowiłoby naruszenie zasady stałości decyzji podatkowych, wyrażonej w art. 128 Ordynacji podatkowej.
Marginalnie Sąd wskazuje, iż organ podatkowy zasadnie odmówił przeprowadzenia dowodu z przesłuchania świadków, albowiem prowadzenie takiego postępowania wyjaśniającego oznaczałoby rozpatrywanie meritum sprawy w sytuacji nieistnienia podstaw do wznowienia postępowania podatkowego. Jeśli organ orzekający w postępowaniu zwykłym posiada wiedzę na temat potencjalnego dowodu, lecz zrezygnuje z jego przeprowadzenia (np. odmawiając przesłuchania świadka, co do sygnalizowanych przez stronę okoliczności) to nie można ujawnionych po wydaniu decyzji informacji, które mogły być potwierdzone takim dowodem kwalifikować z punktu widzenia przesłanki wznowieniowej, o której mowa w art. 240 § 1 pkt 5 Ordynacji podatkowej, jako nowych okoliczności faktycznych. Ocena właściwego przeprowadzenia postępowania dowodowego w postępowaniu zwykłym, w tym prawidłowości uwzględniania wniosków dowodowych strony, nie stanowi przedmiotu postępowania wznowieniowego. Taka ocena może być przeprowadzona jedynie przez organ drugiej instancji w postępowaniu odwoławczym (por. wyrok NSA w Warszawie z dnia 20 maja 2005 r. sygn. akt FSK 1752/2004, LEX nr 171488).
Z tych względów, uznając skargę za bezzasadną, Sąd na mocy art. 151 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (Dz. U. Nr 153, poz. 1270) orzekł jak w sentencji.

Uzasadnienie wyroku